ORGANIZACJE TERYTORIALNE

Rada Gmin i Regionów Europy (CEMR)

Rada Gmin i Regionów Europy (ang.: Council of European Municipalities and Regions, CEMR) powstała w 1951 roku. Posiada biuro w Brukseli i cen-tralę w Paryżu. Reprezentuje przede wszystkim gminy i miasta. Za jej pomocą samorządy wymieniają informacje i koordynują swoje działania na poziomie UE. W skład CEMR wchodzą krajowe organizacje władz lokalnych i regio-nalnych z ponad 30 państw Europy. Członkami CEMR mogą zostać krajowe związki władz lokalnych i regionalnych z państw należących do Rady Europy.

Dodatkowo członkami, oprócz organizacji z Unii Europejskiej, są związki z  państw nienależących do UE (Norwegii, Szwajcarii, Islandii, Ukrainy, Macedonii). Aby zostać członkiem trzeba zwrócić się z ofi cjalnym wnioskiem do Komitetu Politycznego CEMR oraz wykazać swoją reprezentatywność na szczeblu krajowym. Członkowie CEMR płacą roczną składkę członkow-ską obliczoną na podstawie produktu krajowego netto i liczby mieszkańców danego państwa.

Cele ogólne to promowanie zasady pomocniczości wyrażającej w postaci demokratycznej Europy opartej na silnych samorządach lokalnych i regio-nalnych, w której decyzje podejmowane są przez wspólnoty niższego szcze-bla, funkcjonujące jak najbliżej obywatela. Działanie w duchu europejskości i współuczestniczenie w tych sprawach polityki UE, które dotyczą kompeten-cji władz lokalnych i regionalnych.

Działalność CEMR obejmuje szeroki wachlarz tematów od usług publicz-nych, przez transport, politykę regionalną, środowisko po równe szanse. Cele te realizuje poprzez kontakty i dialog z Komisją Europejską i Dyrekcjami Generalnymi KE. W  PE utrzymuje stałe relacje z  Komitetem ds. Polityki Regionalnej. Jest także stałym partnerem w kontaktach z Komitetem Regio-nów. Jest aktywna na arenie globalnej, będąc europejską sekcją światowej organizacji miast i gmin – United Cities and Local Governments (UCLG).

CEMR stara się wpływać na tworzenie prawa unijnego, szczególnie w  dziedzinach takich jak fundusze strukturalne, środowisko, zamówienia publiczne, pomoc państwa czy prawo konkurencji. Współpracują z krajowymi stowarzyszeniami władz lokalnych i regionalnych, a poprzez dialog i konsul-tacje wypracowuje wspólne stanowiska, będące odpowiedzią na propozycje

Stowarzyszenie Europejskich Regionów Przygranicznych (AEBR)

Komisji Europejskiej, ponadto lobbuje również w Parlamencie Europejskim i  Radzie UE. CEMR prowadziła kampanię na rzecz Traktatu Konstytu-cyjnego, który przyznawał ważną rolę dla gmin, miast i regionów. Ponadto CEMR pomagała również samorządom lokalnym i regionalnym z nowych państw członkowskich w przygotowaniach akcesyjnych do UE.

[Leszek Graniszewski]

Stowarzyszenie Europejskich Regionów Przygranicznych (AEBR) Stowarzyszenie Europejskich Regionów Przygranicznych (ang.: Association of European Border Region, AEBR) założone zostało w 1971 roku i zrzesza ok.

100 organizacji członkowskich, przede wszystkim z północnych i centralnych europejskich regionów granicznych. Do AEBR należą, jako pełnoprawni członkowie z prawem głosu, europejskie regiony graniczne i transgraniczne leżące na terytorium państw członkowskich UE oraz Rady Europy, a także stowarzyszenia rejonów granicznych, obejmujące terytoria wielu państw pod warunkiem, że wchodzące w ich skład stowarzyszenia nie są już członkami AEBR. Do AEBR należą, bez prawa głosu, europejskie regiony graniczne i transgraniczne mające przez dwa lata status obserwatora do czasu nada-nia im statusu pełnego członkostwa, a  także członkowie honorowi o  spe-cjalnych zasługach dla AEBR. Ponadto do AEBR należą również, z głosem doradczym, osoby fi zyczne, stowarzyszenia oraz instytucje działające na rzecz współpracy transgranicznej.

Najważniejszym organem stanowiącym jest Zgromadzenie Ogólne, które wybiera Prezydenta i  Komitet Wykonawczy. Komitet razem z  Prezyden-tem zajmuje się bieżącym kierowaniem i reprezentowaniem organizacji na zewnątrz w kontaktach z europejskimi i narodowymi instytucjami, organiza-cjami i wspólnotami.

AEBR koncentruje się na zagadnieniach ważnych dla regionów gra-nicznych i transgragra-nicznych oraz reprezentuje ich interesy wobec instytucji narodowych i ponadnarodowych, a także inicjuje, wspiera i koordynuje ich współpracę w całej Europie. Dąży do rozwijania projektów, struktur i pro-gramów współpracy transgranicznej. W tym celu współpracuje z instytucjami Unii Europejskiej i  Rady Europy. Działa na rzecz wymiany doświadczeń i informacji z uwzględnieniem wspólnych interesów w zakresie współpracy trans graniczne. AEBR podejmuje się także reprezentowania wspólnych interesów regionalnych podczas negocjacji z parlamentami, organami, urzę-dami i instytucjami poszczególnych państw i Unii Europejskiej. Swoje cele realizuje poprzez wdrażanie programów i projektów oraz zdobywanie i zarzą-dzanie odpowiednimi funduszami. Organizuje imprezy (konferencje i spo-tkania) poświęcone problemom regionów granicznych i  transgranicznych.

Organizacje terytorialne

Rozwija działalność Centrum Europejskich Regionów Granicznych i Trans-granicznych w  ścisłej współpracy z  Unią Europejską oraz Radą Europy.

Informuje europejską opinię publiczną i środowiska polityczne o sprawach związanych z rejonami granicznymi. Działalność AEBR fi nansowana jest ze składek członkowskich oraz dotacji przyznawanych przez rządy poszczegól-nych państw oraz inne ciała, np. Komisję Europejską.

Głównym celem AEBR jest przede wszystkim reprezentowanie intere-sów tych regionów na szczeblu europejskim: w UE (Rada Europejska i Rada UE, Parlament i  Komisja) oraz wobec adekwatnych instytucji w  Radzie Europy (Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych, a także Zgromadzenie Parlamentarne oraz Komitet Ministrów). AEBR współpracuje z  Komite-tem Ekonomiczno-Społecznym oraz KomiteKomite-tem Regionów a także innymi dużymi europejskimi organizacjami regionalnymi, jak: Rada Gmin i Regio-nów Europy (CEMR), Zgromadzenie Regioi Regio-nów Europy (AER), Konferen-cja Peryferyjnych Regionów Nadmorskich (CPMR), Eurocities, REGLEG i inne.

[Leszek Graniszewski]

Zgromadzenie Regionów Europy (AER)

Zgromadzenie Regionów Europy (ang.: Assembly of European Regions, AER) powstało jako Rada Regionów Europy w 1985 roku, a obecną nazwę nosi od 1987 roku. Liczy ponad 270 członków z 35 państw europejskich. Zrze-sza także regiony spoza UE (m.in. ze Szwajcarii, Ukrainy, Mołdawii, Turcji, Rosji), stanowiąc największą organizację sieciową regionów europejskich.

Jest organizacji reprezentującą interesy oraz stanowi forum współpracy mię-dzyregionalnej.

Najważniejsze organy zarządzające AER to: Zgromadzenie Ogólne, Biuro Generalne oraz Prezydium. Zgromadzenie Generalne składa się z nych reprezentantów członków regionów AER. Decyduje o strategii politycz-nej AER, głosuje nad budżetem, podejmuje decyzje o tworzeniu komitetów czy podjęciu szczególnych zadań, ratyfi kuje przyjęcie członków. Ponadto wybiera Prezydenta AER, członków Biura Generalnego oraz Sekretarza Generalnego. Biuro podejmuje wszystkie konieczne decyzje niezbędne dla utrzymywania stałych relacji ze Zgromadzeniem Generalnym oraz koordy-nuje współpracę różnych komitetów. Jego spotkania odbywają się co naj-mniej dwa razy w roku. Członkowie biura wybierani są na dwa lata przez Zgromadzenie Generalne po uzyskaniu stanowiska regionów członkowskich.

W Biurze znajduje się przynajmniej jeden regionalny przedstawiciel z jed-nego kraju. Dwie stałe komisje kierują raporty bezpośrednio do Biura: Stała Komisja ds. Spraw Instytucjonalnych, która skupia się analizowaniu

stosowa-Zgromadzenie Regionów Europy (AER)

nia zasady subsydiarności, dobrego rządzenia i demokracji oraz Stała Komi-sja ds. Monitoringu i Ewaluacji, która zajmuje się na oceną przestrzegania priorytetów określonych w planie strategicznym działalności AER.

Misją AER jest promocja współpracy miedzy regionami oraz regionali-zmu i federaliregionali-zmu. Wcześniej AER wypełniała pół-instytucjonalną rolę dla KE, spełniając w pewnym zakresie funkcje obecnego Komitetu Regionów.

Do ważnych celów AER należy promowanie modernizacji i internacjonali-zacji zarządzania regionalnego, innowacji, wzrostu i zatrudnienia w regio-nach europejskich. AER zwraca uwagę na wyzwania związane z negatywnymi trendami demografi cznymi w Europie oraz coraz bardziej aktualne problemy związane z migracją, a także ekskluzją społeczną, co przekłada się na pro-blemy polityczne i społeczne w państwach członkowskich UE. AER dąży do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i ograniczenia degradacji środowiska naturalnego. Dla organizacji ważne jest też rozwijanie demokracji poprzez różnorodność oraz promowanie różnorodności w kulturze, mediach i edu-kacji w państwach UE, aby budować bezpieczne środowiska dla obywateli.

[Leszek Graniszewski]