Opakowania aktywne jako przykład innowacyjnych systemów pakowania

Opakowania aktywne zaliczamy do innowacyjnych systemów pakowania, które nie tylko pozwalają wydłużyć okres przechowywania żywności, ale także polepszają jej jakość początkową. Dość szybko spotkały się one z uznaniem konsumentów w USA, Japonii, Korei Płd., czy Australii. To właśnie w kraju kwitnącej wiśni, w 1970 roku po raz pierwszy pojawiły się nowe opakowania zawierające dołączone saszetki absorbujące tlen²⁹. W krajach europejskich, wymiar legislacyjnych tych zmian, znalazł ujście dopiero 29 maja 2009 r. w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 450/2009 w sprawie aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Cytując zatem treść: „aktywne materiały i wyroby oznaczają materiały i wyroby, których zadaniem jest przedłużenie okresu przydatności do sprzedaży, lub też zachowanie lub poprawa stanu opakowanej żywności (..) zostały celowo zaprojektowane w taki sposób, aby zawarte w

28Korzeniowski A., Ankiel – Homa M., Czaja – Jagielska N., Innowacje w opakowalnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2011, str. 16 – 19.

29Huff K., Active and Intelligent Packaging. Innovations for the future,

https://www.iopp.org/files/public/VirginiaTechKarleighHuff.pdf, data odczytu: 22.01.2016.

20

nich składniki uwalniały substancje do opakowanej żywności lub jej otoczenia, lub też je absorbowały”³⁰.

Rozporządzenie rozróżnia systemy aktywne od inteligentnych, a także co dość istotne, wyklucza z tej klasyfikacji materiały naturalnie wzbogacające produkty o dodatkowe sensoryczne walory takie jak drewniane beczki. Ponadto aktywne materiały nie mogą ukrywać oznak psucia żywności, czy niewłaściwego jej opakowania³¹.

W rozporządzeniu nadmieniono również, iż każdy z dołączonych niejadalnych elementów musi zostać oznakowany słowami „NIE DO SPOŻYCIA” oraz ich graficznym kwantyfikatorem zaprezentowanym poniżej (Rys. 2.):

Rys. 2. Znak obligatoryjnie umieszczany na niejadalnych elementach opakowania Źródło: Cierpiszewski R., Opakowania aktywne i inteligentne, [w:] Kierunki rozwoju

opakowań, red. Wasiak W., Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 131.

Pozostaje zatem sprawdzić, czy polscy konsumenci oczekują jakichkolwiek zmian?

W 2012 r. w ramach prac badawczych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, przeprowadzono sondaż, który sprawdzał poziom świadomości, a także opinię na temat produktów zapakowanych z użyciem aktywnych wyrobów. Jak wykazało badanie, aż 88%

ankietowanych spotkało się z sytuacją, kiedy świeżo kupiona żywność, była niezdatna do spożycia mimo zachowania terminu przydatności wskazanego przez producenta. Jak wiadomo, celem samym w sobie opakowań aktywnych jest sterowanie jakością produktu właściwego. Nic zatem dziwnego, iż po zapoznaniu ankietowanych z rzeczywistą ich rolą, aż 9 na 10 ankietowanych byłoby w stanie kupić żywność opakowaną w aktywny materiał.

Niestety, już tylko co 6 zapłaciłby za to wyższą cenę (szacuję się, iż zastosowanie materiału aktywnego podwaja cenę opakowania jednostkowego o 50 – 100%). Znajomość terminu „opakowanie aktywne” deklaruje 39% ankietowanych. Nie jest to relatywnie

30Rozporządzenie Komisji (WE) NR 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością, (Dz.U. 2010 nr 136 poz. 914).

31Cierpiszewski R., Opakowania aktywne i inteligentne, w: Kierunki rozwoju opakowań, Wasiak W.

(red.), Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 127 – 129.

21

wysoki wynik, napawa jednak optymizmem, jeżeli dodamy, iż 85% badanych uważa, że istnieje realna potrzeba edukacji społeczeństwa w tym temacie. Najchętniej konsumenci widzieliby na półkach sklepowych mięso i ryby zapakowane z użyciem pochłaniaczy tlenu, wilgoci, czy z materiałami zapobiegającymi rozwojowi drobnoustrojów. Ze znacznie mniejszym entuzjazmem spotkały się systemy, których zadaniem jest uwalniać smak bądź zapach, co jak łatwo przewidzieć w świadomości konsumentów wiążę się z nadmierną sztucznością³². Uzupełniając informacje na temat rodzajów możliwych do zastosowania opakowań aktywnych, należy wymienić³³:

 systemy pochłaniające;

 systemy emitujące;

 inne systemy (m.in. suspectory stosowane do mikrofalowego podgrzewania).

Każdy z tych systemów stanowi osobną grupę różnych rozwiązań, które zostaną poniżej omówione.

W ramach systemów o funkcjach pochłaniających, wyróżniamy tzw. pochłaniacze tlenu. Obecność gazów wewnątrz opakowania, może doprowadzić do wielu niebezpiecznych reakcji m.in.: autooksydacji tłuszczów, utleniania kwasu L – askorbinowego oraz witaminy E, utleniania barwników, aminokwasów, enzymatycznego brązowienia, oddychania tlenowego owoców, warzyw, rozwoju pleśni i mikroflory.

Fizycznym przejawem obecności tlenu jest np. ciemnienie soku pomarańczowego, czy brązowienie mięsa, które jest skutkiem utleniania mioglobiny, odpowiedzialnej za apetyczną czerwoną barwę. Pomocne w zachowaniu próżniowej atmosfery opakowania okazały się absorbery – związki wiążące tlen na drodze fizycznej, oraz interceptory – związki blokujące dostęp tlenu. Ich działanie sprowadza się do wprowadzenia do wnętrza opakowania, bądź bezpośrednio do materiału opakowaniowego, substancji zdolnych do absorpcji tego pierwiastka np. w formie saszetek i folii. Obecnie stosowanymi rozwiązaniami są opakowania oparte na: utlenianiu proszkowego żelaza/związków żelaza, utlenianie kwasu askorbinowego, utlenianiu foto czułych barwników, reakcji enzymatycznych, aktywności drożdży³⁴.

32Popowicz R., Lesiów T., Innowacyjne opakowania aktywne w przemyśle żywnościowym, [w:]

Nauki inżynierskie i technologie, 2014, 2(13), s. 34 – 48.

33Korzeniowski A., Ankiel – Homa M., Czaja – Jagielska N., Innowacje w opakowalnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2011, s. 89.

34Lisińska – Kuśnierz M., Ucherek M., Postęp techniczny w opakowalnictwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 2003, s. 129.

22

Najpopularniejszą grupę stanowią materiały aktywne zawierające sproszkowane żelazo. Pierwszym tego typu rozwiązaniem, był pochłaniacz Ageless zastosowany w latach 70 ubiegłego wieku. Od tego czasu, na rynku pojawiło się ponad 50 opatentowanych absorberów tlenu ³⁵ . Na zdjęciu (Rys. 3.) przedstawiono porównanie 2 ciast przechowywanych z pochłaniaczem tlenu, oraz bez w temperaturze 30°C przez 10 dni.

Rys.3. Ciasto do pizzy przechowywane przez okres 10 dni w temperaturze 30°C Źródło: R. Popowicz, T. Lesiów, Innowacyjne opakowania aktywne w przemyśle

żywnościowym, [w:] Nauki inżynierskie i technologie, 2014, 2(13), s. 87.

Duża pojemność sorpcyjna związków żelaza pozwala usunąć od 20 do 2000 cm³ tlenu i utrzymać jego stężenie na poziomie 0,01%. To co być może zniechęca producentów do ich użycia, jest konieczność zachowania relatywnie dużej wilgotności w opakowaniu, która pełni rolę katalizatora reakcji utleniania, a także ograniczone działanie w towarzystwie dwutlenku węgla. Od lat podejmowano rozważania nad zniwelowaniem wyżej wymienionych niedogodności, czego wymiarem były próby wbudowania związków żelaza w polimery. Taka metoda, po pierwsze zwiększa barierowość i czyni opakowanie jeszcze bardziej bezpiecznym dla konsumenta (mniejsze ryzyko przypadkowego pęknięcia saszetki i dostania się produktu do opakowania), a po drugie stwarza szansę na wykorzystanie ich w przemyśle, gdzie obecność wody jest mocno niepożądana³⁶.

W roku 2014 polscy badacze z Wydziału Towaroznawstwo z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, po ponad 5 latach badań i testów laboratoryjnych, opracowali rewolucyjny nanokompozyt, którego działanie opiera się na nanożelazie rozproszonym na polimerowej matrycy. Tak powstały materiał można formować: w tradycyjne saszetki oraz

35Lisińska – Kuśnierz M., Ucherek M., Postęp technologiczny w opakowalnictwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2003, s. 129 – 131.

36Cierpiszewski R., Opakowania aktywne i inteligentne, [w:] Kierunki rozwoju opakowań, red.

Wasiak W., Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 131.

23

kartony umieszczane wewnątrz opakowania; jako warstwę uszczelki znajdującej się pod zamknięciem; powłokę wewnątrz opakowania, ale także do produkcji folii służącej do pakowania dokumentów, elektroniki, leków i oczywiście żywności. Opatentowane dzieło badaczy rodzimego uniwersytetu, świetnie wpisuje się w światowe trendy i potrzeby przemysłu opakowań. Już dziś, wartość globalną absorberów tlenu szacuje się na 1,15 mld dolarów i przewiduje się jej systematyczny wzrost³⁷.

Działanie drugiej największej grupy pochłaniaczy polega na utlenianiu kwasu L – askorbinowego i innych kwasów nienasyconych (kwas oleinowy, kwas linolowy). Kiedy produkt wchodzi w reakcje z powietrzem, tlen jest absorbowany przez kwas. Jako największą wadę dotychczas stosowanych rozwiązań, wskazuje się wolne tempo utleniania oraz relatywnie niskie zdolności absorpcyjne kwasu ³⁸ . Firma Pillsbury Company opracowała pochłaniacz, w którym reakcja utleniania została przyspieszona dodatkiem miedzi. Natomiast Mitsubishi Gas Chemical Company, znane z produkcji pierwszego pochłaniacza Ageless, wypuściło linię saszetek Anaero Pack, które oprócz zdolności redukcji tlenu mogą emitować dwutlenek węgla, zapobiegając zmianom objętościowym³⁹.

Kolejną grupę pochłaniaczy stanowią tzw. pochłaniacze wilgoci. Tradycyjnym sposobem radzenia sobie z niewielką ilością wilgoci wytwarzanej w środowisku opakowanego produktu, jest dołączanie saszetek wypełnionych materiałami silnie absorbującymi takimi jak np. żel krzemionkowy, silikonowy, aktywny glin, minerały i zeolity. Jednak wiele produktów, takich jak mięso czy ryby, traci dużo większe ilości wody, których nie da się wchłonąć przy pomocy wyżej wymienionego rozwiązania. Dla tej grupy produktów, stworzono podkładki absorbujące ciecz, zbudowane z bardzo chłonnego polimeru, znajdującego się pomiędzy dwiema warstwami włókniny. Tak skonstruowane pochłaniacze mogą absorbować 500 – krotność swojej własnej wagi.

Nowoczesne rozwiązania wykluczają obecność spoiw i klejów, co czyni je jeszcze bardziej bezpiecznymi i sterylnymi⁴⁰. Wkładki pochłaniające wycieki z mięsa można dodatkowo

37Polscy naukowcy opracowali nanokompozytowy pochłaniacz tlenu,

http://www.plastech.pl/wiadomosci/Polscy –naukowcy-opracowali-nanokompozytowy pochlaniacz-8235 data odczytu: 28.01.2016 r.

38Cichoń Z., Nowoczesne opakowalnictwo żywności, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1996, s. 151.

39Cierpiszewski R., Opakowania aktywne i inteligentne, [w:] Kierunki rozwoju opakowań, red.

Wasiak, W., Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 131.

40Ibidem, s. 132.

24

nasycić kwasami organicznymi, które wykazują udowodnioną zdolność do obniżania pH produktu, a tym samym do zmniejszania aktywności drobnoustrojów⁴¹.

Następną grupe pochłaniaczy stanowią tzw. pochłaniacze dwutlenku węgla. Do prawidłowego przechowywania owoców i warzyw, potrzebna jest niewielka ilość tlenu, co może zagwarantować tzw. folia sprytna. Ich specyficzną odmianą są folie wymagające, które nie tylko synchronizują przepływu tlenu oraz dwutlenku węgla, ale również reagują na zmiany temperatury. Flagowym produktem w opisie systemów pochłaniaczy dwutlenku węgla jest kawa palona. Przez pewien czas po produkcji, wytwarza ona spore ilości tego gazu, co w przypadku hermetycznie zamkniętego opakowania, groziłoby nawet jego rozerwaniem. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem tego problemu jest wprowadzenie wentylów, które odprowadzają dwutlenek węgla z opakowania, ale jednocześnie tworzą barierę dla tlenu. Ponadto stanowią ciekawe marketingowo rozwiązanie, dzięki któremu konsument może poczuć zapach kawy, już podczas przeglądania produktów na półce.

Niektórzy producenci decydują się jednak na załączenie tradycyjnego pochłaniacza – saszetki, która zawiera mieszaninę tlenku wapnia z węglem aktywnym. Istnieją również połączenia, które zawierają sproszkowane żelazo absorbujące tlen, oraz wodorotlenek wapnia, który przy obecności CO2 (i przy zachowaniu odpowiedniego poziomu wilgotności) przekształca się w węglan wapnia. Tego typu rozwiązania hybrydowe na masową skalę stosowane są głównie w Stanach Zjednoczonych oraz Japonii⁴².

Wśród grup pochłaniaczy wyróżniamy także tzw. pochłaniacze etylenu. Etylen to zupełnie naturalny gaz, który wpływa korzystnie na procesy dojrzewania warzyw, owoców, czy kwiatów, co niestety w warunkach magazynowania i dłuższego ich przechowywania, nastręcza producentom licznych kłopotów. Brak kontroli wydzielanego przez nie gazu, będzie powodować ciemnienie i psucie owoców szybciej, niż by sobie oni tego życzyli. W celu ograniczania poziomu etylenu wewnątrz opakowania, można stosować saszetki wypełnione nadmanganianem potasu, który utlenia etylen zmieniając swoją barwę z fioletowej na brązową. Niestety, ze względu na toksyczność nadmanganianu, jego stosowanie w handlu żywnością w Europie jest zakazane. Producenci mogą skorzystać z absorpcyjnych zdolności innych, dostępnych materiałów (np. węgla aktywnego) i z ich użyciem tworzyć saszetki utleniające nadmiernie wydzielany przez

41Nowacka M., Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, http://tnij.org/e4r2n0p, data odczytu: 01.02.2016 r.

42Baran J., Bińkowski F., Znaczenie opakowań aktywnych i inteligentnych w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności, http://www.czasopismologistyka.pl/artykuly-naukowe/send/319- artykuly-na-plycie-cd-6/5487-artykul, data odczytu: 20.01.2016 r.

25

owoce i warzywa gaz ⁴³ . Na zdjęciu poniżej (Rys. 4.), prezentacja produktów przechowywanych z użyciem aktywnej folii absorbującej etylen kolejno przez 14, 15, 42 dni.

Rys.4. Folia Peak-fresh

Źródło: http://www.peakfresh.com/, data odczytu: 15.01.2016 r.

W Stanach Zjednoczonych dostawcy owoców i warzyw dołączają do opakowań zbiorczych tekturę falistą, nasączoną absorberem etylenu. Pozwala to nawet 3 – krotne zwiększyć świeżość produktu. Istnieją również tożsame technologie dla opakowań jednostkowych ⁴⁴ . Na rynku znane są również saszetki wypełnione naturalnie występującymi w przyrodzie zeolitami⁴⁵ oraz plastry It’s Fresh, w których aktywnym stosowanym minerałem jest glin. Szacuje się, iż wprowadzenie etykiet absorbujących etylen przez wszystkie supermarkety w samej Wielkiej Brytanii pozwoliłoby uniknąć marnowania 13 500 000 opakowań pomidorów, oraz 19 500 000 kobiałek truskawek rocznie⁴⁶. Argument zaporowych kosztów wprowadzania nowych technologii, właściwie zdetronizował się w tym konkretnym przypadku sam.

Kolejną grupę opakowań aktywnych stanowią systemy emitujące, które wprowadzają dodatkową substancję do atmosfery opakowanego produktu. Poprzez walkę z drobnoustrojami wewnątrz opakowania, korzystnie wpływają na okres przydatności do spożycia. Emitery mogą współpracować z pochłaniaczami, tworząc bardzo atrakcyjne duety podnoszące trwałość żywności. Usuwany tlen wchodzi w reakcje z dodanym

43Popowicz R., Lesiów T., Innowacyjne opakowania aktywne w przemyśle żywnościowym, [w:]

Nauki inżynierskie i technologie, 2014, 2(13), s. 88 – 89.

44Sumińska P., Kowalska U., Opakowania owoców i warzyw. Doświadczenia i wyzwania, [w:]

Kierunki rozwoju opakowań, red.Wasiak W., Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 1 – 105.

45Ethylene Absorbers, http://www.drypak.com/ethyleneAbsorbers.html, data odczytu: 29.01.2016 r.

46I. Yezza, Sustainability & Functionality at the Heart of Packaging

Innovation,http://www.slideshare.net/islemyezza/sustainability-functionality-at-the-heart-of- packaging-innovation?qid=9c2fd8cb-0145-43fd-b6f6-9ac1049170c4&v=&b=&from_search=1, data odczytu: 23.01.2016 r.

26

kwasem cytrynowym i diwęglanem sodu, przyczyniając się do powstawania ditlenku węgla, który wykazuje korzystne działanie antybakteryjne. Na podobnych zasadach producenci umieszczają generatory etanolu. Największą jednak grupę stanowią emitery, których działanie opiera się na środkach bakteriobójczych dodanych do opakowań. Środki te klasyfikujemy w następujący sposób⁴⁷:

 naturalne,

 chemiczne,

 probiotyki.

Środki naturalne to m.in.: ekstrakty ziół i przypraw (np. bazylia, oregano, goździki); wyciągi roślin; enzymy; bakteriocyny (jedyną stosowaną od 30 lat bakteriocyną jest nizyna, która otrzymała status GRAS – ogólnie uznane za bezpieczne, w przemyśle występuje pod nazwą E234 i ulega całkowitemu rozkładowi w przewodzie pokarmowym człowieka bez skutków ubocznych); polisacharydy; lotne substancje roślinne. Środki chemiczne: kwasy organiczne; sole: benzoesan sodu; alkohole: etanol; kwasy tłuszczowe i estry; metale; antyutleniacze; gazy i środki odkażające; fenoplasty; antybiotyki. Probiotyki:

bakterie kwasy mlekowego⁴⁸.

Wiele systemów bakteriobójczych opartych jest o środki zawierające srebro. Ich popularność odnotowuje się głównie w Japonii oraz Stanach Zjednoczonych, przede wszystkim dlatego, iż w przeciwieństwie do Europy srebro znalazło się tam na listach substancji dozwolonych w obrocie spożywczym. Ich działanie polega na kontrolowanym uwalnianiu jonów srebra, które znane są z właściwości bakteriobójczych (działają na bakterie gram – dodatnie, gram – ujemne, a także na grzyby). Dotychczasowe doświadczenia zagranicznych producentów ukazały, że środki tego typu charakteryzuje spora odporność na wysoką temperaturę (nawet do 500°C)⁴⁹.

Substancje antybakteryjne najczęściej włącza się w strukturę polimeru lub nakłada jako lotne oraz nielotne związki (substancje nielotne wymagają powlekania od strony produktu). Wyróżniamy również systemy, w których środki migrują z powierzchni opakowania na produkt, tworząc na nim barierę ochronną (bez migracji do wnętrza pakowanej żywności), a także środki, które w kontrolowanej atmosferze przenikają do produktu. Znane są również folie opakowanie, które same z siebie wykazują działanie

47Korzeniowski A., Ankiel – Homa M., Czaja – Jagielska N., Innowacje w opakowalnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2011, s. 95.

48Ibidem, s. 94 – 96.

49Cierpiszewski R., Opakowania aktywne i inteligentne, [w:] Kierunki rozwoju opakowań, red.

Wasiak W., Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 134.

27

antybakteryjne – należy jednak uściślić, iż jest to bardzo wyspecjalizowany typ polimeru, na który nie zawsze można sobie w produkcji FMCG pozwolić⁵⁰.

Ciekawym rozwiązaniem na stworzenie aktywnych emitujących systemów jest zastosowanie powłok jadalnych. Kiedy w 1840 r. włoski kucharz Marchiony⁵¹, zupełnym przypadkiem wynalazł wafelek, w którym zaczął serwować lody prawdopodobnie nie spodziewał się, że 156 lat później dyskusja na temat jadalnych opakowań wciąż będzie żywa – jednak już nie na gruncie kulinarnym, a mocno biochemicznym. Na polskim rynku konsumenci od lat stykają się z powłokami jadalnymi np. kupując i spożywając cytryny pokrywane mieszaniną wosków i substancji konserwujących, lub jabłka glazurowane za pomocą odmiany żywicy (szelak, E904). Bardzo ciekawym i proekologicznym rozwiązaniem jest próba produkcji rozpuszczalnych w wodzie powłok jadalnych, jako opakowań jednostkowych np. na kawę instant, bądź cukier⁵².

Powłoki jadalne powstają z biodegradowalnych polimerów otrzymywanych: z surowców naturalnych, wytwarzanych na drodze klasycznej syntezy, bądź produkowanych przez mikroorganizmy. Najczęściej ich częścią składową są: polisacharydy (skrobia, celuloza), białka zwierzęce (kazeina, kolagen), białka roślinne (soja, gluten), lipidy (woski, tłuszcze, mieszaniny olei), czy celuloza (np. z alg morskich)⁵³.

Tego typu zabezpieczenia spełniają podstawowe funkcje opakowania aktywnego wydłużając czas, w którym produkt jest zdatny do spożycia: stanowią barierę dla wnikającego tlenu, dwutlenku węgla, wody, drobnoustrojów. Z formalnego punktu widzenia, nie są jednak pełnowartościowym opakowaniem, ponieważ nie realizują wszystkich tradycyjnych funkcji. Ze względów chociażby higienicznych, wymagają stosowania dodatkowego zabezpieczenia przed zabrudzeniem, czy zgnieceniem.

Niekwestionowaną zaletą stosowania filmów jadalnych, jest możliwość sterowania walorami sensorycznymi produktów. Powłoki jadalne można nasycić witaminami, składnikami mineralnymi, przeciwutleniaczami, bakteriocytami, olejkami eterycznymi, aromatami i substancjami słodzącymi, czyniąc produkt jeszcze bardziej atrakcyjnym dla konsumenta. Istnieje także wymiar ekologiczny jadalnych opakowań. Część naturalnych

50Korzeniowski A., Ankiel – Homa M., Czaja – Jagielska N., Innowacje w opakowalnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2011, s. 96 – 97.

51Sztuka podawania lodów, http://www.lody.nestle.pl/dla-mediow/lodowe-ciekawostki/sztuka podawania-lodow/, data odczytu: 26.01.2016 r.

52Galus S., Innowacyjne trendy w powlekaniu żywności, a opakowanie, [w:] Kierunki rozwoju opakowań, red. Wasiak W., Polska Izba Opakowań, Warszawa 2014, s. 79 – 80.

53 Pająk P., Fortuna T., Przetaczek – Rożnowska I., Opakowania jadalne na bazie białek i polisacharydów – Charakterystyka i zastosowanie,

http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2013,%202(87)/01_Pajak.pdf, data odczytu: 26.01.2016 r.

28

polimerów, które wykorzystuje się w ich produkcji (kolagen, żelatyna), powstaje z trudnych do utylizacji produktów ubocznych przemysłu spożywczego np. skór ryb⁵⁴. Powłoki jadalne są ciekawym urozmaiceniem sprzedawanych produktów, głównie z branży przetwórstwa owoców, warzyw, ryb i mięsa.

Na zdjęciu poniżej (Rys. 5.) jadalne opakowania WikiCells. Producent reklamuje produkt jako „opakowania, których nie musisz wyrzucać”. Ich częścią składową jest biomasa z białek i ekstrakt z alg. Firma zapewnia, iż opakowania można myć takim samym sposobem jak np. jabłka, spożywać w całości, lub spijając przez słomkę. Jeżeli konsument nie ma na to ochoty, powłokę można obrać niczym pomarańcze – tak jak wspomniany cytrus ulegnie ona całkowitej degradacji. Według zapewnień producenta WikiCells można przechowywać do 6 miesięcy. Produkt naprawdę godny uwagi, na rynku amerykańskim dostępny już od 4 lat.

Rys. 5. Opakowanie, które można zjeść

Źródło: https://hendriksenik.wordpress.com/2012/12/31/wikicells-sustainability/edible-membrane-packaging-wiki-cells_2/, data odczytu: 10.01.2016 r.

Pozostaje jeszcze jedna, ostatnia grupa opakowań aktywnych zaliczana do grupy

„pozostałe”. Mowa tu o suspectorach⁵⁵. Tego typu opakowania stosuje się głównie przy produkcji żywności wygodnej, której zostanie poświęcony oddzielny punkt tej pracy.

54Ibidem, data odczytu: 26.01.2016 r.

55A. Korzeniowski, M. Ankiel – Homa, N. Czaja – Jagielska, Innowacje w opakowalnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2011, s. 98.

29

W dokumencie Innowacje na rynku opakowań żywności (Stron 19-29)