ŚWIAT RZECZYWISTY 1 ŚWIAT METASYMBOLI Prtjblem
6. Perspektywy rozwoju
Wysoki poziom osiągnięty w zakresie rozwoju gospodarczego i trud
ności surowcowe naszego kraju wzmagają potrzebę efektywniejszego gospodarowania zasobami ludzkimi i materiałowymi«
Na potrzebę tą wskazują Uchwały VII Zjazdu PZPR zalecające decentra
lizację zarządzania gospodarką narodową, opracowanie nowych mierni
l i ? i
ków ekonomicznych oraz cen.
Zwiększyć się winna chłonność kadry kierowniczej na formaliza
cję i instrumentalizację decyzji. Optymalistyczne perspektywy stwa
rzają badania rzeczywistych zjawisk dotyczących organizacji przez różne środowiska naukowe. Osiągnięte dotychczas wyniki wielu branż przemysłowych w zakresie rozwoju zastosowań komputera do zarządza
nia, pozwalają przypuszczać, że będzie tam możliwy dalszy jakościo
wy wzrost tych zastosowań;
Osiągnięcia praktyczne w najbliższych 5-10 latach będą jednak uzależnione od rozwoju badań teoretycznych w zakresie systemów
informowania kierownictwa 4 procesów informacyjno-decyzyjnych oraz dostaw właściwego sprzętu komputerowego . wraz z rozwiniętym soft
ware.
L I T E R A T U R A
£ll Koźmiński A. Zarządzanie, W-wa, 1980 nr 1
[2] . Soucek Projektowanie systemów złożonych FtfN, W-wa 1979,
Gilbraith J. Organization design, Wesley, Pub.Comp.
Massachussets, 1977
Forkner F. Computerized business systems New York, Wiley 1973.
Leavitt H. Whisler T. Mankament in the 1980 s. HBR, November 1958
[ô] Wlfhington F.
Five generation of computers,A3R 7-8, 197^
Emmerging EDP Patem, Management Systems Viley, New Xork,1970;'
Computer in top-level decision making HBR, nr 7 , 1967
The impact of computer on corporate manage
ment, "Rethinkig o management* Diebold Group 1973.
Bed Decision on Computer use,HER /1-2/, 1969.
Planing and Control Systems, Boston, Harvard University 1965.
The Impact of new information procesing technology on ménagers, Wiley, New fork 1971 Metodologia projektowania organizacji, Zarządzanie,nr 5,1975.
Skuteczność wykorzystania komputera, FWE, W-wa,1976.
Zasady planowania w korporacjach, PWE,V-wa, 1973.
Theoiy of hierachical multilevel systems, Academic Pers, New York, 1970.
Problematyka badań systemowych,Prakseologia, nr 2 ,1171
Information systems for modern management, Prentice, New Jersey, 1972.
[19]
Metodologia projektowania organizacji, Zarzą
dzanie W-wa,1975,nr 5.
Der Manager und der Idiot, Fortschirttliche Betriebusfürung", 1967.
At lest "real computer power for decision ma
kers, HER 1970,nr 10.
Tricker R.
[24]
[25]
The impact of information s> stems on organiza
tional thinking, Information Processing 1977, North-Holland Pub.Comp;Amsterdam 1977.
Me Donavght A. Systemy scentralizowane,FWN, V-wa,1973.
Wytyczne do projektowania systemów informowania kierownictwa, praca wykonana pod redakcją dr A.Sroki, ZFCiZ -FAN Bytom 1979.
[26] j.w.
[27] Kadłubowski H. Ustalanie potrzeb informacyjnych dyrekcji, INO iK, Katowice, 1978.
[2 8! Worbiew N., Greniewski H.,Kofler E., Strategia gier,KiW, W-wa,1969.
[29J j.w.pkt.
[3C] Flakiewicz W. Systemy Informowania KierownictwarPrfE,W-wa, 1976.
[31j HŁrliman W. Problem losen-wie, Industriałłe organiza
tion, 197A,/2/.
[32j Galbraith J. Organization design, Wesley Pub. Comp.
Mussechusetts, 1977.
70
33| Anderson D. Viewing MIS from the Top, Journal of systems management nr 12 1973.
(34] Kirk F. Total system develpoment for information systems, Wiley, New fork, 1974.
{35] Blumenthal S. Management Information systems, Frentice-Hall, Inc, 1969;
Flakiewicz W. j.w.
[36]
[37] Studniarek 8l Crlicki J.
Koncepcji systemów informowania kierownictwa rzegląd Organizacji, 1978,12.
The successful computer systems, MC G rav;-H ill, 1969.
71
- Jan Peszat
riWIEN SFCSOB OPISU MODELU SYSTEMU INFORMOWANIA KIEROWNICTWA
; v - ■ ■
; * p rc»d »t*w lon o p ro p o zy c ją o p isu s o d t l n SEC przy po nocy l b i * u ł s e t o Językowych / n o t a c ja BRT/ na b a z ia Ję zy k a
; PASCAL, P oleg a ona na pzrSble o p isu s k ładn i S I Ł .
Jednym z podstawowych kroków we wstępnym etapie projektowania systemów informatycznych Jest budowa modelu systemu. Wykonanie badań modelowych Jest szczególnie ważne przy budowie systemów in
formatycznych nowych, niesprawdzonych w warunkach rzeczywistych.
Do takich należy bowiem zaliczyó Systemy Informowania Kierownict
wa £ l ] .
Podstawową trudnością przy budowie modelu Systemu Informowania Kierownictwa Jest zagadnienie formułowania problemów zarządzania o charakterze interdyscyplinarnym w jednej z kategorii lnfomatycz nych, Jaką Jest Język 0 1 . Ważnym aspektem tej sprawy Jest prob
lem syntezy modelu Jako całości, a nie Jako zbioru elementów trak
towanych oddzielnie przez przedstawicieli poszczególnych dziedzin /teorii procesów decyzyjnych, informatyki itp./ Uznając hlerarfai- cznośó zewnętrznych czynników za najważniejszą cechę kształtującą strukturę wewnętrzną SIK, należy dążyć do przyjęcia sposobu opisu
72
możliwie dobrze obrazującego wszelkiego rodzaju hierarchie.
Z kolei z pragmatycznego punktu widzenia przyjęty sposób opisu modelu powinien być łatwy i elastyczny w zastosowaniach.
¥ referacie przedstawiono propozycję budowy modelu SIK przy pomocy formuł metajęzykowych na bazie języka PASCAL . Wykorzys
tano w tym celu jedynie zasadnicze formuły składni • System Infor- mowania Kierownictwa oznacza w naszych rozważaniach taki system in
formatyczny, który wspomaga procesy decyzyjne kierownictwa organiZ!
cji. Wyjściowymi elementami naszych rozważań będą następujące obiel ty i relacje między nimi :
użytkownik - decydent lub obsługa
struktura systemu - zbiór sytuacji decyzyjnych, bank informacji, system operacyjny.
Prowadząc następnie w kolejnych krokach definiowanie danego obiektc przy pomocy odpowiednich terminów różnych działań opisujemy model
■oraz bardziej szczegółowo, dążąc do ustalenia pierwotnych elemen
tów obiektów. Taki ciąg rozumowania prowadzi do wyczerpującego opi
su modelu SIK, a w metodzie wzorca idealnego może być wykorzystany jako technicznie wykonalny system idealny M
-OPIS MODELU - PRZYKŁADOWA SKŁADNIA SYSTEMU INFORMOWANIA KIERCWNIC- . TWA.
Przed przystąpieniem do formułowania opisu modelu przypomnijmy znaczenie specjalnych symboli metajęzykowych, stosowanych w język«
Pascal.
73
Otóż symbole " ( " 1 •) * służą jako nawiasy wydzielające nazwą definiowanej konstrukcji, symbol :: - oznacza "równe z definicji", za ś symbol " | " oznacza "lub". Symbole ■ i ■ oznaczają możliwoóó n-krotnego powtórzenia operacji lub możliwoóć zapisu ko
mentarza.
ELEJENTf SKŁADNI
(system Informowania Kierownictwa ) : s, — SIK (nazwa systemu) (użytkownik)
(struktura systemu) koniec
( użytkownik) : s « ( decydent) ((obsługa) (decydent ) :: - (nazwisko) |(hasło) ( o b s ł u g a ) :: - ( k o d operatora)|(hasło)
( nazwisko) :s » Kowalski | Stanek j Nowak ( hasło) s: » 19SIK79
(struktura systemu)- s: » ( z b i ó r sytuacji decyzyjnych) (system operacyjny)
(bank informacji)
(zbiór sytuacji decyzyjnych) :: » [(lista sytuacji decyzyjnych)j (lista sytuacji decyzyjnych) s: - (element listy)
( element listy). ^
(element listy) :: » «(sytuacja decyzyjna) \ (sytuacja decyzyjna) ... (sytuacja decyzyjna)
( s y t u a c j a d e c y z y j n a ) :: « sy t u a c j a ( n a z w a s y t u a c j i ) ( i d e n t y f i k a t o r 3 y t ua cj i ) ( c i ą g lub k l a s a ) koni ec
( c i ą g problemów lub klasa) ss = (ciąg problemów decyzyjnych) | (klasa problemów decyzyjnych)
^klasa problemów decyzyjnych^ :: ■ klasa <^nazwa klasy}
/ ^identyfikator klasy ^ <cląg
problemów decyzyjnych}
koniec
^cląg problemów decyzyjnych} :: » ^problem decyzyjny }
^problem decyzyjny} ^
^problem decyzyjny^ :: “ problem ^nazwa problemu} (identyfikator problemu} ^ciąg wariantów } koniec
^ciąg wariantów)>■ s: « ^wariant} ^wariant} £ ^wariant}^.
^ bez wyboru nie ma problemu decyzyjnego, stąd musząJ
^ wystąpić conajmnlej dwa warianty J
^wariant}:: - ^stretagla") ^transformacja) <^ocena strategii}
strategia'} :t - -1 strategia : ¿ n a z w a s t re at e gl i} <cląg d e s k i y p t o r ó w > j .
^ n a z w a strategii"} ( c i ą g des ki yp t or ów ]>
^ c l ą g kw anty fikatorów } koniec
^transformacja"):: ° 'transformacja < ^ c l ą g programów>| koniec | /puste}
ocena strategii^:: =» ocena ¿deskryptor} { ^deskryptor }
<( kwantyfikator } koniec ( ( puste}
^ ^ puste } zastosowano przy transformacji 1 ocenie strategii ^
^ po to, aby uwzględnić zwykłe raporty Informacji ^
< ciąg deskryptorów) :: - ^deskryptor} ^ d e s k i y p t o r } ^ (_cląg kwanty f ikato rów } :: - ^ kwanty f ikato r } ^ k w a n t y f ikató r> \
<^deskxyptor"} :: » ¿^identyfikator}
^ciąg programów^ :: « <^program) ^ p r o g r a m
75
^ program ) t: - <( program w Pascalu )> (<( program w Fortranie)
^program w Cobolu > i program w PL1 ) {'program w Pascalu) :: « program- if identyfikator )j^ nagłówek
programu )Jf; blok
¿^program w Fortranie) :: = master ^nazwa) ( program w Cobolu) :: - ldentyfiction division
• • • •
(program w PL1 ) :: *■ ^nazwa ) : procedurę
(kwanty fikator) - ( kwantyfikator numeryczny) | (kwantyflka-tor Jakościowy)
(kwanty fikator numeryczny) - -(liczba ) (Jednostka miary) ( kwantyfikator Jakościowy);: » + j
-(jednostka miary) - kg | metr [ tona \ _ & _ { ldt ] ( system operacyjny) i: - SO (nazwa systemu) ( z b i ó r modułów
operacyjnych) koniec ( zbiór modułów operacyjnych):: - (program wykonawczy)
{ program wykonawczy ) (program wykonawczy) (program wykonawczy) :: » (program w Planie)
( program w Planie ) ::
-(bank informacji):: - ( b a n k danych) -(bank m e t o d ) (bank danych):: » ( b aza danych) ( s y s t e m zarządzania
bazą danych)
C b a z a danych) :: « baza ( nazwa bazy) (schemat bazy
t-LAjj danych ) koniec
/schemat \ — — —
(bazy danych) :: - (podschemat) ) pod schemat) j
(podschemat) :j - schemat (nazwa schematu) <( obszar)
£(obszar) ^ koniec
( o b s z a r ) :: a obszar ( n a z w a obszaru) ( zbiór rekordów) ( zbiór setów )' koniec
76 (zbiór programów zarządzających ) :: » (zbiór programów
wykonawczych)
( Jako nazwę problemu przyjęto ciąg nazw oddzielonych . myślnikami np. SPRZEDAŹ-ZiSK, ZWOLNIENIE-MŁODCCLAN/, ^
c ^ ZAPAS/. ^
Zaprezentowane podejście do budowy modelu SIK zgodne jest z aktualnymi tendencjami w projektowaniu. Nie ogranicza ono możliwości i wyobraźni projektanta, a jednocześnie narzuca konie
czność przestrzegania, nieraz bardzo drobiazgowo pewnych rygorów, tak niezbędnych w informatyce. Proponowane podejście posiada tak
że walory prakseologiczne i dydaktyczne. Może być również wykorzy
stane w przyszłości do wspomagania komputerowego samego procesu projektowania SIK
H M
-L I T E R A T U R A
Flakiewicz V, Systemy Informowania Kierownictwa, ÏVE, Warszawa 1973
Wytyczne do projektowania systemów informowania kierowni
ctwa część I. Praca zespołowa pod red. Sroka H. ZFC1Z PAN Bytom 1979
Iglewski M. Madey I. Matwin S PASCAL, WNT Warszawa 1979
Kolbusz E. Metoda wzorca idealnego - zarys metodyki projektowania w : Współczesne problemy projektowania systemów informât cznych TN01K Szczecin 1977
"Wyznaczenie etapów projektowania baz danych" Praca wykonana w ZPOIZ PAN, Bytem 197S
Forgoes Tomas "Ir.teraktivity in CAD; why, how and whot w : "Projektowanie" III tom 1 Wydawnictwa Polrtecnniki Wrocławskiej Wrocław 1978 seria : Konferencje nr 18
Foisscau I. "Means and levels of nowledge representation in the CAD system Germinal IFIP North-Holland Publishing Company 1977.
Zenon Borkowski
SYSTEM INFORMACYJNY ZARZADZANIA