Zakłady ubezpieczeń mogą tworzyć ofertę ubezpieczeniową tylko w zakresie grup ubezpieczeń, na które uzyskały zezwolenie organu nadzoru i spełniają wy-mogi kapitałowe.
TUW działające w dziale II (ogółem 18 grup ubezpieczeń) cechuje relatywna koncentracja działalności (na tle ubezpieczeniowych spółek akcyjnych). Najszerszą działalność prezentują: TUW Pocztowe (17 grup), Concordia Polska TUW (12 grup) oraz TUW „TUW” i TUW „TUZ” (po 11 grup). Najwęższy zakres dzia-łalności prezentuje TUW Bezpieczny Dom (1 grupa). Pozostałe TUW w dziale II posiadają zezwolenie na działalność w 7–8 grupach.
W ramach grup ubezpieczeń, na które zakłady ubezpieczeń posiadają zezwo-lenie, konkretna oferta ubezpieczeniowa jest tworzona przez zakłady ubezpie-czeń (oprócz ubezpieubezpie-czeń obowiązkowych) i wystandaryzowana w postaci ogól-nych warunków ubezpieczenia (OWU). Istotnym narzędziem wyróżnienia pro-duktu jest taryfa składek, w której dla każdego ubezpieczenia jest sprecyzowana składka podstawowa oraz system zniżek (bonusów) i zwyżek (malusów) skła-dek. O atrakcyjności bezpieczenia decyduje dobór oferty do cech i właściwości nabywców ubezpieczeń, co ilustruje poniższy przypadek badawczy.
Przypadek 1. Ubezpieczenie OC kierowców samochodów (obowiązkowe).
W zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC samochodu produkt jest okre-ślony ustawą, lecz cena ochrony ubezpieczeniowej zależy od spełnienia przez ubezpieczonego kryteriów, które poszczególne zakłady ubezpieczeń określają sa-modzielnie w taryfie składek.
Podstawę analizy porównawczej stanowią taryfy składek trzech ubezpieczy-cieli: TUW i 2 spółek akcyjnych (SA).
Tabela 2. Porównanie taryfy składek bazowych OC badanych ubezpieczycieli dla samochodów osobowych o różnych pojemnościach silnika (wybrane pozycje)
Przykładowa pojemność 900 m3 1600 m3 2000 m3 SA 1 515 960 1216 SA 2 565 1033 1498 TUW po 2 latach 450 835 875 TUW rolnicy* 480 900 1080 TUW nowi członkowie 530 925 1070 TUW po 1 roku 485 880 990
* Rolnicy – osoby posiadające w TUW „TUW” obowiązkowe ubezpieczenie budynków wcho-dzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.
Źródło: wyciągi z taryf składek dla ubezpieczenia OC komunikacyjnego w badanych zakładach ubezpieczeń.
Tabela 3. Kryteria zwyżek i zniżek składki bazowej ubezpieczenia OC w TUW
Kryterium stosowania zniżki/zwyżki
Bezszkodowa jazda: po 1 roku 10%, maksymalnie 60% po 6 latach Zawodowe prawo jazdy kategorii C i D
Prawo jazdy minimum 10 lat Ubezpieczenie AC w TUW Jednorazowa opłata składki
Obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolnych w TUW Inne ubezpieczenie w TUW
Mieszkaniec miejscowości o liczbie do 10 tys. mieszkańców Członek należący do ZWC (związku wzajemności członkowskiej) Staż członkowski w TUW
Właścicielem i użytkownikiem jest kobieta
Indywidualna ocena ryzyka (w gestii dyrektora centrali) Posiadanie prawa jazdy krócej niż 24 miesiące Wiek pojazdu powyżej 10 lat
Rolnicy do 25 roku życia (posiadający w TUW ubezpieczone gospodarstwo)
Pozostali mężczyźni do 25 roku życia Rozłożenie płatności składki na 4 raty
Brak zaświadczenia o uprawnieniach do zniżki (członkostwa?) Liczba szkód w oraz szkodowości w okresach poprzedzających
% zniżki 10–60 10 10 5 10 15 15–20 10 10 2–10 5 20–40 % zwyżki 20 30 30 60 15 100 20–200 Wysokość składki nie może być niższa niż 40% składki podstawowej.
Tabela 4. Kryteria zwyżek i zniżek składki bazowej ubezpieczenia OC w SA 1
Kryterium stosowania zniżki/zwyżki Zawarcie ubezpieczenia AC na dany pojazd w HDI
Bezszkodowość (co roku 10%, maksymalnie 60% po 6 latach) Bezszkodowa kontynuacja
Z tytułu zawarcia innych ubezpieczeń niż AC, OC, NNW Liczba miejsc w samochodzie łącznie z kierowcą, do 3 Jednorazowe opłacenie składki
Liczba miejsc w samochodzie łącznie z kierowcą, od 8–9 Osoby, które ukończyły 25 lat
Okres posiadania prawa jazdy jest krótszy niż 1 rok Właścicielami są 2 lub więcej osób, z których jedna nie ukończyła 25 lat
Opłacenie składki w ratach
Za szkodowość, w zależności od liczby szkód oraz szkodowości w okresach poprzedzających
% zniżki 10 10–60 5 5 10 10 % zwyżki 50 30 30 30 10 10-200
Minimalna podlegająca opłacie składka za objęcie ochroną ubezpieczeniową wynosi 50 zł. Źródło: wyciąg z taryfy składek dla ubezpieczenia OC komunikacyjnego w HDI Samopomoc SA. Tabela 5. Kryteria zwyżek i zniżek składki bazowej ubezpieczenia OC w SA 2
Kryterium stosowania zniżki/zwyżki Kontynuacja ubezpieczenia
Bezszkodowość jazdy rozłożona w czasie, od 1 roku do 8 lat Dla samochodów marek: Fiat, Skoda, Daewoo, FSO Z tytułu innych ubezpieczeń niż AC, OC, NK AT
Dla zamieszkałych w miejscowości do 20 tys. mieszkańców Dla samochodów marek: Audi, BMW, Mercedes, Mitsubishi Dla samochodów starszych niż 15 lat
Dla kierowcy do 24 lat Dla kierowcy od 25 do 28 lat Ubezpieczenie płatne w ratach
Za szkodowość, w zależności od liczby szkód oraz szkodowości w okresach poprzedzających
% zniżki 15 10–60 10 5 10 % zwyżki 15 10 80 30 5 10–100
Wysokość składki nie może być niższa niż 40% składki bazowej.
Źródło: wyciąg z taryfy składek dla ubezpieczenia OC komunikacyjnego w Filar SA.
Analiza porównawcza badanych ofert ubezpieczeń prowadzi do wniosku, że nie ma oferty jednoznacznie korzystnej dla konkretnej osoby. Dla kierowcy w wieku poniżej 25 lat atrakcyjna może się okazać oferta SA 1 (niższa zwyżka za wiek kierowcy i nie jest ważne, jak długo posiada się prawo jazdy).
Osoby które mają np. powyżej 28 lat, posiadają samochód marki Skoda, Fiat Daewoo, FSO i mieszkają w miejscowości do 20 tys. mieszkańców, powinny wybrać SA 2. Natomiast rolnik, który ma powyżej 25 lat, jest członkiem TUW ponad 2 lata, ma wykupione w tymże TUW obowiązkowe ubezpieczenie budyn-ków rolnych od ognia i innych zdarzeń losowych, mieszka w małej miejscowości, powinien wybrać ofertę TUW. Oferta TUW jest również atrakcyjna dla mło-dych kobiet-kierowców.
Powyższy przykład ilustruje problem, że postrzeganie korzyści związanych z danym produktem ubezpieczeniowym zależy od „właściwości” nabywców. TUW oferuje specjalne przywileje dla członków (udział członkowski wynosi 5 zł) i człon-ków ZWC (rolnicy, mieszkańcy małych miejscowości, lojalni członkowie TUW, kobiety). Dla nabywców niespełniających powyższych kryteriów, oferta TUW może się okazać niekorzystna.