3omel ro Olfitpie

9 Datonijm naroDjie ^tufóu)

9tie • Eajbr), tto bjiś ropmaroia naaroę fraju 5)3ru5, bsielomjĄ na SBfctjobnie i 3 ctĄobnie, roaumie bobrae, ob cgego poroftata ta naaroa.

Koroniej niebarbjo mo^e Jobie jbaroać fpramę ae 3nac3enia ropraau, fie=

bp topmatoia ropraa „ifkufat”.

SBiabomo 3 tjiftorii beafpornie, 36 naaroę roategtemu frajoioi nab 23attptiem pomiębap 3Biffq a sJliemnem nabali ftaroaptni miePańcp tego fraju, Etórpcb [qjieb3i naaproati „^rujami”.

©i 23ruforoie baietili fię juj ro ftaroaptności na miele plemion, C3pti fjcaepóro. 21 mięć bpli: ©alinboroie, spomeaanie, ijSogeaanie, Katangi, 23ar=

tomie, Subaroianie i Sambianie. ©ap bpto obrębne pruftie plemię „Safi=

nóm” nie jeft boroiebaione i racaej nateap uroaśać, ae 3iemia „fafta” i Sa=

fini, poroftatp 3 pogarbtiroej naamp „3ajęc3ej”, nabanej ptae3 prarobairopd) 23rufóro fjcaeporoi aupetnie obcpmu, ofiabtemu juj m aamieracfjtej praefato*

ści m otolicact) baifiejfjego iDaiatboroa i Sąbrorona.

3^u3 geograf grecfi 3 2IIetfanbrii — ifStotemeufi, 113 mpbanej praea fie=.

bie mapie órocaefnej mpmienia narób ©alinbóm, ftórp naperono jeft facae=

pem pruffim.

l a t bamne bateje ijiftorpcane, jat i babania jęspfa pruffiego potroier=

bsafg, ae 23ruforoie należeli bo robainp narobóm 23atto — Sforoiatt, bo ttórpdj aalicaajg fię Citmini, gotpfje, a bamniej galicaali fię róroniea 3abaroingomie, ftórap juj pr3eb miętami mpginęli. tpofreroieńftroo bliftie tpd) narobóm potroierbaa fię róroniea faftami Ijiftorpcanpmi, roiabomo bo=

miem, śe csęfto mojomnic3p Sitmini m roatfadj 3 3 <*fonem ^rapaactim ujmoroali fię aa fmoimi braćmi ifSrufamt. Sęapt ftarośptnpif) sprufóro, ttórp baiś jeft ananp nieboftabnie 3 poaoftafpd) 3 praeb fitfu mietóm ffom=

rtifórn, roptaauje bliftie pofreroieńftmo 3 ję3pfiem litemffim. Sebnocaeśnic mpfasuje barbao miele mpra3óm ujptfu cob3iennego rofpótnpct) jęapfom ftomiańffim.

9tp. „pani” po pruffu naaproata fię. „3uponi”, „mtobpta”, — „roatbni=

to”, 3amef — „aamafis”, niebaiela — „nabele”, ślub — „falub”, móf (bamniej — „farm”) naaproat fię „turrois”, aona ro órocaefnpm barnie*

niu „śena” — naapmafa fię „gena”.

. 23ruforoie bpli narobem barbao fpotojnpm i niemojoronicapm. Seaeti tronifarae śrebnioroiecani na3proajq idj roabójnitami, „plemieniem” - - 3ab ośliagtpd), bearoftpbnpm ro brubad) pogańftroa”, to rac3ej ropnifato to 3 ciągtpdj najaabóro fgfiebnid) narobóm na ifkufóro ro djęct narorócenia id) na djraeścijańftroo, ob caego narób ten bronif fię bo upabfego i oftatecanie mpgingt aupetnie, a otrącić fię nie bat.

23pt to narób jjladjetnp i gościnnp, ale leftompśtnp, nieaorganiao*

manp, garbaącp atolem, frebrem i brogimi futrami. JRóanili fię frooim d)aratterem ob rofjpftftdj narobóm óroc3efnpdj, jat to ftroierbaają fronita=

rje ntemieccp (Duisburg). 23pl to narób supelnie bsifi, niecproilisoroanp, nie upraroiającp rolnictroa, nie jaffabającp 3abnpd) rniaft, ptseroaśnie focsoronicsp, a jebnocseśnie ropfasującp ro [obie coś rpcer[fiego, na to3ór baronpdj Sapońcspfóro. 23pli fagobni ro obejściu i gościnni, gościa C3ę[to=

wali miobem lub fump[em 3 mlefa fobplego botąb, aj [ię upif. ©ub30=

3ientcóro traftoroali prspjapie; naroet niepośąbanpm bta niĄ gościom, glojjącpm roiarę djrseścijańffą, baroali tr3pbniorop termin bo opujjcsenia td) granic, nie robiąc im fr3probp. śroiętp SOBojciecf) roprarobsie 3ginął rośrób 5)3ru[óro, ale nie 3 roprofu jafiegoś plemienia, Iec3 prsppabforoo 3 fanatpsmu rpbafóro, sabitp roeblug jebnpdj rolócsniami, roeblug in=

npdj ^— roiojtami.

3pcie, [polecseńftroo i narób [roój, jato całość, traftoroali ijkujoroie to[pć leffompślnie. 3ai,tjali nabmiar b3ieroc3ąt noroonarobsonpdj bla 3mniejj3enia 3alubnienia, ftórego nie umieli ropjproić. kobietą mieli 3a nic. 3onp fuporoali fobie 3ropc3ajnie, jato nieroolnice. ^rsprobp parnię*

tali bfugo i 3em[tę uroajali [obie 30 śroiętp oboroią3ef. 2B [ptuacjadj tru*

bnpdj tętnie popełniali [amobójftroo. 23pli niesropfle obroa^ni: pr3p naj=

ściad) rorogóro faśbp ro pojebpnfę saffocsonp ł|3ru[af rsucal [ię 3 miecsem na napa[tnifa i ginął, ale [ię nie pobbaroał.

Grala 3tnarlpdj palili taf [amo, jaf i [ą[ieb3i Słomianie. 3marłpm palono jego [prsętp, nieroołnifóro, nieroolnice, p[p i [ofolp. 2B roierseniaif) religijnptf) bują rolę obgrproała roprocsnia, ftórej [ię rabsono ro roappd) djroiladj. 2B pr3eciroień[troie bo [rooidj pobratpmcóro Citroinóro — nie mieli śabnpdj fapłanóro, ani nac3elnifóro. 3af móroi fronifars ©all, śpli

„be3 fróla i praroa”, to 3nac3p, nie U3naroati 3abnpdj rolab3 i nie mieli Śabnego pocsucia pańftrooroości. 9iie mieli ani roptfniętpdj, granic, ani poficsególnptf) pań[tro t proroincpj. 23pli tplfo licsni brobni panoroie, ftó*

r3p mieli po filfunaftu Iub3i i cgęfto bili [ię mięb3P [obą.

Dfabp 5)3ru[óro bplp besimienne, nie iftnialp śabne grobp ani miafta.

93plp tplfo place na targoroiffa, ftóre po targu 3upelnie puftojjalp. ^3r3eb=

miotem Ijanblu na targadj bplp prseroaśnie: broń, śelaso i [óf. 31ota i [rebra nie cenili. 9Kieli nabmiar futer [obolidj, ftórpmi [ię br3pb3ili, i djętnie ropmieniali na roprobp lniane lub roelniane.

$0 najflaroniejfjpm targu nab jesiorem Druhno po3o[tala śproa pa*

mięć i trabpcja, ale na3top śabnej to miej[ce nie nojiło, aj bopiero $r3p*

3acp nabali mu nasroę „^Sreugifc^ SJtarft”. Srugie tafie targoroi[fo pob fiubaroą róronieś nie miało prufftej nasrop, lec3 polffą, i bo b3i[iaj nasp*

roa [ię „largoroijfo” .

3abnej organisacji rooj[foroej $ru[oroię nie mieli, ale bsialania 30=

C3epne i napabp csęfto pobejmoroali na rolajną ręfę ro celacf) grabiejp, albo semftp brobni rołabcp 3ropffe ro malej iicsbie. £ronifar3 niemiecfi Duisburg pobaje naprspflab śmiefsną naposór roiabomość, śe „broubsieftu prujafóro [pufto&plo i [pląbroroalo ipoljfę". 3afo potęga militarna nie pr3ebftaroiali i)8ru[oroie 3abnej [ilp, a lic3ne id) [futecsne ropprarop na [ą*

fiabóro mojfna roątłómacsąć tąłto niffim ftanem obronnym id) fąfiabóro, nie mającąd) rótcniej ani „grobóro” ufortąfitoroanądj, ani jabnego pogo=

toroia sbrojnego.

2Biętf;q fifę militarną i ttiejtDąfh) impet roojennp ropfasali ifSruforoie bopiero ro r.

1220,

3

fiabótn — df^eścijan ro siemi djełmińftiej i obnieśli roalne 3roącięftroo.

Sile bąło to juś roórocsas, tiebą roąbiła oftatnia gobsina tego narobu, fiebą prses 3organisoroanr) 3 «^n ^r3P3acfi, 3aprofeonq pt3e3 ffięcia ma=

Soroiectiego £onraba m iJSłoctu, sacsąnał fię regularnp fąftematącsm) ofolo ftu lat trroająct) pobbój plemion pruftidj i bubotoa mocnpd) 3amfóro.

pobbój ten, rospocsętp ro imię Ijafła natoracania na miarę dj^eścijańffą, 3a!ońc3pl fię ftopnioropm supelnpm roągiitięciem plemion prufJicf), Itóre ro frooim fanatpcsnpm upor3e ttarorócić fię nie bałą.

plemiona ipruffie ob csafóro ftarośątnąd) fąfiaboroałą se jeepem fło=

roiańftim 2Jtasuróro i śąłą prses rofjąftfie roiefi ro najlepiej sgobgie fq=

lieb3fiej. SJlieli miele cedf rofpólnądj ro froąm djaratterse i bsironie fię 3e fobą 3gab3alp. 25Bóroc3as, fiebp pobc3as jroego poroftania pt3ecirofo pano- roaniu frólóro polftid) ro rofu 1047 9Jia3ur3P pob roobsą froego Ifięcia 9Jta- ffaroa roąftąpili 3brojnie, to ro frooid) fjeregad) mieli licsne plemiona pru=

ffie, roalc3ące 3a rofpólną fpraroę. 21 rofpólna fpraroa polegała na obronie prseb rogelfimi 3tnianami i noroinami, ro ftórąd) najbonioślej^e 3nac3e=

nie miała noroa miara djrgeścijańffa.

Rośniej pobcsas prseślaboroań i]3ruforoie pof^ególni, dfroniąc fię ob 3agłabq, uciefali 3 3iem cspfto pruftidj na północą bo 3iem ma3ur}fid) i sa=

fłabali tam rośrób fropdj pr3ąjaciół ŚJta3uróro noroe ofiebla, ttóre bo bsi*

fiaf nogą nasroą pruftie. Do tąd) nalecą naprsąlłab rofie: ifSiertarofa, iprioma, ifkuffi — pob Dsiałboroem, Dlufałą ro poro. młaroftim, ©ebejtp („£obqłino — Sebątą”) ro poro. ciedjanoroffim, i ludnie rośrób Śta3uróro i 9tta3orof;a całego rosfiane nasrotj: „i)3rufą”, i]3rufinoroo”, „$rufifi”,

„ifSrogforoa” i „ijSrufiforoo”.

®3ifiaj jug niema śąjącego na śmiecie ani jebnego ifSrufa, posoftała tąłfo na3roa fraju, ro ftórąm grjli pr3eb miętami. Dr. 3. D.