OKRES ZIELONYCH ŚWIĄT
1. Potężne a ciche działanie Ducha Świętego
Zielone Świątki są wielkim świętem Ducha Świętego. Dlatego w kazaniu dzisiejszym omawiać będziemy działanie Ducha Świętego.
Działanie to bywa dwojakie: działanie p o t ę ż n e i działanie c i c h e .
1. Działanie p o t ę ż n e . Takie działanie po
tężne miało miejsce w pierwszym dniu Zielonych Świątek w Jerozolimie. Z nieba rozległ się szum potężny, jakby ogromnej wichury, i napełnił cały dom, w którym apostołowie i uczniowie Pańscy ze
brali się wraz z Matką Boską i pobożnymi niewia
stami. I ukazały się języki ognia i stanęły nad głowami zgromadzonych. Mieszkańcy Jerozolimy nadbiegli w przerażeniu. Ale Piotr i apostołowie wyszli z domu, głosząc słowo Boże na ulicach i z płaskich dachów domostw miejskich. I oto wszyscy obecni rozumieli kazanie apostołów we własnym języku ojczystym. Trzy tysiące ludzi ochrzcili apostołowie w owym dniu. A zatem stał się wielki cud: cud natury, cud mowy, cud nawrócenia.
Tak, było to jawne i potężne działanie Ducha Świętego!
Kazania dla dzieci.
114
2. Ale oprócz tego potężnego działania jest jeszcze działanie drugie: c i c h e działanie Du
cha Świętego. Dokonywa się ono w Kościele, Gdy papież jako najwyższy nauczyciel Kościoła ogłasza całemu światu jakiś dogmat, jakąś za
sadę wiary, wówczas jest nieomylny: nie może głosić błędu. Któż to strzeże go od błędu? Duch Święty. Albowiem Zbawiciel powiedział apostołom i ich następcom: „Ześlę wam innego Przewodnika, który pozostanie z wami wiecznie, Ducha Prawdy!'*
Kiedy Duch Prawdy, Duch Święty, przebywa z Kościołem, najwyższy nauczyciel Kościoła nie może głosić nieprawdy! O to właśnie dba i trosz
czy się Duch Święty! Gdy więc zapytuję o ciche działanie Ducha Świętego, odpowiedź będzie brzmiała: Duch Święty działa w zupełnej cichości, gdy chroni urząd nauczycielski Kościoła od błę
du w głoszeniu nauki wiary...
Poza tym Duch Święty działa z całą cichością w siedmiu sakramentach świętych. Oto przykład:
Gdy nowonarodzonemu dziecięciu polewa się trzy
krotnie głowę wodą i w szczerej intencji wypowia
da się słowa: „Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Sy
na i Ducha Świętego" — wówczas ginie grzech pierworodny i łaska Boża uświęcająca napełnia duszę dzieciątka. Dzieje się to w zupełnej cicho
ści. Wszak ledwie słyszy się te słowa, które wy
powiada kapłan, czy też w razach wyjątkowych ktoś inny w jego zastępstwie. Całkiem cicho, w zupełnym ukryciu, zgoła niewidocznie działa Duch Święty podczas chrztu świętego. A jak przy
115 chrzcie, tak się też dzieje i przy każdym z sied
miu sakramentów.
Więc gdy następnie zapytam: „Gdzie działa jeszcze w zupełnej ciszy i ukryciu Duch Święty, który w nieomylnym urzędzie nauczycielskim strzeże Kościół święty od błędu?1' -— wówczas po
słyszę odpowiedź: w siedmiu sakramentach świętych.
I zarówno czy Duch Święty działa jawnie i w całej swej potędze, jak w pierwszym dniu Zielonych Świątek, czy też cicho w Kościele, zaw
sze sprawia On to samo: daje łaskę uświęcającą.
Dlatego uroczystość Zielonych Świątek, którą dziś obchodzimy, jest nie tylko przypomnieniem i pa
miątką zstąpienia Ducha Świętego na apostołów, ale też świętem radości z powodu działalności Du
cha Świętego w Kościele. Za jedno i drugie śpie
wajmy dziś z wdzięcznością piękne pieśni do Du
cha Świętego. Amen.
P o n i e d z i a ł e k Z i e l o n y c h Ś w i ą t e k . 2. Duch Święty budzicielem życia Kościoła.
Zielone Święta, wielka uroczystość Ducha Św., są naprawdę najważniejszym dniem pamiątkowym Kościoła,
1, Duch Świąty w dniu Zielonych Świątek po
wołał właściwie po raz pierwszy do życia nasz Kościół. Podstawy i części składowe Kościoła już istniały w dniu Zesłania Ducha Świętego, Nauka była już zapowiedziana i ogłoszona.,. Apostołowie byli wybrani i otrzymali święcenia. Hierarchia —
116
to znaczy; podział godności duchownych wedle stopni diakonów, kapłanów i biskupów — już była ustalona. Piotr był mianowany zwierzchnikiem i głową całego zgromadzenia. „Paś baranki moje!
Paś owce moje" — nakazał mu sam Zbawiciel.
Ustanowione były i sakramenta święte w liczbie siedmiu. A więc istniał już w całości i Kościół święty, — Tak, już istniał, ale jeszcze się nie ru
szał, nie działał. Drzemały jeszcze, uśpione były te Boskie siły, jakie w Kościół tchnął Jego Zało
życiel; zapieczętowane i zamknięte były te zada
nia, jakie Zbawiciel przeznaczył swemu dziełu.
Nikt jeszcze nie chrzcił i nie rozgrzeszał; nikt nie głosił kazań, nikt nie odprawiał mszy świętej. Nie było rozdawnictwa Komunii świętej! Żydzi i po
ganie stali u drzwi Kościoła, a nikt im nie otwie
rał, Kościół już istniał, ale był bez ruchu, jak ciało Adama, zanim je ożywił dech życia.
2. Wtem zstąpił na ziemią Duch Święty. 1 od
tąd wszystko nabrało ruchu i życia. Apostołowie wychodzą na widownię publiczną, władnąc cudami i językami, przemawiają z płaskich dachów do
mostw, jak z kazalnic, i zaraz pierwszego dnia po
zyskują dla Kościoła trzy tysiące ludzi. Niebawem zaś przebiegać będą całą ziemię, poprzez szerokie cesarstwo rzymskie, rozciągające się od brzegów Oceanu Atlantyckiego do Morza Czarnego i od ujścia Renu aż w głąb pustyń afrykańskich. Za
puszczali się nawet znacznie dalej: święty Tomasz dotarł i do Indyj! I oto wkrótce od wschodu do zachodu słońca będzie się odprawiała ta prze
117 dziwna Ofiara, w której Syn Boży ofiaruje się pod postacią chleba i wina, przebywając przez nią ustawicznie w swym Kościele. Wnet potem przyjdą i prześladowania, ale żadna fala prześladowań nie zmiecie Kościoła z powierzchni ziemi. Zaprawdę podróże misyjne apostołów i wszystkich później
szych misjonarzy są pochodem zwycięskim, nie mającym sobie równego w dziejach. Coraz to inne, coraz nowe narody płyną i płyną ku Kościołowi aż do końca wszystkich czasów...
3. Tak, w dniu Zielonych Świątek zaczęło się drugie dzieło stworzenia, wspanialsze od pierw
szego, wprawiając niebo i ziemię w poruszenie i zdumienie. Duch Święty powołał do życia to nowe stworzenie, On jest Ożywicielem Kościoła.
Dlatego Zielone Świątki, uroczystość Ducha Świę
tego, są jednocześnie wielką uroczystością samego Kościoła.
Dobry chrzęści janin-katolik w dniu Zielonych Świątek szczególnie gorąco dziękuje Bogu, iż ra
czył go powołać do Kościoła katolickiego.
Wdzięczność tę potwierdzamy przez mocne posta
nowienie, iż będziemy posłuszni przewodnictwu Kościoła. Amen.
N i e d z i e l a Z i e l o n y c h Ś w i ą t e k . 3. Zielone Świątki dopełnieniem Wielkanocy.
Dziś obejrzyjmy się wstecz ku Wielkanocy, ku świętu Zmartwychwstania Pańskiego, i odpowiedz
my na pytanie; W jakim stosunku jest święto Ze
118
słania Ducha Świętego do Wielkanocy, do święta naszego zbawienia?
Oto odpowiedź: Zielone Świątki są dopełnie
niem Wielkanocy. Albo — co oznacza to samo — Zesłanie Ducha Świętego jest dopełnieniem zba
wienia.
1. Kościelna nazwa Zielonych Świątek brzmi
„Pięćdziesiątnica" (greckie „Pentekoste" znaczy dizień pięćdziesiąty). Ta nazwa wzięła się stąd, że w Zielone Świątki upływa pięćdziesiąt dni od Wielkanocy. W ten sposób uwydatnia się już wy
raźny związek między obiema uroczystościami.
2. Z dawnego podziału roku kościelnego mo
żemy się przekonać, że Zielone Świątki należą do Wielkanocy. Dziś dzielimy rok kościelny na trzy okresy świąteczne: Bożego Narodzenia, Wielka
nocy i Zielonych Świątek. Nie zawsze tak bywało.
Początkowo nie odróżniano okresu Zielonych Świątek.
3. Zielone Świątki należą do okresu wielka
nocnego. Ale w jakim stosunku pozostają Zielone Świątki do Wielkanocy? W tym stosunku, co Epi
fania (tj. święto Trzech Króli) do Bożego Naro
dzenia. Epifania jest rozszerzeniem na cały świat dzieła Bożego Narodzenia: oto pierwsi poganie zjawili się u stóp Jezusa. Chrystus jest tu już Zbawicielem całego świata. Tak samo rzecz się ma z Zielonymi Świątkami w stosunku do Wielka
nocy. Wielkanoc jest wielkim świętem Odkupie
nia. A Pięćdziesiątnica czyli dzień Zielonych
119 Świątek jest rozszerzeniem na cały świat dzieła Odkupienia.
4. Jak to należy rozumieć, że Zielone Świątki są rozszerzeniem na cały świat dzieła Odkupienia?
Przed dniem Zesłania Ducha Świętego nie było ani kazania, ani mszy, ani chrztu, ani Komunii św. dla wszystkich narodów ziemskich. Od czasu Zesłania Ducha Św. głosi się kazania, udziela się chrztu, szafuje się św. sakramentami, odprawia się mszę św.; od tegoż czasu zaczyna się działalność mi
syjna apostołów i ich następców. Począwszy więc od tego dnia Duch Św. za pośrednictwem Kościoła użycza nam łask, które Chrystus dla nas zdobył przez Odkupienie. Zstąpienie Ducha Św. jest przeto prawdziwie dokończeniem i uwieńczeniem zbawienia.
Chcąc to wszystko, cośmy przed chwilą powie
dzieli, ująć po społu w krótką modlitwę, módlmy się: „Duchu Święty, Dopełnicielu Chrystusowego dzieła Zbawienia, prosimy Cię, skieruj i w nasze duisze strumień łask zdobytych zasługą Zbawi
ciela". Amen.
Z i e l o n e Ś w i ą t k i .
4, Duch Święty a kapłaństwo katolickie.
Chrystus założył święty Kościół powszechny.
Ale Kościół zaczął żyć i działać dopiero od chwili Zesłania Ducha Świętego, Zatem Duch Święty oży
wia, oświeca Kościół i nim rządzi. Za pośrednic
twem Kościoła Duch Święty chce kierować do na
120
szych dusz te łaski, jakie Chrystus zdobył swym życiem i męką.
Do wykonania tego planu Duch Święty posłu
guje się widomymi narzędziami, a mianowicie ka
płanami katolickimi.
Kapłaństwo katolickie jest ze swej natury i po
chodzenia dziedzictwem i następstwem kapłańskie
go urzędu Jezusa. Jezus jest urodzonym kapła
nem przez swoją naturę, swoje zjawienie i swoje zadanie w świecie. Jako kapłan głosił kazania, usta
nawiał sakramenta, dokonał ofiary przebłagalnej.
1. Ale Chrystus spełniał swoje kapłaństwo tylko w Duchu Świętym i przez Ducha Świętego.
To jest pierwszy punkt dzisiejszego kazania.
Chrystusowa natura ludzka została stworzona przez Ducha Świętego. Jak modlimy się w na
szym wyznaniu wiary? „...i w Jezusa Chrystusa...
który się począł z Ducha Świętego..." Dalej — Duch Święty ozdobił naturę ludzką Jezusa wszelkimi łaskami i siedmią swoich darów. Duch Święty wprowadził Jezusa w Jego zawód nauczycielski podczas chrztu w Jordanie. Duch Święty zapro
wadził Go po chrzcie na pustynię. Potem — jak pisze św. Łukasz (4, 14) — Zbawiciel powrócił
„w sile Ducha" do Galilei. Cuda Jezusowe by
wają w Ewangeliach określone jako świadectwa i dzieła Ducha. Kto odrzuca Jezusa, ten grzeszy i przeciwko Duchowi Świętemu. Duch Święty współdziała i w ofierze śmierci Jezusowej. W li
ście św. Pawła do Żydów (9, 14) czytamy: „O wie- leż bardziej oczyści nasze sumienie krew Chry
stusa, który sam bez zmazy ofiarował się Bogu.
przez Ducha Świętego!" Tak więc początek i ko
niec działalności Jezusa był dokonany i spełniony przez Ducha Świętego. W dziesiątym rozdziale
„Dziejów Apostolskich" czytamy: „Wiecie, co się stało w Judei z Jezusem z Nazaretu, jak Bóg Go namaścił siłą i Duchem Świętym". A zatem Jezus spełniał swoje kapłaństwo w Duchu Świętym i z Duchem Świętym.
2. W tymże Duchu Świętym sprawują władzę Jego zastępcy: biskupi i ich pomocnicy, kapłani.
Jest to drugi punkt naszego kazania.
Godność i uświęcenie katolickiego kapłaństwa opiera się na szczególnym udziale i uczestnictwie w mocy Ducha Świętego. Nikt nie ustanawia ka
płanów, jak tylko Duch Święty. Weźmy 13 roz
dział Dziejów Apostolskich: „Oto powiedział Duch Święty: Odłączcie mi Szawła i Barnabę ku spra
wie do które jem ich wziął".
Przez co Duch Święty czyni kandydata do świę
ceń kapłanem? Przez udzielanie mu swej mocy.
Święcenia kapłańskie dodają nie tylko wzmocnie
nia, ale także wewnętrznej i trwałej siły i zdolno
ści, zsyłają nie tylko stan łaski, pozwalający spra
wować godnie urząd kapłański, ale także i moc łaski, pozwalającą spełniać zadania urzędu ka
płańskiego. Ta moc — to sam Duch Święty! Nie
zatarte znamię kapłaństwa i łaski powołania są tylko skutkami, jakie towarzyszą Jego- uczestnic
twu i obecności. Urząd kapłański jest w swej naj
głębszej istocie urzędem Ducha Świętego. Kapłan
122
jest przeto narzędziem Ducha Świętego, Jego or
ganem.
Teraz zrozumiemy także, czemu szatan i świat tak zwalczają kapłanów katolickich. Ponieważ szatan i świat działają przeciwko- Duchowi Świę
temu, działają też i przeciwko narzędziom Ducha Świętego. Kto jednak jako chrześcijanin obchodzi dzisiaj uroczystość Zesłania Ducha Św,, winien go
rąco dziękować Duchowi Św, za wszystkie łaski, jakie On zsyła ludziom za pośrednictwem kapła
nów, Święci Boży zawsze sobie wysoko cenili ka
płaństwo Kościoła, ponieważ widzieli w kapłanie narzędzie Ducha Świętego. Święty Franciszek z Asyżu powiada w swym testamencie: „Pan dal mi i daje jeszcze tak wielką wiarą, tak wielkie za- ufanie do kapłanów, żyjących w posłuszeństwie i wedle praw świętego Kościoła rzymskiego — a to dla ich godności — że uciekałbym się do nich nawet wtedy, gdyby mnie prześladowali. Wszyst
kich (kapłanów) poważałem, zawsze miłowałem i czciłem jako moich panów..."
Tak powiada Święty o tych, którzy są narzę
dziami Ducha Świętego!