Infrastruktura techniczna

11 Sieć szerokopasmowa nowej generacji

31

Dostęp mieszkańców gminy Potok Wielki do infrastruktury wodociągowej jest na stosunkowo wysokim poziomie. System sieci wodociągowej wykorzystuje 3 ujęcia wód podziemnych, które są zlokalizowane w miejscowościach: Popielarnia, Zarajec Potocki, Osinki. Natomiast miejscowości Maliniec i Osówek mają podłączenie do sieci wodociągowej z sąsiedniej gminy Modliborzyce.

W 2015 roku, na terenie gminy Potok Wielki, długość czynnej sieci rozdzielczej wynosiła 106,2 km i jej długość od 2007 r. nie uległa zmianom. Liczba przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania wynosiła 1 130 i od 2007 r. zwiększyła się o 2,2% (o 24 przyłącza).

Ludność korzystająca z sieci wodociągowej wynosiła 4 070 osób (2015 r. GUS), którzy stanowili 85% ogółu populacji gminy. Analizując liczbę korzystających z sieci wodociągowej w analizowanym okresie, tj. w latach 2007-2015, można zaobserwować, że do 2008 r. ich liczba spadała, następnie przez 2 lata rosła, od 2010 do 2014 roku systematycznie spadała i w następnym roku nieznacznie wzrosła. Jest to bezpośrednio związane ze zmianą liczby ludności na terenie gminy, która przyjmuje podobne tendencje.

Wykres 11 Liczba osób korzystających z sieci wodociągowej na terenie gminy Potok Wielki w latach 2007-2015

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Ilość wody dostarczonej gospodarstwom domowym w 2015 roku wyniosła 132 dam³, natomiast zużycie wody w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca wynosiło 27,6 m³, dla porównania dla powiatu janowskiego wynosiło 23,5 m³. W 2015 r. wg danych GUS na terenie gminy Potok Wielki odnotowano 11 awarii sieci wodociągowej.

Według danych GUS na terenie gminy Potok Wielki w 2015 r. długość czynnej sieci kanalizacyjnej wyniosła 0,8 km i od 2007 nie uległa ona żadnym zmianom. Budowa sieci kanalizacyjnej ma ogromne znaczenie dla stanu środowiska przyrodniczego, jednak w miejscowościach wiejskich, budowa kanalizacji jest ekonomicznie nieuzasadniona ze względu na generowanie ogromnych kosztów wynikających z doprowadzenia potrzebnej infrastruktury. Z racji tego bardziej racjonalna jest budowa przydomowych oczyszczalni ścieków.

Liczba przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy w 2014 r. wynosiła 3 (2015 r. - 4) i z sieci kanalizacyjnej korzystało łącznie 36 osób (od 2007 r. liczba osób korzystających zwiększyła się zaledwie o 1 osobę). W 2015 r. ścieki bytowe odprowadzone siecią kanalizacyjną wynosiły 5,1 dam³, a ścieki odprowadzone – 5 dam³. Ponadto w 2015 r. nie odnotowano żadnej awarii sieci.

Na terenie gminy Potok Wielki wg danych GUS funkcjonuje 1 biologiczna oczyszczalnia ścieków wg danych GUS w 2015 r. odprowadzone do niej 5 dam³ ścieków i tyle zostało oczyszczonych. Jest to lokalna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, zlokalizowana na

32

terenie Zespołu Szkół Rolniczych w Potoczku, obsługująca budynki ZSR i pobliskiej szkoły podstawowej. Z pozostałych budynków użyteczności publicznej ścieki odwożone są do oczyszczalni ścieków w Janowie Lubelskim lub w Modliborzycach.

Zgodnie z dokumentem Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2015 - AKPOŚK2015 gmina posiada aglomerację Potok Wielki, w której rzeczywista liczba mieszkańców wynosi 3 187, a liczba mieszkańców korzystających ze zbiorników bezodpływowych wynosi 3 151. Zgodnie z aktem prawa miejscowego RLM aglomeracji wynosi 3 246, a rzeczywista RLM – 3 187. Jednak ze względu na nie osiągnięcie współczynnika 120 osób na km (obecnie rzeczywiste RLM wynosi 2 100) gmina likwiduję aglomeracje. Uchwała o likwidacji aglomeracji będzie podjęta przez sejmik województwa najprawdopodobniej w IV kwartale 2016 r.

Jak wynika z przeprowadzonej diagnozy i inwentaryzacji terenu gminy Potok Wielki istnieją dalsze potrzeby dotyczące rozbudowy przede wszystkim infrastruktury kanalizacyjnej. Obejmują one budowę przydomowych oczyszczalni ścieków – szacuje się, że na terenie gminy istnieje potrzeba wykonania ok. 450 szt. ww. instalacji, a szacowany koszt ich wykonania to 5,5 mln zł.

Infrastruktura energetyczna

Obsługa elektroenergetyczna gminy Potok Wielki dokonywana jest za pośrednictwem sieci i urządzeń stanowiących własność PGE Obrót S.A. Natomiast koncesją na przesył, dystrybucję i obrót energią elektryczną ma PGE Dystrybucja S.A., która obsługuje gminę. Gmina Potok Wielki należy do Rejonu Energetycznego Stalowa Wola (Oddział Rzeszów), a najbliższy posterunek energetyczny zlokalizowany jest na terenie gminy Janów Lubelski.

Przez teren gminy Potok Wielki przebiega linia napowietrzna najwyższego napięcia 220 kV Stalowa Wola – Abramowice przecinająca obszar gminy z północnego wschodu na południowy zachód. Sieć jest rozporwadzona liniami napowietrznymi. Ponadto przez północną część obszaru gminy przebiega linia elektroenergetyczna 110 kV (sieć dystrybucyjna) i planowana jest jej rozbudowa w kierunku m. Kraśnik. Na terenie gminy nie funkcjonują główne punkty zasilające (GPZ).

Infrastruktura gazowa

Przez teren gminy Potok Wielki wzdłuż trasy Potoczek-Trzydnik przebiega sieć gazowa wysokiego ciśnienia. Wg danych GUS w 2015 r. na terenie gminy znajdowało się 54 km czynnej gazowej sieci i w porównaniu do innych gmin powiatu janowskiego jest dobrze rozwinięta Liczba czynnych przyłączy do budynków (mieszkalnych i niemieszkalnych) wynosiła 576 z czego 94%

stanowiły przyłącza do budynków mieszkalnych. W 2014 r. liczba osób korzystających z sieci gazowej na terenie gminy wynosiła 754 osoby i od 2007 r. ich liczba wzrosła o 25%. Wg danych GUS w 2015 r. odbiorcami gazu było 215 gospodarstw, a zużycie gazu w tys. m³ wynosiło 101,5 m³.

W analizowanym okresie nastąpił znaczny wzrost odbiorców gazu ogrzewających mieszkania tym surowcem. W 2015 r. 70 gospodarstw ogrzewało mieszkania gazem, o 44 więcej w porównaniu do 2007 r. i do ogrzewania mieszkań zużyto łącznie 57,3 tys. m³.

Gmina posiada potrzeby w zakresie rozbudowy sieci gazowej – doprowadzenie sieci do miejscowości Stawki i Osinki – szacowany koszt inwestycji to 600 tys. zł.

Gospodarka niskoemisyjna i odnawialne źródła energii

Istotne dla konkurencyjności i rozwoju obszaru są działania związane z niskoemisyjnością i efektywnością energetyczną. W analizowanych latach samorząd gminy Potok Wielki z zakresu poprawy efektywności energetycznej zrealizował jedynie zadanie obejmujące termomodernizację

33

budynków użyteczności publicznej (szkoły) o wartości 300 tys. zł. W dalszym ciągu istnieje potrzeba podjęcia działań wpływających m.in. na efektywność energetyczną obiektów z terenu gminy. Ważnym elementem jest również wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Zgodnie z Krajowym Planem Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, krajowy cel na 2020 rok oraz przewidywany kurs dotyczący wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych zakłada:

 produkcję łączną energii z OZE w roku 2020 – 15,5%,

 produkcję ciepła z OZE – 17,05%,

 produkcję energii elektrycznej z OZE – 19,13%,

 produkcję zielonej energii w transporcie – 10,14%.

Gmina Potok Wielki posiada potencjał do rozwoju odnawialnych źródeł energii. Gmina jest obszarem uprzywilejowanym do rozwoju energetyki słonecznej, wiatrowej oraz w oparciu o biomasę.

W poprzedniej perspektywie finansowej Unii Europejskiej 2007-2013 na terenie gminy zostały zrealizowane inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii. Przedsięwzięcie Odnawialna energia gwarancją postępu – montaż kolektorów słonecznych w Gminie Potok Wielki zostało współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Projekt realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 2007-2013 obejmował:

 wykonanie 353 instalacji solarnych na indywidualnych budynkach mieszkalnych położonych we wszystkich miejscowościach na terenie gminy,

 wykonanie 3 zestawów solarnych na budynkach użyteczności publicznej (Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Kultury, Lokalne Centrum Kultury)

 zaprojektowanie i wykonanie w budynku użyteczności publicznej (świetlica wiejska w Stanach Nowych) modernizacji kotłowni na kotłownię opalaną biomasą.

Realizacja przedsięwzięć przyczyniła się do zwiększenia atrakcyjności gospodarczej regionu oraz poprawy warunków życia jego mieszkańców.

W dalszym ciągu na terenie gminy istnieje potrzeba realizacji projektów zarówno w zakresie efektywności energetycznej jak i odnawialnych źródeł energii. Gmina planuje zadania w ww.

zakresach o łączną wartość ponad 5,6 mln zł, m.in.:

 termomodernizację budynków użyteczności publicznej (budynek Urzędu Gminy, ośrodku zdrowia, lecznica, posterunek),

 wymianę oświetlenia na energooszczędne na terenie całej gminy,

 instalacje wykorzystujące OZE: kolektory słoneczne, piece na biomasę, panele fotowoltaiczne, pompy ciepła na terenie całej gminy.

Gospodarka odpadami

W analizowanym okresie w wyniku nowelizacji w 2012 r. Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach¹², gospodarka odpadami komunalnymi podlegała dynamicznym zmianom. Do końca czerwca 2013 r. właściciele nieruchomości posiadali indywidualnie zawarte umowy na usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych. Natomiast od 1 lipca 2013 r. wprowadzono system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz zmieniono sposób wnoszenia opłat w ramach powszechnie obowiązującego systemu. Na terenie gminy znajduje się Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w miejscowości Potok Wielki. Jest to składowisko odpadów innych niż niebezpieczne, na którym składowane są odpady komunalne, spełniające wymagania techniczne (niewymagające dostosowania). Jednak w roku 2016 r. została wydana decyzja o jego zamknięciu.

Według danych GUS w 2014 r. na terenie gminy Potok Wielki zebrano 206,08 t odpadów zmieszanych, jest to ponad dwukrotna wartość niż w 2007 r. Odpady wytworzone w gospodarstwach

12 Dz. U. z 2013 r., poz. 1399

34

domowych stanowią 89% wszystkich odpadów. Na 1 mieszkańca w gminie w 2015 r. przypadało 43,1 kg odpadów zmieszanych, dla porównania na terenie powiatu janowskiego ta wartość była o ponad połowę wyższa i wynosiła 95 kg na 1 mieszkańca.

Gmina Potok Wielki należy do regionu Południowo-Zachodniego gospodarki odpadami.

W zakresie przetwarzania odpadów funkcjonują na tym obszarze ZZO Kraśnik i ZZOK Bełżyce.

Natomiast w zakresie składowania odpadów brak instalacji regionalnej¹³.

Ryc. 8 Gospodarka odpadami na terenie gminy Potok Wielki

Źródło: opracowanie własne

1.4.7. Gospodarka