213 fraju najjąm umiera co piąte bgiecfo, mimo, je prgąjgło na śmiat gbroroe i to pełni jił jąciomądj.
■Jiiejgcgęście to nie mojna utoajać ja bopujt — grgąbgenie 33oge, lecg trgeba gaftanomić jię nab prgącgąną niejjcgęścia.
Jtajcgęściej prgącgąną mielfiej śmiertelności bgieci jeft toablitoe i głe objąmianie i piełęgnomanie bgiecfa — niemotolęcia. SBabłiroe — fałjgąme, głe objąmianie i pielęgnoroanie niemorotąt jpotąfać mojna na mji ro roie=
tu mąpabfadj.
SBjjąjtfie matfi djcą mieć gbrome, fmitnące niemorolęta, ale niedjje one garagem pamiętają, je id) notoorobfi, to najbełifatniejjie froiatujjfi, roąmagające bujo opiefi, jtarania, ro bojtarcganiu im tego, cgego one bo jącia potrgebują.
Słótonąm roarunfiem ro pielęgnacji i objąmianiu niemotolęcia to
©gąjtość.
3anim matfa gbliją jię bo niemotolęcia, muji mąbłem mąmąć ręce.
SBjgąftfo, cgego botąfa jię niemorotę muji bąć cgąjte. Najlepiej bębgie, gbą bgiecfu mojna bać ojobną igbę, ttórą mojna łatmo toietrgrjć. 3gba muji bąć jtonecgna, bo śmiatła jtonecgnego bgiecfo potrgebuje barbgo bujo, ja!
i śtoiejego, gbroroego poroietrga. 2G igbie, gbgie bgiecfo fpocgąma, nie na=
leją prgedjomątoać jebgenia, ani tej jamernu jabać, ponieroaj garag mudjt) lecą, jiabają na tmargą niemotolęcia i fatroo garajają go garagfami naj=
rogmaitfjąd) djorób. Drganigm bgiecfa jeft ga jłabą, jebą oprgeć jię rójnąnt garagfom, ftóre prgenojją mudją, to tej cgęfto gbargają jię roąpabfi djorobą i bgiecfo umiera, pomimo trojfliroej opiefi matfi. Maleją ścierać furge g prgebmiotóro, bo mudją jffabają to nid) jajfa jtooje. Najlepiej bębgie, gbt) to igbie bgiecfa nie gnajbgie jię ani jebną mudja.
3gbę naleją trgą ragą bgiennie roietrgąć i namet to gimie toądjobgić g bgiecfiem na śmieje poroietrge, bo fatmo moje gapaść na angieljfą djo=
robę (mięfcgenie fości).
kąpiel.
$Ia rogmoju niemotolęcia, foniecgnie potrgebna jejt fąpief. ipiertojją rag fąpie jię bgiecfo po pobtoiąganiu pępominą garag po narobgeniu, btu=
gi rag po obpabnięciu pępominą. 5|3rgeg tądj filia bni, naleją bgiecfo gmą=
mać ciepłą mobą i cgąjtą fjmatfą me mjjąftfid) fałbadj jfórą, padjadj i pa=
djminadj. Sgmatfi tej nie roolno ująmać bo cgego innego, a rag na bgień trgeba ją mągotoroać i mąjujjąć.
Dgiecfo nafeją mąfąpać rag na bgień (prgeb pofubniem). ijSrgeb fą=
pielą naleją prgągotomać bielignę niemomlęcia i piełufjfi. SBanienfa, m ftórej fąpiemą bgiecfo, muji bąć cgąfta. 2Bobą m roanience muji bąć tąle, jebą niemomlę bąfo m niej ganurgone. ijSobcgas fąpieli pobtrgąmą*
mać gfómfę bgiecfa leroą ręfą. 9tie roffabać jabnądj jgmat bo manienfi, ani tej brubnądj piełudj. 3anim mfoją jię niemomlę bo mobą, naleją gbabać, cgą moba nie jejt ga gorąca lub ga gimna. Najlepiej baje jię to mącguć obnajonąm fofciem. Imarg, ocgą i ujgą gmąć inną cgąjtą mobą.
2tampbloną jśmatfą obmpć cale ciało bsiecfa, rorejjcie nójfi i rącsfi. 3®- ciśnięte bfonie nalesp belifatnie rostroorspć i ropmpć, a raj ro tpgobniu obciąć pasnofcie, śebp bsiecfo rtie brapaio jtę i falecspło. lift ro śrobfu nie ropmproać. 213 simie fąpać bsiecfo foło pieca. 23o ropfąpaniu, ropjąć nieś morołę s roobp i otulić to cienfie, cspjte, mięffie prseścierabło, a po rop=
jujjeniu jfórp, sajppać fałbp i pacfjroinp sajppfą (pubrem), abp nie rop=
parsaio. ^otem ubrać to fojjulfę, fabacif i ominąć (połośpć) ro pościel,
©fórofę csejać mięffą fecgotlą.
S ó jf o n ic m o r o lę c ia .
9iiemorołę muji mieć ojobne łósecsfo. 2iajłepf5pm łósecsfiem jeft fojj S roifltnp (plecioną), objjptp memnątrs płótnem, fiojecsfo jtaroiać naprse=
ciro ofna, śebp bsiecło miało jat najroięcej śroiatła jłonecsnego. 2iie na=
łesp jtaroiać łojecsfa prsp jampm ofnie.
kołpjfa jejt jjfobliroa bla sbroroia bjiecla.
Dsiecfa nie fołpjać!
S i e l i j n a b jie c f a . .
Saroełniana biełisna jeft najłepjsą bla bsiecfa, boroiem jejt bóść cie=
pła i łatroo rojiąfa ro nią moft3.
3m roięcej bsiecło bębsie miało biełisnp, tern łatanej bębgie utrspmać cspjtość. 9łas ujpta biełisna lub pieługłi mugą bpć roppłófane. 3ia jpób pob pielufjfi bać ceratfę, śebp mołrs nie rofiątał ro pościel, bo ta łatroo gnije i ropbsiela jmrobliroą rooń. 2fa simę ma bpć pierspnfa 3 mięlliĄ, cspjtpd) gęjidj piór, a na lato 3 fońffid) rołojieni.
©łorop bsiecfa nie ofłaniać csepfiem, abp [ię nie pociło. 9iie frępo=
roać bsiecfa sbptnio pierspnłą, nied) ono jię ropłopie, bo 3 gorąca łatroo moje bojtać ubaru (napabu jercoroego). 23rubną bielisnę bsiecfa prsedjo*
roproać ro samfniętpdj prsebmiotadj prseb mucami, ijSrsepłófaną bielisnę ropgotoroać ro roobsie 3 jobą, prsepłufać i ropjujjpć na jłońcu na broorse.
U n if a ć chorób n ic b c s p ie c s n p d ) b la b 3 te cfa .
Do bsiecfa nie roolno prspblisać jię djotpm na gruźlicę (judjotp), fatar (niespt), łub tpm, ftórsp fajjlą, bo bsiecfo łatroo sarasa jię tpmi djorobami i sapaba na nie. 2iaroet pobejrsanpd) o djotobę saraśtiroą nie roolno bopujjcsać bo bsiecfa. D ile tplfo pogoba jprspja, prsetrspmproać bsiecfo na śroieśpm poroietrsu.
D f a r m ie n iu . a) 5J3 o f a r m m a t f i .
SFiiema lepjjego pofarmu bla niemorołęcia, jaf pierś jego rołajnej matfi. 2Bpjtarcsa on bsiecfu ro pierrofjpd) csteredj miejiącadj bes rojjelfid) bobatfóro. Jioroorobfa nalesp po 6—8=miu gobsinad) prspjtaroić bo pierji.
3 pocsątfu jejt ro pierji tplfo jiara, ftóra po filfu bniad) samienia jię ro pofarm. $ebp pierś nie sapuścić nalesp ro pierrojjpd) tpgobniad) po jjaniu posoftałp pofarm ściągnąć i bać bsiecfu łpsecsfą.
Dsiecfo nalesp fcmnić regularnie co 3 gobsinp, a nie rotebp, fiebp ono frspcsp. £iffa gobsin srsębu roinno bsiecfo jpać, to tej ro nocp nie nalesp je farmie. Drseba je bo tego nałospć.
$rjeb farmieniem umpć pierś roolną mobą i ręce tafje. Djiecfo far=
mione pierfią, nigbp ob pofarmu nie jadjoruje, bo niema ani ja tluftego, ani ja djubego pofarmu to pierfi mat!i. SJfatfa roinna farmie pierfią pier=
mfjp rof, a nie blujej, bo to jej fjfobjić moje. karmiąca matfa roinna bo-- brje jeść, prjp cjgm toolno jej rojjpftfo jeść ja ropjątfiem ujproania piroa, gorjatfi i innpd) napojom alfolfolorogd), Itórrjcf) fię mitrna ropftrjegać.
b ) D o f a r m i a n i e .
ipofarm j pierfi matfi ftarcja bjiecfu bej bobatfóro m pierrofjpd) cjte=
red) ntiefiącadj. Db piątego mieląca mojna bamać raj na bjień mlefa j eufrem. 3acjąć ob bmócf) fpjef ftoloropdj mlefa i ■ foftfi eufru. Co filfa bni mojna bobamać po jebnej fpjecjce (telefelce), aj jię bojbjie bo ośmiu fpjef mlefa i półtorej foftfi eufru bjiennie.
©bp niemorolę nafojp fię bo mlefa, mojna mu foło jjóftego miefiąca bać papfę j mlefa, pjjennej mąfi i eufru. Do pół fjflanfi mlefa djfobnego bobać jebną łgjfę plennej mąfi i jebną łpjecjfę eufru, rojrobić i jagoto*
mać taf, aj jrobi fię papfa (Hej). Dafą papfę bać jeść bjiecfu łpjecjfę raj na bjień, a po 3 — 4 tpgobniacf) broa rajp bjiennie. Dafa papfa jeft jbtorofja, lepjja i tańjja ob innpd) jagranicjnpd) mącjef.
2C fióbmpm miefiącu mojna bjiecfu bać raj na bjień filfa łpjecjef tartpcf) jarjpn, jaf mard)ero i t. b.
2B ófmpm miefiącu mojna bamać rojgotomane jabłfo j eufrem.
Db bjiefiątego miefiąca minno bjiecfo boftać co bjień trjp rajp pierfi (rano, połubnie i miecjór — j obu pierfi), jeben raj papfę (Hej) jeben raj tartą jarjpnfę i filfa łpjecjef rojgotoroanego jabłfa j eufrem.
$Pob foniec bmunaftego miefiąca obłącja fię bjiecfo ob pierfi. Db=
łącjać trjeba porooli i nigbp, gbp bjiecfo jeft d)ore (np. na biegunfę) łub m upalne bni letnie. $o ob.łącjeniu, nie minno bjiecfo mppić mięcej nij 1 (itr mlefa na bobę.
©jafem (na ffutef cfjorobp lub śmierci matfi), mufi bjiecfo juj ob pocjątfu jpcia jgroić fię mlefiem ob frorop.
2B pierrofjpd) bmód) miefiącad) jpcia mojna mu bać mlefo pól na pól j mobą i eufrem, jacjąć ob 2 fpjef a bojść bo 5 łpjef mlefa i 5 fpjef roobp j jebną foftfą eufru na jebno banie (na jeben raj). Db piątego miefiąca mojna farmić bjiecfo mlefiem j eufrem bej bobatfu mobp (na trjp cjmarte jjflanfi mlefa półtora famalfa eufru).
Dbjpmiając bjiecfo bej pierfi, trjeba jefjcje najbarbjiej jmajać na cjpftość taf pofarmu, jaf i pielęgnacji i bbać o regularne, co trjp go=
bjinp farmienie, to jeft 6 rajp na 2 4 gobjin.
karmiąc bjiecfo mlefiem ob fromp, trjeba jaopatrjpć fię m filfa butelecjef (flafoef) i fmocjfi j gump. 3at<ł5 po mppiciu mlefa, roppłófać fmocjef i ffafjfę, a raj na bjień mpgotoroać flafefę, poftaroić bnem (ben=
fiem) bo górp, jebp moba ścieHa. Sfacjpnia ujpmane prjej bjiecfo, nie poroinien nift innp ujproać.
c) 9K l e f o o b f r o t o p .
Xplfo C3pjtpm, 3brotopm mlefiem mojna farmie bjiecfo. ®3pjte bębgie mtebp mlefo, gbp bołośpmp bo tego jtarania i pracp:
1) 2Bpmiono frotop i ręce bojarfi mujśą bpć c3pjto umpfe. £ubeł top=
parsom? i topjujjonp. 9fie boić frotop to Ąleroie, a na julfipm i cspftpm miejjcu.
2) 5)3o topbojeniu, prsecabstć mięto prjes mpgotoroaną, fudją jjmatę (łatę).
3) 3ct9otomać mlefo i mjtatotć to C3pjtpm nacspniu bo toiabra 5 stm=
nq mobą. 3af najmniej prseletoać, totebp bęb3ie cspjte i sarasem sbrotojje.
2lbp mlefo bpło jmacjne, nałeśp frotoie bać miewaną pajję (miejjanfę') i burafi.
$3iecfu nie toolno batoać djubego (obciąganego) mlefa, bo mu jjfobji, a cjęjto bjiecfo śłepnie.
S jc s e p ie n ie p r je c iu ) o jp ie . (D j p j i c e).
2B cjafie, gbp bgiecfo jejt je^cje prsp pierfi, trgeba bbać, abp bpło f^epione pijecito ojpie. Sjcsepienie prseprotoabsa lefarg poroiatotop bej=
płatnie. $0 ja^cgepieniu utoaśać, abp bjiecfo nie sbrapało ospie. 21 to csa=
jie tąpania nie mocjpć ręfi j^epionej.
D jt o p c ja ja d ) jjfo b liro p if) b la b jie e i.
Spotpfa jię, je nieftóre matfi bla ujpofojenia ftspcsącego bsieefa, bają mu toptoar 3 mafótoef, to ftórpd) jejt mocna trucisna. ^3o toppiciu tafiego toptoaru bsieefo ujppia, ale mośe jię 3bat3pć, śe i toięcej jię nie obubsi.
9tie nałeśp ciągnąć bsieefo 30 rącsfę, albo 30 nóśfę, bo łattoo mośna je toprtoać (śmignąć), jpratoiając bsieefu toielfi ból.
?tie obgrpsać bsieefu pasttofci, bo bębą mu ropieć fońce palcom.
Ssfoblitoe jejt tafje mfłabanie rosmoesonej bułfi łub fjmatp 3 eufrem m gąbfę bsieefa, abp nie fr3pc3ało, bo to ftoaśnieje i jejt prspcspną, śe tmo=
rgp jię gtspbef (płeśniamfa) m ujtadj bsieefa.
2iieprarobą jejt, śe, gbp b3iccfo bojtaje 3ąbfi, to jejt cłjore. 9Jtośe d)0=
roroać, ale nie błatego, śe 3ąbfuje, nałeśp mtebp ubać jię bo lefarsa (bof=
tora).
^ołpjać b3ieci nie nałeśp, bo śle śpią, a matfi tracą na fołpjanie buśo esaju i to 3upełnie niepotrsebnie. Śłatego to fołpjfi ją całfiem nie=
potr3ebne, a naroet jjfoblitoe.
23o urob3eniu jię bsieefa nałeśp jbabać, C3p bsieefo nie ma poproś*
niętego jęspfa. 2C tpm roppabfu nałeśp pobciąć pr363 lefar3a. ©bp jię tego nie srobi, bsieefo nie mośe jjać pierfi, a póśniej prsejjfabsa ro móroieniu.
®bp b3iecfo foruje, ibś satoesafu nie bo 3nadjora, ale bo boftora, nie esefaj, bo śmierć nie esefa.
S3ufaj lefar3a, a snajbsie^ gofy a ten ci pomośe.
G. 3 .