Koncepcja transformacji SBN RP z zastosowaniem architektury korpo- korpo-racyjnej

Transformacja posiada obecnLH ZLHOH GHILQLFML UyĪQLąF\FK VLĊ PLĊG]\ VREą

Z]DOHĪQRĞFLRGNRQWHNVWX]PLDQRUJDQL]DFMLLLFKSU]\F]\QFHOXJáĊERNRĞFLWHm-pa i skali, charakteru itd. (por. Sobczak 2013, s. 217–219). Na potrzeby dalszych UR]ZDĪDĔ WUDQVIRUPDFMD EĊG]LH UR]XPLDQD MDNR ]HVSyá G]LDáDĔ RUJDQL]DF\MQ\FK

OHJLVODF\MQ\FK L LQIRUPDW\F]Q\FK ]PLHU]DMąF\FK GR SU]HNV]WDáFHQLD 6%1 53 So-PLĊG]\GZRPDSXQNWDPLZF]DVLHNWyUHJRFHOHPMHVWRVLąJQLĊFLH]QDF]ąFHM]PLDQ\

ZVWUXNWXU]HWHJRV\VWHPXRUD]MHJRNXOWXU]HRUJDQL]DF\MQHMSR]ZDODMąFej na wzrost MHJRSRWHQFMDáXGRHIHNW\ZQHJRIXQNFMRQRZDQLDSRSU]H]SRSUDZĊZVSyáSUDF\So- PLĊG]\SRGV\VWHPDPLRUD]Z]PRFQLHQLHRGSRZLHG]LDOQRĞFLSRV]F]HJyOQ\FKRUJa-QyZ SDĔVWZD L LQQ\FK SRGPLRWyZ ]D RVLąJDQH UH]XOWDW\ Z G]LHG]LQLH EH]SLHF]HĔ

stwa narodowego RP.

PODQRZDQ\Z8(L1$72ZLHORID]RZ\SURFHVWUDQVIRUPDFML]PLHU]DMąFHMGR

XWZRU]HQLD ĞURGRZLVND XNLHUXQNRZDQHJR QD RVLąJDQLH ]GROQRĞFL VLHFLRFHQWU\Fz-nych (ang. network centric capabilities MHVW REHFQLH JáyZQ\P Z\]QDF]QLNLHP

WUHQGyZ ]ZLą]DQ\FK ] UR]ZRMHP V\VWHPyZ EH]SLHF]HĔVWZD QDURGRZHJR SRV]F]e-JyOQ\FK SDĔVWZ QDOHĪąF\FK GR W\FK SRQDGQDURGRZ\FK VWUXNWXU 3URFHV WHQ jest wieloaspektowy, a jego realizacja przebiega zarówno w wymiarze biznesowym, jak L Z Z\PLDU]H ]DU]ąGF]\P ,VWRWą VLHFLRFHQWU\F]QRĞFL z punktu widzenia SBN RP MHVW]ZLĊNV]HQLHSU]H]ZFKRG]ąFHZMHJRVNáDGSRGPLRW\SRVLDGDQ\FK]GROQRĞFL

do zbierania, przetwarzania i przekazywania informacji w wymaganym czasie oraz maksymalizacja stopnia jej wykorzystania w procesie podejmowania przez nie decyzji, co zobrazowano na rysunku 2.

Specyfika funkcjonowania SBN RP jeVWLQDGDOEĊG]LHoparta na DUDQĪRZa-niu ZVSyáSUDF\ ZLHOX VXZHUHQQ\FK DNWRUyZ SHáQLąF\FK Z W\P V\VWHPLHRNUHĞORQH

UROH ]ZLą]DQH ] UHDOL]DFMą MHJR ]DVDGQLF]\FK IXQNFML Z\QLNDMąF\FK ] UR]ZLą]DĔ

SUDZQ\FK :VSyáSUDFD W\FK DNWRUyZ ]PLHU]DMąFD GR X]\VNDQLD Z\PDJDQ\FK RG

QLFKUH]XOWDWyZZ\PDJDLQWHQV\ZQHMZ\PLDQ\LQIRUPDFML0XVLRQD]RVWDü]RUJa-QL]RZDQD Z VSRVyE JZDUDQWXMąF\ RVLąJQLĊFLH HIHNWX V\QHUJLL Z\]ZDODMąFHJR

]ZLĊNV]HQLH HIHNW\ZQRĞFL SURFHVyZ UHDOL]RZDQ\FK UDPDFK 6%1 RP. Z wielu po-ZRGyZ ZVSyáSUDFD WD FKDUDNWHU\]XMH VLĊ L EĊG]LH VLĊ FKDUDNWHU\]RZDü EUDNLHP

VWDáHMSRGOHJáRĞFLVáXĪERZHMFRPRĪHVWDQRZLüGXĪHZ\]ZDQLHZ]DNUHVLHLQWHURSe-UDF\MQRĞFL NWyUH PRĪH E\ü UR]SDWU\ZDQH SRG Z]JOĊGHP RUJDQL]DF\MQ\P OHJLVOa-F\MQ\P WHFKQLF]Q\P L NXOWXURZ\P 3RáąF]HQLH QLH]DOHĪQLH ]DU]ąG]DQ\FK V\VWe-PyZ ZFKRG]ąF\FK Z VNáDG 6%1RP Z WDNL VSRVyEDE\ PRĪOLZH E\áR X]\VNDQLH

efektu synergii, Z\PDJD RWZDUWRĞFL QD ]PLDQ\. :LąĪH VLĊ WR m.in. z modyfikacją i/lub porzuceniem GRW\FKF]DVRZ\FK QDZ\NyZ L SU]\]Z\F]DMHĔ IXQNFMRQXMąF\FK

ZNXOWXU]HRUJDQL]DF\MQHMSRV]F]HJyOQ\FKSRGPLRWyZ,GHDOQHĞURGRZLVNR]RULHn-WRZDQH QD ]GROQRĞFL VLHFLRFHQWU\F]QH PXVL XPRĪOLZLDü ZVSyáG]LHOHQLH LQIRUPDFML

L ZVSyáSUDFĊ SRV]F]HJyOQ\FK SRGPLRWyZ WZRU]ąF\FK 6%1 RP w realizacji proce-VyZ EL]QHVRZ\FK SU]HFLQDMąF\FK ZHUW\NDOQH VWUXNWXU\ SRGV\VWHPyZ G]LHG]LQo-Z\FK ]ZLą]DQ\FK ] EH]SLHF]HĔVWZHP QDURGRZ\P 7ZRU]\ RQR ]DWHP SU]HVWU]HĔ

IHGHUDF\MQą SRPLĊG]\ ZV]\VWNLPL SRGPLRWDPL ZFKRG]ąF\PL Z VNáDG 6%1 RP, która obejmuje UyZQLHĪQDOHĪąFHGRQLFKV\VWHP\ZVSDUFLDWHOHLQIRUPDW\F]QHJR

Rys. 2. (ZROXFMDRUJDQL]DFMLRUD]WHFKQRORJLLSURZDG]ąFDGRRVLąJQLĊFLD]GROQRĞFLVLHFLo-centrycznych

ħUyGáR RSUDFRZDQLHZáDVQHQDSRGVWDZLHD. Alberts, J. Garstka, F. Stein, Network Centric Warfare: Developing and Leaveraging Information Superiority, CCRP, 1999, s. 28.

:]ZLą]NX]RSLVDQ\PLSRZ\ĪHMXZDUXQNRZDQLDPL]DVDGQHZ\GDMHVLĊZy- NRU]\VWDQLHZSURFHVLHWUDQVIRUPDFML6%153SRGHMĞFLD]ZLą]DQHJR]]DVWRsowa- QLHPIHGHUDFMLVHJPHQWyZDUFKLWHNWRQLF]Q\FK:W\PXMĊFLXDUFKLWHNWXUDNRUSo- UDF\MQD6%153SRZLQQDVNáDGDüVLĊ]H]ELRUXVSyMQ\FKOHF]RGUĊEQ\FKDUFKLWHk-WXUNWyUHPXV]ąSR]RVWDZDü]JRGQH]DUFKLWHNWXUąZ\ĪV]HJRSR]LRPX3R]ZDODWR

na stworzenie kaskady architektur stanowiąFHM DUFKLWHNWRQLF]Qą UHSUH]HQWDFMĊ NRr-SRUDFMLQDXVWDORQ\FKSR]LRPDFKV]F]HJyáRZRĞFLGRVWDUF]DMąF\FKZLGRNyZ]DOHĪ

Q\FK RG SRWU]HE Z\NRU]\VWXMąF\FK MH LQWHUHVDULXV]\, REHMPXMąFHM SR]Lomy (por.

Sobczak 2013, s. 28–31, 232–236):

– strategiczny, który reprezentuje uproszczony formalny opis korporacji, WZRU]ąF\UDP\RUJDQL]DF\MQHGODG]LDáDĔRSHUDF\MQ\FKLG]LDáDĔWUDQVIRr-PXMąF\FK RUD] GáXJRWHUPLQRZą SHUVSHNW\ZĊ GOD XVWDODQLD NLHUXQNX QD

V]F]HEOX]DU]ąGF]\P;

– segmentu, który stanowi szczeJyáRZ\ IRUPDOQ\ RSLV REV]DUyZ ZHZQąWU]

korporacji, wykorzystywany na poziomie programu lub portfela, w celu ]RUJDQL]RZDQLDLNRRUG\QDFMLG]LDáDĔSURZDG]ąF\FKGR]PLDQ\;

– systemu, który przedstawia V]F]HJyáRZ\DUFKLWHNWRQLF]Q\RSLVVSRVREXUe-alizacji NRQNUHWQHJRUR]ZLą]DQLDOXESHZQHJRDVSHNWXWHJRUR]ZLą]DQLD.

.DĪG\]SR]LRPyZkaskady obejmuje wszystkie domeny architektoniczne:

– EL]QHVRZą, która opisuje VWUDWHJLĊEL]QHVRZąVSRVRE\]DU]ąG]DQLDZNRr-poracji, MHMVWUXNWXUĊRUJDQL]DF\MQąLNOXF]RZHSURFHsy biznesowe;

– danych, która RSLVXMH JáyZQH W\S\ L ĨUyGáD tych GDQ\FK QLH]EĊGQH GR

IXQNFMRQRZDQLDNRUSRUDFMLRUD]UHJXá\L]DVRE\QLH]EĊGQHGR]DU]ąG]DQLD

tymi danymi;

– aplikacji, która opisuje na poziomie logicznym poszczególne systemy oprogramowania, ich rR]ORNRZDQLHZ]DMHPQHZVSyáG]LDáDQLHRUD] relacje PLĊG]\W\PLV\VWHPDPLDJáyZQ\PLSURFHVDPLEL]QHVRZ\PLNRUSRUDFML;

– WHFKQLF]Qą, która RSLVXMH ORJLF]QH ]DVRE\ VSU]ĊWX L RSURJUDPRZDQLD QLe- ]EĊGQHGRZVSDUFLDXVáXJEL]QHVRZ\FKGDQ\FKLDSOLNDFMLZW\PLQIUa-VWUXNWXUĊ,7PLGGOHZDUHVLHFLZDUVWZĊNRPXQLNDF\MQąLVWDQGDUG\.

.RQFHSFMĊWąSU]HGVWDZLono na rysunku 3.

Rys. 3. Architektura korporacyjna SBN RP

ħUyGáR RSUDFRZDQLHZáDVQHna podstawie Sobczak 2013, s. 232.

3U]\JRWRZXMąFVLĊGRprzeprowadzenia transformacji SBN RP, QDOHĪ\RGHMĞü

RG G]LVLHMV]HJR UHVRUWRZHJR EUDQĪRZHJR VSRVREX MHJR EXGRZ\ QD U]HF] MHJR

VSyMQHM RUJDQL]DFML QD SR]LRPLH VWUDWHJLF]Q\P NWyU\ EĊG]LH REHMPRZDá VZRLP

]DNUHVHPUHDOL]DFMĊW\FKVDP\FKPLVMLL]DGDĔUyĪQ\FK segmentów i podsystemów.

:SURZDG]HQLH DUFKLWHNWXU\ VWUDWHJLF]QHM SR]ZROL QD ]DFKRZDQLH VSyMQRĞFL Z Ua-PDFKWUDQVIRUPDFML6%153LSR]ZROLXQLNQąüWZRU]HQLDUR]ZLą]DĔRSW\PDOQ\FK

lokalnie (tj. ich projektowania z punktu widzenia resortowego lub problemowego).

:\PDJD WR XSRU]ąGNRZDQLD REHFQHJR SRU]ąGNX SUDZQHJR Z\MDĞQLHQLD L

VSUHFy-zowania zasad kierowania SBN RP we wszystkich stanach funkcjonowania paĔ

VWZD $UFKLWHNWXUD VWUDWHJLF]QD XPRĪOLZL RNUHĞOHQLH SURJUDPyZ WUDQVIRUPDFML⁶ dedykowanych poszczególnym segmHQWRP 6%1 53 RUD] SR]ZROL QD GDOV]ą Ge-NRPSR]\FMĊ DUFKLWHNWXU\ $UFKLWHNWXU\ VHJPHQWX SRZVWDáH QD QLĪV]\P SR]LRPLH

GHG\NRZDQHSRV]F]HJyOQ\PSURMHNWRPOXELFKSRUWIHORPXPRĪOLZLąV]F]HJyáRZH

zaplanowanie i skoordynowanie zmian w ramach poszczególnych podsystemów SBN 53RUD]Z\VHOHNFMRQRZDQLHNDQG\GDWyZGRSU]HNV]WDáFHQLDZXVáXJLZVSyOQHLVWZo-U]HQLHPDS\VWUDWHJLF]Q\FKV\VWHPyZGODGDQHJRVHJPHQWX$UFKLWHNWXU\WHSR]ZROą

na opracowanie architektur systemów XPRĪOLZLDMąF\FK SRGHMPRZDQLH GHF\]ML SUo-jektowyFK GRW\F]ąF\FK SRV]F]HJyOQ\FK UR]ZLą]DĔ L GRSDVRZDQLH UHDOL]RZDQ\FK

SU]HGVLĊZ]LĊüGRSRWU]HEEL]QHVRZ\FKMHGQRVWNLSRGOHJDMąFHMWUDQVIRUPDFML

=DSURSRQRZDQHSRZ\ĪHMSRGHMĞFLHSR]ZROL, w opinii autora, m.in. na:

– ZSURZDG]HQLHPHFKDQL]PyZSR]ZDODMąF\FKQDNRRUG\QDFMĊEXGRZ\6%1

53 Z VNDOL FDáHJR SDĔVWZD] ]DSHZQLHQLHP MHJR LQWHURSHUDF\MQRĞFL ] Ln-nymi elementami infrastruktury informacyjnej RP,

– UDFMRQDOL]DFMĊ QDNáDGyZ SRQRV]RQ\FK QD EXGRZĊ L XWU]\PDQLH 6%1 53

LLQIUDVWUXNWXU\,7ZVSLHUDMąFHMMHJRIXQNFMRQRZDQie,

– XáDWZLHQLHSURZDG]HQLDSUDFOHJLVODF\MQ\FKZ]DNUHVLH6%153,

– XáDWZLHQLHRSUDFRZ\ZDQLD LPRQLWRURZDQLDUHDOL]DFMLGRNXPHQWyZVWUDWe-JLF]Q\FKGRW\F]ąF\FK6%153,

– XVWDOHQLH SULRU\WHWyZ NOXF]RZ\FK SURMHNWyZ ]ZLą]DQ\FK ] 6%1 53 SRG

NąWHPLFK]QDF]HQLDVNDOLLSRZLą]DĔ,

– VHOHNFMĊ UR]ZLą]DĔ SRZWDU]DMąF\FK VLĊ Z UDPDFK 6%1 53 NWyUH PRĪQD

SU]HNV]WDáFLüZXVáXJLZVSyOQH,

– MHGQROLWHNRPXQLNRZDQLHZL]MLNLHUXQNXUR]ZRMXZ\PDJDĔGODV\VWHPyZ

WHOHLQIRUPDW\F]Q\FKZVSLHUDMąF\FK6%153

3U]HGSU]\VWąSLHQLHPGRWUDQVIRUPDFML6%153]Z\NRU]\VWDQLHPSRGHMĞFLD

ED]XMąFHJR QD NRQFHSFML DUFKLWHNWXU\ NRUSRUDF\MQHM Z\PDJDQH MHVW SRNRQDQLH

gáyZQych barier zidentyfikowanych w dotychczasowej praktyce budowy SBN RP, ]NWyU\FKQDMZDĪQLHMV]HWR:

– EUDNVSyMQRĞFLZHZQĊWU]QHMREHFQLHIXQNFMRQXMąFHJR6%153,

– EUDN FDáRĞFLRZHM ZL]ML Z\NRU]\VWDQLD WHFKQRORJLL LQIRUPDW\F]Q\FK GR

wspomagania procesów realizowanych w ramach SBN RP,

– brak rzeczywistego ZáDĞFLFLHOD SU]HGVLĊZ]LĊü ]ZLą]DQ\FK ] RUJDQL]DFMą

SBN RP i jego wsparcia IT na QDMZ\ĪV]\PV]F]HEOXGHF\]\MQ\P,

– EUDNU]HF]\ZLVWHJR]DDQJDĪRZDQLDNOXF]RZ\FKLQWHUHVDULXV]\ZUHDOL]DFMĊ

QLH]EĊGQ\FK]PLDQZ6%153,

6 Rozumianych tu jako grupa projektów dedykowanych transformacji pewnego podsyste-PX6%153NWyUHVą]DU]ąG]DQHZVSRVyE]RUJDQL]RZDQ\XPRĪOLZLDMąF\RVLąJQLĊFLHNRU]\ĞFL

QLHGRVWĊSQ\FKZSU]\SDGNXRGG]LHOQHJR]DU]ąG]DQLDSURMHNWDPLSRU6REF]DNV

– FLFK\RSyUSU]HGSRGMĊFLHPZVSyáSUDF\SRV]F]HJyOQ\FKMHGQRVWHNRUJDQi-]DF\MQ\FKZ]DNUHVLHZ\PLDQ\LZVSyáG]LHOHQLDLQIRUPDFMi,

– EUDN G]LDáDMąF\FK PHFKDQL]PyZ NRRUG\QRZDQLD L QDG]RURZDQLD SU]Hd-VLĊZ]LĊü ]ZLą]DQ\FK ] RUJDQL]DFMą 6%1 53 L MHJR ZVSDUFLD WHOHLQIRUPa-tycznego,

– XWUXGQLRQHPRĪOLZRĞFLPRQLWRURZDQLD]DGDĔUHDOL]RZDQ\FKSU]H]MHGQRVt-NLRUJDQL]DF\MQHUHDOL]XMąFH]DGDQLDZUDPach SBN RP.

3RQDGWRWZRU]ąF metodykĊ transformacji SBN RP, QDOHĪ\XZ]JOĊGQLüNZHVWLH

GRW\F]ąFHLQWHJUDFMLNRQFHSFMLDUFKLWHNWXU\NRUSRUDF\MQHM]PHWRG\NDPL]DU]ąG]a-nia: programami (np. 0ĝ3 itp.), projektami (np. PRINCE2, PMBoK itp.), ryzykiem (np. MoR), eNVSORDWDFMąV\VWHPyZWHOHLQIRUPDW\F]Q\FKQS,7,/RUD]LFKZ\WZa-rzaniem QS583DWDNĪHUDPDPLLQWHURSHUDF\MQRĞFLQS(,)3RZ\ĪV]HNZHVWLH

Z\NUDF]DMą SR]D UDP\ QLQLHMV]HJR RSUDFRZDQLD MHGQDN VWDQRZLą RQH LVWRWQ\ HOe-ment prac badawczych prowadzonych przez autora.

Podsumowanie

3U]HGVWDZLRQHZQLQLHMV]HMSUDF\UR]ZDĪDQLDGRW\F]ąFHNRQFHSFML]DVWRVRZa-nia architektury korporacyjnej Z SURFHVLH WUDQVIRUPDFML V\VWHPX EH]SLHF]HĔVWZD

narodowego RP SR]ZDODMą ]DU\VRZDü VSRVyE, w jaki PRĪQD Z\NRU]\VWDü metody LWHFKQLNLVWRVRZDQHZRSLVLHNRUSRUDFMLRUD]]DU]ąG]DQLXLFKG]LDáDOQRĞFLąLUR]Zo-jem w transformacji SBN 53 DE\ X]\VNDü PDNV\PDOQ\ SR]LRP Z\NRU]\VWDQLD

SRWHQFMDáXRP (rozumianego jako kombinacja ludzi, procesów, informacji i narzĊ

dzi). Zaproponowane SU]H] DXWRUD SRGHMĞFLH VWDQRZL SRGVWDZĊ GR VNRQVWUXRZDQLD w toku dalszych prac badawczych i rozwojowych PHWRGLQDU]ĊG]LSR]ZDODMąFych QD ]EXGRZDQLH NRPSOHWQHM L VSyMQHM NDVNDG\ DUFKLWHNWXU REHMPXMąF\FK SRGPLRW\

ELRUąFH XG]LDá Z UHDOL]RZDQLX IXQNFML 6%1 53 RG SR]LRPX VWUDWHJLF]QHJR DĪ GR

SR]LRPXSRMHG\QF]HMMHGQRVWNLDE\ZVSRPDJDüSRGHMPRZDQLHUDFMRQDOQ\FKGHFy-zji w zakresie organizacji SBN RP i jego wsparcia teleinformatycznego.

Literatura

BBN (2013), %LDáD .VLĊJD %H]SLHF]HĔVWZD 1DURGRZHJR 53, Biuro BH]SLHF]HĔVWZD

Narodowego, Warszawa.

Bernard S. (2004), An introduction to enterprise architecture, AuthorHouse.

Kitler W. i in. (2013), OFHQDREHFQHMVWUXNWXU\EH]SLHF]HĔVWZDQDURGRZHJR53, raport z realizacji podzadania badawczego nr 1.2.1.2. projektu nr O ROB/0076/03/001 pt. „6\VWHP %H]SLHF]HĔVWZD 1DURGRZHJR 53” Z ]DNUHVLH REURQQRĞFL L EH]SLe-F]HĔVWZDSDĔVWZDILQDQVRZDQHJR]HĞURGNyZ1&%L5:DUV]DZD

Protasowicki T. i in. (2013), Organizacja wspomagania teleinformatycznego kierowa-QLD EH]SLHF]HĔVWZHPnarodowym RP, raport z realizacji podzadania badawczego nr 1.3. projektu nr O ROB/0076/03/001 pt. „6\VWHP%H]SLHF]HĔVWZD1DURGRZHJR

RP” Z]DNUHVLHREURQQRĞFLLEH]SLHF]HĔVWZDSDĔVWZDILQDQVRZDQHJR]HĞURGNyZ

NCBiR, Warszawa.

Sobczak A. (2013), Architektura Korporacyjna. Aspekty teoretyczne i wybrane zasto-sowania praktyczne2ĞURGHN6WXGLyZQDG&\IURZ\P3DĔVWZHPàyGĨ.

The Open Group (2011), TOGAF® 9 Translation Glossary: English – Polish, The Open Group, Berkshire.

=LĊED5=DMąF-. (2010), Budowa ]LQWHJURZDQHJRV\VWHPXEH]SLHF]HĔVWZDQDURGRZe-go Polski, Ekspertyza VSRU]ąG]RQD QD ]OHFHQLH 0LQLVWHUVWZD 5R]ZRMX 5HJLRQDl-QHJR Z UDPDFK SUDF QDG DNWXDOL]DFMą ĞUHGQLRRNUHVRZHM VWUDWHJLL UR]ZRMX NUDMX, Warszawa.

SELECTED ASPECTS OF APPLYING THE ENTERPRISE ARCHITECTURE