Relacje transgraniczne

‘Transgraniczny’ WRSU]\PLRWQLNNWyUHJR]DGDQLHPMHVWQD]\ZDQLHMDNRĞFLOXE

stosunku przedmiotów (Encyklopedia 1992, s. 698) 5HSUH]HQWXMH RQ ]HVSyá FHFK

V\PEROL]XMąF\FK VWDQ\ RUD] G\QDPLNĊ ]GDU]HĔ Z\UDĪDMąFą UXFK '\QDPLNĊ NWyUD

wykracza poza granicH SU]HNUDF]D MH OXE MDNR E\W QLH]DOHĪQ\ IXQNFMRQXMH SRQDG

QLPL7DNZLĊFPRĪQDSRZLHG]LHüĪHprzymiotnik ‘transgraniczny’ tworzy szcze-JyOQ\W\SUHODFMLXND]XMąF\URG]DMLFKDUDNWHURGG]LDá\ZDĔSRPLĊG]\SRGPLRWDPL

SU]HGPLRWDPLLFKFHFKDPLL]DOHĪQRĞFLDPi ujmowanymi przez obserwatora w da-Q\P SXQNFLH F]DVX OXE RGZ]RURZDQLH UR]SDWU\ZDQHJREDGDQHJR ÄPLQLĞZLDWD´

] XZ]JOĊGQLHQLHP ZV]\VWNLFK MHJR VWDQyZ L G\QDPLNL Z RNUHĞORQ\P SU]HG]LDOH

czasowym.

:VSyáSUDFD WUDQVJUDQLF]QD MHVW GHILQLRZDQD Z konwencji madryckiej (Kon-wencja 1980)³w art. 2 jako „(…) NDĪGHZVSyOQLHSRGMĊWHG]LDáDQLHPDMąFHQDFHOX

XPRFQLHQLHLGDOV]\UR]ZyMVąVLHG]NLFKNRQWDNWyZPLĊG]\ZVSyOQRWDPLLZáDG]DPL

WHU\WRULDOQ\PLGZyFKOXEZLĊNV]HMOLF]E\XPDZLDMąF\FKVLĊVWURQMDNUyZQLHĪ]a-warcie pRUR]XPLHĔ L SU]\MĊFLH X]JRGQLHĔ NRQLHF]Q\FK GR UHDOL]DFML WDNLFK ]DPLe-U]HĔ :VSyáSUDFD WUDQVJUDQLF]QD RJUDQLF]RQD MHVW UDPDPL ZáDĞFLZRĞFL ZVSyOQRW

LZáDG]WHU\WRULDOQ\FKZVSRVyERNUHĞORQ\SU]H]SUDZRZHZQĊWU]QH”.

3RZ\ĪV]DGHILQLFMDQDNUHĞODUDP\ZVSyáG]LDáDQLDdla UyĪQHgo typu inicjatyw do realizacji ZVSyOQ\FK SU]HGVLĊZ]LĊü o charakterze gospodarczym, kulturalnym, RFKURQ\ ĞURGRZLVND i G]LDáDĔ o charakterze organizacyjno-SUDZQ\P 3U]\QDOHĪQH

3 PRU(XURSHMVNDNRQZHQFMDUDPRZDRZVSyáSUDF\WUDQVJUDQLF]QHMSRPLĊG]\ZVSyOQRWa-PLLZáDG]DPLWHU\WRULDOQ\PLVSRU]ąG]RQDZ0DGU\FLHGQLDPDMDU.RQZHQFMDWD]RVWDáD

UDW\ILNRZDQDSU]H]3ROVNĊPDUFDU

]DĞ GR GHILQLRZDQ\FK SURFHVyZ ]DVRE\ LQIRUPDFML L WUHĞFL ZLQQ\ VSHáQLDü RGSo-ZLHGQLHVWDQGDUG\QRUP\SUDZQHRUD]UHVSHNWRZDüRNUHĞORQHUHJXá\ i uwarunko-wania. 7ZRU]RQD QD ED]LH W\FK ]DáRĪHĔ ZVSyáSUDca transgraniczna, Z\FKRG]ąF

]XZDUXQNRZDĔSROLW\F]Q\FKSU]\SLVXMących ZLRGąFąUROĊUHJLRQRP, ]DZLHUDZLĊF

i nadaje nowy charakter wielowymiarowym, dotychczasowym relacjom oraz przed-VLĊZ]LĊFLRPJRVSRGDUF]\PEĊGąF\m Z\QLNLHPLQLFMRZDQ\FKVWUDWHJLLLFK]DVLĊJX, rozwoju technologii LJOREDOL]DFMLG]LDáDĔ (Rymarczyk 1996, s. 75 i dalsze).

Istotnym elementem ZH ZVSyáSUDF\ WUDQVJUDQLF]QHM Vą RUJDQL]DFMH ]GROQH

GR XF]HQLD VLĊ SR]\VNLZDQLD SU]HFKRZ\ZDQLD SU]HWZDU]DQLD L XGRVWĊSQLDQLD

LQIRUPDFML L ZLHG]\ RUD] NRQILJXURZDQLD WUHĞFL W konkretnych przypadkach ]DU]ąG]DQLH WUHĞFLą VWDMH VLĊ GHILQLRZDQ\P SRQDG RUJDQL]DFMDPL SURFesem, Z NWyU\P NRPSRQHQW\ WZRU]HQLD G]LHOHQLD VLĊ Z\PLDQ\ popularyzacji czy ab-sorpcji WUHĞFL ED]XMąQD]DVDGDFKSDUW\F\SDFMLZRSDUW\PQDDUFKLWHNWXU]HZVSyá

XF]HVWQLFWZDPRGHOXZ\NRU]\VWXMąF\PQDMQRZV]HWHFKQRORJLH,7 W tej sytuacji poszczególne organL]DFMH ZLQQ\ E\ü SU]\JRWRZDQH QD DEVRUSFMĊ WHFKQRORJLL Ln- IRUPDF\MQ\FKWHFKQLNPXOWLPHGLDOQ\FKRUD]]DGDĔ]ZLą]DQ\FK]QRZ\PSRGHj-ĞFLHPGR]DU]ąG]DQLDWUHĞFLą .DĪGRUD]RZRGRUHDOL]DFMLSU]HGVLĊZ]LĊüWUDQVJUa-nicznych projektowana jest infrastruktura techniczno-programowa. Winna ona WZRU]\ü QRZH PRĪOLZRĞFL SUDF\ SU]HMPRZDQLD WUHĞFL RUJDQL]DF\MQHJR XF]HQLD

VLĊ ZáąF]DQLD QRZ\FK PHGLyZ LQQRZDF\MQRĞFL Z]ERJDFDQLD ZLHG]\ SRV]F]e-JyOQ\FKRVyE]HVSRáyZRUD]XPRĪOLZLDüHIHNW\ZQąZ\PLDQĊLQIRUPDFMLSRPLĊ

dzy pracRZQLNDPL ]HVSRáDPL L RWRF]HQLHP &HFKą WDN WZRU]RQHM LQIUDVWUXNWXU\

MHVWWRĪHMHVWUHNRQILJXURZDOQDLRGGDMHGRG\VSR]\FMLNDĪGHJR]XĪ\WNRZQLNyZ

QDU]ĊG]LD GR Z\NRQDQLD ]DGDĔ UXW\QRZ\FK ]DU]ąG]DQLD WUHĞFLą ZVSRPDJDMąFH

NUHDW\ZQRĞü LQQRZDF\MQRĞü PRW\ZDFMĊ SUDFRZQLNyZ RUD] SURFHGXU\ SRVWĊSo-wania w sytuacjach kryzysowych.

Z europejskiego punktu widzenia istotną UROĊ RGJU\ZD 5HJLRQ 0RU]D %Dá

W\FNLHJRNWyU\ÄF]ĊVWRXZDĪDQ\MHVW]DPRGHORZ\SRGZLHORPDZ]JOĊGDPLZy-SUDFRZDQLDIRUPSRNRMRZHMZVSyáSUDF\Z\VLáNyZQDU]HF]RFKURQ\ĞURGRZLska F]\ ZVSyOQ\FK SU]HGVLĊZ]LĊü´ ĝPLJLHOVND  V  %DáW\FND ZVSyáSUDFD

WUDQVJUDQLF]QD Z VZ\P ZLHOROHWQLP UR]ZRMX SU]HFKRG]LáD SU]H] UyĪQH VWDGLD

SU]\MPRZDáD DGHNZDWQH GR yZF]HVQ\FK PRĪOLZRĞFL IRUP\ NRQFHQWURZDáD VLĊ

ZRNyáZ\EUDQ\FK]DJDGQLHĔWHPDWyZG]LHG]LQR]UyĪQLFRZDQ\P]DVLĊJXFKa-UDNWHU]H RGG]LDá\ZDĔ RUD] SU]\MPRZDáD VWRVRZQą IRUPĊ RUJDQL]DF\MQą SRU

QSZ\ND]ZDĪQLHMV]\FKRUJDQL]DFMLEDáW\FNLFK (ĝPLJLHOVNDVLGDOV]H

W chwili obecnej, w dobie JOREDOL]DFML SU]\MPXMH IRUPĊ VLHFL SRZLą]DQ\FK

ZVSRVyEIRUPDOQ\LQLHIRUPDOQ\LQWHUHVDULXV]\JUXSVSRáHF]Q\FKL]DZRGRZ\FK

RUD]SRMHG\QF]\FKRVyE5RG]DMVLHFLLFKDUDNWHUUHODFMLSRPLĊG]\ZĊ]áDPLVLHFL

WZRU]HQLHQRZ\FKSRZLą]DĔZLHG]\LG]LHOHQLDVLĊQLąZSá\ZDQDIRUPĊL]DNUHV

WUDQVIHURZDQ\FK LQIRUPDFML L WUHĞFL WZRU]ąF ]DUD]HP VLHFLRZ\ SRU]ąGHN NWyU\

PRĪQDPLHU]\üSDUDPHWU\]RZDüLEDGDü&]DNRQV:F]ĊĞFLNRĔFRZHM

DUW\NXáX Z\V]F]HJyOQLRQH]RVWDQą QDU]ĊG]LDDGUHVRZDQH GR SU]HWZDU]DQLD WUHĞFL

w tym regionie.

2. =DU]ąG]DQLHWUHĞFLą

7UHĞü (ang. content) to „informacje RUJDQL]RZDQHZRNyáRNUHĞORQHJRFHOXGOD

specyficznego wykorzystania” (Boiko 2005, s. 47)⁴. 7DN ZLĊF WUHĞü WR kolekcja informacjL SRVLDGDMąFD RGSRZLHGQLą VWUXNWXUĊ QS drzewa), przypisana do pewnej kategorii i opisywana SU]\SRPRF\PHWDMĊ]\ND ZWDNLVSRVyEDE\PyFMąZ\NRU]y-VWDü GR NRQNUHWQ\FK ]DGDĔ QS SXEOLNDFMD Z\QLNyZ ZVSyáSUDF\ WUDQVJUDQLF]QHM

w regionie). 7DN SRMPRZDQD WUHĞü VWDQRZL ]DVyE RUJDQL]DFML L PRĪH E\ü konfigu-URZDQD QD ZLHOH UyĪQ\FK VSRVREyZ DGUHVRZDQD GR UyĪQ\FK NODV XĪ\WNRZQLNyZ

RUD] VWDQRZLü SXQNW Z\MĞFLD GOD WZRU]RQ\FK PRGHOL EL]QHVRZ\FK 3RQDGWR Zraz z rozwojem informatyki LSURGXNWyZPXOWLPHGLDOQ\FKWUHĞüPRĪHE\üSU]HND]\Za-QDZUyĪQ\FKIRUPDFKQSMDNRVWUXNWXUDGDQ\FKJUDILNDJáRVILOP celach, E\ü

adresowana do wielu grup odbiorców.

=DU]ąG]DQLH WUHĞFLą obejmuje swoim zakresem zagadnienia przygotowywa-nia, dystrybucji oraz kontroli nad wytwarzaniem oraz przekazywaniem informacji dla RNUHĞORQHJRSURILOXXĪ\WNRZQLNDOXEJUXS\ :RSDUFLXRPHWDMĊ]\NQDGDZDQH

]RVWDQą DWU\EXW\ GOD WZRU]RQHM QRZHM WUHĞFL MHM ]QDF]HQLD SU]\SRU]ąGNRZDQLD GR

SUREOHPX DOER SDPLĊWDQLD VWRVRZQ\FK ZHUVML =DWHP ]DU]ąG]DQLH WUHĞFLą WZRU]\

FLąJQLHNRQLHF]QLH]VREąSRZLą]DQ\FKSURFHVyZZ\ERUXURG]DMXWUHĞFLGODGDQe-go odbiorcy oraz ustalenia sposobu/ów ich realizacji. Czynnikiem o istotnym zna-F]HQLXLZSá\ZDMąF\PQD]DU]ąG]DQLHWUHĞFLąMHVWMHMVWUXNWXUDQDNWyUąVNáDGDVLĊ

SRG]LDáQDVWRVRZQHHOHPHQW\Z\VWĊSXMąFHPLĊG]\ nimi relacje oraz zdefiniowane SRWU]HE\UyĪQ\FKXĪ\WNRZQLNyZ

=SXQNWXZLG]HQLDZVSyáSUDF\WUDQVJUDQLF]QHM]DU]ąG]DQLHWUHĞFLąRGQRVLVLĊ

do:

– gospodarowania na rynku wiedzy,

– Z\NRU]\VWDQLDSR]DU\QNRZHMSURGXNFMLVSRáHF]QHMWZRU]RQHMZHZVSyOQo-tach sieciowych (np]GMĊFLDGRWZRU]RQ\FKJDOHULL czy filmy),

– NRQIURQWRZDQLDWUDG\F\MQHJRSRGHMĞFLD– generowanie przychodów (kosz-ty plus zysk) – ]SUREOHPDW\NąXGRVWĊSQLDQLDZROQ\FK„darmowych” tre-ĞFLNRPXLFR"ZVLHFLDFKNRPSXWHURZ\FK

Koncepcja WZRU]HQLDLXGRVWĊSQLDQLDZVLHFLZROQ\FKGDUPRZ\FKWUHĞFLVWa-QRZL LVWRWQ\ SXQNW Z WZRU]RQ\P PRGHOX EL]QHVRZ\P L VWUDWHJLL ]DU]ąG]DQLD

WUe-4 Content is information that you organize around a specific purpose for a specific use.

Por. równieĪ dalej: Defining Data, Information, and Content; Content Has Format; Content Has Structure; Functionality Is Content.

ĞFLąWinna, z jednej strony, ]DZLHUDüF]\QQLNLPRW\ZXMąFHGRMHMUR]ZRMXG]LHOe-QLD VLĊ QLą IRUPXáRZDü Z\UyĪQLNL XQikaOQRĞFL SU\ZDWQRĞFL ] GUXJLHM ]DĞ ZLQQD

RNUHĞODü]DVDG\MHMkomercjalizacji OXEVWDQRZLüZNáDGZWZRU]RQ\FKDOLDQVDFK