Information and Coordination System)
Jarosław Wojsa, Andrzej Jankowski, Marek Skalski, Mirosław Soszyński
Zakład Organizacji Ochrony Zdrowia Wojsk i Zdrowia Publicznego Wojskowego Instytutu Medycznego;
kierownik Zakładu: dr n. med. Marian Dójczyński
Streszczenie. System zabezpieczenia medycznego pola walki jest oparty na punktach opatrunkowych rozwijanych na poszczególnych poziomach, gdzie udziela się pomocy medycznej i prowadzi ewakuację według wskazań. Kluczowym elementem sprawnego działania systemu jest elektroniczna karta ewakuacji. Stworzenie elektronicznej karty działającej w ramach systemu zarządzania informacją medyczną na polu walki (MIMS) usprawni system leczenia etapowego z ewakuacją według wskazań. System ten ma być częścią tworzonego w NATO systemu MEDICS. Stworzenie systemu MEDICS ma zapewnić komunikację z zasobami medycznymi na poziomie narodowym w ramach narodowych systemów MIMS. System zarządzania informacją medyczną powinien zawierać niezbędne informacje w tym planowanie medyczne, informacje o pacjencie, zarządzanie dokumentacją medyczną czy logistykę medyczną. Wprowadzenie elektronicznej karty ewakuacji na polu walki zoptymalizuje system zabezpieczenia medycznego, przyśpieszy obieg informacji pomiędzy elementami systemu, skróci czas ewakuacji i segregacji medycznej.
Słowa kluczowe: karta ewakuacji, system zabezpieczenia medycznego, system zarządzania informacją medyczną Abstract. The medical support system of the battlefield is based on the dressing stations emplaced on certain levels where medical attention and evacuation are served according to indications. The evacuation electronic card is an essential element of efficient working system. Introduction of the evacuation electronic card operating within the MIMS will improve the medical support system with the evacuation according to indications. The system should be a part of the MEDICS system, which is currently created in NATO. The MEDICS system needs to provide for the communication with the medical supplies resources on the national MIMS level database. Medical information management system should contain indispensable information such as medical planning, patient data, management of medical documentation or medical logistics. Introducing an evacuation electronic card on the battlefield will optimize the medical support system, facilitate rotation of medical information among the elements of the system, and shorten evacuation time and medical segregation.
Key words: evacuation card, medical information management system, medical support system Nadesłano: 9.11.2009. Przyjęto do druku: 11.03.2010
Nie zgłoszono sprzeczności interesów.
Lek. Wojsk., 2010; 88 (2): 176–179 Copyright by Wojskowy Instytut Medyczny
Adres do korespondencji: ppłk dr n. med. Jarosław Wojsa Zakład OOZWiZP WIM
al. 1 Maja 90, 90-973 Łódź 39 skr. pocz. 14 tel. +48 42 750 42 75, tel. MON: 444–204 e-mail: oozw@wim.mil.pl
PRACE POGLĄDOWE
System Zarządzania Informacją Medyczną (MIMS) jako narodowa część systemu NATO MEDICS 177
zabezpieczenia medycznego. Baza MIMS na poziomie narodowym udostępnia niezbędne dane uprawnione-mu personelowi MEDICS do planowania i prowadzenia zabezpieczenia medycznego operacji wielonarodowych.
Stworzenie systemu gwarantującego gromadzenie, prze-twarzanie i sprawną wymianę informacji jest konieczne z powodu różnorodności systemów narodowych MIMS w zależności od uwarunkowań prawnych dotyczących pozyskiwania i przekazywania danych w poszczególnych krajach stąd stworzenie platformy MEDICS zapewniają-cej komunikowanie się podsystemów narodowych.
MIMS na poziomie narodowym jest systemem gwa-rantującym sprawne zarządzanie całym systemem me-dycznym i powinien zawierać:
n planowanie medyczne (obecnie samodzielna dyscy-plina planistyczna w ramach planowania obronnego – Defence Planning),
medycznego, zwłaszcza operacji wielonarodowych – Medical Information and Coordination System (MEDICS) [1].
Przepływ informacji jest istotnym elementem dzia-łania wojskowej służby zdrowia zarówno na terenie kra-ju w czasie „P”, jak i zabezpieczenia medycznego łań w misjach stabilizacyjnych czy też w teatrze dzia-łań wojennych. Zarówno Dowództwo Sił Sojuszniczych NATO ds. Operacji (ACO), jak i Dowództwo Sił Sojuszni-czych NATO ds. Transformacji (ACT) sformułowały defi-nicję MIMS jako narzędzia niezbędnego do zabezpiecze-nia sprawności działado zabezpiecze-nia sytemu medycznego w opera-cjach oraz zarządzania opieką zdrowotną na terenie kraju.
MEDICS, korzystając z szybkiej łączności z platformami narodowymi (MIMS) pozwala na szybkie pozyskiwanie i przekazywanie informacji, co jest niezbędne do wła-ściwego funkcjonowania wielonarodowego systemu
raporty medyczne
lokalizacja punktów opatrunkowych
epidemiologiczne dane
lokalizacja szpitali
aktualne dane o stratach sanitarnych
planowanie zabezpieczenia
medycznego
użycia BMRdane
dane logistyczne
gospodarka lekowa i materiałowa
MIMS karta ewakuacji
Rycina 1. Dane w bazie systemu zarządzania informacją medyczną Figure 1. Files in the medical information management system database
PRACE POGLĄDOWE
Szczegółowe informacje gromadzone w bazie da-nych MIMS mogą zawierać:
n Informacje o pacjencie – dane osobowe, orzeczenie lekarskie, przebieg leczenia itp. Obecnie dane powyż-sze gromadzi NFZ i jeżeli system nie ulegnie zmianie, dane te nie będą przesyłane do bazy.
n Informacje dotyczące zakładów leczniczych, np. dane o liczbie łóżek, prowadzonej działalności leczniczej itp.
n Informacje o pododdziałach działających w misjach poza granicami kraju – dane o działalności leczniczej, ewakuacji, dane epidemiologiczne, meldunki itp.
n Dane z innych instytucji wojskowych, np. WIM, WIHE, WOMP, WCKiK, komisji lekarskich itp.
n Dane o logistyce medycznej, gospodarce materiało-wej, personalnej, dane sprawozdawcze.
Wdrożenie MIMS wymaga nie tylko opracowania i stworzenia samej bazy, wymaga też dokładnego okre-ślenia, jakie dane mogą być w systemie uwzględnione, określenie zasad dostępu oraz wyposażenie systemu w urządzenia z odpowiednimi certyfikatami oraz odpo-wiednio przeszkolony personel [4]. Stworzenie systemu wymaga zapewne dużych nakładów finansowych, jed-nak rekompensatą jest nowoczesny system zapewnia-jący łatwy dostęp do informacji (szybki przepływ infor-macji na współczesnym polu walki jest niezwykle istot-ny) pozwalający efektywnie wydzielać siły i środki i skra-cający czas uzyskania odpowiedniej pomocy medycznej przez rannych i chorych, co powinno być priorytetem, szczególnie w dobie uzawodowienia armii. Na rycinie 2 przedstawiono schemat działania systemu MIMS na polu walki w systemie leczenia etapowego z ewakuacją według wskazań.
Podsumowanie
System MIMS na poziomie narodowym musi zapew-nić czasowe i dokładne przekazywanie danych medycz-nych wszystkim elementom upoważnionym do ich od-bioru zarówno w kraju, jaki i w systemie MEDICS. Pra-ce nad obiegiem informacji medycznej na polu walki są prowadzone w wielu armiach NATO. Bardzo zaawanso-wane badania trwają w U.S. Army nad systemem Bat-tlefield Medical Information System (BMIS) i Joint Me-dical WorkStation II (JMeWS II), w Norwegii Norwegian Military Health Register (SANDOK), Niemczech Sanitäts-dienstliches Führungs‑ und Einsatzsystem (SAFES) czy też w Wielkiej Brytanii Defence Medical Information Ca-pability Programme (DMICP).
Również w SZ RP rozpoczęto prace nad stworze-niem systemu MIMS. Teoretyczne podstawy syste-mu MIMS opracowano w 2005 roku w Wojskowym In-stytucie Medycznym w Zakładzie Organizacji Ochrony Zdrowia Wojsk i Zdrowia Publicznego, gdzie powstały n monitorowanie i zarządzanie ruchem pacjentów,
n zarządzanie dokumentacją medyczną, n nadzór epidemiologiczny,
n logistykę medyczną, n sprawozdawczość [2].
Stworzenie systemu zarządzania informacją medycz-ną w Siłach Zbrojnych RP z wyjątkiem korzyści wynika-jących z włączenia do MEDICS pozwoli na szybki do-stęp do dowolnej informacji przez Inspektorat Wojsko-wej Służby Zdrowia, a także inne jednostki medyczne SZ RP. Rycina 1 przedstawia dane w bazie MIMS.
Opracowanie systemu wymaga dokonania wyboru informacji, które mają się znaleźć w bazie danych i stwo-rzenia możliwości technicznych do ich przesyłania zgod-nie ze standardami NATO. Jednym z systemów, który po-siada certyfikat NATO do klauzuli „NATO restricted” jest tzw. bezpieczny VTM. System polega na połączeniu kom-putera użytkownika, np. lekarza jednostki wojskowej za pomocą specjalnej karty PCMCIA poprzez Internet z bazą danych, np. w Inspektoracie Wojskowej Służby Zdrowia i przesłaniu zakodowanych informacji. System wykorzy-stuje tzw. silną kryptografię opartą na kluczu 168‑bito-wym i zastosowaniu elektronicznych certyfikatów. Do-stęp do sieci ma tylko uprawniony użytkownik, posiadają-cy odpowiednie urządzenie PCMCIA i hasło dostępu [3].
Wymogiem pełnego funkcjonowania systemu jest wdrożenie MIMS w systemie leczenia etapowego z ewa-kuacją według wskazań oraz wprowadzenie na polu walki elektronicznej karty chipowej dla każdego żołnierza (za-stępując dotychczas wykorzystywane „papierowe” karty ewakuacyjne), gdzie zawarte będą niezbędne dla spraw-nego funkcjonowania systemu informacje. Wprowadze-nie karty skróci czas zakładania dokumentacji medycz-nej i pozwoli na jej natychmiastowe przesłanie na kolej-ne etapy ewakuacji medyczna kolej-nej, co zoptymalizuje system i zlikwiduje dotychczasowe tzw. wąskie gardła. Indywi-dualna karta pozwoli też na szybką identyfikację ranne-go (choreranne-go) i wprowadzanie nowych danych, co umoż-liwi wyposażenie jednostek medycznych w polowe ter-minale hand‑held. Połączenie w systemie wszystkich po-ziomów oraz kontrola nad ruchem rannych i chorych są niezbędne do optymalnego wykorzystania sił i środków (ranny trafia tam, gdzie są możliwości natychmiastowej pomocy medycznej), a ewakuujące w systemie „na sie-bie” pododdziały wyższego poziomu są w stanie przy-gotować się na przyjęcie rannych i chorych żołnierzy lub skierować ich w inne miejsce sytemu.
Baza danych systemu MIMS powinna zawierać możli-wie jak najwięcej informacji, które są istotne dla funkcjo-nowania wojskowej służby zdrowia, czyli szeroko poję-tej orientacji w zasobach – stanach osobowych, procesie leczenia, stanie sanitarno‑higienicznym, logistyce me-dycznej, procesie kształcenia lekarzy wojskowych i in-nych. System MIMS powinien też umożliwić składanie meldunków i sprawozdań.
PRACE POGLĄDOWE
System Zarządzania Informacją Medyczną (MIMS) jako narodowa część systemu NATO MEDICS 179
Piśmiennictwo
1. Walderhaug S., Mikalsen M.: MDA Support for Military Medical Crisis Information System (MMCIS), Joint OMG/HL7 Workshop on Interoperability among Healthcare Services, Washington DC, October 25–27,
2. Dójczyński M.: Organizacja i praca kompani medycznej brygady zmechani-zowanej. Skrypt WAM, Łódź 1995
3. 2005Czogalik B.: Access 2002. Tworzenie baz danych. Wydawnictwo Helion, 2002
4. Kaczmarek J., Błachowicz P., Dójczyński M.: Obieg informacji w jednost-kach medycznych. Valetudinaria, Postępy medycyny Klinicznej i Wojskowej, Bydgoszcz 2004, 9: 2 (Supl.)
wymagania systemu MIMS zgodnie z obowiązującym stanem prawnym w RP oraz wymogami dokumentów sojuszu oraz struktura bazy informatycznej i projektu wstępnego systemu. Testy systemu od 2005 roku pro-wadzone są w Zakładzie Medycyny Morskiej i Tropikal-nej WIM w Gdyni, gdzie opracowano testowe oprogra-mowanie – Kartę Zdrowia Marynarza, który to projekt jest obecnie rozwijany i ma stanowić podstawę stwo-rzenia systemu MIMS w SZ RP.
poziom I poziom batalionu
założenie karty,
przesłanie informacji na wyższy poziom i do bazy MIMS, MEDICS
droga informacji zawartej na elektronicznej karcie ewakuacji
do bazy MIMS
poziom II poziom brygady, dywizji
uzupełnienie danych, przesłanie informacji na wyższy poziom
i do bazy MIMS, MEDICS
poziom III i IV poziom korpusu i kraju
uzupełnienie danych, opracowanie i przesłanie końcowych danych
do bazy MIMS, MEDICS
Rycina 2. System zarządzania informacją medyczną na polu walki Figure 2. The medical information management system on battlefield
PRACE POGLĄDOWE
Zmiany organizacyjne w Siłach Zbrojnych prowadzo-ne są od lat. Związany z nimi wzrost zaangażowania woj-ska w różnego rodzaju misje stabilizacyjne i pokojowe wymusił na wojskowej służbie zdrowia dostosowanie nie tylko struktur organizacyjnych, ale również wyposa-żenia do realizowanych zadań.
Jednym z przykładów tych zmian jest propozycja wprowadzenia nowych zestawów lekowych w miejsce dotychczasowych ranni pułku (RP), ranni dywizji (RD).
Przystępując do realizacji zadania autorzy opracowa-nia przyjęli, że proponowane zestawy lekowe mają za za-danie zaspokoić głównie zabezpieczenie działań z art. 5
Traktatu Północnoatlantyckiego, a poszerzane powinny być jedynie o leki specyficzne do zabezpieczenia działań w określonym rejonie świata w ramach misji stabilizacyj-nych i pokojowych [1,2].
Materiał i metody
Określenie potrzeb ilości i asortymentu leków niezbęd-nych do udzielenia pomocy rannym od poszczególniezbęd-nych ro-dzajów broni na poziomach zabezpieczenia medycznego powinno opierać się na wnikliwej analizie strat zarówno pod