PODOBSZAR CENTRUM

Podobszar CENTRUM (A-1) to zurbanizowany - zagospodarowany i zabudowany oraz gęsto zaludniony fragment miasta Czaplinek, położony w centralnej części tej miejscowości, pomiędzy jeziorem Drawsko a jeziorem Czaplino. Podobszar CENTRUM zamieszkuje 2786 osób (=23,68%

populacji gminy), na powierzchni 7,66km² (=0,21% powierzchni gminy).

11 Zasady realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 s. 23.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 52

NEGATYWNE ZJAWSKA SPOŁECZNE

Podobszar cechuje sukcesywnie narastające zjawisko depopulacji. Aktualnie dynamika spadku liczby ludności jest wyższa niż dynamika spadku ludności gminy i wynosi prawie 3% (2011-2016).

Bezrobocie jest poważnym problemem implikującym zmiany w podobszarze CENTRUM.

17,1% osób w wieku produkcyjnym nie ma stałego zatrudnienia. To negatywne zjawisko społeczne koncentruje się w rejonie ulic: Drahimskiej, Sikorskiego, Kochanowskiego, Mickiewicza i Wałeckiej.

Wśród bezrobotnych przeważają kobiety, zdecydowanie najwięcej bezrobotnych kobiet zamieszkuje przy ulicach: Drahimskiej, Sikorskiego i Mickiewicza. Najwięcej długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie osób pozostając be pracy zamieszkuje przy ulicach: Kochanowskiego, Sikorskiego i Wałeckiej.

Jak wynika z analizy danych ewidencji ludności i danych MOPS, podobszar cechuje zdecydowanie niekorzystna struktura wieku jego mieszkańców (osoby do 17 roku życia stanowią nieco mniej niż 19% ludności) i jeden z najwyższym w gminie udział osób korzystających z pomocy społecznej, co wobec relatywnie wysokiej gęstości zaludnienia (363,7 osób/km²) powoduje, że ten podobszar charakteryzuje bardzo wysoki stopień koncentracji problemów, wymagających zorganizowanej interwencji. Obszar ten zamieszkiwany jest także przez dużą liczbę osób w wieku poprodukcyjnym. W szczególności dotyczy to ulic Drahimskiej, Generała Sikorskiego, Leśników, Wałeckiej ( tabela poniżej).

Tabela 28. Liczba osób w wieku poprodukcyjnym

2011 2015

Obszar analityczny 1 - centrum

ul. Apteczna 5 1

ul. Dąbrowskiego 5 7

ul. Długa 18 16

ul. Drahimska 35 28

ul. Gen. Sikorskiego 21 32

ul. Górna 2 4

ul. Jagiellońska 7 5

ul. Jeziorna 12 7

ul. Komunalna 0 0

ul. Leśników 28 29

ul. Młyńska 1 4

ul. Moniuszki 9 6

ul. Ogrodowa 0 0

ul. Pięciu Pomostów 1 0

ul.Parkowa

ul. Pomorska 5 1

ul. Rynek 1 5

ul. Rzeczna 2 2

ul. Rzeźnicka 5 10

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 53

ul. Słoneczna 7 7

ul. Studzienna 5 2

ul. Szczecinecka 8 6

ul. Wałecka Nr 01-29 31 20

ul. Zbożowa 2 4

ul. Złocieniecka 2 3

Razem 212 199

Źródło: Dane UM w Czaplinku

Uzależnienie od pomocy społecznej, jako negatywne zjawisko implikujące proces rewitalizacji, koncentruje się przestrzennie w rejonie ulic: Sikorskiego, Wałeckiej i Drahimskiej.

W tych częściach podobszaru najwyższy jest również udział osób pobierających zasiłki:

okresowy i celowy. Największy udział osób, pobierających stały zasiłek z pomocy społecznej wykazuje społeczność zamieszkująca przy ul. Sikorskiego.

Tabela 29. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej

2011 2015 2016*

Obszar analityczny 1 - centrum

ul. Apteczna 6 3 7

ul. Dąbrowskiego 7 4 4

ul. Długa 21 17 13

ul. Drahimska 21 27 21

ul. Gen. Sikorskiego 45 45 36

ul. Górna 11 9 9

ul. Jagiellońska 9 10 10

ul. Jeziorna 3 7 7

ul. Komunalna 0 0 0

ul. Leśników 14 16 15

ul. Młyńska 2 4 3

ul. Moniuszki 9 8 7

ul. Ogrodowa 0 0 0

ul. Pięciu Pomostów 0 0 0

ul.Parkowa

ul. Pomorska 7 6 5

ul. Rynek 4 3 3

ul. Rzeczna 4 4 2

ul. Rzeźnicka 7 9 9

ul. Słoneczna 8 7 7

ul. Studzienna 2 1 1

ul. Szczecinecka 8 8 6

ul. Wałecka Nr 01-29 50 39 43

ul. Zbożowa 1 0 0

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 54

ul. Złocieniecka 1 5 6

Razem 240 232 214

Źródło: Dane UM w Czaplinku

Jak wynika z analizy opartej zarówno na danych ilościowych (MOPS, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych), jak i jakościowych, zebranych w czasie badań terenowych, jednym z istotnych negatywnych zjawisk w sferze społecznej jest zjawisko uzależnienia od alkoholu oraz problemy pochodne (tj. inne niekorzystne zjawiska, których pośrednią lub bezpośrednią przyczyną jest występowanie uzależnienia): wykluczenie społeczne wskutek współuzależnienia, pauperyzacji, przemocy w rodzinie, zaniechania obowiązku szkolnego, wandalizmu, chuligaństwa itp.)

Na podstawie danych pochodzących z badania audytoryjnego można stwierdzić, że istotnym problemem społecznym podobszaru jest niskie zaangażowanie społeczne i obywatelskie, mała aktywność na rzecz miejsca zamieszkania i lokalnej społeczności, obojętność wobec negatywnych zjawisk i problemów dotykających centrum miasta. Można to tłumaczyć zdiagnozowanym niskim poziomem samoorganizacji społecznej, ponieważ według danych KRS w gęsto zaludnionym podobszarze zarejestrowanych jest zaledwie 6 organizacji pozarządowych (z 25 zarejestrowanych w KRS z siedzibą w mieście Czaplinek), przy czym tylko jedna z nich posiada status OPP.

NEGATYWNE ZJAWISKA GOSPODARCZE

Niekorzystne zjawiska gospodarcze, zidentyfikowane w centrum, nie dotyczą liczby, a raczej rodzaju i charakteru działalności gospodarczej, która w niewielkim stopniu (usługi noclegowe, handel) korzysta i rozwija potencjał miejsca, wynikający zarówno z położenia (centrum), jak i cech tego fragmentu miasta (historyczny zabytkowy układ urbanistyczny, walory krajobrazowe, zabytkowe i oryginalne elementy architektoniczne, dziedzictwo kulturowe itp.). Według danych KRS w podobszarze zarejestrowane są 4 podmioty gospodarcze prowadzone w formie spółki prawa handlowego (CIT), przy czym dwa z nich znajdują się w likwidacji. Natomiast wg Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIND) w podobszarze zarejestrowanych jest 197 podmiotów (co stanowi 41% wszystkich zarejestrowanych w mieście Czaplinku), a blisko połowa (46%) to podmioty prowadzone przez kobiety. Tym niemniej liczba miejsc pracy i ich rodzaj, oferowane w istniejących w tym podobszarze podmiotach gospodarczych, nie zapewnia dostatecznego rynku miejsc pracy dla lokalnej społeczności.

NEGATYWNE ZJAWISKA ŚRODOWISKOWE

Zdiagnozowane negatywne zjawiska w sferze środowiskowej są typowe dla zurbanizowanych jednostek osadniczych i dotyczą głównie potrzeby ograniczenia niskiej emisji i hałasu.

NEGATYWNE ZJAWISKA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE

Badania terenowe oraz badanie audytoryjne dostarczyły wiedzy na temat przestrzennego rozkładu deficytów funkcjonalno-przestrzennych, występujących w podobszarze CENTRUM. Oprócz funkcji charakterystycznych dla centrów miast, podobszar cechuje koncentracja funkcji mieszkalnej, przy

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 55

czym występują tu deficyty w dostępności lokali mieszkalnych (23 rodziny oczekują na mieszkanie socjalne) i jakości usług mieszkaniowych, szczególnie komunalnych. Zauważalne jest wstępowanie pustostanów, tj. nieużytkowanych lokali usługowo-handlowych i mieszkalnych. Położenie centrum wobec przebiegających przez Czaplinek tranzytowych tras drogowych powoduje, że istotnym czynnikiem negatywnym jest nasilony ruch pojazdów samochodowych (przy braku lokalnego transportu publicznego).

NEGATYWNE ZJAWISKA TECHNICZNE

Analiza danych statystycznych (np. informacji zawartych w Wieloletnim Programie Gospodarowania Mieszkaniowym zasobem Gminy) oraz badania terenowe prowadzą do wniosku, że jednym z najpoważniejszych negatywnych zjawisk jest zły stan techniczny i estetyczny nieruchomości budynkowych oraz przestrzeni publicznych, w tym szczególnie ciągów pieszych i terenów zielonych (w tym nadwodnych). Dotyczy to również obiektów zabytkowych. Znaczna część budynków została wzniesiona przed rokiem 1970 (78%). Występuje deficyt ścieżek rowerowych, toalet publicznych, oświetlenia i wyposażenia terenów publicznych, co ma negatywny wpływ na intensywność użytkowania tych przestrzeni, ich estetykę i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców podobszaru.