2.1. Położenie geograficzne
Projektowane przedsięwzięcie zlokalizowane zostanie na terenie gruntach wsi Wrotnów, położonych w gminie Miedzna pow. Węgrowski.
- Lokalizacja planowanego przedsięwzięcia na tle Polski i województwa mazowieckiego
25
- Lokalizacja planowanego przedsięwzięcia w odniesieniju do najbliższych miejscowości.
Gmina Miedzna jest jedną z mniejszych gmin powiatu węgrowskiego, jej powierzchnia wynosi 115,78 km2. Przy liczbie ludności 4279, średnia gęstość zaludnienia jest dużo niższa niż w sąsiednich gminach i wynosi 37 osób/km2. Miedzna jest gminą typowo rolniczą. Powierzchnia użytków rolnych gminy wynosi 69%, co stanowi wartość średnią w porównaniu z danymi dla całego powiatu. W gminie rolnictwo zaklasyfikowane jest jako średnio- i niskointensywne. Na terenie gminy dominuje zabudowa jednorodzinna i zagrodowa.
Gmina Miedzna położona jest we wschodniej części powiatu węgrowskiego i graniczy od:
- południa z miastem Węgrów,
- południa i południowego zachodu z gminą Liw, - zachodu z gminą Stoczek,
- północy z gminą Kosów Lacki (powiat sokołowski),
- północnego wschodu z gminą Sokołów Podlaski (powiat sokołowski).
Pod względem geomorfologicznym obszar gminy zaliczany jest do obszarów o typowej rzeźbie młodoglacjalnej, ukształtowanej w okresie zlodowacenia środkowopolskiego oraz w wyniku procesów denudacyjnych z okresu zlodowacenia północnopolskiego, jak również procesów eolicznych związanych z występowaniem niewielkich wydm. Gmina Miedzna leży w obrębie Niziny Południowopodlaskiej wchodzącej w skład podprowincji Niziny Środkowopolskiej. Pod względem geomorfologicznym jest to wysoczyzna, wznosząca się w obrębie gminy od 160 do 170 m n.p.m., przez którą przebiega granica zlodowacenia Warty z widocznymi formami glacjalnymi: ostańcami, wzgórzami morenowymi, kemami i ozami. W granicach gminy wyróżniono mezoregion Wysoczyznę Siedlecką, usytuowaną w strefie moreny czołowej. Cechuje ją
26
zróżnicowany charakter powierzchni. Osiąga ona na tym obszarze wysokość 130-155 m n.p.m. Częściowo rzeźba terenu jest monotonna, porozcinana jedynie szeregiem rozległych obniżeń wykorzystywanych przez cieki wodne. Miejscami ukształtowanie terenu staje się bardziej złożone z większym bogactwem form morfologicznych, takich jak: plato kemowe (o wysokości dochodzącej do 165 m n.p.m.), wzgórza czołowo - morenowe, ozy. Urozmaicenie dość jednolitej powierzchni tarasu zalewowego Liwca stanowią regularne wały wydmowe osiągające wysokość ok. 10 m.
Analizowany teren inwestycji graniczy bezpośrednio:
W kierunku północno – zachodnim z drogą publiczną;
W pozostałych kierunkach z gruntami ornymi, od strony zachodniej przeciętym rowem melioracyjnym.
Najbliższy budynek mieszkalny znajduje się na zachód od terenu inwestycji na Dz. Nr 642, w odległości ok.85 od granicy działki inwestora i ok. 150 m od najbliższego planowanego budynku inwentarskiego. Dla omawianego terenu brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
2.2. Formy użytkowania terenu
Zagospodarowanie gruntów na terenie Gminy Miedzna zostało przedstawione w poniższej tabeli.
Obok danych dotyczących powierzchni, jaką zajmuje dany rodzaj gruntu umieszczono ich procentowy rozkład w całkowitej powierzchni terenu.
Strukturę użytkowania gruntów przedstawia poniższa tabela
Rodzaj gruntów Powierzchnia (ha) %
Użytki rolne 7877 67,9
Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 3390 29,2
Tereny zabudowane 38 0,3
Grunty inne 296 2,6
RAZEM 11601 100
Tab. . Uproszczony stan gruntów Gminy Miedzna (stan na dzień 31.12.2014) (na podstawie danych Urzędu Gminy w Miedznie, stan na 31.12.2014 r.
2.3. Klimat
Gmina Miedzna posiada cechy klimatu pośrednie między dwoma sąsiadującymi ze sobą regionami:
regionem IX (dzielnica podlaska) oraz regionem VIII (dzielnica środkowa) (Richling, Ostaszewska, 2005).
Wpływ chłodniejszej dzielnicy podlaskiej można zauważyd w przypadku stosunkowo krótkiego okresu wegetacyjnego (205-210 dni), średniego opadu rocznego (550 mm), dużej liczby dni przymrozkowych (110-120 dni), liczby dni, w których w ciągu roku występuje grad (2-4 dni), mgła (40 dni) i gołoledź (8-10 dni) oraz znacznej rocznej amplitudy temperatur (ok. 21o C).
Cieplejszej dzielnicy środkowej Gmina zawdzięcza wyższą średnią miesięczną temperaturę w styczniu (-3 o C), krótszy okres zalegania pokrywy śnieżnej w sezonie (60-70 dni) oraz roczną sumę usłonecznienia (1600-1620 h). Niekorzystny wpływ tego regionu na klimat Gminy związany jest z występowaniem deficytu opadów (do 100 mm) (Lorenc, 2005).
27
2.4. Budowa geologiczna
Obszar Gminy Miedzna znajduje się pod względem tektonicznym na platformie wschodnioeuropejskiej, na terenie obniżenia podlaskiego. Zmetamorfizowane podłoże krystaliczne budowane jest najprawdopodobniej przez łupki metamorficzne, granitoidy i granitognejsy o stropie na głębokości ok. 2400 w p.p.t. Na podłożu tym występują paleozoiczne osady morskie kambru, ordowiku i syluru o miąższości ok. 900 m. Sedymentacja utworów mezozoicznych na obszarze niecki mazowieckiej miała charakter morski i zachodziła w peryferycznych strefach synklinorium brzeżnego. Osady mezozoiku występują w sposób nieciągły. Jura wykształcona jest w postaci piaskowców i serii węglanowej. Utwory mezozoiczne mają miąższość ok. 1400 m, a ich strop budowany jest przede wszystkim przez margle i wapienie kredy górnej.
Trzeciorzęd na analizowanym obszarze jest wyjątkowo urozmaicony wskutek procesów erozyjno-denudacyjnych. Zróżnicowanie miąższości lądowych utworów trzeciorzędowych związana jest z położeniem obszaru we wschodniej części niecki mazowieckiej. Podobny charakter litologiczny osadów poszczególnych pięter, a także zaburzenia glacitektoniczne, którym osady te ulegały w miocenie i pliocenie, powodują trudności w określeniu granic między piętrami. Dostrzegalne jest pochylenie powierzchni podczwartorzędowej w kierunku północno-zachodnim.
We wczesnym czwartorzędzie, w okresie peryglacjalnym, podczas intensywnej erozji podłoża, wykorzystując strefy spękań tektonicznych utworzyły się głębokie rynny erozyjne. Osady zlodowacenia podlaskiego i południowopolskiego rozdzielone utworami interglacjału kromerskiego oraz osady zlodowacenia środkowopolskiego przykrywające interglacjał mazowiecki są efektem cyklicznych zmian klimatycznych występujących w plejstocenie. Najstarsze ogniwo czwartorzędu odsłonięte na powierzchni terenu stanowią osady gliny zwałowej zlodowacenia środkowopolskiego, stadiału mazowiecko-podlaskiego.
Zdenudowane formy czołowomorenowe na zachód od Miedznej przechodzą w ciąg jednej z faz recesji lądolodu na linii Miedzna - Suchodół. Ok. 1 km na północny-zachód od Miedznej znajduje się piaszczysto-żwirowy wał ozowy, zaś na północ od Ugoszczy występuje rozległe plato kemowe, zbudowane z poziomo warstwowanych piasków i pyłów, o wysokości 150-165 m n.p.m. W rejonie wsi Tchórzowa obecne są z kolei niewielkich rozmiarów piaszczyste sandry.
Rejon dolin na omawianym terenie charakteryzują płaty piasków akumulacji rzecznej. Eluwia glin zwałowych i stożki napływowe pochodzą z okresu zlodowacenia północnopolskiego. Powstanie na tarasach nadzalewowych wydm, pól piasków przewianych i torfów oraz wypełnienie dolin erozyjnych utworami akumulacji rzecznej są związane z plejstocenem i holocenem. Powierzchnia terenu zdominowana jest przez utwory gliny zwałowej, piaski, żwiry oraz głazy moreny dennej. Miąższość osadów czwartorzędowych na analizowanym obszarze wynosi ok. 145 m.
2.5. Zasoby wodne
Wody powierzchniowe:
Gmina Miedzna znajduje się na obszarze mazowieckiego regionu hydrologicznego (region I). Zalicza się on do północno-wschodniego makroregionu hydrologicznego (makroregion B) (Rocznik Hydrogeologiczny PSH, 2014). Gmina leży w dorzeczu Bugu, na terenie zlewni rzeki Ugoszcz – lewobrzeżnego dopływu Bugu. Ugoszcz ma swoje źródło na terenie Gminy - w okolicy wsi Wrzoski – oraz przepływa przez jej północne tereny. Całkowita długośd rzeki wynosi ok. 40 km, na obszarze Gminy znajduje
28
się odcinek o długości ok. 13 km. Ugoszcz to rzeka częściowo uregulowana pełniąca ważną funkcję w systemie ochrony przeciwpowodziowej regionu – w czasie wysokich stanów Bugu zamyka się ujście rzeki Ugoszcz, w związku z czym wody rozlewają się na obszarach zalewowych wzdłuż jej koryta. Wody rzeki Ugoszcz nie są wykorzystywane w przemyśle. Przez obszar Gminy przepływa również Miedzanka – prawy dopływ Liwca, którego całkowita długośd wynosi ok. 25 km (KZGW 2013), a długośd odcinka na terenie Gminy - 14 km. Miedzanka ma swoje źródła w okolicy wsi Ząbków (w powiecie sokołowskim, w Gminie Sokołów Podlaski), skąd biegnie początkowo w kierunku północno-zachodnim do granicy Gminy Miedzna.
Tam zmienia bieg, by przeciąd południowe tereny Gminy płynąc w kierunku południowo-zachodnim aż do swego ujścia do Liwca, w okolicach Ludwinowa - już poza granicami Gminy. Rzeka jest uregulowana na znacznej długości – nieuregulowane pozostaje ok. 5 km. Na terytorium Gminy Miedzna znajduje się także niewielki odcinek (533 m) rzeki Lubiesza, której całkowita długośd wynosi 24,5 km. Jest to rzeka uregulowana. W skład sieci hydrograficznej analizowanego obszaru wchodzą również dopływy rzek nie posiadające nazw własnych oraz niewielkie zbiorniki wodne – przede wszystkim rowy melioracyjne i oczka wodne. Nie występują natomiast jeziora ani inne większe zbiorniki wodne. Według Systemu Przetwarzania Danych PSH, na analizowanym terenie Gminy Miedzna nie występują obszary występowania obszarów zagrożonych podtopieniami.
Zgodnie z Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły, teren planowanego przedsięwzięcia znajduje się na obszarze jednolitej części wód:
Powierzchniowych - kod: PLRW200017266789.
Nazwa JCWP: Ugoszcz
Region wodny: region wodny Środkowej Wisły Kod: 2000
Nazwa: obszar dorzecza Wisły RZGW w Warszawie
Statut: naturalna część wód Ocena stanu: zły
Ocena ryzyka: zagrożona
Derogacje: Wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środowiskowych z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW.
Wody podziemne:
Pod względem hydrogeologicznym Gmina Miedzna leży w obrębie Niecki Mazowieckiej, zbudowanej z utworów kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu, stanowiącej największy w Polsce basen artezyjski. Na terenie Gminy Miedzna można wyróżnid występowanie dwóch poziomów wodonośnych: czwartorzędowego i trzeciorzędowego. Główny poziom wodonośny Gminy Miedzna związany jest przeważnie z piętrem czwartorzędowym. Obszar Gminy Miedzna znajduje się także w obrębie paleogeosko-neogeoskiego głównego zbiornika wód podziemnych (GZWP) Nr 215 - w trzeciorzędowej Subniecce Warszawskiej (Mapa hydrogeologiczna Polski 1:50000, PSH).
Położenie przedsięwzięcia w odniesieniu do jednolitych części wód podziemnych – kod PLGW230054 Nazwa JCWpd: 54
29
Region wodny: region wodny Środkowej Wisły Kod: 2000
Nazwa: obszar dorzecza Wisły RZGW w Warszawie
Ekoregion: Równiny Wschodnie
Ocena stanu ilościowego: dobry; chemicznego: dobry Ocena ryzyka: niezagrożona
Derogacje: –
Przedsięwzięcie nie będzie miało wpływu na osiągniecie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych jak i jednolitych części wód podziemnych przy zastosowaniu środków zaleconych w dokumentacji technicznych badań podłoża gruntowego, budowie obiektu zgodnie z zatwierdzonym projektem technicznym budynku oraz na etapie eksploatacji - zgodnie z uzyskanymi pozwoleniami i instrukcjami dla instalacji.
Warunki gruntowo – wodne
W celu określenia warunków gruntowo-wodnych na analizowanym terenie, w dniu 13.09.2016r., wykonano 6 wierceń do głębokości 4,0 m.
W otworach nr 1 i 2 napotkano wodę gruntową o zwierciadle swobodnym stabilizującym się na głęb. 2,0 – 2,4 m. W otworach nr 3 - 6 nie stwierdzono występowania wody gruntowej.
Biorąc pod uwagę: głębokość kanałów gnojowych wynoszącą 1,5 m, a z warstwą dolną konstrukcji posadowioną nie głębiej niż 2,0 m, głębokość posadowienia fundamentów na głębokości mniejszej niż 2 m oraz fakt, że wody gruntowe na głębokości 2,0 m występują tylko w jednym otworze badawczym zlokalizowanym w obrębie planowanych budynków, a także zakładając, że inwestor nie planuje prowadzenia prac budowlanych w okresach silnych opadów atmosferycznych oraz tuż po nich stwierdza się, że ryzyko potrzeby wykonania odwodnienia wykopów w trakcie budowy nie wystąpi. W załączeniu kopia ww. opinii geotechnicznej.
2.6. Walory przyrodnicze
W sąsiedztwie inwestycji nie stwierdza się obszarów chronionych i pomników przyrody. Najbliżej położonym obszarem chronionym jest Nadbużański Park Krajobrazowy, który znajduje się w odległości 850 m od terenu inwestycji i około 8 m od jego otuliny. Pozostałe obszary chronione jak też pomniki przyrody znajdują się w znacznie większej odległości.
30
2.7. Walory krajobrazowe
Lokalizacja przestrzenna inwestycji
Położenie inwestycji na tle regionów fizyczno-geograficznych Polski
W podziale ogólnopolskim Wysoczyzna Siedlecka (318.94) to region fizycznogeograficzny w północnej części Niziny Południowopodlaskiej, między Równiną Wołomińską na północnym zachodzie, Obniżeniem Węgrowskim na zachodzie, Równiną Łukowską na południu i wschodzie oraz Podlaskim Przełomem Bugu na północy. Wysoczyzna powstała na skutek działania lądolodu w okresie zlodowacenia środkowopolskiego stadiału Warty i jego faz recesyjnych. W krajobrazie przeważają moreny: czołowa i denna (Kondracki 2002).
Wynikiem realizacji analizowanego przedsięwzięcia będzie powstanie nowych budynków inwentarskich (chlewni), wraz z obiektami towarzyszącymi, będącego nowym elementem krajobrazu w tej części wsi.
Analizowane obiekty będą typowymi dla krajobrazu rolniczego budynkami.
Najbliższe zabytki, dobra kultury i dobra materialne znajdują się poza zasięgiem oddziaływania analizowanego przedsięwzięcia.
Lokalizacja inwestycji w Makroregionie Nizina Południowopodlaska i Mezoregionie Wysoczyzna Siedlecka (Kondracki 2002)
31
2.8. Walory kulturowe
Regionalizacja historyczno-kulturowa (Plit 2015)
W regionalizacji historyczno-kulturowej obszar planowanej inwestycji położony jest w obrębie jednostki II.
B. 2.
II. Region Centralny i Wschodni (Zabór rosyjski)
B. Kraina Środkowo-Wschodnia (Podlasie, Chełmszczyzna, Zamojszczyzna, region nadbużański, włodawski, fragment Polesia)
2. Wysokie Mazowieckie, Sokołów Podlaski, Łosice, Radzyń Podlaski, fragment Ziemi Łukowskiej
Ryc. Położenie obszaru inwestycji na tle mapy regionalizacji historyczno-kulturowej - Lokalizacja przedsięwzięcia
II.B. Region Środkowo-Wschodni (Chełmszczyzna, Zamojszczyzna, nadbużański, włodawski, fragment Podlasia). Jest to obszar przenikania się kultur i narodowości, żywiołu głównie polskiego i ukraińskiego, chrześcijaństwa: katolicyzmu w obrządku łacińskim i unickim oraz prawosławia. Polsko-ruska rywalizacja o te ziemie rozpoczęła się w początkach XI w., ostatecznie zostały one dołączone do Polski w XIV stuleciu.
Konflikty narodowo-religijne odżyły w czasie zaborów, gdy unitów na siłę starano się włączyć do cerkwi prawosławnej, szczególnie silnie wybuchły w czasie II wojny światowej i kilka lat po niej. Był to okres przesiedleń i eksterminacji. W krajobrazie zachowały się kościoły, nieliczne cerkwie, a także mała architektura sakralna i cmentarze obu wyznań. Ślady bytności wyznawców judaizmu licznie zamieszkujących teren, a wymordowanych przez nazistów, są nieliczne. Dziś ludność wyznaje głównie katolicyzm w obrządku rzymskim (nieliczni mieszkańcy unickim) oraz prawosławie. Dziś region przestał być pograniczem kulturowym, ma cechy krajobrazu zamarłych kultur (wg terminologii M. Dobrowolskiej
32
1948). Obszar wykorzystywany jest rolniczo, starannie uprawiany. Układ użytków odzwierciedlający zróżnicowanie siedlisk, charakteryzuje drobno-mozaikowa struktura. Miejscami zachowały się linearne układy pól, miedz i czyżni tworzące malownicze „pasiaki”. W wielu wsiach Podlasia zachowana została drewniana zabudowa, dawny układ budynków i użytków rolnych wprowadzony przez reformę włóczną królowej Bony. Kontrastują z wielkimi kompleksami łąk i pastwisk w dolinach rzek oraz rozległymi kompleksami lasów. Pas wzdłuż granicy państwowej wyludnia się, nie użytkowane pola i łąki zarastają lasem.
33
3. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego