TOM I - Uwarunkowania Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Oświęcimia
I.3. Uwarunkowania społeczno-demograficzne, wynikające z warunków życia
I.3.9. Podsumowanie. Analiza SWOT dotycząca sfery społeczno-gospodarczej miasta 42
Mocne strony i szanse Słabe strony i zagrożenia
Położenie (geograficzne, przyrodnicze, komunikacyjne)
• Położenie w niewielkiej odległości od
Beskidów - obszaru atrakcyjnego przyrodniczo i krajobrazowo,
• Szansa rozwoju turystyki krajoznawczej o znaczeniu krajowym, opartej na bogatych zasobach środowiska kulturowego miasta,
• Szlak wodny na rzece Wiśle,
• Przebieg szlaków rowerowych o znaczeniu regionalnym,
• Miasto jako ośrodek ponadregionalny i ważny ośrodek wzrostu,
• Stolica powiatu oświęcimskiego,
• Położenie w zasięgu pasma komunikacyjnego - paneuropejskiego korytarza transportowego III (relacji Wrocław - Katowice - Kraków),
• Przebieg trasy linii kolejowej nr 93 należącej do Transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T oraz trasy linii kolejowych nr 94 i 138 - ważnych międzynarodowych linii kolejowych transportu kompleksowego AGC,
• Miasto węzłem transportowym o znaczeniu regionalnym,
• Dobrze rozwinięty sport, także o znaczeniu ponadlokalnym,
• Położenie w obszarze Małopolski Zachodniej wyznaczonej do restrukturyzacji i aktywizacji działalności gospodarczej i ekonomicznej,
• Niewielka odległość do Aglomeracji Górnośląskiej.
• Słabe wykorzystanie walorów przyrodniczych położenia (dolina Soły),
• Niewydolność układu komunikacyjnego miasta Oświęcimia, w szczególności brak
dodatkowego mostu na Wiśle i mostu na Sole,
• Zły stan infrastruktury kolejowej, powodujący słabe jej wykorzystanie,
• Pogłębianie się zjawiska metropolizacji przestrzeni w województwie oraz suburbanizacji,
• Spadek atrakcyjności osiedleńczej miasta i lokalizacji dla działalności gospodarczej,
• Rezerwa terenowa gminy wiejskiej Oświęcim i sąsiednich gmin wiejskich.
Ludność
• Ludność w wieku produkcyjnym największą grupą mieszkańców miasta,
• Znaczna aktywność seniorów z życiu społecznym.
• Powolny spadek liczby ludności,
• Ujemne saldo migracji (odpływ dobrze
sytuowanej ludności miasta na tereny wiejskie gminy Oświęcim),
• Spadek przyrostu naturalnego (spadek liczby urodzin i wzrost liczby zgonów),
• Proces starzenia się społeczeństwa (największy wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym, spadek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym).
Gospodarka (infrastruktura, mieszkalnictwo, komunikacja i drogi)
• Wysoki udział migracji wahadłowych, a więc wysoki odsetek osób dojeżdżających do pracy w okolicznych miastach,
• Nowe inwestycje infrastrukturalne - podwyższenie atrakcyjności inwestycyjnej,
• Nowe tereny inwestycyjne - rezerwy terenowe pod aktywizację gospodarczą,
• Wzrost liczby podmiotów gospodarczych - rozwój przedsiębiorczości,
• Duża liczba miko i małych przedsiębiorstw,
• Ogólny wzrost liczby zatrudnionych,
• Ogólny spadek liczby bezrobotnych (spadek stopy bezrobocia),
• Możliwość pozyskania środków finansowych z UE na uzbrojenie terenów pod inwestycje przemysłowe, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, aktywizację zawodową bezrobotnych, rozwój i modernizację sieci drogowej,
• Podstrefa Krakowskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Oświęcimiu - oferta terenów inwestycyjnych w mieście,
• Wyspecjalizowany zakład chemiczny Synthos - innowacyjny charakter działalności,
• Planowane powstanie obwodnicy miasta,
• Planowana rewitalizacja 4 obszarów w mieście,
• Planowane utworzenie Szybkiej Kolei Regionalnej łączącej Oświęcim z Tychami i Konurbacją Górnośląską,
• Dobre skomunikowanie komunikacji publicznej w mieście,
• Napływ inwestorów zewnętrznych do miasta,
• Rozwój targowisk miejskich jako miejsca zbytu dla produktów rolnych z okolic miasta,
• Istnienie instytucji otoczenia biznesu, oferujące narzędzia wsparcia dla MŚP.
• Zagrożenie - migracje wahadłowe do Krakowa i Aglomeracji Górnośląskiej w celach
zarobkowych,
• Zagrożenie - silny wzrost liczby
przedsiębiorstw w stosunku do liczby osób w wieku produkcyjnym w gminach sąsiadujących - intensywny wzrost liczby miejsc pracy na terenach podmiejskich- konkurencyjna atrakcyjności terenów podmiejskich,
• Niska dynamika wzrostu liczby zatrudnionych,
• Zagrożenie - niedopasowanie posiadanego zawodu do bieżących potrzeb pracodawców,
• Niedopasowanie przeznaczeń terenów względem istniejących potrzeb,
• Zagrożenie - szeroka oferta terenów mieszkaniowych w gminach ościennych,
• Zagrożenie - branża przemysłowa w mieście to duże pojedyncze zakłady - gospodarka lokalna miasta wysoko podatna na wahania koniunktury gospodarki - zagrożenie likwidacji głównych zakładów pracy w mieście w wyniku kryzysu gospodarczego,
• Mała ilość spółek z kapitałem zagranicznym,
• Niewystarczająca baza hotelowa,
• Niewystarczająca powierzchnia uzbrojonych terenów inwestycyjnych przeznaczonych na budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne,
• Niekorzystna sytuacja w zakresie dostępu do sieci informatycznej,
• Zły stan techniczny dróg,
• Zbyt mała przepustowość sieci drogowej - korki,
• Słaba jakość mediów lokalnych.
Jakość i warunki życia (m. in. edukacja, opieka zdrowotna i społeczna, sport i rekreacja, kultura, bezpieczeństwo publiczne) i dziedzictwo kulturowe
• Poprawiające się warunki mieszkaniowe (zwiększająca się przeciętna liczba izb w mieszkaniach oraz ich przeciętna powierzchnia),
• Niewystarczająca dostępność do najwyższej jakości świadczeń diagnostycznych,
• Drenaż lekarzy i specjalistów medycznych z miasta,
najwartościowszych obszarów w układzie historyczno-kulturowym kraju,
• Miasto o wysokim nasyceniu obiektami zabytkowymi,
• Dostęp do edukacji - przedszkola, szkoły podstawowe, licea, szkoły wyższe
(Państwowa Wyższa Szkoła w Oświęcimiu),
• Działalność wielu instytucji kulturalnych:
muzea, biblioteki, centra spotkań,
• Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz - Birkenau,
• Duże imprezy kulturalne,
• Dostęp do usług medycznych - podstawowych i wyspecjalizowanych (np. Powiatowy Szpital im. Św. Maksymiliana),
• Dostęp do ośrodków opieki społecznej (np.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, w tym Zakład Opiekuńczo - Leczniczy,
Środowiskowy Dom Samopomocy, Dzienny Dom Pomocy, hospicjum),
• Dostęp do obiektów sportowych (np. ośrodek sportowy MOSiR, basen, siłownie i kluby sportowe),
• Bliskość dużego ośrodka akademickiego (Kraków),
• Przynależność do Euroregionu Beskidy.
zakresu opieki nad matką i dzieckiem,
• Opóźnienie w modernizacji obiektów edukacyjnych, kultury, sportowych,
• Zły stan techniczny części placówek oświatowych, kultury, infrastruktury rekreacyjnej (place zabaw, boiska wielofunkcyjne, ławki),
• Brak odpowiednich placów i obiektów w mieście do organizowania imprez masowych,
• Brak turystycznego wykorzystania położenia nad rzekami Sołą i Wisłą,
• Wzrost liczby przestępstw,
• Brak monitoringu w mieście w miejscach szczególnie niebezpiecznych,
• Wysokie natężenie ruchu kołowego - liczne wypadku drogowe.
I.4. Stan środowiska, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego