4.4.1. Ze wzgledu na wra ˙zenia estetyczne,
Obszarami otwartymi nazywane sa amfiteatry,obiekty sportowe tj.stadiony, rynki, i place miejskie, na kt´orych odbywaja si, e r´, o˙znego rodzaju widowiska. We wszystkich tych obiektach dominujacy jest d´, zwiek bezpo´sredni od ´, zr´od la bad´, z ´zr´ode l d´zwieku,, a zjawiska towarzyszace rozchodzeniu si, e d´, zwieku w pomieszczeniu s, a w przypadku, tych obszar´ow mocno ograniczone. D´zwiek odbity pojawia si, e w przypadku plac´, ow miejskich i spowodowany jest odbiciami od budynk´ow i innych obiekt´ow otacza-jacych plac. Odbicia te maj, a jednak charakter przypadkowy i nie ma mo˙zliwo´sci, regulowania nimi w jakikolwiek spos´ob. Sa one zazwyczaj tak˙ze szkodliwe. Pro-, blemem tak˙ze jest wysoki poziom szum´ow t la, kt´ory dla rynk´ow i plac´ow miejskich mo˙ze osiaga´, c 50 [dB], a w przypadku stadion´ow mo˙ze by´c znacznie wy˙zszy.
Poniewa˙z pole akustyczne kszta ltowane jest przede wszystkim przez ´zr´od la d´zwie-, ku, to systemy nag lo´snieniowe maja przede wszystkim za zadanie tak nasyci´, c obszar
Rozdzia l 4. Kryteria oceny jako´sci akustycznej obiekt´ow kwalifikowanych 43 d´zwiekiem, aby uzyska´, c wysoki poziom SPL i dobra zrozumia lo´s´, c mowy. Konieczne jest zatem, aby poziom ci´snienia akustycznego generowanego przez system elektro-akustyczny by l wy˙zszy co najmniej o 20 [dB] od poziomu szum´ow t la [49]. Koniecz-no´s´c dobrej zrozumia lo´sci mowy wymaga, aby definicja D osiaga la warto´sci powy˙zej, 70%, przejrzysto´s´c C50 - powy˙zej 2 [dB], ST I i RaST I - powy˙zej 0.6, a AlCons maksymalnie do 8 ÷ 10%.
Widowiska odbywajace si, e w obszarach otwartych to bardzo cz, esto widowiska, muzyczne. Konieczne wobec tego wydaje sie, aby odpowiednie warto´sci osi, aga ly, tak˙ze parametry m´owiace o odbiorze muzyki, aby wra˙zenia d´, zwiekowe odbierane, przez s luchacza by ly mo˙zliwie najpe lniejsze. Z tego wzgledu podczas kreowania, pola akustycznego w obiektach otwartych zasadne wydaje sie uwzgl, ednienie tak˙ze, parametr´ow dotyczacych selektywno´sci d´, zwiek´, ow muzycznych oraz przestrzenno´sci d´zwieku. Wobec powy˙zszego parametr C, 80 powinien przyjmowa´c takie warto´sci, jak dla obiekt´ow ograniczonych – przedstawione w tabeli 4.6. Aby uzyska´c wra˙zenia przestrzenno´sci d´zwieku parametry z grupy Lateral Sound powinny osi, aga´, c warto´sci > 10%.
4.4.2. Ze wzgledu na ochron, e ´, srodowiska przed ha lasem
Wsp´o lcze´snie cz lowiek praktycznie przez ca ly czas trwania jego ˙zycia nara˙zony jest na r´o˙znego rodzaju ha lasy. Moga to by´, c ha lasy komunikacyjne, ha lasy przemy-s lowe i nieprzemyprzemy-s lowe, ha laprzemy-sy maprzemy-szyn, urzadze´, n i instalacji w budynkach, ha lasy od obiekt´ow komunalnych, wojskowych oraz ha lasy naturalne. Niezale˙znie od pocho-dzenia ha las wp lywa negatywnie na dzia lanie organizmu cz lowieka, a efektem tego moga by´, c zar´owno skutki funkcjonalne, jak i skutki zdrowotne, szeroko opisane na przyk lad w [25][93]. Aby ograniczy´c to szkodliwe oddzia lywanie ha lasu istnieje szereg norm i akt´ow prawnych regulujacych dopuszczalne poziomy ha lasu w zale˙zno´sci od, miejsca – dom, mieszkanie, zak lad pracy itp. oraz w zale˙zno´sci od ´zr´od la ha lasu.
Czesto akustycy aby osi, agn, a´,c odpowiedni odstep poziomu generowanego d´, zwieku, od szum´ow t la, generuja mo˙zliwie najwy˙zszy poziom d´, zwieku, jaki mog, a uzyska´, c z danej instalacji elektorakustycznej. Wprawdzie osiagaj, a przez to zamierzony cel, wewnatrz obszaru, ale jednocze´snie zupe lnie ignoruj, a poziom ha lasu na zewn, atrz, nag la´snianego obiektu. Dla os´ob postronnych i ´srodowiska jest to bardzo ucia˙zliwe,, zw laszcza w przypadku, gdy impreza jest kilkudniowa, co jest czestym zjawiskiem, w przypadku plenerowych festiwali muzycznych. Wobec tego zasadna wydaje sie, pr´oba zminimalizowania ha las na zewnatrz nag la´snianych obszar´, ow otwartych.
Rozdzia l 4. Kryteria oceny jako´sci akustycznej obiekt´ow kwalifikowanych 44
4.5. Podsumowanie
W okresie antycznym wszelkiego typu wydarzenia o charakterze teatralnym od-bywa ly sie w specjalnych obiektach zwanych amfiteatrami, kt´, ore do dzi´s sa wzorami, obiekt´ow o doskona lej akustyce [15][21][34][59][76][78][87]. Przyk ladem mo˙ze by´c zachowany do dzi´s teatr w Epidauros, w kt´orym to nawet w najbardziej oddalonym od sceny rzedzie widowni doskonale s lycha´, c szepty wykonawc´ow znajdujacych si, e, na scenie. Aby zapewni´c dobry odbi´or d´zwieku na ca lej widowni obiekty te mu-, sia ly mie´c odpowiedni kszta lt, gdy˙z o jako´sci d´zwieku decydowa l przede wszystkim, d´zwiek bezpo´sredni emitowany ze sceny, poniewa˙z odbicia d´, zwieku wyst, epowa ly, tylko w niewielkim stopniu [66][82].
W przeciagu ostatniego wieku bardzo popularne sta ly si, e koncerty,
”na ´swie˙zym powietrzu”, czyli w parkach, na rynkach i placach miejskich, stadionach itp. czyli we wnetrzach urbanistycznych. W obiektach cz, e´sciowo ograniczonych du˙ze zna-, czenie moga mie´, c zjawiska falowe, a we wszystkich na rozchodzenie sie d´, zwieku, bed, a mia ly wp lyw temperatura powietrza, wilgotno´s´, c oraz wiatr [78][93]. Jak ju˙z jednak wspomniano wra˙zenia d´zwiekowe w tego typu obiektach s, a mocno ograni-, czone, tzn. dominujacy jest d´, zwiek bezpo´sredni ze ´, zr´ode l i konieczne jest stosowanie system´ow nag lo´snieniowych do jego wzmocnienia. Zw laszcza w przypadku orkiestr symfonicznych wystepuje du˙zy problem z wykonywaniem koncert´, ow w obszarach otwartych ze wzgledu na s labsze wzajemne s lyszenie si, e mi, edzy poszczeg´, olnymi mu-zykami. Nie ma mo˙zliwo´sci regulowania akustyka obiektu w takim zakresie, jaki, zosta l przedstawiony dla obiekt´ow ograniczonych w poprzednim podrozdziale.
Dobrym rozwiazaniem poprawiaj, acym wzajemne s lyszenie si, e wykonawc´, ow na scenie oraz ograniczenie ha lasu docierajacego do nich jest zastosowanie tzw. muszli, koncertowych lub innych konstrukcji odbijajacych d´, zwiek zlokalizowanych w ob-, szarze sceny. Poniewa˙z sa to jednak konstrukcje trwa le, wi, ec stosowane s, a one, zwykle w miejscach, gdzie odbywaja si, e cykliczne wydarzenia artystyczne. W przy-, padku wydarze´n sporadycznych istnieje konieczno´s´c budowania sceny za ka˙zdym razem, gdy ma sie odby´, c koncert. We wszystkich wymienionych przypadkach istnieje jednak konieczno´s´c zastosowania system´ow nag lo´snieniowych o kt´orych mowa by la w rozdziale 3, kt´orych g l´ownym zadaniem jest zapewnienie odpowiednio wysokiego i wyr´ownanego poziomu ci´snienia akustycznego oraz dobrej zrozumia lo´sci mowy.
Najwiekszym problemem w akustyce obszar´, ow otwartych jest poch lanianie wy-sokich czestotliwo´sci przez powietrze, zw laszcza w du˙zych obiektach, gdzie odleg lo´sci, pomiedzy g lo´snikami a s luchaczami s, a znaczne.,
Rozdzia l 5
Synteza pola akustycznego
5.1. Wprowadzenie
Synteza pola akustycznego polega na kszta ltowaniu w danym obiekcie pola aku-stycznego o z g´ory zadanych w la´sciwo´sciach. Aby wytworzy´c takie pole akustyczne konieczne jest rozwiazanie zadania odwrotnego, w wyniku kt´, orego mo˙zna uzyska´c informacje, jak zmieni´c parametry wej´sciowe obiektu, aby uzyska´c w nim pole aku-styczne o za lo˙zonych bad´, z o bliskich za lo˙zonym w la´sciwo´sciom warto´sciach. W za-le˙zno´sci od typu obiektu ten cel osiagn, a´,c mo˙zna na dwa sposoby. W przypadku pomieszcze´n mo˙zna pos lu˙zy´c sie odpowiedzi, a impulsow, a, natomiast w przypadku, obiekt´ow otwartych mo˙zna w nowatorski spos´ob wykorzysta´c Metode ´, Zr´ode l Pozor-nych, zwana dalej Inwersyjn, a Metod, a ´,Zr´ode l Pozornych, kt´ora jest jednym z orygi-nalnych element´ow niniejszej pracy.