Sprawozdanie z czynności Izby w roku 1929
81 jęła się rozpatrzeniem m ateriału zebranaego w spraw ach po
datkow ych p rzez Izibę i zajęła stanow isko co do szeregu przed
staw ionych spraw , w skutek czego Izba w y stąp iła do odpowie
dnich w ładz z memoriałami, omówionemi szczegółowiej w ciągu dalszej części niniejszego spraw ozdania, Szereg spraw , których nie zdołano rozstrzygnąć na komisji, p rzeka
zano do rozw ażenia poszczególnym podkomisjom.
W dniu 11 kw ietnia 1929 r. odbyła posiedzenie podko
misja handlowa, która w y b rała na w iceprzew odniczącego p. dr. 'Chorążego. Komisja przyjęła do wiadomości spraw o
zdanie w spraw ie m em oriału w ysłanego do M inisterstw a S karbu w marcu, a dotyczącego nienależytego uwzględnienia zeznań przy w ym iarze podatku dochodowego; rozpatrzyła spraw ę kw estionow ania praw idłow ej księgowości w w ypad
kach, gdy dla poszczególnych pozycyj rozchodow ych brak było dowodów rachunkow ych, w której to spraw ie postano
w iła zebrać dalsze m ateriały dow odowe; zajęła się kw estią dodatkow ych w ym iarów podatkow ych za lata ubiegłe; w spra
wie norm dochodowości postanowiono, iż po otrzym aniu kon
kretnych wniosków od zw iązków kupieckich Izba w ystąpi do odpowiednich w ładz z wnioskiem o modyfikację dotychcza
sow ych przepisów . Poruszono wkońcu spraw ę opodatkowania odsetek zwłoki, uiszczonych z tytułu spóźnionej w płaty podatku.
Podkom isja zajęła się rów nież sposobem w ym iaru po
datków komunalnych, które n a Śląsku są pobierane jako dodatek do państw ow ego podatku dochodowego, jednakowoż ze względu na praktyczność w ym iaru postanowiono spraw y tej nie poruszać. Natom iast w ysunięto kw estię terminu załatw ia
nia reklam acyj podatkow ych przez urzędy i komisje odwo
ławcze. Następnie komisja rozpatrzyła szereg kw estyj spor
nych, dotyczących w ykupna św iadectw przem ysłow ych I-ej wzgl. H-iej kategorii, uznania kupca za komisanta, oraz ośw iad
czyła się co do kandydatów na rzeczoznaw ców podatkowych dla poszczególnych Sądów.
W dniu 31. maja odbyło się drugie posiedzenie podko
misji handlowej, które zajęło się spraw ą dodatkow ych w y miarów podatkow ych za lata ubiegłe w handlu kopalniakami.
Komisja postanow iła rów nież w ydelegow ać na informacyjną konferencję w spraw ie zbadania norm przeciętnej
dochodo-6
82
wości przedsiębiorstw 4-ech dyrektorów Zw iązków kupiec
kich obwodu.
Podkomisja handlowa odbyła posiedzenie poświęcone specjalnie spraw ie ryczałtow ania podatku dla w ykupujących niższe kategorje św iadectw przem ysłow ych. W w yniku rezo- lucyj, pow ziętych na tem posiedzeniu, Izba w y słała memorjał do Związku Izb.
W dniu 15. listopada roku spraw ozdaw czego odbyło się posiedzenie komisji podatkowej, poświęcone rozpatrzeniu projektu noweli M inisterstw a Skarbu do ustaw y o państw o
w ym podatku przem ysłow ym , o której m iał w ydać opinję Zw iązek Izb.
Ze w zględu na w ażność spraw y po powzięciu szeregu uchw ał podkomisja zebrała się ponownie w dniu 27. listopada, aby w ysłuchać spraw ozdania z obrad1 nad tą nowelą podczas Zjazdu Izb, odbytego w W arszaw ie i uzgodnienia stanow iska w poszczególnych punktach spornych, rezultatem czego był obszerny memorjał, przedłożony przez Izbę Związkowi Izb..
B. W y s t ą p i e n i a I z b y w s p r a w a c h p o d a t k o
-‘W y c h.
Z w ażniejszych spraw , poruszonych przez Izbę, p rzy ta
czam y następujące:
1. W spraw ie ściślejszego przestrzegania przepisów art.
58 i 63 ustaw y o państw ow ym podatku dochodowym przed
staw iła Izba M inisterstw u Skarbu, że z przepisów art. 58 i1 63 ust. o podatku przem. w ynika, iż w ładza w ym iarow a nie może określić odmiennie podstaw w ym iarow ych od podanych przez płatnika w zeznaniu wniesionem w terminie, jeśli uprzednio nie dała płatnikow i sposobności do udzielenia w yjaśnień wzgl.
poparcia zeznania dowodami z ksiąg, lub też w inny sposób.
Akcentuje tę zasadę rów nież okólnik M inisterstw a z dnia 1. października 1924 r. podkreślając, iż ścisłe i nie budzące w ątpliw ości zeznania płatników, k tó ry ch moralność podat
kowa jest pow szechnie znana, nietylko w inny być przyjm o
wane za podstaw ę w ym iaru, ilecz jednocześnie służyć mają za spraw dzian przy ocenie zeznań nierzetelnych. Także i Naj
w yższy T rybunał A dm inistracyjny w szeregu orzeczeń swoich w yjaśnił, iż przyw ilej przysługujący płatnikom na podstaw ie
83 art. 63 ust. o państw , pod. doch. nie może być w jakiejkolwiek mierze ograniczany przez organa w ym ierzające podatek.
W b rew pow yższym w yraźnym przepisom ustaw y, or
gana w ym iarow e na Śląsku niejednokrotnie ustalają w ym iar podatku dochodow ego odmiennie od zeznania złożonego przez płatnika bez użyczania mu stosownie do postanowień art. 58 i 63 ust. uprzedniej sposobności do udzielenia koniecznych wyjaśnień, tak, że traci on możliwość przedstaw ienia w y ja
śnień i nie znając konkretnych w ątpliw ości, nie może prze
konać organów w ym iarow ych o słuszności danych umieszczo
nych w zeznaniu (art. 117 rozp. w yk.).
Izba dom agała się przeto, by M inisterstw o Skarbu w y dało okólnik, przypom inający organom w ym ierzającym po
datek obow iązek ścisłego przestrzegania cytow anych prze
pisów ustaw y o państw , pod. dochodowym oraz pouczający w ładze skarbow e iż term iny, które w yznaczają płatnikom dla udzielenia dodatkow ych w yjaśnień z art. 58 ustaw y, winny być tak zakreślone, by płatnik rzeczyw iście mógł skompleto
w ać i zestaw ić całok ształt żądanych od niego dodatkow ych danych. Niejednokrotnie zdarza się bowiem, iż w ładze podat
kowe udzielają zbyt krótkich term inów (5— 14 dniowych) mimo przepisu1 art. 58, iż udzielać należy term inu d w utygo
dniowego.
2. Na w niosek przedsiębiorstw przem ysłow ych obwodu Izba w ysunęła jako jeden z postulatów Związku Izb P rze
m ysłow o-H andlow ych spraw ę zmniejszenia odsetek od po
datków odroczonych wzgl. rozłożonych na raty .
3. W kw ietniu roku spraw ozdaw czego Izba w skutek stałych skarg sfer handlow ych i bankow ych obw odu w y
słała do M inisterstw a memoriał dotyczący t. zw. skarbow ych biur inform acyjnych nast. treści:
D otychczasow a p rak ty k a okazała, iż działalność biur inform acyjnych je st uciążliw ą dla życia) gospodarczego', w sku
tek czego zachodzi pilna potrzeba częściow ej jej reorganizacji, W szczególności szereg ujemnych konsekw encyj dla życia go
spodarczego pociąga za sobą działalność biur informacyjnych przew idziana w pkt. 14 i 21 art. 5 instrukcji. W m yśl pktu. 14 a rt 5 instrukcji biura informacyjne w inny w możliwie jaknaj- większej ilości firm w iększych, p r o w a d z ą c y c h k s i ę g i h a n d l o w e , zbierać informacje co do odbiorców i dostaw
84
ców tychże firm, przyczem szczególnie w inny baczyć, aby możliwie w szystkie w iększe firmy każdej branży były w da
nym okresie objęte akcją zbierania informacyj. Intencją tego przepisu było zebranie m ateriału informacyjnego o obrotach firm nie prow adzących praw idłow ej księgow ości a dostarcza
jących lub nabyw ających to w ary u firm, które taką księgowość prow adzą, by ułatw ić pociągnięcie ich do świadczeń podat
kow ych. Przepis ten w zastosow aniu praktycznem w ydaje w prost przeciw ne rezultaty, gdyż w zdecydow any sposób pogarsza sytuację handlu i przem ysłu lojalnego, a w zm acnia i w lepszej pozycji staw ia firm y nieprow adzące praw idłow ej księgowości. Znaczna część odbiorców w iedząc, iż od firm prow adzących praw idłow ą księgow ość biura informacyjne system atycznie żądają szczegółow ych informacyj o osobach nabyw ców , pokryw ać poczyna swoje zapotrzebow anie u firm, które nie prow adzą praw idłow ych ksiąg handlowych. Szcze
gólnie dało się to odczuć na Górnym Śląsku, gdzie większość przedsiębiorstw prow adzi praw idłow e księgi handlowe, w przeciw ieństw ie do pow iatu będzińskiego, gdzie % reguły handel owej prawidłowej, księgow ości jeszcze nie prow adzi.
Znaczny odłam odbiorców detalicznych zam iast nabyw ać tow ar u firm śląskich objętych akcją informacyjną, bo prow a
dzących przew idziane w punkcie 14 art. 5 instrukcji księgi han
dlowe, zw raca się do firm sosnowieckich i będzińskich, które jako nieprow adzące praw idłow ej księgowości nie sa w cale tą akcją objęte.
W ten sposób działalność biur inform acyjnych w brew zasadniczym intencjom1 M inisterstw a przyczynia sie do zna
cznego kurczenia się obrotów handlu legalnego na rzecz nie
uzasadnionego uprzyw ilejow ania handlu pokątnego wzgl. niż
szego typu organizacyjnego, bo nie opartego na system ie pra
w idłow ej księgowości.
- W ładze skarbow e m aterjał informacyjny, zebrany przez biura informacyjne, w ykorzystują niejednokrotnie sprzecznie z art. 47 u staw y o państw , pod, doch., który nakazuje zużyt
kow anie informacji z całkow item zachowaniem: tajemnicy handlowej. Zdarza się, iż w ładze skarbow e najdokładniej uja
w niają poszczególnym płatnikom, od których firm i w jakiej w ysokości nabyli oni tow ar, co oczyw iście równoznacznem jest z pogw ałceniem tego przepisu. Także przez pow ierzanie
85