Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia

Lapidarną definicję bezpieczeństwa publicznego można przedstawić jako stan umożliwiający sprawne funkcjonowanie społeczeństwa. W skali miasta, na bezpieczeństwo publiczne składają się warunki i instytucje chroniące życie, zdrowie, mienie mieszkańców gminy oraz majątek gminy przed zjawiskami zagrażającymi ładowi prawnemu, a także przed zjawiskami mogącymi zakłócić normalne funkcjonowanie mieszkańców i miasta.

W 2013 r. przez Radę Powiatu Oświęcimskiego przyjęty został załącznik do „Powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego”. W dokumencie tym wymieniono zagrożenia na terenie powiatu takie jak:

przestępczość, ruch na drogach, nagłe wypadki, klęski żywiołowe.

Na podstawie danych GUS za lata 2013-2018 dokonano porównania liczby przestępstw popełnianych w całym powiecie oświęcimskim, ponieważ brak jest danych dla samego miasta. Poziom bezpieczeństwa w regionie poprawia się, o czym świadczy regularny spadek liczby popełnianych przestępstw. Wyjątek jednak stanowi rok 2017, gdzie liczba przestępstw drastycznie wzrosła (por. tab. 12).

Tabela 11 - Liczba przestępstw stwierdzonych przez policję w zakończonych postępowaniach przygotowawczych w powiecie oświęcimskim

w latach 2013-2018

Jednostka / Rok 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Powiat

oświęcimski 3940 3628 3430 3045 3817 3097

Udział przestępstw popełnianych w powiecie oświęcimskim w przestępstwach popełnionych w

kraju [%]

0,4 0,4 0,4 0,4 0,5 0,4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

Można zauważyć, że w 2018 roku, w porównaniu z rokiem 2013, znacząco wzrosła liczba przestępstw gospodarczych oraz tych popełnionych przeciwko rodzinie i opiece. Na stałym poziomie utrzymują się przestępstwa przeciw wolności oraz wolności sumienia, wyznania, seksualnej i obyczajowości. W 2018 roku przestępstwa innych kategorii były popełnione znacznie rzadziej, zaś wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu i bezpieczeństwu w komunikacji były popełniane 2 razy rzadziej niż w 2013 roku.

Wśród przestępstw gospodarczych według Komendy Głównej Policji wyróżnić można:

• przestępstwa polegające na fałszowaniu dokumentów i używanie ich jako autentycznych oraz poświadczenia nieprawdy w dokumentach;

• przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, tj. wyłudzenia kredytów, pożyczek bankowych, wyłudzenia odszkodowań z tytułu umowy ubezpieczenia, pranie brudnych pieniędzy, udaremnienie egzekucji komorniczej, nierzetelne prowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej i udaremnienie przetargów publicznych;

• przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz fałszowanie znaków urzędowych;

• przestępstwa dotyczące uzyskania cudzego programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej - oszustwa internetowe;

• przestępstwa intelektualne, w tym wprowadzenia do obrotu towarów oznaczonych podrobionym znakiem towarowym;

• przestępstwa dotyczące sprzedaży napojów alkoholowych bez wymaganego zezwolenia, rozlewu wyrobów spirytusowych oraz wytwarzania wyrobów tytoniowych bez wymaganego zezwolenia;

• przestępczość paliwowa;

• przestępstwa przeciwko środowisku (negatywne następstwa działalności gospodarczych);

• przestępstwa przeciwko prawom pracowniczym (łamanie praw pracownika w zakładach pracy). ⁴

Polski Kodeks Karny w rozdziale XXVI mówi także, że przestępstwem przeciwko rodzinie i opiece jest:

• bigamia;

• znęcanie się;

• rozpijanie osoby małoletniej;

• uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego;

• porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej;

• uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego albo osoby nieporadnej;

• organizowanie adopcji dzieci w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. ⁵

Według publikacji badań GUS w Polsce pomiędzy 2013 a 2018 rokiem liczba przestępstw spadła o blisko 28%, zaś w powiecie oświęcimskim o 21,5%. Można zauważyć, że przestępstwa o charakterze gospodarczym są obecnie jednymi najczęściej popełnianych przestępstw, a ich wzrost w skali kraju wyniósł 13% między rokiem 2013 a 2018. Dla porównania w powiecie oświęcimskim wzrost wyniósł aż 28%. Podobnie jak w powiecie oświęcimskim, tak i w skali kraju znacząco wzrósł odsetek przestępstw popełnianych przeciwko rodzinie i opiece, odpowiednio o 37% i 140%.

4 Przestępczość gospodarcza - stanowisko Biura Służby Kryminalnej KGP z dnia 19.09.2014 r., Kwartalnik Prawno-Kryminalistyczny Szkoły Policji w Pile nr 19/2014, s. 65-70.

5Ustawa z dn. 6 czerwca 1997 roku – Kodeks Karny, rozdział XXVI

Tabela 12 – Liczba przestępstw stwierdzonych przez policję w zakończonych postępowaniach przygotowawczych na terenie powiatu oświęcimskiego

w latach 2013 - 2018 w podziale na kategorie

Rodzaj przestępstwa/Rok 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Kryminalne 2539 2348 2484 2326 2048 2081

Gospodarcze 549 767 476 306 1385 704

Przeciw zdrowiu i życiu 105 75 72 64 73 61

Przeciw wolności oraz wolności: sumienia, wyznania,

seksualnej i obyczajowości 91 91 83 111 81 91

Przeciwko rodzinie i opiece 193 181 149 143 158 265

Przeciwko mieniu 1869 1714 1423 1014 1320 1135

Drogowe 707 335 253 247 207 210

Przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu i

bezpieczeństwu w komunikacji 709 337 275 278 252 236

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS

W zakresie walki z przestępczością, wśród kilkudziesięciu kierunków działań wskazanych w Powiatowym programie zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego, do zagospodarowania przestrzennego odnoszą się:

podjęcie starań na rzecz lokalizacji na terenie powiatu parkingu, na który byłyby usuwane pojazdy przewożące niebezpieczne towary, niespełniające wymagania przepisów w tym zakresie oraz uwzględnianie odbudowy rowów przydrożnych, budowę i odbudowę mostów, przebudowę potoków, modernizację wałów przeciwpowodziowych.

Zagrożenia nadzwyczajne (awarie techniczne)

Na terenie miasta Oświęcimia znajdują się dwa zakłady dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, której skutki mogą wykroczyć poza teren zakładu - Synthos Dwory 7 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka jawna i Synthos Agro Sp. z o.o.

Oprócz wyżej wymienionych zakładów, potencjalne niebezpieczeństwo wystąpienia poważnych awarii mogą stwarzać:

• Solvent Wistol S. A.;

• Brenntag Polska Sp z o.o. Magazyn Regionalny w Oświęcimiu;

• Profarb I Sp. z o.o.Centrum Badawcze Technologia Kopolimerów;

• Mpoś Sp. z o.o. Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków;

• Heko Zakład Tworzyw Sztucznych i Wyrobów Różnych Zakład Nr 2;

• „Austrotherm Sp. z o. o.”;

• zakłady magazynujące i obracające paliwami ciekłymi i gazowymi (stacje paliw w tym wewnątrzzakładowe);

• gazociągi wysokiego ciśnienia DN 500 Zelczyna - Oświęcim, DN 500 Oświęcim - Szopienice, DN 400 PN Oświęcim – Radlin, DN 400 Oświęcim – Komorowice, DN 150

Oświęcim – Kęty, węzeł Oświęcim Zaborze, stacje gazowe przy ulicach: Olszewskiego i Zborskiej;

• drogi: krajowa nr 44 oraz linie kolejowe Oświęcim - Muszyna i Oświęcim - Czechowice - Dziedzice, po których następuje przewóz substancji niebezpiecznych.⁶

I.3.8. Stan prawny gruntów