Część I. Samoocena uczelni w zakresie spełniania szczegółowych kryteriów oceny
Kryterium 5. Infrastruktura i zasoby edukacyjne wykorzystywane w realizacji programu
1. Stan, nowoczesność, rozmiar i kompleksowość bazy dydaktycznej i naukowej służącej realizacji zajęć oraz działalności naukowej na ocenianym kierunku
Baza dydaktyczna i naukowa służąca do realizacji zajęć i działalności naukowej na kierunku informatyka jest nowoczesna i kompleksowa. Rozmiar bazy jest adekwatny do potrzeb, a stan infrastruktury jest dobry lub bardzo dobry. Baza dydaktyczna i naukowa jest zgodna z potrzebami procesu nauczania i uczenia się, adekwatna do rzeczywistych warunków przyszłej pracy badawczej lub zawodowej oraz umożliwia osiągnięcie przez studentów efektów uczenia się, w tym przygotowanie do prowadzenia działalności naukowej lub udział w tej działalności oraz prawidłową realizację zajęć.
Pracownicy i studenci związani z kierunkiem informatyka mają do dyspozycji 68 pomieszczeń dydaktycznych, w tym 6 sal wykładowych, 13 sal wykładowo-ćwiczeniowych, 3 sale ćwiczeniowo-laboratoryjne, 22 sale ćwiczeniowo-laboratoryjne, 23 sale laboratoryjne komputerowe i 1 salę seminaryjną, mieszczących się w budynku przy ulicy Prószkowskiej 76 (II Kampus) w Opolu. W pomieszczeniu 014 budynku P3 znajduje się klaster, z którego korzystają studenci w ramach IPS, dyplomanci oraz studenci w ramach przedmiotu programowanie współbieżne i rozproszone. Szczegółowe dane dotyczące pomieszczeń dydaktycznych zamieszczono w załączniku (Zal_5_1).
Wszystkie sale wykładowe na Wydziale wyposażone są w białe tablice oraz na stałe - w projektory multimedialne, dodatkowo każdy pracownik ma możliwość wykorzystania przenośnego projektora. Wydział posiada również przenośne i zainstalowane na stałe systemy nagłaśniające do dużych sal wykładowych. W największych salach są również zamontowane monitory, które pozwalają na lepszą widoczność materiałów przedstawianych przez prowadzących nawet w ostatnich rzędach sali. W salach laboratoryjnych znajdują się nowoczesne stanowiska komputerowe. Wszystkie pomieszczenia w budynku P3 są klimatyzowane.
Studenci mają możliwość korzystania z pomieszczeń laboratoryjnych po zajęciach dydaktycznych, do realizacji prac dyplomowych oraz w ramach prac studenckich kół naukowych. Wybrani studenci otrzymują upoważnienia do korzystania z laboratoriów m.in. programowania oraz grafiki komputerowej. Przykładowo SKN iGroup korzysta z komputerów Apple w Sali 010 budynku P3, SKN Pixel spotkania ma w Sali 006 budynku P3, SKN Grupa .NET PO w salach 107 oraz 108 budynku P3.
Infrastruktura i zasoby edukacyjne wykorzystywane w realizacji programu studiów kierunku informatyka są cały czas udoskonalane. Baza dydaktyczna jest cały czas ulepszana. Większość sal dydaktycznych wyposażona jest w rzutniki multimedialne, co poprawia jakość prowadzonych zajęć.
Dodatkowo treści wykładów i ćwiczeń dla części przedmiotów zamieszczane są na platformie e-learningowej. Baza laboratoryjna jest również cały czas udoskonalana. Stare wyposażenie zastępowane jest nowym, w miarę możliwości zakupywany jest nowy sprzęt i aparatura. Dziekan WEAiI stale uzupełnia infrastrukturę potrzebną do realizacji zajęć zgodnie z informacjami które otrzymuje za pośrednictwem kart doskonalenia przedmiotu, wypełnianymi przez prowadzących zajęcia co semestr.
2. Infrastruktura i wyposażenie instytucji, w których prowadzone są zajęcia poza uczelnią oraz praktyki zawodowe (w przypadku, gdy w planie studiów na ocenianym kierunku zostały uwzględnione praktyki zawodowe)
Praktyki zawodowe odbywają się w zakładach pracy, których infrastruktura i wyposażenie umożliwia spełnienie celów i ramowego programu praktyki kierunkowej na kierunku informatyka oraz są zgodne z Regulaminem praktyk studenckich WEAiI (Zal_2_24). Student, podczas rozmowy kwalifikacyjnej w firmie uzgadnia wstępnie program praktyki. Nadzór nad praktykami studenckimi mają opiekunowie praktyk na kierunku informatyka.
35
Firmy, w których studenci odbywają praktyki mają profil informatyczny i działają w branży IT, co wskazuje na to, że posiadają odpowiednie zaplecze informatyczne do przeprowadzania praktyk zawodowych. Dodatkowo studenci mogą sami wskazać zakład pracy, w którym chcieliby odbyć praktyki i jeżeli jego profil działalności jest zgodny z kierunkiem studiów tj. z informatyką, studenci mogą odbyć tam praktyki zawodowe.
3. Dostęp do technologii informacyjno-komunikacyjnej (w tym Internetu a także platformy e-learningowej, w przypadku, gdy na ocenianym kierunku prowadzone jest kształcenie z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość) oraz stopnia jej wykorzystania w procesie nauczania i uczenia się studentów oraz w działalności i komunikacji naukowej
We wszystkich obiektach istnieje możliwość korzystania z bezprzewodowego dostępu do sieci Internet za pośrednictwem wi-fi i systemu Eduroam. W salach laboratoryjnych studenci mają również dostęp przewodowy do sieci Internet.
Treści wykładów i ćwiczeń dla części przedmiotów zamieszczane są na platformie e-learningowej Moodle dostępnej poprzez stronę https://estudia.we.po.opole.pl/. Wszyscy studenci kierunku informatyka na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych mają dostęp do tego systemu i chętnie korzystają z materiałów tam umieszczonych. Obecnie również coraz więcej prowadzących w sposób aktywny korzysta z platformy.
4. Udogodnienia w zakresie infrastruktury i wyposażenia dostosowanych do potrzeb studentów z niepełnosprawnością
Na WEAiI PO zastosowano wiele ułatwień dla osób z różnymi stopniami niepełnosprawności.
W każdym budynku na Wydziale znajdują się windy, które umożliwiają osobom z niepełnosprawnością ruchową przemieszczanie się po całym terenie Wydziału i dotarcie do każdego laboratorium. W budynku nr 3, w którym odbywa się większość zajęć na kierunku informatyka, na każdym piętrze umieszczono również toalety dla osób niepełnosprawnych. Korytarze, sale wykładowe i sale laboratoryjne są wystarczająco szerokie, aby mogła się po nich przemieszczać osoba na wózku inwalidzkim. Wydział posiada również specjalistyczny sprzęt dla osób niedowidzących (Zal_2_19), który może zostać w każdej chwili wykorzystany gdy tylko pojawi się taka potrzeba. W laboratorium 106 w budynku P1 znajduje się specjalistyczny sprzęt służący do sterowania komputerem za pomocą gestów i ruchów głowy, wypożyczony od Stowarzyszenia TNM - Twoje Nowe Możliwości.
W sali P1-13 znajduje się specjalne pomieszczenie tzw. pokój odpoczynku dla osób niepełnosprawnych, w którym zapewniono leżankę rehabilitacyjną, dwa fotele, krzesła, stoliki, czajnik i filiżanki. Pomieszczenie obecnie jest wykorzystywane przez studentów z niepełnosprawnością ruchową.
Na Wydziale odbyło się również szkolenie pracowników, dotyczące pracy z osobami niepełnosprawnymi. Co roku na kierunku informatyka studiują studenci z różną formą niepełnosprawności, co świadczy o tym, że wybierają Politechnikę Opolską jako uczelnię która spełnia ich potrzeby związane ze stanem zdrowia. Na Wydziale istnieje również możliwość Indywidualnej Organizacji Studiów miedzy innymi dla studentów niepełnosprawnych, która pomaga im w dostosowaniu godzin zajęć do trybu życia. Możliwy jest również zdalny dostęp do potrzebnych materiałów czy prowadzących zajęcia.
5. Dostępność infrastruktury, w tym aparatury naukowej, oprogramowania specjalistycznego i materiałów dydaktycznych, w celu wykonywania przez studentów zadań wynikających z programu studiów w ramach pracy własnej
Studenci w ramach pracy własnej jak najbardziej mają dostęp do infrastruktury dostępnej na Wydziale. Obecnie istnieje możliwość korzystania z laboratoriów na Wydziale pod opieką pracownika lub indywidualne - po uzyskaniu pozwolenia od dyrektora Instytutu na dostęp do pomieszczeń po okazaniu dokumentu tożsamości. Dostęp do laboratoriów studenci otrzymują w celu wykonania pracy
36
dyplomowej, pracy naukowej czy dodatkowych zadań praktycznych. Na przykład studenci prowadzący prace związane z drukiem 3D lub technologią VR mają dostęp do odpowiedniego sprzętu umieszczonego w salach 410, 413 i 416 w budynku P3. Studenci mają również zdalny dostęp do materiałów, a także części oprogramowania, które jest dostępne w ramach różnych umów i projektów np. do oprogramowania Matlab, Statistica, Maple czy dostępnego w ramach Microsoft Azure Dev Tools for Teaching. Studenci mają również dostęp do kursów w ramach akademii Cisco i Red Hat.
Na Wydziale działa również pięć kół naukowych związanych bezpośrednio z kierunkiem studiów informatyka: Pixel, iGroup, Grupa .NET PO, infoVOLT i TeamBit, a także inne koła pośrednio związane z informatyką, ale angażujące studentów z kierunku informatyka np. koło naukowe opracowujące łazika marsjańskiego na zawody European Rover Challenge ERC2020. Studenci należący do kół naukowych mogą, w wyznaczonych porach, korzystać z zaplecza laboratoryjnego i sprzętowego, w ramach dodatkowych aktywności. Na przykład studenci koła iGroup mogą korzystać z pomieszczenia 010 w budynku P3, gdzie znajduje się sprzęt z firmy Apple, koło naukowe .NET PO ma dostęp do laboratorium komputerowego w salach 107 i 108 w budynku P3, a koło naukowe Pixel ma dostęp do laboratorium komputerowego w sali 006 w budynku P3.
6. System biblioteczno-informacyjnego uczelni
Biblioteka Główna PO jest ogólnouczelnianą jednostką organizacyjną służącą rozwojowi oraz potrzebom nauki i kształcenia, świadczącą określone usługi na rzecz środowiska. Pełni funkcję ośrodka informacji naukowej oraz ogólnodostępnej biblioteki naukowej, jest ogniwem w ogólnokrajowej sieci informacji naukowej. Biblioteka Główna stanowi podstawę jednolitego systemu biblioteczno-informacyjnego Politechniki Opolskiej, w skład którego wchodzą 4 biblioteki wydziałowe. Potencjał informatyczny biblioteki tworzą 4 serwery i 73 komputerowe stanowiska dostępu, w tym 30 stanowisk studenckich, 26 skanerów, 26 drukarek oraz 4 samoobsługowe kserokopiarki. W Bibliotece Głównej oraz bibliotekach wydziałowych funkcjonuje bezprzewodowy dostęp do Internetu.
ZBIORY BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ Liczba zbiorów ogółem
(stan na 31.12.2018 r.) Rodzaje zbiorów:
Książki, czasopisma oraz zbiory specjalne (normy, mapy, atlasy, katalogi firmowe, aprobaty techniczne, prace doktorskie, płyty CD i DVD, bazy danych dostępne poprzez Internet).
Zakres tematyczny zbiorów dotyczy m.in.:
budownictwa, inżynierii bezpieczeństwa, inżynierii lądowej, materiałów budowlanych, źródeł energii, elektroenergetyki, elektrowni, maszyn elektrycznych, przetwarzania i przesyłania energii elektrycznej, metrologii przemysłowej, techniki elektrochemicznej, elektroniki, informatyki,
automatyki, robotyki, automatyzacji i sterowania procesami przemysłowymi, cybernetyki technicznej, diagnostyki technicznej, telekomunikacji,
światłowodów, mechaniki i budowy maszyn, mechatroniki, inżynierii środowiska, urządzeń przemysłu spożywczego, samochodów i ciągników, zarządzania, prawa, ekonomii, marketingu, inżynierii produkcji, logistyki, inżynierii bezpieczeństwa, europeistyki, administracji, architektury, matematyki, fizyki, chemii, turystyki, medycyny, wychowania fizycznego i fizjoterapii.
Czytelnia Biblioteki Głównej oferuje użytkownikom wolny dostęp do księgozbioru liczącego blisko 13.000 wol. książek i 156 tytułów czasopism drukowanych pozyskiwanych w drodze prenumeraty, darów, wymiany i egzemplarza obowiązkowego. Z jej zasobów może skorzystać każdy zainteresowany, a do dyspozycji czytelników pozostaje 76 miejsc pracy, 5 komputerowych stanowisk multimedialnych wyposażonych w drukarki, skanery, samoobsługowy kserograf oraz skaner, a także stanowisko multimedialne przeznaczone dla osób z dysfunkcjami wzroku. W oparciu o księgozbiór czytelni realizowane są wypożyczenia nocne, weekendowe i świąteczne. Na miejscu można skorzystać także z obszernego zbioru norm. Ponadto udostępnia się materiały na płytach CD i DVD,
37
dołączonych do książek i czasopism. W czytelni można również zapoznać się z pracami doktorskimi obronionymi na Politechnice Opolskiej. W czytelni działa stanowisko komputerowe umożliwiające czytelnikom dostęp do systemu ACADEMICA – cyfrowej wypożyczalni publikacji naukowych z zasobów Biblioteki Narodowej. W 2018 roku czytelnię odwiedziło 18.672 osoby, którym udostępniono 143.879 wol. książek, czasopism i zbiorów specjalnych.
W skład Zespołu Bibliotek Specjalistycznych wchodzą następujące biblioteki: Wydziału Budownictwa i Architektury, Wydziału Ekonomii i Zarzadzania, Wydziału Mechanicznego oraz Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii. Biblioteki te gromadzą literaturę związaną ze specjalnością naukową jednostki dla potrzeb pracowników naukowych, doktorantów i studentów.
Czytelnicy w każdej z bibliotek mają do dyspozycji księgozbiór w wolnym dostępie, w tym 30.706 wol. książek, 8.394 opracowane roczniki czasopism, 31.829 wol. zbiorów specjalnych oraz 214 tytułów bieżących czasopism. Z zasobów bibliotecznych może skorzystać każdy zainteresowany, a do dyspozycji czytelników pozostaje 245 miejsc pracy, 20 komputerowych stanowisk multimedialnych wyposażonych w drukarki, skanery, samoobsługowe kserografy oraz stanowiska multimedialne przeznaczone dla osób z dysfunkcjami wzroku. W 2018 roku Zespół Bibliotek Specjalistycznych odwiedziło 36.083 czytelników, którzy skorzystali z 105.485 wol. książek, czasopism i zbiorów specjalnych.
Zamówienia książek są realizowane poprzez katalog on-line z terminali bibliotecznych lub stronę internetową biblioteki. Istnieje możliwość prolongaty książek przez Internet (przed upływem terminu zwrotu danej pozycji) lub bezpośrednio u bibliotekarza. W 2018 roku liczba odwiedzin wyniosła 9.654 czytelników, którym wypożyczono 12.444 wol. książek. Z kolei wypożyczalnia biblioteczna obsługuje pracowników naukowych, doktorantów i studentów. Sprowadza z bibliotek polskich i zagranicznych zamówione przez czytelników dokumenty (oryginalne lub kopie), których nie posiadają biblioteki opolskie. W 2018 roku sprowadzono 75 pozycji, a do bibliotek krajowych i zagranicznych wysłano 15 pozycji i 27 stron skanów i odbitek kserograficznych. W oparciu o posiadane źródła drukowane i elektroniczne, Oddział Informacji Naukowej i Promocji udziela czytelnikom informacji:
bibliotecznych – wskazując biblioteki polskie i zagraniczne posiadające poszukiwane zbiory,
bibliograficznych – pomagając w poszukiwaniu literatury na określony temat, w korzystaniu z opracowań informacyjnych, w uzupełnianiu danych bibliograficznych dokumentów oraz w sporządzaniu tematycznych zestawień bibliograficznych itp.,
faktograficznych – pomagając w poszukiwaniu danych dotyczących instytucji i organizacji naukowych w kraju, informacji biograficznych, adresowych itp.
Oddział zajmuje się również:
tworzeniem Bazy Wiedzy Politechniki Opolskiej,
udostępnianiem w Internecie elektronicznych baz własnych, współtworzonych w ramach ogólnopolskich konsorcjów oraz zakupionych w ramach licencji krajowych,
promocją zbiorów i usług bibliotecznych, organizując wystawy cykliczne i tematyczne, opracowując informatory oraz inne wydarzenia z zakresu nauki i kultury,
aktualizacją strony internetowej biblioteki,
redakcją rocznika „Prasa o Politechnice Opolskiej” oraz kroniki Biblioteki Głównej Politechniki Opolskiej.
Biblioteka PO w swoich czytelniach udostępnia użytkownikom z dysfunkcjami wzroku specjalistyczny sprzęt i oprogramowanie komputerowe umożliwiające im korzystanie z książek, czasopism i innych publikacji. Stanowiska są wyposażone w: klawiaturę brajlowską, syntezator mowy, skaner umożliwiający przekształcanie tekstów drukowanych do plików mówionych oraz stacjonarny i mobilny powiększalnik tekstów. Polskojęzyczny syntezator mowy jest przydatny nie tylko przy korzystaniu ze zbiorów cyfrowych; można z niego korzystać także podczas surfowania po Internecie. Komputer wyposażony jest również w słuchawki, aby głośne czytanie lektora nie przeszkadzało pozostałym czytelnikom. Powiększalniki pozwalają na kilkudziesięciokrotne powiększenie tekstu na monitorze, umożliwiają sterowanie kolorem, kontrastem i jasnością.
Biblioteka Politechniki Opolskiej uruchomiła własną stronę domową w 1998 roku i miała ona wówczas charakter wizytówki. W roku 2002 została opracowana nowa strona internetowa. Dokonane zmiany miały udoskonalić system nawigacji serwisu oraz zwiększyć liczbę dostępnych w nim funkcji.
38
W 2004 r. strona wzbogacona została o wersję angielską. Podczas kolejnych aktualizacji strony kierowano się zasadą, że dobra strona internetowa powinna dostarczać użytkownikowi konkretnych informacji w zrozumiały i czytelny sposób. Na stronie www biblioteka oferuje jedoczesne przeszukiwanie zasobów bibliotecznych. Pogrupowano informacje według potrzeb konkretnych grup użytkowników. Wzbogacono stronę o kolejne usługi, w tym m.in. Zapytaj bibliotekarza, Zaproponuj zakup, e-szkolenia na platformie e-learningowej, wirtualne wystawy itp. Od 2019 roku funkcjonuje kolejna już odsłona bibliotecznej strony www. Od 2015 roku studenci mają bezpośredni dostęp do podkatalogu elektronicznego zawierającego literaturę z sylabusów poszczególnych przedmiotów dla wszystkich kierunków realizowanych na Politechnice Opolskiej. Chcąc powiększyć grono odbiorców, a także nowocześnie promować usługi, inicjatywy i wizerunek biblioteka skorzystała również z możliwości, jakie dają portale społecznościowe: w 2011 roku został uruchomiony biblioteczny profil w serwisie FaceBook, a w chwili obecnej trwają prace nad kontem bibliotecznym na Instagramie.
Szczegółowy opis zasobów elektronicznych Biblioteki Głównej Politechniki Opolskiej znajduje się w załączniku (Zal_5_2).
Biblioteka Politechniki Opolskiej również rozszerza ofertę usług świadczonych na rzecz studentów, doktorantów i pracowników, umożliwiając zdalne zapisanie się do biblioteki, zdalną rezerwację książek, elektroniczne szkolenie biblioteczne na platformie Moodle, a także korzystanie z katalogu on-line oraz możliwości zaproponowania wykazu literatury do przedmiotu.
7. Sposoby, częstość i zakres monitorowania, oceny i doskonalenia bazy dydaktycznej i naukowej oraz systemu biblioteczno-informacyjnego
Do monitorowania stanu bazy dydaktycznej na Wydziale wykorzystywane są karty doskonalenia przedmiotu (KDP). Studenci zgłaszają braki lub potrzeby dotyczące bazy dydaktycznej i naukowej prowadzącym zajęcia, natomiast prowadzący zajęcia co semestr wypełniają KDP, w których określają czy i w jakiej formie są potrzebne dodatkowe zasoby infrastruktury lub zasoby biblioteczne. Na tej podstawie dziekan w miarę posiadanych środków finansowych na bieżąco uzupełnia zgłoszone braki.