ROZDZIAŁ VI Przedsiębiorstwa na rynkach zagranicznych
6.2. Nokia - lider na światowym rynku telefonii komórkowej
Historia1
Firma Nokia, początkowo produkująca papier, została założona w 1865 roku przez Federika Idestarna w Ternpere w Finlandii. Wkrótce przeniesiono ją do miej scowości Nokia. W 1898 roku założono w Helsinkach Fińskie Zakłady Przetwórstwa Kauczuku sp. z o.o., których głównym produktem były kalosze; firma również prze niosła się do miejscowości Nokia. Podobną historię miały założone w Helsinkach w 1912 roku Fińskie Zakłady Produkcji Kabli sp. z o.o. W 1966 roku na skutek fuzji tych trzech firm powstało przedsiębiorstwo Nokia.
W latach sześćdziesiątych XX wieku Nokia rozpoczęła działalność na rynku tele komunikacyjnym. W latach osiemdziesiątych Nokia stała się znaczącym
producen-1 Przykład opracowano na podstawie: Superbrands Polska. Czołowe marki na polskim rynku 2005, Superbrands Polska New Com munications sp. z o. o., Warszawa 2005, s. 90-91; Motorola szybko goni No kię, .Dziennik', 24.07.2006, dodatek Ekonomia; www. nokia.com.pl; Czy zmiany w Nokii pobudzą sprzedaż? ,, Business W eek', 3-16.03.2005.
tern komputerów, monitorów oraz telewizorów. W roku 1981 w krajach skandynaw skich uruchomiono pierwszą na świecie międzynarodową sieć telefonii komórkowej (system NMT), a Nokia wyprodukowała pierwsze działające w tej sieci telefony sa mochodowe.
W roku 1987 w firmie Nokia powstał pierwszy przenośny telefon komórkowy. W 1994 wprowadzono po raz pierwszy możliwość przesyłania wiadomości teks towych. W roku 2001 Nokia wprowadziła telefon Nokia 7650 z wbudowanym aparatem fotograficznym działający w sieci GSM. Produkt ten był kamieniem mi lowym na rynku telefonów komórkowych, ponieważ rozpoczął ewolucję od komu nikacji głosowej do wizualnej. Wyprodukowany w 2002 roku telefon Nokia 3650 był pierwszym standardowo wyposażonym w kamerę oraz odtwarzacz wideo. Ko lejnym przełomem w komunikacji stał się model Nokia 6630 - pierwszy na świecie telefon komórkowy łączący korzyści oferowane przez technologie 3G, EDGE oraz platformę Series 60.
Osiągnięcia
Nokia uznawana jest za lidera globalnego rynku telefonii komórkowej. W roku 2003 sprzedano 179,3 min telefonów. Nokia działa w 150 krajach na całym świe cie. Pod koniec 2003 roku firma posiadała 16 zakładów produkcyjnych w 9 krajach, centra badań i rozwoju w 11 krajach i zatrudniała około 51 tys. osób na całym świecie.
Nokia jest liderem w dziedzinie innowacji technologicznych oraz wzornictwa. W roku 2004 wprowadziła 33 różne modele telefonów z wbudowanymi aparata mi fotograficznymi. Nokia zainicjowała kolejne innowacje, np. składaną klawiaturę QWERTY, oprogramowanie Lifeblog służące do przechowywania fotografii cyfro wych oraz przełomową zabawną metodę komunikacji, tzw. wiadomości świetlne.
W corocznym, globalnym badaniu marek przez Interbrand marka Nokia od lat znajduje się w pierwszej dziesiątce najlepszych marek świata. W roku 2004 Nokia zajęła drugie miejsce wśród najlepszych marek w Azji. W badaniu konsumenckim prowadzonym przez Leader's Digest w roku 2004 już po raz piąty z rzędu Nokia uznana została za najbardziej godną zaufania markę w czternastu państwach eu ropejskich (Austria, Belgia, Czechy, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Rosja, Szwajcaria, W ęgry i Wielka Brytania). Nokia otrzymała również statuetkę Superbrand przyznawaną przez polskich specjalistów reklamy, PR, mediów i świata biznesu oraz tytuł SuperMarka - jako najbardziej przyjazna i rozpo znawalna przez polskich konsumentów.
Telefon komórkowy Nokia N90 został uznany za europejski telefon multimedial ny roku 2005-2006 przez EISA (European Imaging and Sound Association), czyli
6.2, Nokia - lider na światowym rynku telefonii komórkowej
największe w Europie stowarzyszenie czasopism o tematyce audiowizualnej zrze szające 50 magazynów z 20 krajów świata. Wyróżnienie to jest wyrazem uznania dla najbogatszego na rynku zestawu funkcji, dzięki któremu Nokia N90 jest jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie urządzeń dostępnych w sprzedaży. Wysoko ocenione funkcje Nokii N90 związane są z fotografią, wideo, dźwiękiem i przesyłaniem wiadomości.
Struktura organizacyjna
W roku 2004 Nokia zreorganizowała swoją strukturę i obecnie działa w czterech
grupach biznesowych: telefonów komórkowych (Mobile Phones), multimediów (Mul
timedia), sieci (Networks) oraz rozwiązań dla biznesu (Enterprise Solutions).
Motorola szybko goni Nokię
Nokia i Motorola kontrolują ponad połowę światowego rynku telefonii komór kowej. W roku 2004 Nokia kontrolowała 40 % rynku, Motorola tylko 13%. Obecnie różnica ta znacznie się zmniejszyła. Nokia ma 33,3% udziału w światowym rynku telefonów komórkowych, a Motorola 22%. W pierwszym półroczu 2006 roku ame rykański koncern sprzedał prawie 100 min komórek, tj. o ponad 50% więcej niż w roku ubiegłym. Nieco gorsze wyniki uzyskała Nokia, sprzedając o 32% więcej niż rok wcześniej. Amerykańska Motorola ze sprzedaży komórek w roku 2005 uzyskała przychody wynoszące 37 mld dolarów, a Nokia 34 mld euro. Eksperci z agencji badawczej Strategy Analitics oceniają, że jeśli Motorola utrzyma przewagę w dyna mice sprzedaży, to już w pierwszej połowie 2007 roku wyprzedzi Nokię.
Decydująca walka rozegra się na rynku azjatyckim. Pierwszy krok wykonała No kia, która w marcu 2006 roku uruchomiła fabrykę w Indiach. Inwestycja koszto wała 150 min dolarów. Do lipca zakład ten wyprodukował ponad milion komórek, z których większość znalazła nabywców właśnie w Azji. W połowie lipca 2006 roku koncern ogłosił, że w roku 2006 zysk wyniesie o ponad 40% więcej niż rok wcześniej i osiągnie 1,42 mld dolarów, pomimo że cena telefonu Nokia spadła w tym roku ze 102 do 90 euro.
Motorola również zamierza wybudować fabrykę w Indiach w miejscowości M a dras na południu kraju. Inwestycja będzie kosztowała 100 min dolarów, a produkcja telefonów zostanie uruchomiona w 2007 roku. Ich sprzedaż ma być prowadzona głównie na rynku lokalnym, na którym jest już 100 min użytkowników telefonów komórkowych. Prezes Motoroli zapowiada również walkę o klienta w Chinach.
Nokia nie zamierza dać się wyprzedzić - twierdzi prezes Olli-Pekka Kallasvuo. Jednym z pomysłów jest skopiowanie sukcesu płaskich modeli Motoroli - aparatów
Razr, dzięki którym Motorola uzyskała dobre wyniki sprzedaży. Prezes Motoroli uwa ża, że kopiowanie telefonów to cofanie się w rozwoju i rezygnacja z innowacyjności. Zdaniem ekspertów boom na rynku telefonów komórkowych będzie się utrzymy w ał przez dłuższy czas dzięki modyfikacjom, a za dwa lata na komórkę będzie się można dodzwonić do co drugiego człowieka na ziemi.
Pytania:
1. Jakie można wskazać przesłanki sukcesu Nokii? 2. Ja k oceniasz pozycję rynkową Nokii i Motoroli? 3. Jakie widzisz szanse na sukces w przyszłości obu firm?