Wydając tekst mowy Ossolińskiego na pogrzebie Cikowskiego, edytor dysponował dwunastoma pełnymi jej przekazami, natomiast w odniesieniu do odpowiedzi Moskorzowskiego - dziesięcioma. Po
nieważ w tych dziesięciu wypadkach obie mowy występują razem, w stałym układzie: oracja Ossolińskiego i respons Moskorzowskie
go, zostaną one scharakteryzowane wspólnie.
G - rękopis B N BOZ 823:
Mowa Jego M [oś]ci Pana Jerzego Ossolińskiego, podstolego na
tenczas koronnego na pogrzebie Jego M [oś]ci Pana Stanisława C i
kowskiego, podkomorzyca krakowskiego we Brniu, k. 205-206 v.
N a tę mowę Jego M [o ś ]ci Pana Jerzego Ossolińskiego, Jego M [o ś ]c i P ana A ndrzeja Moskorzowskiego ex tempore respons, k. 206-209.
Rękopis w głównej części, do której należą obydwie oracje, p i
sany jedną ręką, wydzielone mowy na sejmach i sejmikach, mowy weselne i mowy pogrzebowe. Później manuskrypt był własnością Bartłomieja Siemichowskiego, przedstawiciela ariańskiej rodziny z sandomierskiego, który na wolnych kartach wpisał własne mowy.
Dalsze uzupełnienia różnymi rękami z drugiej połowy X V II w. (por.
Katalog..., T. 2, s. 128-137, o mowach Bartłomieja Siemichowskie- go pisze M ałgorzata T r ę b s k a : Od konkurów do zrękow in..., s. 71-74). M owy z pogrzebu Cikowskiego znalazły się w rękopisie
wraz z dużym zespołem innych mów pogrzebowych (a w pozosta
łych częściach także weselnych i sejmikowych) Moskorzowskiego.
Dla ustalenia pokrewieństwa z kolejnym rękopisem ważny jest układ towarzyszących im oracji pogrzebowych, który przedstawia się następująco:
Z e s t a wi e n i e 1
Rkps BN BOZ 823 [G] Rkps AHWil F. 1135, op. 2/46 [H]
Krzysztof Radziwiłł na pogrzebie Jana Albrychta Radziwiłła [1626]
Krzysztof Radziwiłł na pogrzebie Jana Albrychta Radziwiłła [1626]
Jakub Sobieski na pogrzebie Anny Ostrogskiej [1636]
Jakub Sobieski na pogrzebie Anny Ostrogskiej [1636]
J. Sobieski na pogrzebie Krzysztofa Zbaraskiego [1627]
J. Sobieski na pogrzebie Krzysztofa Zbaraskiego [1627]
J. Ossoliński na pogrzebie S. Cikow- skiego
Krzysztof Radziwiłł na pogrzebie Mikołajowej Kiszczyny [1636]
A. Moskorzowski odpowiedź na po
grzebie S. Cikowskiego [1631]
J. Ossoliński na pogrzebie S. Cikow- skiego [1631]
J. Sobieski na pogrzebie Jerzego Zbaraskiego [1631]
A. Moskorzowski odpowiedź na po
grzebie S. Cikowskiego [1631]
A. Moskorzowski na pogrzebie Anny Dembińskiej [1637]
J. Sobieski na pogrzebie J. Zbara
skiego
A. Moskorzowski fragm. A. Moskorzowski na pogrzebie Anny Dembińskiej [1637]
J. Sobieski na pogrzebie Jana Karo
la Chodkiewicza [1621]
J. Sobieski na pogrzebie Jana Karo
la Chodkiewicza [1621]
Andrzej Wiszowaty na pogrzebie Jana Sternackiego, studenta rakow
Mowa Jego M[oś\ci Pana Jerzego Ossolińskiego, podstolego na
tenczas Koronnego na pogrzebie Jego M[oś\ci Pana Stanisława Ci- kowskiego, podkomorzyca krakowskiego we B rniu, k. 311-312.
N a tę mowę Jego M[os\ci Pana Ossolińskiego Jego M[oś\ci Pana Andrzeja Moskorzowskiego ex tempore respons, k. 312 v-314.
N a k. 1 tytuł: Księga mowy na sejmach, weselach i pogrzebach miane w sobie zamykająca, do których listy różne, epitafia i frasz
k i wierszem pisane są przydane. Pisa ł Sam uel D am ianow icz a[nno]. 1645. Brak początkowych kart, według starej paginacji zaczyna się od s. 7. Do k. 96 v. mowy polityczne (wplecione kilka wierszy politycznych i okolicznościowych związanych z w ydarze
niami), dalej ręka pierwsza dokonała rozplanowania całości: Listy niektóre do różnych pisane osób i paniąt zacnych, od k. 208 Mowy weselne, na k. 301-379: Mowy pogrzebowe. Tylko na wolnych kar
tach pojaw iają się późniejsze wpisy różnymi rękami, ale na ogół respektujące ten podział. Rękopis zawiera liczne mowy Andrzeja Moskorzowskiego i innych przedstawicieli środowiska ariańskiego.
Jak wynika z zestawienia 1, istnieje duże prawdopodobieństwo wspólnego źródła dla obydwu rękopisów w częściach stanowiących antologię oratorską.
I - rękopis B K 1195:
Mowa J[ego\m[os\ci Pana Jerzego Ossolińskiego, podstolego ko
ronnego na pogrzebie J[ego\m[os\ci Pana Stanisława Cikowskie- go, podkomorzyca krakowskiego we B rn iu 1631, k. 175-175 v.
N a tę mowę J[ego]m [os\ci Pana podstolego (przy pogrzebie J[ego\m[os\ci Pana Cikowskiego) J[ego]m[os\ci Pana Andrzeja Moskorzowskiego ex tempore respons tamże we Brniu, k. 176-177 v.
Kopiariusz, spisany jedną ręką po 1713 r., zawiera pisma poli
tyczne, prywatne, literaria związane z otoczeniem Krzysztofa R a
dziwiłła (charakterystyka rękopisu R. Grześkowiak [Opis źródeł\
w: K. T w a r d o w s k i : Lekcyje Kupidynowe. W arszaw a 1997, BPS 7, s. 38). Uporządkowanie oracji w tym rękopisie nie zostało zasygnalizowane jak w poprzednich, ale i tak widoczny jest układ:
mowy polityczne, weselne i pogrzebowe. Większość mów pogrze
bowych znana jest z rękopisów G i H.
J - rękopis BOss 3563 II
Mowa Jego M[oś\ci Pana Jerzego Ossolińskiego, podstolego na
tenczas koronnego na pogrzebie J[ego\ M[oś\ci Pana Stanisława C i
kowskiego, podkomorzyca krakowskiego we Brniu, k. 125-125 v.
Ryc. 7. Karta tytułowa Księgi mów na sejmach, weselach i pogrzebach..., rkps Państwowego Archiwum Historycznego w Wilnie, F. 1135 op. 2/46.
N a tę mowę J[ego] M [o s ]ci Pana podstolego na pogrzebie Jego M[oś\ci Pana Cikowskiego J[ego] M [o ś ]ci Pana Andrzeja Mosko- rzowskiego ex tempore respons, k. 125 v.-127.
Manuskrypt liczy 338 k., spisany w X V II w., bez tytułu. Pocho
dzi z archiwum Mniszchów, na k. 1 podpis „Joseph Comte de Mni- szech” . N a ponad 100 kartach zapisano mowy z pierwszej połowy X V II w. (osobno dopisane tylko dwie oracje z czasów Sobieskiego), najpierw weselne, potem pogrzebowe, dopiero w kilku ostatnich mowach nie respektowano tego porządku. Wszystkie mowy od
zw ierciedlają pierwotne uporządkowanie znane z G i H, częścio
wo z J. Liczne mowy związane ze środowiskiem arian: oprócz A n drzeja Moskorzowskiego, także Jana Moskorzowskiego, Samuela Przypkowskiego.
K - rękopis BOss 4502 II
Mowa Jego M [o ]ś ci Pana podstolego koronnego na pogrzebie Jego M [o]ści Pana Cikowskiego we B rniu, k. 115 v.-116 v.
Respons na tę mowę Jego M [o]ści Pana Andrzeja Moskorzow
skiego, k. 116 v.-118 v.
Manuskrypt liczący 218 k. N a k. 2: Actus ceremonialesprzy za
lotach, weselach i pogrzebach, cały sposób odprawowania ich.
Z różnych aktów elaborate zebrane. Jedną ręką notowane konse
kwentnie wzory mów weselnych, wśród których autentyczne ora- cje, m.in. Moskorzowskiego, od k. 105 mowy pogrzebowe, ale na kartach pozostawionych wpisy inną ręką burzą ten porządek. Ora- cje nie przekraczają cezury połowy X V II w. Większość mów pogrze
bowych znana z G, H, I oraz J.
L - rękopis BOss L w 196 II
Mowa Jego M [o]ści Pana Jerzego Ossolińskiego, podstolego na
tenczas koronnego na pogrzebie Jego M [o]ści Pana Stanisława Ci- kowskiego, podkomorzyca krakowskiego we B rn iu , k. 53-53 v.
N a tę mowę Jego M [o ]ś ci Pana podstolego Jego M [o ]ś ci Pana Andrzeja Moskorzowskiego ex tempore respons, k. 53 v.-55.
Kodeks papierowy, pisany kilku rękami w X V II w., fol., k. 281.
Zawiera literaria, mowy i materiały polityczne, spisane różnymi rę
kami aż do czasów Sobieskiego. N a k. 52 tytuł: Mowy aktom p o grzebowym służące - pochodzą one z pierwszej połowy X V II w.,
fragment jest przez swój układ pokrewny K. Dziewięć mów pogrze
bowych, różnego autorstwa, zostało przepisanych w takim samym porządku, ale z pominięciem oracji Moskorzowskiego (por. zestawie
nie 2).
Z e s t a wi e n i e 2