Komunikacja pomiędzy uczestnikami łańcucha dostaw w zarządzaniu

 właściciel marki – czyli strona, która jest odpowiedzialna za nadania numerów

identyfikujących na daną jednostkę zgodnie ze standardem GS1 oraz umieszczenie kodów kreskowych lub innego oznaczenia na niej,

 twórca danych dla procesów traceability – strona uczestnicząca w procesie, która tworzy informacje,

 źródło danych dla procesów traceability – strona uczestnicząca w procesie, która dostarczająca informacji,

 odbiorca danych w procesach traceability – strona posiadająca autoryzowany wzgląd do informacji w celu jej wykorzystania,

 inicjator śledzenia – osoba lub podmiot, który zaczyna proces śledzenia.

Partnerzy handlowi mogą być rozróżniani według roli biznesowej jaką pełnią w łańcuchu dostaw:

 twórca śledzonej jednostki – strona tworzy śledzoną jednostkę lub przygotowuje oddzielną nową jednostkę podlegającą śledzeniu poprzez zmiany w dotychczasowych jednostkach,

 źródło śledzonych jednostek – partner procesu odpowiedzialny za wysyłkę lub dostarczenie śledzonej jednostki,

 odbiorca jednostki – partner procesu, który otrzymuje śledzoną jednostkę,

 przewoźnik – partner procesu, który otrzymuje, przewozi i dostarcza jedną lub więcej śledzonych jednostek z punktu do punktu bez jakichkolwiek zmian w przewożonej

62

jednostce. Najczęściej tego typu partnerzy nie są właścicielami jednostek a jedynie je przechowują i stanowią nadzór lub kontrolę nad nimi.

Pomiędzy partnerami handlowymi łańcucha dostaw żywności należy wymieniać informacje. Komunikacja jest zatem kluczowym elementem zapewniającym realizację założeń traceability, gdyż w razie wystąpienia problemu dzięki odpowiedniemu przepływowi informacji pomiędzy partnerami handlowymi istnieje możliwość szybkiego i efektywnego działania, które może mieć na celu np. wycofanie produktu z rynku. Dla poprawnego przebiegu komunikacji rekomendowanym rozwiązaniem przez GS1 GTS jest zastosowanie eCom, dawniej zwane – EDI (z ang. Electronic Data Interchange) – elektronicznej wymiany danych, czyli wymiany informacji za pomocą standardowych komunikatów elektronicznych lub standardu EPCIS.

W ramach systemu GS1 opracowano standardy komunikacyjne o wspólnej nazwie GS1 eCom (GS1 e-Communication), które umożliwiają automatyzację transakcji handlowych między parterami. GS1 eCom udostępnia dwa uzupełniające się standardy, tj. GS1 EANCOM/EDIFACT oraz GS1 XML. Oba standardy dają możliwość tworzenia bezpośrednich powiązań pomiędzy fizycznym przepływem towarów lub usług a informacjami, które dotyczą tych towarów lub usług (Instytut Logistyki i Magazynowania, 2015). Poprzez wykorzystanie identyfikatorów GS1, standardy GS1 eCom umożliwiają bezpośrednią integrację danych gromadzonych np. w trakcie skanowania produktów sprzedawanych w handlu detalicznym, w trakcie przyjęć lub wydań magazynowych itp. Na ich podstawie generowane są elektroniczne dokumenty handlowe. eCom jest technologią, która w naturalny sposób oszczędza czas i pieniądze, dzięki eliminacji wielokrotnego wprowadzania dokumentów. Dokumenty są wprowadzane do systemów informatycznych tylko raz przez jednego partnera handlowego. Procesy translacji, konwersji i transportu danych wykonywane są automatycznie przez komputer i odpowiednie oprogramowanie (ECR Polska, 2004). Z punktu widzenia wykorzystania standardów GS1 w kontekście dzielenia się danymi z partnerami handlowymi w łańcuchu dostaw jednym z najważniejszych komunikatów jest elektroniczne awizo wysyłki (z ang. Despatch Advice – DESADV) jest przeznaczone do elektronicznego awizowania dostaw. Automatyczna identyfikacja i gromadzenie danych (z ang. Automatic Data Capture - ADC) w oparciu o kody kreskowe GS1 i elektroniczna wymiana danych EDI umożliwia zapewnienie identyfikowalności produktu i producenta (Kosmacz-Chodorowska, 2014).

63

Dzięki wykorzystaniu tych narzędzi systemu GS1 możliwa jest realizacja lot – based traceability. Innym sposobem dzielenia się danymi w łańcuchu dostaw, który przewiduje standard GTS jest EPCIS. Ten standard i sposób wymiany informacji daje możliwość realizacji event – based traceability. Rozwinięcie tej tematyki znajduje się w rozdziale 3 opisującym modele referencyjne traceability.

Grupa standardów związanych z EPCglobal (podgrupa standardów GS1) została zaprojektowana do obsługi technologii RFID, jednak niektóre standardy związane z infrastrukturą techniczną mogą działać niezależnie od technologii (kody kreskowe czy znaczniki RFID). Takim właśnie standardem jest EPCIS.

Repozytorium EPCIS jest bazą danych, która gromadzi informacje o wszystkich wydarzeniach zachodzących z udziałem obiektów EPC w danej instytucji (lokalizacji biznesowej, ogniwie łańcucha dostaw) i udostępnia wybrane dane innym instytucjom (stąd nazywana jest także czasem „sieciową bazą danych”). Najważniejsze cechy repozytorium EPCIS:

 Neutralność. Ze względu na uniwersalny format przechowywanych danych, EPCIS może być stosowany w dowolnej branży. EPCIS jest niezależny od sposobu zbierania danych, ponieważ gromadzone dane nie zawierają informacji o konkretnych urządzeniach lub o strukturze wewnętrznej firmy.

 Bezpieczeństwo. Każdy uczestnik kontroluje swój własny serwer EPCIS i może sam wybierać, które dane będą publicznie dostępne. Dodatkowo, cała wymiana danych między uczestnikami jest oparta o mechanizmy bezpieczeństwa sieciowego.

 Standardowość. EPCIS jest komplementarny do EDI i innych standardów B2B. Gdy obiekt oznaczony numerem EPC przemieszcza się w łańcuchu dostaw generowane są wydarzenia EPCIS. Można wyróżnić 5 typów wydarzeń EPCIS:

 Object Event – dotyczy faktu obserwacji pewnej grupy numerów EPC, nie zawiera informacji o relacjach między obiektami

 Aggregation Event – dotyczy faktu obserwacji pewnej hierarchii numerów EPC, np. produktów przyporządkowanych do palety, albo zmian w takiej hierarchii, np. załadunek lub rozpakowanie,

64

 Quantity Event – dotyczy faktu obserwacji pewnej grupy numerów EPC reprezentujących jedną klasę obiektów, np. 10 puszek Coca-Coli, i zmian zachodzących w tej grupie (zmiana ilości),

 Transaction Event – dotyczy przyporządkowania obserwacji do transakcji biznesowej, lub zmiany w takim przyporządkowaniu,

 Transformation Event – dotyczy zdarzeń, w których obiekty wejściowe są częściowo lub w pełni zużyte, a obiekty wyjściowe są produkowane z obiektów wejściowych; powstaje tutaj relacja listy obiektów wejściowych do listy obiektów wyjściowych, jednak z jednego lub wielu obiektów wejściowych może powstać jeden lub wiele obiektów wyjściowych.

Każde zdarzenie EPCIS składa się z pól, z których część jest obowiązkowa a część opcjonalna (to zależy m.in. od typu zdarzenia). W ogólności, zawartość pól ma dać odpowiedź na 4 podstawowe pytania dotyczące zdarzenia: Co?, Gdzie?, Kiedy?, Dlaczego? Schemat odpowiedzi na te pytania przedstawia tabela 8.

Tabela 8. Typy informacji zawartych w wydarzeniach zapisanych w EPCIS

Pytanie Odpowiedzi

Co? Numer EPC identyfikujący obiekt lub produkt (SGTIN) Dane producenta (seria, partia, data ważności)

Dane transakcyjne (polecenie zakupu, polecenie wysyłki, faktura) Gdzie? Lokalizacja biznesowa (może być zmienna lub stała – GLN)

Kiedy? Czas wydarzenia

Czas zapisu

Dlaczego? Krok biznesowy – np.: przyjęcie, wysyłka

Stan produktu – np. do sprzedaży, aktywny, w transporcie Warunki – np. temperatura

Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów GS1

2.3. Systemy informatyczne wspomagające wewnętrzne i zewnętrzne traceability na