Monitorowanie wyników w zakresie bezpieczeństwa

Monitorowanie wyników i pomiar skuteczności działań w zakresie bezpieczeństwa jest procesem, przy pomocy którego dokonywana jest weryfikacja skuteczności działań za-rządzającego lotniskiem w zakresie bezpieczeństwa w porównaniu z przyjętą polityką i celami bezpieczeństwa, ocenami ryzyka i zastosowanymi środkami łagodzenia ryzyka.

Proces ten swym zakresem obejmuje:

a. raporty z systemu zgłoszeń (obowiązkowe i dobrowolne);

b. przeglądy bezpieczeństwa;

c. analizy bezpieczeństwa;

d. wewnętrzne badania zaistniałych zdarzeń związanych z bezpieczeństwem;

e. rejestr zidentyfikowanych zagrożeń.

Ostateczna ocena systemu zarządzania bezpieczeństwem dokonywana jest na posie-dzeniach Rady ds. Bezpieczeństwa Lotniczego przy użyciu narzędzia jakim jest Lista Kontrolna Zarządzania. Lista ta opracowana została zgodnie z rozmiarem, charakterem czy złożonością organizacji w celu ujęcia ogólnych wymagań dotyczących systemu za-rządzania bezpieczeństwem.

Na zapewnienie efektywnego i skutecznego systemu zarządzania bezpieczeństwem składa się zbiór procesów i działań podjętych przez zarządzającego lotniskiem w celu ustalenia, czy SMS działa zgodnie z oczekiwaniami i założeniami. Zarządzający lotni-skiem stale monitoruje swoje wewnętrzne procesy, jak również otoczenie, w którym prowadzi swoją działalność operacyjną, w celu wykrycia zmian lub odstępstw, które mogą wprowadzić nowe zagrożenia bezpieczeństwa lub degradację istniejących me-chanizmów kontroli ryzyka. Proces zapewnienia bezpieczeństwa ma za zadanie ocenę jakości i skuteczności SMS oraz weryfikację czy wszystkie złożone kryteria wydajności SMS są spełnione. Skuteczność SMS jest weryfikowana w odniesieniu do wskaźników bezpieczeństwa (SPI).

Informacje niezbędne do pomiaru efektywności i skuteczności SMS pozyskiwane są z wielu źródeł, takich jak:

 badania bezpieczeństwa, wykorzystywane do analizy niezbędnej do lep-szego zrozumienia szczegółowych kwestii związanych z bezpieczeństwem lub tych o wymiarze ogólnym;

 przegląd bezpieczeństwa, to podstawowy element zarzadzania zmianą.

Przegląd jest prowadzany w trakcie wprowadzania nowych technologii, nowych procedur lub zmian systemowych mających wpływ na operacje lotnicze. Prze-gląd bezpieczeństwa ma na celu potwierdzić, że poziom bezpieczeństwa nie ulega zmianie w trakcie wdrażania zmiany;

 inspekcja bezpieczeństwa, ma za zadanie zebranie szczegółowych informa-cji dotyczących funkcjonowania procedur i procesów związanych z konkretną operacją. Inspekcja bezpieczeństwa może zostać przeprowadzona z wykorzy-staniem list kontrolnych, kwestionariuszy lub poufnych rozmów indywidualnych.

Przeglądy bezpieczeństwa mają na celu dostarczenie informacji jakościowych opisujących kondycję SMS. Wszelkie stwierdzone nieprawidłowości wymagają podjęcia odpowiednich działań naprawczych. Inspekcje zapewniają nieocenione źródło istotnych informacji na temat bezpieczeństwa;

 audyty, skupiają się na integralności SMS z innymi systemami funkcjonującymi w Organizacji np. QMS. Kontrole prowadzone są przez podmioty zewnętrzne, lub przez wewnętrzny zespół audytowy, mający niezbędne upoważnienia i pro-cedury gwarantujące niezależność i obiektywizm. Audyty dostarczają wielu

cen-nych informacji na temat funkcjonowania SMS, w tym personelu odpowiedzial-nego za bezpieczeństwo, jego kompetencji, poziomu wyszkolenia, postepowa-nia zgodnie z zatwierdzonymi procedurami.

 wewnętrzne dochodzenia, przeprowadzane są dla niektórych ze zdarzeń lot-niczych, wymagających zgłaszania zgodnie z wymaganiami wewnętrznymi i re-gulacjami krajowymi. Wypadki i poważne incydenty, badane przez odpowiednie władze państwowe, mogą stanowić bodziec do przeprowadzenia równoległego dochodzenia wewnętrznego, stanowiącego bogate źródło informacji o stanie i skuteczności SMS w Organizacji.

Proces zapewnienia bezpieczeństwa gwarantuje, że dla wszystkich zidentyfikowanych zagrożeń środki ograniczające ryzyko zostały wdrożone i spełniają zamierzony cel.

Skuteczność systemu zarządzania bezpieczeństwem oceniana jest poprzez:

 analizę procesu identyfikacji zagrożeń;

 analizę procesu szacowania ryzyka;

 analizę skuteczności wprowadzonych działań korygujących;

 analizę bezpieczeństwa, analizę trendu;

 wewnętrzne audyty bezpieczeństwa;

 przeglądy bezpieczeństwa;

 weryfikację poziomu bezpieczeństwa w odniesieniu do wskaźników bezpieczeń-stwa i do wcześniej założonych celów związanych z poziomem bezpieczeńbezpieczeń-stwa.

System bezpieczeństwa podlega ciągłej samokontroli pod kątem:

 odpowiedniej ilości personelu;

 spełnienia wymagań zatwierdzonych procedur i instrukcji;

 poziomów kompetencji i szkoleń do wykonywania konkretnych zadań;

 utrzymania wymaganych poziomów bezpieczeństwa;

 realizacji polityki i celów bezpieczeństwa;

 skuteczności działań korygujących i ograniczania ryzyka.

Ocenę kondycji i skuteczności można przeprowadzić analizując poniższe objawy dobrej i złej kondycji SMS:

Objawy złej kondycji SMS

 Nieodpowiednia organizacja i zasoby dla prowadzonych operacji.

 Niestabilność i niepewność wynikające z niedawnych zmian organizacyjnych.

 Słaba sytuacja finansowa.

 Nierozwiązane spory na linii pracownicy - zarząd.

 Historia przypadków nie przestrzegania przepisów.

 Słaby poziom doświadczenia operacyjnego dla danego typu urządzeń lub ope-racji.

 Niedoskonałości bazy sprzętowej, np. wiek i różnorodność.

 Słabo zdefiniowana funkcja bezpieczeństwa korporacyjnego (lub jej brak).

 Nieodpowiednie programy szkoleń.

 Samozadowolenie panujące w firmie w związku z brakiem zdarzeń stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa w przeszłości, obecnymi praktykami pracy, itp.

 Słaba kultura bezpieczeństwa.

Objawy dobrej kondycji SMS

 Proaktywna kultura bezpieczeństwa.

 Inwestowanie w zasoby ludzkie np. poprzez nieobowiązkowe szkolenia.

 Formalne procesy bezpieczeństwa w celu utrzymania bazy danych, zgłaszania zdarzeń, badania incydentów, komunikacji bezpieczeństwa, itp.

 Stosowanie wszechstronnego systemu zarządzania bezpieczeństwem (tzn. od-powiednie podejście korporacyjne, narzędzia organizacyjne oraz nadzór bezpie-czeństwa).

 Bardzo dobra dwustronna komunikacja pod względem otwarcia, informacji zwrotnych, kultury zgłaszania zdarzeń, dzielenia się nabytymi doświadczeniami.

 Edukacja na temat bezpieczeństwa oraz świadomość w zakresie wymiany da-nych, promocja bezpieczeństwa, uczestnictwo w konferencjach tematyczda-nych, pomoce szkoleniowe.

2.3.7. Zgłaszanie spraw związanych z bezpieczeństwem (w tym