III_9.1 Miasto Poznań - badanie fragmentów istniejącej zabudowy mieszkaniowej

III_9 Opis przeprowadzanych badań

III_9.1 Miasto Poznań - badanie fragmentów istniejącej zabudowy mieszkaniowej

Założenia

W dotychczasowych, różnorodnych, znanych opracowaniach dotyczących urbanistyki, opisywano wiele cech charakteryzujących miasta: historia, rozwój, obronność, kompozycja przestrzenna, sieci transpor-towa, strefowanie funkcji, itd. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych nie była brana pod uwagę jako jedna z możliwych funkcji zabudowy urbanistycznej. Przeprowadzona kwerenda dowiodła braku tego typu rozważań. Niniejsze badania mają za zadanie udowodnić, że w polskich warunkach klimatycznych możliwa jest efektywna konwersja energii słonecznej i to w ramach śródmiejskiej zabudowy wieloro-dzinnej. Badania rozpoczęto od analizy nasłonecznienia i zacieniania istniejących fragmentów zabudowy mieszkaniowej Poznania.

Najistotniejszym powodem dociekań tego typu jest potrzeba stwierdzenia czy i w jakim stopniu morfologia zabudowy mieszkaniowej może wpływać na wartość docierającej do powierzchni budyn-ków energii słonecznej. Wyniki uzyskiwane przez istniejąca zabudowę będą odniesieniem do właś-ciwości tkanek badanych w kolejnych etapach. Celem testu jest określenie wydajności pozyskiwania energii słonecznej w istniejących tkankach zabudowy Poznania z różnych okresów historycznych.

Założeniem całego cyklu badań, opisanych w niniejszej pracy jest osiągnięcie wyników dwukrotnie lepszych od uzyskiwanych w zabudowie historycznej.

Przebadano modele odtworzone na podstawie danych pozyskanych z map geodezyjnych, podkładów wysokościowych oraz na podstawie wizji lokalnych w badanych dzielnicach miasta. Wykonano pięć wirtualnych, trójwymiarowych modeli przestrzennych w programie AutoCad. Precyzja wykonanych obiektów jest odpowiednia do skali urbanistycznej badania. Formę budynków i ich dachy odtworzono możliwie precyzyjnie, pomijając jednak nieistotne dla wyników badań, otwory okienne i drzwiowe, de-tale architektoniczne itp. Wynika to z kompromisu pomiędzy chęcią zachowania jak największej precyzji z drugiej strony koniecznością użycia jak najmniejszej liczby płaszczyzn, których wydajność energetyczna obliczana jest przez program Ecotect. W trakcie prób do badania, zauważono, że czas obliczania właś-ciwości obiektu rośnie wielokrotnie wraz ze zwiększaniem, ilości płaszczyzn opisujących obiekt. Stąd konieczna była rezygnacja z rozbudowanych detali bryły budynków. Pomimo zastosowanych uprosz-czeń, czas generowania właściwości modeli 1_1;1_4;1_5 wynosił kilkanaście godzin dla każdej z pró-bek. Dodatkowo ze względu na stopień skomplikowania modelu, program popełniał wiele błędów, które każdorazowo po wykryciu, zmuszały do ponowienia obliczeń. Ze względu na wagę danych, dla pewności stwierdzeń, wielokrotnie weryfikowano wyniki, powtarzając doświadczenia.

I etap

Badanie potencjału konwersji energii słonecznej i wartości dostępnego nasłonecznienia oraz wzajemnego zacieniania budynków w poszczególnych modelach.

Badanie przeprowadzono dla wybranych fragmentów dzielnic Poznania ograniczonych subiektywnie wybraną granicą o wym. 300 x 300 m. Poszczególne modele znacząco różnią się procentem powierzch-ni zabudowanej od 35,2% - model 1_1 do 14,9 % - model 1_3. Olbrzymie kontrasty występują rówpowierzch-nież

III

166

model_1_1 model_1_2 model_1_3 model_1_4 model_1_5

rzut

w kubaturze modeli od 670 806 m³ - model 1_1 do224 475 m³ - model 1_2. Wpływa to na znaczne rozbieżności pomiędzy powierzchniami płaszczyzn mogących służyć produkcji energii. Niejednorodne jest także zorientowanie w stosunku do kierunków świata przy czym w trakcie wybierania miejsc bada-nia, starano się by orientacja zabudowy w jak najmniejszym stopniu odbiegała od linii wschód - zachód.

Modele 1_1 - 1_5 tabela_1

Opis wyników

Model_1_1 - tkanka XIX - wieczna - fragment dzielnicy Wilda

Badany fragment dzielnicy o o powierzchni 90 000 m² charakteryzuje się dużą intensywnością zabudo-wy. Budynki mieszkalne zajmują 31 738 m² tj. 35,3% próbki. Jednocześnie zabudowa ma dużą łączną ku-baturę 670 806 m³. Ze względu na głębokość obiektów, strefa pasywna wynosi 81,8 % rzutu. Niezwykle rozbudowana jest struktura dachów, których połacie pochylone są najczęściej pod kątami 30 i 45°.

Rozczłonkowane bryły budynków z wewnętrznymi niewielkimi dziedzińcami wpływają na stopień na-słonecznienia ścian. Gdy wziąć pod uwagę wszystkie płaszczyzny pionowe, średnio pada na nie zaledwie 287 kWh/m² przy zacienianiu sięgającym aż 74,1%. Są to wyniki najsłabsze w badanej grupie. Ściany południowe modelu otrzymują 461 kWh/m² przy zacienianiu 37% co jest wartością zbliżoną do właści-wości pozostałych porównywanych obiektów. Dzieje się tak pomimo dużej gęstości zabudowy, małych odległości między obiektami. Prawdopodobnie pozytywny wpływ na wyniki ma tutaj orientacja tkanki urbanistycznej, równolegle do kierunków kardynalnych co wpływa na wysoki stopnień bezpośredniego nasłonecznienia ścian południowych.

W opisywanej grupie modeli wydajność pozyskiwania energii słonecznej na płaszczyznach dachów ba-dano w dwojaki sposób. W pierwszym przypadku brano pod uwagę istniejące płaszczyzny dachów skie-rowane w kierunkach południowo-wschodnim, południowo-zachodnim, południowym. W takiej sytuacji płaszczyzny te w modelu_1_1, otrzymują 676 kWh/m² przy zacienianiu 39,8%. Są to wskaźniki najsłab-sze w porównywanej grupie. W drugim przypadku rozpatrywano wydajność pozyskiwania energii

sło-model_1_1

III

necznej przy zamontowaniu na dachach pasów instalacji solarnej pochylonych pod kątem optymalnym 37°. W modelu_1_1 ze względu na niezwykle rozbudowaną formę dachów mansardowych zaniechano jednak modelowania tego typu instalacji. Jako instalacje solarną zaliczono wszystkie płaszczyzny da-chów o pochyleniu bliskim optymalnemu. Poskutkowało to wysoką łączną wartością powierzchni, którą brano pod uwagę przy obliczaniu ilości pochłanianej energii. W konsekwencji w omawianym modelu powierzchnie czynne dachów wynoszą 13 951 m² wobec średniej powierzchni pozostałych modeli 6 876 m². Wybrane płaszczyzny charakteryzuje mały stopień zacieniania 6,6% jednakże wartość do-stępnej na m² energii jest najmniejsza z grupy i wynosi 826 kWh/m².

Model uzyskał najlepszy łączny wynik łączny dostępnej energii słonecznej - 29 660 MWh. Jest to jed-nak wartość, którą należy zweryfikować poprzez pozostałe czynniki badania. Otóż model ten posia-da kubaturę 670 806 m³, gdy średnia arytmetyczna pozostałych wynosi jedynie 286 747 m³. Wpływa to bezpośrednio na łączną powierzchnię ścian południowych, które w tym przypadku mają 68 962 m² gdy ich średnia wartość w pozostałych obiektach wynosi 23 462 m². Wysoki wynik końcowy w celu obiektywnego porównania modeli powinien zostać zdaniem autora obniżony co najmniej o połowę by odzwierciedlać rzeczywisty potencjał pozyskiwania energii słonecznej. W istocie analizując dołączone grafiki prezentujące zacienianie, widać wyraźnie, iż omawiany typ zabudowy w praktyce uniemożliwia montaż systemów solarnych a bierne pozyskiwanie energii słonecznej jest wysoce utrudnione przez wysoki łączny poziom zacieniania. Do zasadniczych minusów tego typu zabudowy zaliczyć należy także bardzo wysoki stopień zabudowania działki, niewielką powierzchnię otwartą, obsadzoną zielenią co zna-cząco zmniejsza komfort mieszkańców.

Model_1_2 - tkanka XX - wieczna z lat 50’ - fragment dzielnicy Jeżyce

Forma zabudowy znacząco wyróżnia się spośród pozostałych porównywanych. Jest niska, rozproszona, pomiędzy budynkami znaczne przestrzenie otwarte. Łącznie zabudowa zajmuje 17 578 m² tj. 19,5%

powierzchni próbki. Budynki o średniej wysokości zaledwie trzech kondygnacji składają się na łączną kubaturę jedynie 224 475 m³. Wszystkie powyższe czynniki mają najmniejszą wartość spośród porów-nywanych struktur. Niewielka głębokość budynków skutkuje wysoką wartością strefy pasywnej, która w tym przypadku wynosi 95,1%. Forma przestrzenna próbki wpływa pozytywnie na wartość energii sło-necznej docierającej do jej płaszczyzn. Średnio do dachów i ścian modelu dociera 566 kWh/m² co jest wynikiem najlepszym w grupie. Ściany południowe mają niewielką powierzchnię 20 683 m², zaskakująco wysoki stopień zacieniania i pomimo tego porównywalną z pozostałymi próbkami wartość docierającej energii słonecznej 461 kWh/m².

Podobnie jak w modelu wcześniejszym możliwą do pozyskania energię słoneczną na płaszczyznach dachów zmierzono dwojako. Jeśli brać pod uwagę wszystkie płaszczyzny dachów to ze względu na ich formę, za-cienianie jest wysokie 32,2% a wartość energii niewielka 772 kWh/m². Gdy pod uwagę wzięte zostaną tylko płaszczyzny skierowane na południe, wartość zacieniania maleje do 16,4% a energia rośnie do 864 kWh/m².

Łącznie do południowo zorientowanych płaszczyzn ścian i dachów dociera w ciągu roku 19 750 MWh ener-gii słonecznej. Opisywaną formę zabudowy, w odniesieniu do pozostałych porównywanych można uznać za najbardziej zrównoważoną. Przy stosunkowo niedużej powierzchni zabudowy i kubatury uzyskano wynik przewyższający średnią wydajność, wszystkich zbadanych obiektów. Zaznaczyć należy, iż prawdopodobnie efektywność ta mogłaby przy tej samej formie budynków znacznie wzrosnąć jeśli zostałyby one inaczej zorientowane względem kierunków geograficznych. Struktura osiedla wydłużona wzdłuż osi północ - po-łudnie, utrudnia pozyskiwanie energii słonecznej. Dwuspadowe dachy o kącie ok. 45° zmniejszają dostęp do światła. Opisywany typ zabudowy mieszkaniowej, charakteryzuje się niewielką wysokością maksymalną ok. 19 m co należy uznać za zaletę z uwagi na pozytywną w odbiorze skalę budynków.

III

Model_1_3 - tkanka XX - wieczna z lat 70’ - fragment osiedla Piastowskiego

Tkanka urbanistyczna o najmniejszej powierzchni zabudowy wynoszącej zaledwie 13 496m² - 14,9%

działki. Wartość kubatury 269 831m³ uznano za wzorcową⁶³. Średnia arytmetyczna kubatury pozosta-łych modeli jest z nią zbieżna. Budynki mają znaczną szerokość co powoduje, iż zaledwie 76,6% po-wierzchni rzutu można zakwalifikować jako strefa pasywna. Równoleżnikowe usytuowanie kompozycji urbanistycznej znacząco zmniejsza powierzchnię ścian, wystawionych bezpośrednio na promieniowanie słoneczne, niewielki kąt odchylenia od kierunku północ - południe zwiększa zacienianie, zmniejszając dostęp do promieniowania bezpośredniego. Na dobre wskaźniki nasłonecznienia wpływa mała po-wierzchnia zabudowy i wynikające z tego znaczne odległości między budynkami. Dodatkowo pozytyw-nie w tym przypadku oddziałuje typowa dla polskich warunków klimatycznych duża wartość światła rozproszonego. Model charakteryzuje się najlepszymi wynikami cząstkowymi w badanej grupie. Posiada najwyższy poziom dostępnej energii dla wszystkich ścian równy 405 kWh/m² przy najniższym poziomie ich zacienienia 57,0%. Do ścian południowych dociera 458 kWh/m² przy najmniejszym w grupie zacienia-niu 36,8%. Charakterystyczną cechą budynków jest ich jednakowa wysokość i płaskie poziome stropoda-chy. W związku z tym wymodelowano na nich typową instalację solarną w postaci pasów o szerokości 2 m pochylonych pod kątem optymalnym tj. 37°⁶⁴ i rozstawie między kolejnymi rzędami 15,3°⁶⁵. Kolektory ustawiono prostopadle do kierunku południowego, niezależnie od kąta azymutalnego badanej zabudowy. Pozwoliło to w sposób bezpośredni porównać ile energii słonecznej dociera do płaszczyzny dachu a ile do ustawionej na niej pasów instalacji solarnej. W modelach 1_1 i 1_2 nie modelowano ko-lektorów ze względu na skomplikowaną formę przestrzenną dachów. Za „aktywne” uznano wszystkie płaszczyzny dachu zwrócone w kierunku południowym i o pochyleniu zbliżonym do kąta optymalnego.

Z tego powodu ich powierzchnia była średnio dwukrotnie większa niż w przypadku opisywanego modelu.

Dla obiektu 1_3 powierzchnia kolektorów wynosi bowiem zaledwie 4 889 m². Są one zacieniane w 8%

i dociera do nich promieniowanie słoneczne o wartości 939 kWh/m². Prezentowany model osiąga wynik sumaryczny 14 761 MWh jest to wartość niewielka, znacząco poniżej średniej pozostałych porównywa-nych obiektów. Słaby wynik spowodowany jest niewielką powierzchnią aktywną wynikająca z niskiej wartości kubatury. Dodatkowo negatywnie należy ocenić małą liczbę ścian usytuowanych prostopadle do południa co wynika z wydłużenia budynków równolegle do osi północ - południe. Pomimo dobrych warunków nasłonecznienia efektywność tkanki w pozyskiwaniu energii słonecznej jest znikoma

Model_1_4 - tkanka XX - wieczna z lat 90’ - fragment osiedla Stefana Batorego

Zabudowa o powierzchni 17 552 m² i kubaturze 296 386 m³ ma formę zbliżoną do tkanki XIX - wiecznej.

Na dobre nasłonecznienie pozytywnie wpływać powinno jej zorientowanie równolegle do kierunków kardynalnych. W związku z czym duża część ścian wystawiona jest na bezpośrednie działanie promie-niowania słonecznego. Zalety usytuowania, niweczone są jednakże przez rozbudowaną strukturę brył budynków oraz ich aranżowanie wokół małych, źle doświetlonych dziedzińców. W warunkach kryteriów badania, model 1_4 jest rozwiązaniem przestrzennym o najgorszych wynikach. Wartość energii dostęp-na dostęp-na wszystkich ściadostęp-nach próbki jest bardzo mała 295 kWh/m² przy zacienianiu 70,9% są to wyniki zbli-żone do odnotowanych w tkance XIX-wiecznej znanej powszechnie ze złych warunków nasłonecznienia.

Fatalne wyniki zanotowano także dla ścian południowych - zaledwie 364 kWh/m² przy zacienianiu 52,0%

co jest wynikiem najgorszym spośród porównywanych modeli. Ich najmniejsza w grupie powierzchnia 17 260 m² dodatkowo zaniża wyniki.

Podobnie jak w modelu wcześniejszym na płaskim stropodachu wymodelowano pasy kolektorów sło-necznych odchylonych pod kątem optymalnym. Ich powierzchnia to 5 422 m² są zacieniane w 5,2%

i odbierają 937 kWh/m² energii. Pozbawiona kolektorów płaszczyzna dachu pozyskuje 877 kWh/m² jest

63. 297 000 m³ - „kubatura wzorcowa”, wynika z ilorazu

„wzorcowej powierzchni za-budowy” 18 000 m² ze „wzor-cową wysokością” 16,5 m (5 kondygnacji o wysokości 3,3 m)

64. W świetle cytowanych wcześniej badań opisanych w rozdziale pracy II_2.8 Optymalne kształtowanie obudowy budynku, celem montażu instalacji helioak-tywnych - zebranie wyników badań dla warunków klima-tycznych Polski za optymalny kąt pochylenia dla instalacji solarny montowanych w ob-szarze geograficznym Pozna-nia uznano kąt 36°- 38°.

Pozwala on na optymalne rozłożenie zysków energe-tycznych w okresie letnim oraz okresach przejściowych.

Taką wartość odchylenia od poziomu kolektorów pozy-skujących energię słoneczną zaleca wwynikach swoich ba-dań Thomas Huld, Marcel Suri, Irene Pinedo-Pascua PVGIS, Geographical Assessment of Solar Resource and Perfor-mance of Photovoltaic Tech-nology http://re.jrc.ec.europa.

eu/pvgis/

65. Wartość wynikająca zkąta padania promieni słonecz-nych 21 grudnia. Celem jej zastosowania była potrzeba unikania wzajemnego zacie-niania kolektorów w okresie całego roku. Duże odległości między kolektorami wpływa-ją negatywnie na ich łączną powierzchnię.

III

zacieniana w 11,4%. Sumarycznie do płaszczyzn aktywnych opisywanego fragmentu tkanki urbanistycz-nej dociera jedynie 11 377 MWh energii słoneczurbanistycz-nej. To wynik trzykrotnie mniejszy od zanotowanego w modelu 1_1 oraz dwukrotnie mniejszy od średniej wyników całej grupy. Zabudowa wydłużona na osi północ - południe, redukuje ilość powierzchni na którą w sposób bezpośredni działają promienie słoneczne. Mimo, iż kwartały zorientowano prostopadle do kierunku południowego, wartość energii słonecznej docierającej do powierzchni elewacji jest niska. Ogromy niekorzystny wpływ ma na to roz-budowana struktura elewacji z licznymi elementami przysłaniającymi, powodującymi samo-zacienienie.

Model_1_5 - tkanka XXI - wieczna z lat 10’ - fragment osiedla Winogrady

Model ma jedną z największych w grupie gęstość zabudowy - budynki zajmują powierzchnię 18 917 m² tj. 21% działki. Przy ich dużej wysokości - średnio sześć kondygnacji, kubatura sięga 356 299 m³. Czynniki te mają większe wartości jedynie w zabudowie z końca XIX wieku. Strefa pasywna obejmuje niewiele ponad 85% powierzchni rzutu. Dla wszystkich ścian zabudowy wartość energii sięga 333 kWh/m² przy zacienianiu 67,9%. Do ścian południowych zacienianych w 41% dociera średnio 462 kWh/m². Zabudowa jest odchylona od osi północ - południe o ok. 45°, to pozwala na dostęp do bezpośredniego promienio-wania słonecznego dużej części płaszczyzn pionowych budynków. Duża kubatura, rozbudowany rzut, usytuowanie, wszystko to sprawia, że łączna powierzchnia ścian południowych wynosi aż 34 318 m², w przypadku rekordowej pod tym względem tkanki XIX - wiecznej było to 39 289 m². Pomimo nie naj-lepszych warunków nasłonecznienia pozwala to na pozyskanie sumarycznie w ciągu roku energii o war-tości 15 858 MWh, większy poziom 18 135 MWh zanotowano jedynie w modelu 1_1. Promieniowanie słoneczne dostępne na płaszczyznach dachów zbadano dwojako. Dla całej poziomej płaszczyzny stropu wartość ta wynosi 821 kWh/m² przy zacienianiu 23,3%. Do płaszczyzn kolektorów słonecznych usytu-owanych na dachu dociera 933 kWh/m² przy zacienianiu 4,6%. Sumarycznie w ciągu roku do płaszczyzn aktywnych tego typu zabudowy dociera 20 514 MWh. Wyższą wartość zanotowano jedynie w przypad-ku modelu 1_1. Na wynik podobnie jak w innych modelach w największym stopniu wpłynęła wartość kubatury.

Wnioski

Pozytywnie na wyniki końcowe wpływa wysoki poziom kubatury skutkujący dużą wartością powierzch-ni aktywpowierzch-nie pozyskujących energię (ściany połudpowierzch-niowe + dachy lub powierzchpowierzch-nia PV na dachach).

Jednocześnie duża gęstość zabudowy, negatywnie wpływa na wyniki cząstkowe związane z dostępem do energii słonecznej. Niepożądanym jest, w kontekście kryteriów badania, takie kształtowanie formy budynku, które powoduje samo-zacienianie. Rozbudowany, rozczłonkowany rzut, wystające fragmenty elewacji, pogarszają jej doświetlenie. Wynik końcowy w przypadku modeli 1_1; 1_5 jest wysoki, ale wynika wyłącznie z dużej wartości powierzchni czynnych. W warunkach rzeczywistych montaż instalacji solarnych w takich warunkach nie miałby uzasadnienia. Pozytywnie na wyniki końcowe wpływa zasto-sowanie dachów dwuspadowych. Mają one większą powierzchnię łączną, niż kolektory słoneczne roz-stawione na płaszczyźnie dachów płaskich. W modelach z płaskimi dachami na których wymodelowano pasma kolektorów słonecznych, sumaryczna wartość docierającej energii jest połowę niższa.

Wyniki porównania są niezwykle intrygujące, gdyż częściowo tylko, potwierdzają obiegowe przeczucia i opinie, dotyczące nasłonecznienia w poszczególnych formach urbanistycznych. Absolutnie zaskakujące jest, iż fragment zabudowy dzielnicy XIX - wiecznej uzyskał najlepszy łączny wynik energii słonecznej dostępnej na płaszczyznach budynków. Wynika to ze znacząco większej powierzchni zabudowy, olbrzy-miej kubatury budynków a co za tym idzie dużej ilości ścian południowych i powierzchni dachów, dla

III

170

których obliczana była dostępność światła słonecznego. Podobny efekt obserwujemy w modelu 1_5.

Dla kontrastu modele 1_2; 1_3 o zabudowie rozproszonej z powodu małych wartości powierzchni na które oddziałuje promieniowanie słoneczne, wykazują się niewielką efektywnością w jej pozyskiwaniu.

Dzieje się tak pomimo, iż warunki nasłonecznienia są w nich dużo lepsze, mniejsze jest wzajemne za-cienianie. W kontekście wąsko zakrojonych warunków badania za najgorsze rozwiązanie przestrzenne należy uznać model 1_4. Duża gęstość zabudowy, małe odległości między budynkami zbyt małe atria zabudowy dziedzińcowej ale przede wszystkim złożona struktura elewacji wszystko to skutkuje najniż-szym wynikam sumarycznym.

Z przeprowadzonego badania wynika, że średnia arytmetyczna wydajności pięciu badanych modeli wynosi 19 212 MWh. Jednym z celów cyklu badań opisanych w niniejszej dysertacji jest zaprojekto-wanie takiego układu zabudowy, który umożliwiłby podwojenie wydajności dotychczasowych form urbanistycznych. W związku z tym celem, szeregu licznych doświadczeń i poszukiwań opisanych w dalszej części pracy będzie osiągnięcie wydajności na poziomie powyżej 38 424 MWh.

II etap

Badanie stopnia i sposobu wykorzystania omawianego terenu.

Modele 1_1 - 1_5 tabela_2

Badanie podzielono na dwie części najpierw przeprowadzono analizę nasłonecznienia, zacieniania, zba-dano wartość energii słonecznej docierającej do płaszczyzn budynków. Następnie w drugim etapie, wy-brane fragmenty zabudowy mieszkaniowej, porównano pod względem powierzchni zajmowanej przez poszczególne elementy funkcjonalne zabudowy. Omówiono stosunek powierzchni badanej próbki ogra-niczonej wymiarami 300 x 300 m do powierzchni:

- zabudowy mieszkaniowej

- zabudowy technicznej np. garaże, śmietniki itp.

- dróg dojazdowych i osiedlowych przeznaczonych dla ruchu kołowego - chodników, dróg przeznaczonych dla ruchu pieszych / rowerzystów - zieleni urządzonej i terenów wolnych od zabudowy

Celem autora było wykazanie jak na tle różnorodnych sposobów projektowania osiedli, kształtuje się ich dostęp do światła słonecznego. Analizując dane z zawarte w tabeli_2 łatwo prześledzić, jak na prze-strzeni lat zmieniał się sposób kształtowania przeprze-strzeni zamieszkiwania, jaką powierzchnię zajmują poszczególne funkcje osiedli. W tkance z końca XIX wieku uwagę zwraca olbrzymia powierzchnia za-budowy 31 738 m², 35,2% . Budynki techniczne, garaże, zaplecza punktów usługowych, zajmują ponad 5 000 m² - najwięcej spośród porównywanych struktur. Wykorzystując większość powierzchni działki pod zabudowę oraz utwardzając pozostałą jej część w postaci dróg, chodników i parkingów, nie

pozo-

model_1_1 model_1_2 model_1_3 model_1_4 model_1_5

rzut

III

stawiono wiele miejsca dla zieleni. W przypadku modelu 1_1 zaledwie 1,2% próbki jest powierzchnią aktywną biologicznie. W reakcji na budownictwo przełomu XIX i XX wieku wyraźnie inna jest struktura przestrzenna modelu_1_2 reprezentującego zabudowę z lat 50 XX wieku. Budynki wielorodzinne zaj-mują o połowę mniejszą powierzchnię niż w modelu_1_1. W silnym kontraście pozostaje także procent działki, który przeznaczono na zieleń - w tym przypadku jest to 42,8%. Ze względu na brak hal podziem-nych aż 2 073 m² zajmują garaże a dodatkowe 15 340 m² powierzchnie utwardzone w tym parkingi i chodniki. Zabudowa fragmentu osiedla piastowskiego z lat 70-tych XX wieku jest bardzo rozproszona zajmuje jedynie 13 496 m² czyli 15% powierzchni działki. W związku z tym dużą część stanowi zieleń, urządzenia sportowe - jest to rekordowe 52,7% działki - najwięcej spośród porównywanych struktur.

Podobnie jak w modelu wcześniejszym ze względu na brak parkingów podziemnych / garaży, znaczną część przestrzeni otwartych 20 309 m², stanowią miejsca postojowe. W przypadku modelu 1_3 należy zwrócić uwagę na niezwykle mały udział komunikacji kołowej w zagospodarowaniu przestrzeni, jest to 7 688 m² na tle np. 22 096 m² dla tkanki mieszkaniowej z lat 90-tych XX wieku. Rosnącą rolę komunikacji samochodowej oraz negatywny wpływ deweloperów na strukturę zabudowy widać wyraźnie w mode-lach 1_4; 1_5. W obu przypadkach gęstość zabudowy jest bardzo duża, wzrasta powierzchnia budyn-ków, oraz ich wysokość. Dużą część działki stanowi komunikacja samochodowa 18 746 m² model_1_5 - 22 096 m² - model_1_4. Pomimo, iż w budynkach lub pod nimi znajdują się hale garażowe, wokół nich nadal dużą część terenu stanowią miejsca postojowe 6 890 - 11 980 m². Pomimo tego z uwagi na

W dokumencie KSZTAŁTOWANIE ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ W (Stron 165-182)