Część I. Samoocena uczelni w zakresie spełniania szczegółowych kryteriów oceny
Kryterium 7. Warunki i sposoby podnoszenia stopnia umiędzynarodowienia procesu
1. Rola umiędzynarodowienia procesu kształcenia w koncepcji kształcenia i planach rozwoju kierunku
Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować znaczący rozwój procesu umiędzynarodowienia kształcenia na kierunku informatyka na WEAiI PO. Zgodnie z przyjętą koncepcją kształcenia, oraz zgodnie ze specyfiką nauczanego kierunku, umiędzynarodowienie procesu kształcenia na informatyce jest szczególnie istotne.
Wydział realizuje projekty (Zal_4_14) oraz seminaria międzynarodowe (Zal_2_15). W latach 2017–2019 w Instytucie Informatyki odbyło się 11 seminariów wygłoszonych przez zagranicznych prelegentów, m.in. z Chin, Niemiec, USA, Czech, Finlandii i Szwajcarii oraz seminarium technologiczne dla pracowników i studentów w języku angielskim. Miały miejsce również seminaria naukowe oraz technologiczne, niektóre prezentowane w języku angielskim (Zal_4_14). Tak liczne i ciekawe działania nie byłyby możliwe, gdyby nie współpraca naukowa i indywidualne kontakty pracowników, szczególnie Instytutu Informatyki.
Projekt dydaktyczny Interreg pt. „Zwiększenie szans zatrudnienia czeskich i polskich absolwentów kierunków technicznych obejmuje swoim zakresem liczne aktywności, m.in. wyjazdy dydaktyczne studentów kierunku informatyka do Republiki Czeskiej, połączone ze zwiedzaniem laboratoriów Vysoká Škola Báňská – Technická Univerzita Ostrava w Ostrawie oraz wizyty studyjne w czeskich przedsiębiorstwach z branży IT, jak również wizyty studentów czeskich do Polski (Zal_4_14).
Na szczególną uwagę zasługuje pobyt w Instytucie Informatyki WEAiI profesora z USA – stypendysty Fundacji Fulbright’a od stycznia do sierpnia 2018 roku. Profesor wraz z pracownikami Instytutu Informatyki i doktorantami WEAiI prowadził badania naukowe, które skutkowały opublikowaniem kilku wysoko punktowanych artykułów naukowych. Dodatkowo pracownik kadry dydaktycznej kierunku informatyka brał udział w 11-miesięcznym projekcie badawczym w University of Kentucky, Lexington, USA.
Pracownicy uczestniczą w konferencjach międzynarodowych, organizowanych przez ośrodki naukowe w kraju i za granicą. Znaczna grupa pracowników WEAiI pełni obowiązki recenzentów oraz jest członkami komitetów programowych i organizacyjnych konferencji, wykaz osób zasiadających w tych gremiach zawiera załącznik (Zal_7_1). Wśród kadry dydaktycznej jest grupa pracowników z doświadczeniem w pracy na uczelniach zagranicznych, co pozwala przenosić dobre międzynarodowe wzorce prowadzenia procesu dydaktycznego na kształcenie studentów kierunku informatyka.
W oparciu o przedstawione aspekty można stwierdzić, że rodzaj, zakres oraz zasięg umiędzynarodowienia procesu kształcenia są zgodne z koncepcją oraz celami kształcenia na kierunku informatyka.
42
2. Aspekty programu studiów i jego realizacji, które służą umiędzynarodowieniu, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia w językach obcych
Od lat na kierunku informatyka kształcenie na studiach I stopnia stacjonarnych realizowane jest jako:
Studia w języku polskim. W tej grupie znajduje się największa liczba studentów kierunku informatyka.
Studia w języku polskim z wybranymi wykładami oraz ćwiczeniami w języku angielskim. Studia te są atrakcyjne dla studentów z bardzo dobrą znajomością języka angielskiego. Studenci mają szczególne możliwości zapoznania się z zagadnieniami z branży IT w języku angielskim, który jest podstawowy dla tej branży. Studia te są często wybierane przez studentów z Ukrainy.
Załącznik (Zal_1_9) zawiera kierunkowe efekty kształcenia dla kierunku informatyka I stopnia, ścieżka anglojęzyczna.
Studia w języku polskim z wybranymi wykładami oraz ćwiczeniami w języku niemieckim – studia tego typu są unikatowe w skali kraju. Załącznik (Zal_2_8) zawiera uchwalę Rady Wydziału dotyczącą przedmiotów prowadzonych w języku niemieckim. Ze względu na specyfikę regionu:
licznie reprezentowaną Mniejszość Niemiecką, szkoły z językiem niemieckim nauczanym jako język mniejszości, jak również ze względu na powiązania biznesowe Opolszczyzny i krajów niemieckojęzycznych, studia te są bardzo atrakcyjne z punktu widzenia pracodawców oraz inwestorów z branży IT. Studia te były jednym z istotnych czynników uruchomienia oddziałów kilku firm z branży IT oraz branż pokrewnych.
Od roku akademickiego 2018/2019 na WEAiI PO realizowane są studia na kierunku informatyka w formie computer engineering. Kierunek CE to studia w języku angielskim, odpłatne dla studentów zarówno polskich, jaki i obcokrajowców. Computer engineering dedykowany jest głównie studentom cudzoziemcom, pragnącym podjąć studia w Polsce, są to m.in. studenci przyjeżdżający z Indii czy Kazachstanu. Załącznik (Zal_1_7) zawiera programy studiów computer engineering. Na kierunku computer engineering studiuje 35 osób (stan na 9 lutego 2019 r.), w tym 14 studentów z Indii.
Studenci mają świadomość, oraz są przygotowywani przez kadrę dydaktyczną, że język angielski jest niezwykle istotny również dla studiujących kierunek informatyka w języku polskim lub niemieckim. Na kierunku informatyka na WEAiI PO studenci uczeni są, że język angielski nie jest językiem obcym – to podstawowy język w branży IT.
Naturalnym jest, że pracownicy i studenci korzystają z międzynarodowej literatury i materiałów anglojęzycznych podczas prowadzenia procesu dydaktycznego. Szczególnie kadra dydaktyczna, prowadząc zajęcia w językach angielskim i niemieckim, korzysta z obcojęzycznej literatury i materiałów. Studenci korzystają z anglojęzycznych kursów (np. technologii Microsoft, języka Java, baz danych Oracle), z narzędzi i środowisk programistycznych w języku angielskim, udzielają się na platformach zrzeszających programistów (np. StackOverflow, GitLab) oraz biorą udział w międzynarodowych konkursach (np. publikowanych na platformie Kaggle.com).
3. Stopień przygotowania studentów do uczenia się w językach obcych i sposoby weryfikacji osiągania przez studentów wymaganych kompetencji językowych oraz ich oceny
Podnoszenie kwalifikacji językowych studentów PO realizowane jest głównie przez lektoraty języka angielskiego. Efekty kształcenia, dotyczące znajomości języka obcego, osiągane są na studiach I stopnia w ramach przedmiotu język obcy trwającego łącznie 4 semestry, 120 godzin (80 godzin na studiach niestacjonarnych), któremu przypisanych zostało 5 punktów ECTS. Na studiach II stopnia przedmiot język obcy trwa 1 semestr i obejmuje 30 godzin (20 godzin na studiach niestacjonarnych) oraz 2 punkty ECTS.
Każdy z absolwentów PO kończących studia I stopnia obligatoryjnie zdaje egzamin co najmniej na poziomie B2. Wymóg ten gwarantuje, że absolwenci posiadają odpowiedni poziom do rozpoczęcia pracy zawodowej oraz rozpoczęcia studiów na II stopniu. Dla studentów zagranicznych kryteria są
43
analogiczne – należy legitymować się znajomością języka angielskiego co najmniej na poziomie B2 lub równoważnym w innym systemie certyfikacji.
Centrum Językowe Politechniki Opolskiej bierze udział w Olimpiadzie Języka Angielskiego Wyższych Uczelni Technicznych, pośredniczy i wspiera uzyskiwanie certyfikatów z języka angielskiego (Cambridge, Bulats) oraz języka niemieckiego (Goethe-Test PRO). Centrum Językowe co roku organizuje również Test Wiedzy o Polsce dla studentów zagranicznych.
Studenci kierunku informatyka WEAiI PO mieli także możliwość skorzystania z oferty dodatkowych kursów językowych, zaoferowanych przez firmę z branży IT działająca na rynku niemieckojęzycznym (Zal_6_3).
Niezwykle atrakcyjna dla studentów Politechniki Opolskiej, również studentów kierunku informatyka, jest możliwość skorzystania z oferty językowej Instytutu Konfucjusza. Centrum Współpracy Polska-Chiny Instytut Konfucjusza działający przy PO jest jedną z sześciu tego typu placówek w Polsce. Studenci mogą poznawać kulturę Chin oraz brać udział w bezpłatnych zajęciach z języka chińskiego.
4. Skala oraz zasięg mobilności i wymiany międzynarodowej studentów i kadry
PO prowadzi wymianę międzynarodową studentów oraz pracowników (Zal_4_15) w ramach programów Erasmus oraz Erasmus +. Politechnika Opolska ma podpisanych 148 umów z uczelniami zagranicznymi (https://dwm.po.opole.pl/index.php/pl/ Program Erasmus + Uczelnie Partnerskie
Umowy bilateralne) obejmującymi mobilność studentów.
W Politechnice Opolskiej co roku studiuje około 150 studentów korzystających z programu Erasmus. Na stronach internetowych Działu Współpracy Międzynarodowej (https://dwm.po.opole.pl/images/ECTS-1.pdf) dostępny jest katalog kursów, zawierający sylabusy oraz punkty ECTS do przedmiotów oferowanych w języku angielskim. Studenci PO WEAiI kierunku informatyka mogą wyjechać na jedno- lub dwusemestralne studia do ponad 40 partnerskich uczelni w Europie oraz do krajów takich jak Gruzja, Kazachstan, Maroko, Wietnam i Indie. Zasady wyjazdów studentów Politechniki Opolskiej na studia w ramach programu Erasmus+ 2019/2020 umieszony jest na stronie https://dwm.po.opole.pl/index.php/pl/program-erasmus/wyjazd-na-studia/rekrutacja-2014-15. W latach 2014-2019 z takiej możliwości skorzystało 47 studentów kierunku informatyka.
Od wielu lat, w ramach podpisanych umów, praktykowana jest mobilność kadry dydaktycznej, realizowanej jako wyjazdy pracowników naukowo-dydaktycznych (m.in. jedenastomiesięczny udział w projektach badawczych w University of Kentucky, Lexington, USA), udział w wymianie kadry akademickiej realizowanej w ramach programu Erasmus i Erasmus+. W latach 2014-2019 zrealizowano 32 krótkookresowe wizyty pracowników realizujących zajęcia na kierunku informatyka na uczelniach partnerskich, m.in. w Hiszpanii, Portugalii, Niemczech, Finlandii i Maroku (Zal_4_15).
W latach 2016-2019 PO WEAiI gościł 22 studentów studiujących informatykę z takich krajów jak:
Turcja, Hiszpania, Portugalia, Malta, Szwajcaria, Grecja. Studenci realizowali zajęcia dydaktyczne z oferty Politechniki Opolskiej dla studentów programu Erasmus+ kierunku informatyka.
Dzięki takim działaniom zarówno studenci, jak i kadra dydaktyczna ma możliwość wymiany doświadczeń i nawiązania kontaktów z partnerami z uczelni zagranicznych i podniesienia swoich kwalifikacji. Wyjazdy w ramach programu Erasmus+ są szczególnie istotne dla studentów kierunku informatyka, którzy niejednokrotnie, w przyszłej pracy zawodowej, pracować będą w międzynarodowych zespołach. Wyjazdy zagraniczne oraz współpraca ze studentami zagranicznymi studiującymi na WEAiI PO, pozwolą studentom kierunku informatyka na poznanie specyfiki pracy w innych krajach i regionach a także są cenione ze względu na poszanowanie odmiennych kultur i zwyczajów. Można wnioskować, że Politechnika Opolska stwarza możliwości rozwoju międzynarodowej aktywności nauczycieli akademickich i studentów, ściśle związanej z kształceniem na kierunku informatyka.
44
5. Udział wykładowców z zagranicy w prowadzeniu zajęć na kierunku informatyka
Kadra dydaktyczna kierunku informatyka stara się pozyskiwać wykładowców anglojęzycznych, którzy mogą poprowadzić interesujące wykłady i warsztaty dla studentów kierunku informatyka, przykładem może być wykład NoSQL theory (Zal_2_15).Na uwagę zasługuje również fakt, że Profesor, stypendysta Fundacji Fulbrighta, podczas pobytu na WEAiI PO, prowadził zajęcia w języku angielskim ze studentami 1 roku kierunku computer engineering oraz inżynieria biomedyczna (Zal_7_2). Była to okazja do zapoznania studentów WEAiI PO z odmiennym stylem prowadzenia zajęć.
Od roku 2018 do kadry prowadzącej zajęcia na kierunku informatyka dołączyły 3 osoby z zagranicy, z których 2 osoby, profesorowie z USA oraz Czech, prowadzą zajęcia dla studentów kierunku informatyka w języku angielskim (Zal_4_8).
6. Sposoby, częstość i zakres monitorowania o oceny umiędzynarodowienia procesu kształcenia oraz doskonalenia warunków sprzyjających podnoszeniu stopnia umiędzynarodowienia. Wpływ rezultatów umiędzynarodowienia na program studiów i realizację studiów.
Zarówno kadra dydaktyczna prowadząca zajęcia, jak i studenci kierunku informatyka, mają świadomość, że w branży IT wskazana jest znajomość języka angielskiego, pozwalająca nie tylko na czytanie dokumentacji technicznej, ale na swobodną komunikację w międzynarodowym zespole, realizującym ambitne projekty informatyczne. Studenci są zachęcani do realizacji wielu działań, podnoszących poziom znajomości języka obcego – szczególnie języka angielskiego – oraz swobodę jego używania. Studenci zachęcani są do korzystania z obcojęzycznych materiałów dydaktycznych, do realizowania prac dyplomowych inżynierskich i magisterskich w języku angielskim lub niemieckim.
Wybitni studenci zachęcani są do podejmowania prac przy artykułach naukowych w języku angielskim.
Prowadzący zajęcia dokładają wielu starań, by uruchomić nowe przedmioty prowadzone w języku angielskim i niemieckim. Obecność wśród kadry dydaktycznej osób z zagranicy, prowadzących zajęcia w języku angielskim, wymusza niejako komunikowanie się studentów z prowadzącymi w języku angielskim, co z kolei pozwala na uzyskanie swobody w komunikacji.
Przeprowadzane są podsumowania udziału studentów oraz pracowników w wymianie międzynarodowej. Pracownicy zachęcani są do większej mobilności i nawiązywania kontaktów z pracownikami uczelni partnerskich.
Po wizytach, zarówno w ramach programu Erasmus+ jak i projektu Interreg oraz wizyt studyjnych, kadra dydaktyczna kierunku informatyka jest zainspirowana ciekawymi inicjatywami na uczelniach partnerskich i dąży do wprowadzenia takowych w proces dydaktyczny na kierunku informatyka, czego przykładem może być, wprowadzanie nowych technologii oraz narzędzi informatycznych w proces dydaktyczny, jak również zagadnienia prac projektowych oraz dyplomowych.
Można stwierdzić, że prowadzone na WEAiI PO okresowe oceny stopnia umiędzynarodowienia kształcenia obejmują różnorakie aspekt aktywności międzynarodowej i służą do intensyfikacji umiędzynarodowienia kształcenia.
Dodatkowe informacje, które uczelnia uznaje za ważne dla oceny kryterium 7:
Przy ocenie tego kryterium na podkreślenie zasługują następujące fakty:
Oferowana jest możliwość kształcenia na kierunku informatyka w językach: polskim, niemieckim (wybrane przedmioty i formy zajęć) oraz w języku angielskim w formie computer ngineering.
Na WEAiI PO, szczególnie w Instytucie Informatyki miały miejsce liczne seminaria naukowe, prowadzone przez gości zagranicznych.
W procesie dydaktycznym bierze udział kadra z zagranicy (profesorowie z USA i Czech), co znacząco wpływa na proces umiędzynarodowienia.
Na WEAiI PO, w Instytucie Informatyki, w roku 2018 przez 8 miesięcy gościł Stypendysta Fundacji Fulbrighta.
45
Studenci mogą korzystać z oferty językowej Centrum Współpracy Polska-Chiny Instytutu Konfucjusza działającego przy Politechnice Opolskiej.