1. TECHNOLOGIA GIS
1.16. Infrastruktura informacji przestrzennej
1.16.3. Numeryczna mapa zasadnicza jako podstawowy element GIS
w planowaniu przestrzennym, katastrze i taksacji nieruchomości. Na jej podstawie są spo-rządzane wielkoskalowe mapy tematyczne. Mapa zasadnicza to wielkoskalowe opraco-wanie kartograficzne, zawierające aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznych oraz elementach ewidencji gruntów i budynków, a także sieci uzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych i podziemnych107. Standardy techniczne opracowania mapy zasadniczej regulowała instrukcja K-1 „Mapa zasadnicza”. Ta instruk-cja i pozostałe instrukcje serii O, G i K oraz wytyczne techniczne obowiązujące na podsta-wie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 1999 r. uchylone zostały 8 czerwca 2012 r. ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennej108.
Przykładowy fragment mapy zasadniczej dla Wrocławia, obręb Stare Miasto, prezen-tuje rysunek 11.
Rysunek 11. Mapa zasadnicza dla Wrocławia, obręb Stare Miasto, skala 1:500
Źródło: Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny.
107 Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne…, art. 2. 108 Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej…, art. 35.
W treści mapy zasadniczej do elementów ewidencji gruntów i budynków zalicza się109: • granice jednostek terytorialnego podziału państwa,
• granice jednostek ewidencyjnych, • granice obrębów,
• granice działek,
• opisy i kontury użytków gruntowych, w tym ekologicznych, • opisy i kontury klas gleboznawczych,
• usytuowanie budynków,
• stabilizowane (trwałe) punkty graniczne, • numery ewidencyjne działek,
• numery porządkowe budynków, • numery ewidencyjne budynków,
• numery punktów załamania linii granicznych, • nazwy ulic i oznaczenia dróg publicznych,
Natomiast do elementów sieci uzbrojenia na tej mapie zalicza się110: • urządzenia inżynieryjno-techniczne nadziemne,
• urządzenia inżynieryjno-techniczne naziemne, w tym punkty położenia armatury naziemnej przewodów uzbrojenia technicznego,
• linie przebiegu przewodów i elementów uzbrojenia terenu.
Mapę zasadniczą tworzy się na podstawie odpowiednich zbiorów danych zawartych w: • bazie danych EGiB,
• bazie danych GESUT, • bazie danych PRG, • bazie danych PRPOG, • BDOT500,
• BDSOG.
Docelową postacią mapy zasadniczej w KSIG jest jej postać numeryczna: wektorowa, związana z bazą informacji o obiektach.
System teleinformatyczny, w którym tworzy się mapę zasadniczą w skalach: 1:500, 1:1.000, 1:2.000, 1:5.000, zapewnia w szczególności111:
• kontrolę dostępu do danych i autoryzację użytkowników systemu,
• identyfikację źródła obiektów stanowiącego podstawę do tworzenia mapy zasadniczej,
• generalizację i wizualizację kartograficzną obiektów,
• generowanie i redakcję kartograficzną treści mapy zasadniczej,
109 Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Ministra Rolnictwa i Gospo-darki Żywnościowej z dn. 17 grudnia 1996 w sprawie ewidencji gruntów i budynków, § 23 p. 3. 110 Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 26 sierpnia 1991 w sprawie
szcze-gółowych zasad i trybu zakładania i prowadzenia geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz uzgodnień i współdziałania w tym zakresie.
• przetwarzanie treści mapy zasadniczej do postaci zbiorów danych w formie cyfro-wej lub dokumentów elektronicznych GML, w formacie zgodnym ze schematem aplikacyjnym,
• wydruk mapy zasadniczej: • w kroju arkuszowym, • z wybranego obszaru.
Wydruk mapy zasadniczej z wybranego obszaru zawiera112:
• kartograficzną reprezentację obiektów w postaci znaków kartograficznych, • nazwy i opisy objaśniające dotyczące obiektów,
• informacje dodatkowe, w szczególności: • nazwę mapy,
• godło mapy, • skalę mapy,
• układ współrzędnych płaskich prostokątnych, • geodezyjny układ odniesienia,
• lokalizację obszaru, • siatkę kwadratów, • współrzędne narożników, • informację o dacie wydruku,
• nazwę jednostki udostępniającej mapę, • informację o osobie tworzącej wydruk,
• sygnaturę dokumentu, na podstawie którego została udostępniona mapa, i wyma-gane klauzule.
Mapa zasadnicza w postaci numerycznej jest zasobem informacji o obiektach, sta-nowiących jej treść. Obiekty stanowiące treść mapy zasadniczej prowadzonej w postaci numerycznej posiadają unikalne kody pozwalające na jednoznaczność ich identyfikacji i przyporządkowania im graficznych znaków. Wykaz obiektów stanowiących treść mapy zasadniczej zawiera tabela 5.
Tabela 5. Wykaz obiektów stanowiących treść mapy zasadniczej w kolejności alfabetycznej
Obiekt Cd. obiekt Cd. obiekt
alejka maszt oświetleniowy schody
bagno maszt telekomunikacyjny schody w ciągu komunikacyjnym
bariera drogowa ochronna most schron lub bunkier
basen mur historyczny skarpa nieumocniona
bieżnia murek oporowy skarpa umocniona
brama nasyp skocznia narciarska
bród nawis słup
budynek biurowy nieużytki słup kratowy
budynek garażu niezidentyfikowane urządzenie techniczne słup łączony 112 Tamże…
Obiekt Cd. obiekt Cd. obiekt budynek gospodarstwa
rolnego
obiekt budowlany wpisany do rejestru zabytków i objęty indywidualną ochroną konserwatorską oraz nieruchome, archeologiczne dobro kultury
słup trakcji kolejowej
budynek
handlowo-usługowy obręb ewidencyjny słup trakcji tramwajowej
budynek hotelu obszar objęty drenowaniem słup trakcji trolejbusowej budynek kultury fizycznej odbój lub dalba słupek telekomunikacyjny budynek łączności, dworca
i terminalu odwodnienie liniowe słupowa stacja transformatorowa budynek mieszkalny
jednorodzinny ogólnodostępny obiekt kulturalny stacja gazowa budynek muzeum
i biblioteki ogrodzenie trwałe stacja transformatorowa
budynek o dwóch
mieszkaniach ogród działkowy studnia
budynek o trzech i więcej
mieszkaniach osadnik kanalizacji lokalnej (dół Chambeau) studnia głębinowa
budynek przemysłowy osadnik piaskowy studzienka
budynek przeznaczony do sprawowania kultu religijnego i czynności religijnych
ostroga suwnica
budynek szkoły i instytucji
badawczej państwo sygnalizator świetlny
budynek szpitala i zakładu
opieki medycznej parking lub garaż szafa kablowa
budynek zakwaterowania
turystycznego, pozostały pasaż szafa oświetleniowa
budynek zbiorowego
zamieszkania pastwiska trwałe szafa sterownicza
chłodnia kominowa peron szafka gazowa
chodnik plac sztuczny stok
cmentarz inny plac gier i zabaw szuwary
cmentarz komunalny plac sportowy ściana oporowa
cmentarz wojenny plantacja śluza
cmentarz wyznaniowy podjazd dla osób niepełnosprawnych śmietnik część budynku
wyodrębniona ze względu na liczbę kondygnacji naziemnych
Obiekt Cd. obiekt Cd. obiekt część kondygnacji
podziemnej budynku, która nie zawiera się w obrysie części naziemnej
podpora obiektu trwale
związanego z budynkiem taśmociąg
drogi poler teren podmokły
drzewo iglaste pomnik tereny kolejowe
drzewo liściaste pomost lub molo tereny mieszkaniowe
dystrybutor paliw powiat tereny przemysłowe
działka ewidencyjna pozostały budynek niemieszkalny, gdzie indziej nie wymieniony
tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
ekran akustyczny przejazd przez budynek tereny różne
estakada przejście podziemne tor kolejowy
estrada przepompownia tor metra
figura, kapliczka lub krzyż
przydrożny przeprawa łodziami tor saneczkowy
fontanna przeprawa promowa tor tramwajowy
furtka przepust tor żużlowy
gmina przewód benzynowy trawnik
grunty orne przewód ciepłowniczy trójnik
grunty pod morskimi
wodami wewnętrznymi przewód ciepłowniczy dwuprzewodowy - parowy trybuna grunty pod stawami przewód ciepłowniczy jednoprzewodowy - parowy tunel drogowy grunty pod wodami
powierzchniowymi płynącymi
przewód ciepłowniczy o niskim parametrze -
wodny tunel kolejowy
grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi
przewód ciepłowniczy o wysokim parametrze -
wodny tunel metra
grunty zadrzewione
i zakrzewione przewód elektroenergetyczny tunel tramwajowy hydrant przewód elektroenergetyczny najwyższego napięcia turbina wiatrowa hydrofornia przewód elektroenergetyczny niskiego napięcia ulica
inna budowla przewód elektroenergetyczny oświetleniowy użytki ekologiczne inna budowla
hydrotechniczna przewód elektroenergetyczny średniego napięcia użytki kopalne
inna budowla inżynierska przewód elektroenergetyczny wysokiego napięcia użytki rolne zabudowane inna budowla podziemna przewód gazowy wał przeciwpowodziowy lub grobla
Obiekt Cd. obiekt Cd. obiekt inna budowla sportowa przewód gazowy niskiego ciśnienia weranda, ganek
inna budowla ziemna przewód gazowy podwyższonego średniego
ciśnienia wiadukt
inna obudowa przewodu przewód gazowy średniego ciśnienia wiata inna wysoka budowla
techniczna przewód gazowy wysokiego ciśnienia wiata przystankowa
inne tereny komunikacyjne przewód inny wiatrołap
inne tereny zabudowane przewód kanalizacyjny wieża ciśnień
inne urządzenie techniczne przewód kanalizacyjny deszczowy wieża przeciwpożarowa inne urządzenie
transportowe przewód kanalizacyjny lokalny wieża szybu kopalnianego inny blok budynku przewód kanalizacyjny ogólnospławny wieża telekomunikacyjna inny obiekt orientacyjny przewód kanalizacyjny przemysłowy wieża widokowa
inny obiekt przyrodniczy przewód kanalizacyjny sanitarny wjazd do podziemia inny obiekt trwale związany
z budynkiem przewód naftowy właz
inny słup lub maszt przewód niezidentyfikowany woda morska inny zbiornik techniczny przewód telekomunikacyjny woda płynąca jaz ruchomy lub zastawka
piętrząca przewód wodociągowy woda stojąca
jaz stały przewód wodociągowy lokalny wodospad
jednostka ewidencyjna przewód wodociągowy ogólny wodowskaz jezdnia punkt granicy państwa stabilizowany trwale województwo kanalizacja kablowa punkt graniczny niestabilizowany wyciąg narciarski kanał ciepłowniczy punkt graniczny stabilizowany trwale wykop
kanał technologiczny punkt o określonej wysokości wylot kanału kładka dla pieszych punkt osnowy poziomej podstawowej wywietrznik kolej linowa punkt osnowy poziomej szczegółowej zadrzewienie komin przemysłowy punkt osnowy wysokościowej podstawowej zakrzewienie
Obiekt Cd. obiekt Cd. obiekt komora podziemna punkt osnowy wysokościowej szczegółowej zapora
kontener telekomunikacyjny punkt wysokościowy naturalny zasuwa
kort tenisowy punkt wysokościowy sztuczny zawór
korytarz przesyłowy rampa zbiornik
kratka ściekowa rampa zbiornik na ciecz
krawężnik reklama lub tablica informacyjna zbiornik na materiały pędne lub gaz
las iglasty rowy zbiornik na materiały sypkie
las liściasty rów melioracyjny zbiornik, silos i budynek magazynowy
las mieszany rów przydrożny zdrój uliczny
lasy ruina zabytkowa złącze kablowe
latarnia rura ochronna zurbanizowane tereny niezabudowane
łącznik sad źródło
łąki trwałe sady
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 12 lutego 2013 r. w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topo-graficznych oraz mapy zasadniczej, Dz.U. z 21.03.2013 poz. 383, załącznik nr 5 Wykaz obiektów stanowiących treść mapy zasadniczej.