Oczekiwania respondentów w kontekście zwiększenia ich gotowości do

Wśród warunków, które musiałyby zostać spełnione, aby respondenci podjęli się prowadzenia leczenia substytucyjnego, wymieniano podniesienie poziomu wiedzy i kom-petencji w tym zakresie. Podkreślano, że ważne jest nie tylko szkolenie na temat leków stosowanych w terapii i możliwych interakcjach między nimi, ale także takie zagadnie-nia jak: nawiązywanie relacji lekarz – pacjent uzależniony oraz postępowanie z tzw. trudnym pacjentem. Ważną część szkolenia powinny stanowić informacje o patomecha-nizmach uzależnienia od substancji psychoaktywnych.

Preferowana była forma dobrze zaplanowanych warsztatów, podczas których lekarz mógłby przećwiczyć sytuacje kontaktu z pacjentem uzależnionym. Poza szkoleniem podkreślano konieczność przygotowania odpowiednich skryptów i wytycznych dla lekarza POZ. Proponowano, aby pacjent przychodząc do lekarza POZ ze skierowaniem od lekarza psychiatry zalecającym kontynuowanie terapii był wyposażony w informator czy krótki skrypt na temat terapii substytucyjnej.

Zwracano uwagę, że pacjenci z zaleceniem kontynuowania terapii będą stosunkowo rzadko zgłaszać się do gabinetu lekarza POZ, stąd propozycja przygotowania odpowie-dniej elektronicznej platformy edukacyjnej, na bieżąco aktualizowanej, dostępnej dla lekarza w każdej chwili. Zgłoszono także propozycję utworzenia punktów konsultacyj-nych, np. w PLU, z którymi lekarz mógłby skonsultować wątpliwości co do postępo-wania leczniczego.

Oczekiwania respondentów – podniesienie poziomu kompetencji

„Znaczy powiem tak, na pewno musiałoby być to poprzedzone jakimś szkoleniem dla lekarzy POZ na temat leczenia substytucyjnego, żeby było wiadomo, o co chodzi i jakie są problemy związane z leczeniem, jak ewentualnie pacjenta skontrolować,

z czym nie mieszać tych leków, bo przecież dodatkowo pacjenci mają inne scho-rzenia czy nawet jakieś infekcje, z czym nie pomieszać, żeby nie było większej szkody dla pacjenta. To na pewno trzeba by było przeszkolić lekarzy jakimiś spe-cjalnymi kursami w tym kierunku, tylko nie tam korespondencyjnie czy prezen-tacją” {MRezBiałystok0000}.

„Tylko pytanie, na ile ci lekarze dotrą do tego. Jak z tymi wytycznymi potem wy-chodzi, ilu lekarzy rzeczywiście na tym skorzysta, ale może jak będą takie wytyczne przy tym zaświadczeniu, co dostaniemy, plus z tyłu jakaś ulotka, że tak, tak i tak, to może będzie to prostsze po prostu. Z tymi wytycznymi ewentualnie, to jakieś proste wytyczne. Czym prostsze rozwiązania, to tym lepsze” {K7Warszawa2000}.

„Więc tutaj myślę, że jeśli raz na dziesięć czy piętnaście lat trafi się pacjent z problemem uzależnienia od narkotyków, to trudno, aby ten lekarz ustawiczne był na bieżąco z wiedzą w tym temacie. Natomiast myślę, że tutaj lekarz musi wiedzieć, gdzie i kogo spytać, do kogo zwrócić się o pomoc. A my tutaj teraz mamy taki problem z całą psychiatrią, nie tylko z uzależnieniami. Mamy tu dużo pacjentów ze schizofrenią, zaburzeniami lękowymi i jest to problem” {K20Białystok5800}.

Zachęty finansowe

W badaniu pytano respondentów o ich opinię, czy realizacja leczenia substytucyj-nego przez lekarzy POZ powinna odbywać się na podstawie obowiązujących w POZ stawek kapitacyjnych, a pacjent w tym leczeniu byłby kolejnym pacjentem na tzw. liście aktywnej lekarza, czy też może świadczenie tego leczenia w POZ powinno być korygowane odpowiednim współczynnikiem zwiększającym finansowanie lub, że pac-jenci w leczeniu substytucyjnym powinni być objęci specjalnym programem opieki, lepiej wycenionym przez instytucje do tego uprawnione. Wielu respondentów uważało, że tego typu świadczenie realizowane w ramach POZ powinno być wycenione w inny, korzystniejszy sposób tak, aby zachęcić lekarzy do jego realizacji.

Tylko nieliczni wyrażali opinię, że realizacja takiego świadczenia może odbywać się w ramach istniejących stawek kapitacyjnych. Swoje stanowisko uzasadniali tym, że liczba tych pacjentów będzie niewielka. Wątpiono także w atrakcyjność takich progra-mów, jak program opieki kardiologicznej. Uważano, że wprowadzenie analogicznego produktu w odniesieniu do terapii substytucyjnej prowadzonej w warunkach POZ nie będzie stanowiło wystarczającej zachęty dla lekarzy – „Nie, nie da to nic. Te programy są nic nie warte…). Bo jest tak dużo papierów, że to nas tak obciąża, że wolę nie wypeł-niać tych papierów i nie zgłaszać. Dosłownie. Nie chcę już tych pieniędzy 50 złotych i nie chcę tego, bo nie mam czasu” {K20Białystok2000}.

Podsumowując opinie w przedmiocie zastosowania odpowiednich instrumentów finansowych, to przeważały te głosy, które opowiadały się za ich wdrożeniem.

Argumenty za zachętami finansowymi

„No oczywiście każda taka dodatkowa rzecz, to optymalnie, gdyby była jakoś dodatkowo wynagradzana” {K22Warszawa2300}.

„No tak, jeśli by nie było jakieś skomplikowane ewidencjonowanie, to myślę, że w wielu zapracowanych gabinetach, drzwi by otworzyło. Z doświadczenia wiem, że koledzy nie mogą, ale jak są pieniądze, to okazuje się, że mogą. Nie wszyscy i nie wszędzie, ale to wynika z problemów organizacyjnych tej naszej pracy” {K20Bia-łystok5800}.

„Wydaje mi się, że wszystko zależy od nakładu finansowego na takich pacjentów. Bo dla przełożonych, jeżeli to będzie płatne tak samo, jak dla takiego pacjenta nor-malnego, no to wydaje mi się, że możliwość tych wszystkich kar i obciążeń i restru-kturyzacji szkoleń dla pracowników, może być zbyt kosztowne, żeby to tak wpro-wadzić. Jeżeli to będzie związane z zyskiem, pozyskiwaniem tych pacjentów, to na pewno będą zainteresowani. Wszystko to jest kwestia finansów” {K2Warszawa2300}. „To znaczy z punktu widzenia tej ekonomiki jakoś te pieniądze mają znaczenie. To

się jakoś tam układa, to wtedy ten lekarz, czy zostaje po godzinach, czy nie, ale generalnie wydłuża się ten czas, jeżeli za zbadanie jednego pacjenta ma lekarz gra-tyfikację, jak za zbadanie czterech innych, to jest pewnie jakiś system motywacyjny duży” {M12Warszawa2300}.