I. WPROWADZENIE
1.3. ZASTOSOWANE FORMY USPOŁECZNIENIA PRAC NAD PROGRAMEM
1.2. PODSTAWY FORMALNO-PRAWNE OPRACOWANIA PROGRAMU
Podstawą formalno-prawną opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Czaplinek są:
- ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, opublikowana w Dz. U z 2017 r. w poz. 1023 ze zmianami ;
- uchwała nr XXXIII/299/17 Rady Miejskiej w Czaplinku z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie ustalenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji w gminie Czaplinek, opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Zachodniopomorskiego w dniu 13.06.2017 r. poz. 26071;
- uchwała nr XXXIV/309/17 Rady Miejskiej w Czaplinku z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Czaplinek2, o podjęciu której Burmistrz Czaplinka powiadomił poprzez Obwieszczenie z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie jw., opublikowane w BIP Gminy Czaplinek3.
1.3. ZASTOSOWANE FORMY USPOŁECZNIENIA PRAC NAD PROGRAMEM
Prace nad programem prowadzono z zastosowaniem otwartej, partycypacyjnej metodyki analizowania problemów i programowania działań rewitalizacyjnych, która wykorzystuje potencjał tzw. ekspertyzy lokalnej oraz zróżnicowane, różnorodne formy uspołeczniania. Taką metodykę prac zastosowano zarówno w pracach zmierzających do przygotowaniu programu, jak i wcześniej, na
1 http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/Compatible/PublisherSearch?publisherName=Rada%20Miejska 2 http://rewitalizacja.czaplinek.pl/pliczki/2017/03/Uchwala_przystapienie_do_oprac_gpr-1.jpg 3http://www.czaplinek.bip.net.pl/?a=6929
GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 7
etapie diagnozowania charakteru i zakresu negatywnych zjawisk, składających się na powstanie sytuacji kryzysowej w obszarze rewitalizacji.
W celu wykorzystania zasobów tzw. ekspertyzy lokalnej oraz dla zmobilizowania interesariuszy do uczestnictwa w rewitalizacji zastosowano następujące, wymienione poniżej formy uspołecznienia. Wybrane wydarzenia lub materiały (tj. niektóre z zastosowanych form) dokumentują fotografie zamieszczone poniżej, pochodzące z zasobu Urzędu Miejskiego w Czaplinku, gdzie zarchiwizowano dokumentację wszystkich zastosowanych narzędzi uspołecznienia.
POZIOM 1: INFORMOWANIE I PROMOCJA
Specjalna pod-strona internetowa, dedykowana procesowi rewitalizacji; obwieszczenia i ogłoszenia, otwarte spotkania informacyjne, plakaty, ulotki, stoisko informacyjne (festyn), lokalne wydarzenie (bieg z podobszaru rewitalizacji CENTRUM do podobszaru rewitalizacji – LOTNISKO, konkurs plastyczny, z którego prac stworzono logo programu.
Fot. 1: Tablica informacyjna z plakatem nt. kolejnego etapu prac nad programem rewitalizacji – ul. Sikorskiego, 17 sierpnia 2017 r.
Źródło: opracowanie własne
GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 8
Fot. 2: Uczestnicy – laureaci konkursu plastycznego „Wymarzony Czaplinek” oraz przesłane na konkurs prace, 23 czerwca 2017 r.
Źródło: opracowanie własne
POZIOM2: PARTYCYPACJA PASYWNA: KONSULTOWANIE, POZYSKIWANIE INFORMACJI I OPINII Otwarte spotkania dyskusyjne, badanie audytoryjne, ankieta kwestionariuszowa, spacery studyjne, badania terenowe (wywiady niestrukturalizowane), zbieranie uwag i opinii drogą pisemną lub elektroniczną. Proces partycypacyjnego opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji w gminie Czaplinek możliwy był dzięki pełnemu zaangażowaniu się mieszkańców gminy, przedsiębiorców, przedstawicieli funkcjonujących na jej terenie stowarzyszeń formalnych i nieformalnych. W procesie tworzenia Programu brali udział także przedstawiciele Urzędu Miasta i podległych mu jednostek takich jak MOPS, przedstawiciele szkół. W trakcie prac nad dokumentem przeprowadzono warsztaty na których wyżej wymienieni przedstawiciele społeczności Czaplinka dyskutowali, konsultowali i tworzyli zapisy Programu.
Fot. 3: Partycypacja pasywna - badanie audytoryjne, 9 sierpnia 2017 r.
Źródło: opracowanie własne
GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 9
Dzięki uczestnictwu ekspertów zewnętrznych możliwe było prowadzenie merytorycznych dyskusji nad kierunkami niezbędnych działań rewitalizacyjnych w gminie Czaplinek. Uczestnicy warsztatów wykazali się doskonałą wiedzą w zakresie identyfikacji przyczyn i skutków zachodzących na terenie gminy niekorzystnych procesów i zjawisk. Jako mieszkańcy obszarów poddanych analizie bezbłędnie potrafili wskazać obszary w których następuje kumulacja zjawisk niepożądanych.
Szczególnie widoczne było to w trakcie spaceru studyjnego, który stał się okazją nie tylko do identyfikacji tych obszarów które dotknięte są różnego rodzaju dysfunkcjami ale także dyskusji nad konkretnymi programami i działaniami które mogą poprawić sytuację mieszkańców obszarów zdegradowanych. Sprzyjało to rozwojowi aktywnych form partycypacji społecznej .
POZIOM3: PARTYCYPACJA AKTYWNA – ZAANGAŻOWANE UCZESTNICTWO
Udział przedstawicieli mieszkańców, urzędników miejskich, przedstawicieli stowarzyszeń w tym wspólnot mieszkaniowych i lokalnych przedsiębiorców nie sprowadzał się jedynie do funkcji biernego uczestnictwa w zaplanowanych w harmonogramie prac nad GPR spotkaniach i warsztatach.
Członkowie lokalnej społeczności, żywo zaangażowali się w proces rewitalizacji. Dzięki dyskusjom w trakcie warsztatów możliwe było wypracowywanie wspólnego stanowiska w niełatwym procesie wyznaczania obszarów zdegradowanych czy obszaru rewitalizacji. Na każdym etapie działań zmierzających do powstania GPR mieszkańcy gminy mieli decydujący głos w kształtowaniu jego zapisów m.in.:
• Uczestniczyli w procesie wyznaczania obszaru rewitalizacji poprzez wskazanie jednostek analitycznych, na które w sposób naturalny dla lokalnej społeczności dzieli się gmina Czaplinek;
• Brali udział w badaniach i analizach jakościowych uzupełniających badani ilościowe w zakresie identyfikacji zjawisk kryzysowych w zakresie sfer: społecznej, gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, ,środowiskowej i techniczne;
• Dzięki zaangażowaniu lokalnych stowarzyszeń i liderów z obszarów wiejskich możliwe było zidentyfikowanie problemów związanych z popegeerowską przeszłością obszarów wiejskich w gminie Czaplinek. Ze względu na brak danych źródłowych nie byłoby możliwe zidentyfikowanie bez ich udziału miejscowości wiejskich, które w sposób szczególny dotknięte są tymi problemami;
• Dokonali ostatecznej identyfikacji obszaru zdegradowanego biorąc pod uwagę wyniki badań jakościowych i ilościowych;
• Dokonali ostatecznej delimitacji granic obszaru rewitalizacji, decydując że dla najlepszego wykorzystania lokalnych potencjałów i możliwości należy objąć procesem rewitalizacji obszary jednostki analitycznej 1 i wybrane części jednostki analitycznej 5, które sami zidentyfikowali jako wymagające pilnego wsparcia;
• Uczestniczyli w sposób aktywny w tworzeniu i zgłaszaniu projektów rewitalizacyjnych, które zostały poddane społecznej kontroli w trakcie konsultacji i warsztatów.
GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 10
• W bezpośredni sposób wpływali na zapisy projektów rewitalizacyjnych w zakresie ich celów i konkretnych działań. Było to możliwe dzięki temu że jako jedyni posiadają rzetelną wiedzę w zakresie potrzeb obszaru rewitalizacyjnego i jego mieszkańców;
• Uczestniczyli aktywnie w warsztatach z zakresu wdrażania projektów rewitalizacyjnych.
Przykładem tego były warsztaty integracyjne i warsztaty dla młodzieży pn. Młodzi w projektach rewitalizacyjnych4, szkolenie - poradnictwo dla potencjalnych projektodawców (mobilizacja do aktywnego uczestnictwa w procesie zmian).
Fot. 4: Warsztat integracyjny – „Jak budować poczucie lokalnej tożsamości?”, 12 lipca 2017 r.
Źródło: opracowanie własne
Fot. 5: Spotkanie informacyjne – szkolenie na temat opracowania i zgłaszania projektów rewitalizacyjnych, 18 sierpnia 2017 r.
Źródło: opracowanie własne
4
Zorganizowane 12 września br., w trakcie toczących się konsultacji społecznych.
GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZAPLINEK 11