Prawo unijne - Czynniki prawne - Identyfikacja czynników lokalizacji elektrowni wiatrowych

3. Identyfikacja czynników lokalizacji elektrowni wiatrowych w Polsce według grup dziedzinowych według grup dziedzinowych

3.2. Czynniki prawne

3.2.1. Prawo unijne

Unia Europejska (UE) określa zakres wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych w krajach członkowskich poprzez odpowiednie dokumenty i akty normatywne. Za ich pomocą formułowane są cele ogólne i szczegółowe dotyczące obowiązku osiągania ustalonych wskaźników udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto (Energia ze źródeł… 2017).

Jednym z takich dokumentów jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. L 140 z 5.6.2009). Określa ona wspólne ramy dla promowania energii ze źródeł odnawialnych (art. 1 Dyrektywy). Promocja ta realizowana jest przede wszystkim poprzez określenie dla poszczególnych krajów obowiązkowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto oraz udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie (art. 1 Dyrektywy). „Udział energii ze źródeł odnawialnych oblicza się jako wartość końcowego zużycia energii brutto ze źródeł odnawialnych podzieloną przez wartość końcowego zużycia energii brutto ze wszystkich źródeł i wyraża się w procentach” (art. 5 Dyrektywy). Aby osiągnąć postawione cele, państwa członkowskie Unii mogą stosować systemy wsparcia oraz środki współpracy między poszczególnymi państwami członkowskimi a państwami trzecimi (art. 3 Dyrektywy). Ponadto każde państwo członkowskie przyjmuje krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (art. 4 Dyrektywy). Na podstawie krajowego planu działania, każde z państw członkowskich przekazuje Komisji prognozę, która zawiera szacowaną nadwyżkę energii ze źródeł odnawialnych oraz szacowane zapotrzebowanie na energię ze źródeł odnawialnych, które do roku 2020 ma być pokrywane inaczej niż z produkcji krajowej (art. 4 Dyrektywy). Oceny krajowych planów działania dokonuje Komisja (art. 4 Dyrektywy). W przypadku, gdy Komisja uzna, iż ze względu na wystąpienie siły wyższej dany kraj nie jest w stanie osiągnąć wyznaczonych celów do roku 2020, podejmuje decyzję dotyczącą zakresu dostosowania końcowego zużycia energii brutto ze źródeł odnawialnych (art. 5 Dyrektywy). Współpraca państw członkowskich z państwami trzecimi w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych spełnia wymogi osiąganych celów, gdy spełnione są postawione warunki: energia elektryczna zużywana jest we Wspólnocie; energia elektryczna jest produkowana w nowo wybudowanej instalacji; ilość produkowanej i eksportowanej energii elektrycznej nie uzyskała innego wsparcia w ramach systemu wsparcia państwa trzeciego niż pomoc inwestycyjna przyznana tej instalacji (art. 9 Dyrektywy). „Każde państwo członkowskie składa Komisji sprawozdanie dotyczące postępu w promowaniu i wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych do dnia 31 grudnia 2011 r. oraz co dwa lata po tej dacie. Ostatnim wymaganym sprawozdaniem będzie sprawozdanie szóste, które należy przedłożyć do dnia 31 grudnia 2021 roku” (art. 22 Dyrektywy). Zgodnie z załącznikiem I Dyrektywy, docelowy udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 roku dla Polski ma wynieść 15%.

Kolejnym dokumentem unijnym dotyczącym energii ze źródeł odnawialnych, w tym energetyki wiatrowej, jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1099/2008 z dnia 22 października 2008 r. w sprawie statystyki energii (Dz. U. L 304 z 14.11.2008, z późn. zm.). Rozporządzenie „ustanawia wspólne ramy dla tworzenia, przekazywania, oceny i rozpowszechniania porównywalnej statystyki energii we Wspólnocie”

(art. 1 Rozporządzenia). Kraje członkowskie zbierają dane dotyczące nośników energii oraz zestawiają dane zagregowane, sporządzone na ich podstawie we Wspólnocie, ponadto ustalają szczegółowe zasady przedstawiania danych potrzebnych dla statystyki krajowej (art. 3 Rozporządzenia). Szczegółowe dane krajowe dotyczące energetyki wiatrowej należy przekazywać do Komisji (Eurostat) raz w roku (art. 4 i 5 Rozporządzenia). „Komisja (Eurostat) rozpowszechnia roczne statystyki dotyczące energii do dnia 31 stycznia drugiego roku po okresie sprawozdawczym” (art. 5 Rozporządzenia). W celu poprawy jakości statystyk, Komisja (Eurostat) we współpracy z państwami członkowskimi, zapewnia porównywalność, przejrzystość, szczegółowość i elastyczność tych statystyk, poprzez przegląd metod wykorzystywanych do corocznego i efektywnego pod względem kosztów opracowywania statystyk dotyczących energii ze źródeł odnawialnych (art. 9 Rozporządzenia). „Zbiór statystyk dotyczących energii ze źródeł odnawialnych może być modyfikowany zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą” (art. 7 Rozporządzenia).

Dokumentem unijnym dotyczącym pośrednio energetyki wiatrowej jest „Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (KOM(2010) 2020), określany potocznie „3 · 20”. Jednym z najważniejszych celów wymienionych w Strategii jest „ograniczenie emisji dwutlenku węgla co najmniej o 20%

w porównaniu z poziomem z 1990 r. lub, jeśli pozwolą na to warunki, o 30%; zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w całkowitym zużyciu energii do 20% oraz zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20%”.

Kolejnym dokumentem unijnym dotyczącym m. in. energetyki wiatrowej jest „Mapa drogowa na rzecz energii odnawialnej, Energie odnawialne w XXI wieku: budowa bardziej zrównoważonej przyszłości” (KOM (2006) 848). Według tego komunikatu „produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych mogłaby wzrosnąć w 2020 r. z obecnego poziomu 15%

do 34% łącznego zużycia energii elektrycznej. Do 2020 r. energia wiatru mogłaby zapewniać 12% energii elektrycznej w UE. Jedna trzecia tej energii będzie najprawdopodobniej pochodzić z morskich elektrowni wiatrowych” (Mapa drogowa… 2007).

87 3.2.2. Prawo krajowe

3.2.2.1. Dokumenty strategiczne

Najważniejszymi dokumentami strategicznymi, mającymi znaczenie dla rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce, są: Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009), Polityka klimatyczna Polski - Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020 (2003), Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (2010), Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (2011).

„Polityka energetyczna państwa jest opracowywana zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju kraju i zawiera:

1) ocenę realizacji polityki energetycznej państwa za poprzedni okres;

2) część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat;

3) program działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający instrumenty jego realizacji”

(art. 15 Ustawy Prawo Energetyczne).

Obecnie obowiązującym dokumentem dotyczącym polityki energetycznej Polski jest Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, która została przyjęta przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 roku. Dokument „Polityka energetyczna Polski do 2030” roku liczy 29 stron, ponadto składa się z 4 załączników zatytułowanych:

1) Ocena realizacji polityki energetycznej od 2005 roku;

2) Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku;

3) Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012;

4) Wnioski ze strategicznej oceny oddziaływania polityki energetycznej na środowisko.

Podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej są: „poprawa efektywności energetycznej, wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej, rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko” (Polityka energetyczna Polski… 2009). Kierunki te pośrednio lub bezpośrednio związane są z rozwojem energetyki wiatrowej, która ma wpływ na poprawę efektywności energetycznej poprzez produkcję energii elektrycznej w pobliżu miejsca jej odbioru, dzięki czemu ogranicza straty w przesyle i dystrybucji energii. Dodatkowe źródło energii zwiększa bezpieczeństwo jej dostaw oraz zapewnia dywersyfikację dostaw. Rozwój energetyki wiatrowej związany jest ponadto z rozwojem konkurencji na rynku energii oraz ograniczeniami oddziaływania energetyki na

środowisko poprzez m.in. brak emisji szkodliwych gazów i pyłów przez elektrownie wiatrowe.

Bezpośrednio z energetyką wiatrową wiąże się kierunek Polityki energetycznej Polski do 2030 roku, związany z wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii (Zajdler 2012). Zakłada się dalszy rozwój energetyki wiatrowej, zarówno na lądzie jak i na morzu (pkt 5. Polityki…).

Ponadto wskazuje się na działania mające na celu stworzenie warunków ułatwiających podejmowanie decyzji inwestycyjnych dotyczących budowy farm wiatrowych na morzu (pkt 5.2. Polityki…).

W Ocenie realizacji polityki energetycznej od 2005 roku (2009), stanowiącej załącznik do Polityki energetycznej Polski do 2030 roku, stwierdza się że „konieczny jest zrównoważony rozwój źródeł o trudno przewidywalnej charakterystyce pracy (przede wszystkim źródeł wiatrowych i solarnych), tak aby uzyskane możliwości produkcji energii elektrycznej przez te źródła (wraz z możliwościami produkcji energii elektrycznej przez elektrownię jądrową), nie prowadziły do powstawania nieuzasadnionych kosztów”.

W Prognozie zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku (2009), będącej kolejnym załącznikiem do Polityki energetycznej Polski do 2030 roku, określa się energetykę wiatrową jako kluczową do spełnienia celów polityki energetycznej, w zakresie 15% udziału energii odnawialnej w strukturze energii brutto (pkt 3.1. Prognozy…). Zakłada się, że w 2030 roku energia z elektrowni wiatrowych będzie wynosić około 18 TWh, co będzie stanowić ok.

8,2% przewidywanej produkcji całkowitej brutto (pkt 3.3. Prognozy…).

W Programie działań wykonawczych na lata 2009 – 2012 (2009), będącej trzecim załącznikiem do Polityki energetycznej Polski do 2030 roku, określono konieczność podjęcia działań mających na celu rozwój sieci przesyłowych i dystrybucyjnych na potrzeby rozwoju energetyki wiatrowej (Działanie 2.11.), oraz rewizję otoczenia prawnego w celu umożliwienia rozwoju morskich farm wiatrowych (Działanie 4.6.).

We Wnioskach ze strategicznej oceny oddziaływania polityki energetycznej na środowisko (2009), będących czwartym załącznikiem, określa się, iż ocena środowiskowych postanowień Polityki… (2009) będzie prowadzona z wykorzystaniem istniejących narzędzi statystycznych oraz danych i informacji gromadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska i Krajowego Systemu Inwentaryzacji Emisji. Analizy dotyczące dynamiki wzrostu podaży energii z energetyki wiatrowej będą sporządzane w systemie uproszczonych sprawozdań przedkładanych Radzie Ministrów corocznie, a w postaci pogłębionej analizy raz na cztery lata (pkt 6 Wniosków…).

Należy nadmienić, iż w listopadzie 2018 roku Ministerstwo Energii przedłożyło do konsultacji projekt dokumentu „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku”.

Kolejnym dokumentem strategicznym nawiązującym do energetyki wiatrowej jest Polityka klimatyczna Polski - Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020 (2003). Dokument ten został przyjęty przez Radę Ministrów dnia 04.11.2003 roku.

Zawiera on kierunki i strategie działań zmierzających do przeciwdziałania zmianom klimatu.

W dokumencie tym elektrownie wiatrowe, obok elektrociepłowni spalających biomasę oraz elektrowni wodnych, zostały uznane za najbardziej perspektywiczne technologie w Polsce z punktu widzenia osiągnięcia celów w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu (s. 40 Polityki…). Ponadto stwierdza się, że „Racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalnej lub biomasy, jest jednym z istotnych komponentów zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne (s. 39 Polityki…).

W dniu 7 grudnia 2010 r. Rada Ministrów przyjęła dokument pt.: Krajowy Plan Działania (KPD) w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (2010). „Określa on krajowe cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych zużyte w sektorze transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 r., uwzględniając wpływ innych środków polityki efektywności energetycznej na końcowe zużycie energii oraz odpowiednie środki, które należy podjąć dla osiągnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału OZE w wykorzystaniu energii finalnej” (me.gov.pl²⁰). W dokumencie tym, w zakresie rozwoju OZE w obszarze elektroenergetyki, przewiduje się przede wszystkim rozwój źródeł opartych na energii wiatru oraz biomasie. Ponadto określa on, iż relatywnie największą dynamikę wzrostu w latach 2006-2020 zanotuje energetyka wiatrowa (pięćdziesięciokrotny wzrost) (s. 5-6 KPD).

Podkreśla on również fakt, iż energetyka wiatrowa jest kluczowa z punktu widzenia osiągnięcia postawionego celu 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych w strukturze energii finalnej brutto w 2020 (s.139 KPD). W Krajowym Planie Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych dokonano przeglądu wszystkich polityk i środków służących rozwojowi OZE.

„Z punktu widzenia energetyki wiatrowej, poza ogólnymi mechanizmami wsparcia dla wszystkich odnawialnych źródeł energii, za zasadnicze wsparcie uznano specjalne zasady bilansowania handlowego dla farm wiatrowych, dzięki którym farmy te mogą zgłaszać do operatora systemu przesyłowego programy produkcji swojej energii na godzinę przed godziną rozpoczęcia produkcji” (Zajdler 2012). Środek ten wszedł w życie w 2007 roku. Ponadto w latach 2007-2013 w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Rozwój Przemysłu OZE funkcjonowały instrumenty finansowe wspierające budowę zakładów

20 Dostęp on-line: 15.04.2018

produkujących urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wiatru (s.25 KPD). Określono również działania odnoszące się do załącznika nr 3 Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku zmierzające do stworzenia warunków ułatwiających podejmowanie decyzji inwestycyjnych dotyczących budowy farm wiatrowych na morzu. Obejmują one:

1) „identyfikację barier prawnych uniemożliwiających lub utrudniających budowę farm wiatrowych na morzu – 2010 r.,

2) przygotowanie projektów zmian prawnych usuwających zidentyfikowane bariery, w szczególności zmian w ustawie o obszarach morskich RP i administracji morskiej – 2010 r.,

3) dokonanie rozstrzygnięć odnośnie zaangażowania Polski w budowę międzynarodowej morskiej kablowej linii energetycznej (Supergrid), kluczowej dla rozwoju morskich farm wiatrowych – 2010 r.,

4) wskazanie potencjalnych lokalizacji farm wiatrowych na obszarach morskich RP – 2010 r.” (s. 73-74 KPD).

Według raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK) (2011) powyższe działania zostały wykonane. Zidentyfikowano bariery prawne uniemożliwiające lub utrudniające budowę farm wiatrowych na morzu, na podstawie których przeprowadzono zmiany legislacyjne. Dokonano rozstrzygnięć odnośnie zaangażowania Polski w budowę międzynarodowej morskiej linii energetycznej (Supergrid). Wskazano również potencjalne lokalizacje dla budowy farm wiatrowych na obszarach morskich RP (Rozwój i wykorzystanie odnawialnych… 2011).

Zwrócono również uwagę, iż energia produkowana przez farmy wiatrowe charakteryzuje się niepełną przewidywalnością. Fakt ten sprawia, że dla odbiorców rynkowa wartość energii produkowanej przez farmy wiatrowe jest niższa, niż energii z elektrowni konwencjonalnych.

Jednakograniczenie wynikające z trudności w prognozowaniu produkcji energii zostało bardzo istotnie złagodzone poprzez wprowadzenie przez Operatora Systemu Przesyłowego nowych zasad zgłaszania do realizacji umów handlowych tych wytwórców. Mogą oni zgłaszać Operatorowi planowaną produkcję energii z godzinnym wyprzedzeniem (s. 75 – 76 KPD).

Kolejnym dokumentem strategicznym odnoszącym się do energetyki wiatrowej jest Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK, 2011). W dokumencie stwierdzono, że podstawowymi źródłami energii odnawialnej w Polsce są wiatr i biomasa.

Określono ponadto bariery dla rozwoju energii wiatrowej, którymi są: „konieczność rozbudowy infrastruktury na poziomie sieci przesyłowej, ciągłe zmiany pogody, nagłe zmiany siły wiatru, konieczność uwzględniania korytarzy powietrznych migracji ptaków i ochrony krajobrazu” (s.

25 KPZK). Zwrócono uwagę, iż największe elektrownie wiatrowe zlokalizowane są na północy

kraju, co przyczyniło się do rozwiązania problemu niedoinwestowania w zakresie infrastruktury energetycznej oraz poprawy bezpieczeństwa energetycznego na tym terenie (s.

53 – 55 KPZK). W Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (2011) zwrócono uwagę na konieczność przystosowania sieci krajowej do odbioru energii ze źródeł rozproszonych. W związku z tym sieć przesyłowa wysokiego napięcia zostanie rozbudowana, aby umożliwić przejęcie mocy z planowanych lądowych i morskich farm wiatrowych. Ponadto zadaniem planowania przestrzennego będzie wyznaczenie stref dla rozwoju energetyki wiatrowej (na poziomie krajowym i wojewódzkim) (s. 133 KPZK).

3.2.2.2. Akty normatywne

Akty normatywne obowiązujące w Polsce dotyczące energetyki wiatrowej można podzielić na cztery grupy: regulacje w zakresie energetyki, regulacje w zakresie ochrony środowiska, regulacje w zakresie podatkowym, regulacje w zakresie planowania i infrastruktury (Zajdler 2012).

Regulacje w zakresie energetyki

Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (zwana dalej UEW)

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz.U.

2016 poz. 961 t. j.) „określa warunki i tryb lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowych oraz warunki lokalizacji elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie istniejącej albo planowanej zabudowy mieszkaniowej” (art. 1 UEW). Zgodnie z artykułem 3 UEW lokalizacja elektrowni wiatrowej następuje wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W ustawie określono wymaganą odległość elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, która „jest równa lub większa od dziesięciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej mierzonej od poziomu gruntu do najwyższego punktu budowli, wliczając elementy techniczne, w szczególności wirnik wraz z łopatami (całkowita wysokość elektrowni wiatrowej)” (art. 4 UEW). Ponadto odległość ta wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od określonych form ochrony przyrody oraz od leśnych kompleksów promocyjnych, natomiast ustanawianie tych form ochrony przyrody oraz leśnych kompleksów promocyjnych nie wymaga zachowania tej odległości (art. 4 ust. 2 UEW). Nie jest ona również wymagana „przy przebudowie, nadbudowie, rozbudowie, remoncie, montażu lub

odbudowie budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa” (art. 4 ust. 3 UEW). Plany miejscowe określają maksymalną całkowitą wysokość elektrowni wiatrowej oraz obejmują co najmniej obszar wyznaczony przez dziesięciokrotność wysokości planowanej elektrowni wiatrowej (art. 7 UEW). W przypadku elektrowni wiatrowych funkcjonujących w dniu wejścia ustawy, a nie spełniających określonych przez ustawę warunków prawnych, „dopuszcza się jedynie przeprowadzenie remontu oraz wykonywanie innych czynności niezbędnych do prawidłowego użytkowania elektrowni, z wyłączeniem działań prowadzących do zwiększenia parametrów użytkowych elektrowni lub zwiększenia jej oddziaływań na środowisko” (art. 12 UEW). Ponadto

„pozwolenia na budowę dotyczące elektrowni wiatrowych, wydane przed dniem wejścia w życie ustawy (…) zachowują moc, o ile w ciągu 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy wydana zostanie decyzja o pozwoleniu na użytkowanie” (art. 13 ust. 2 UEW). Decyzje o warunkach zabudowy dotyczące elektrowni wiatrowych wydane przed dniem wejścia w życie ustawy tracą moc, chyba że przed dniem wejścia w życie ustawy wobec inwestycji nimi objętych wszczęto postępowanie o wydanie pozwolenia na budowę (art. 14 ust. 6 UEW). Natomiast studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w dniu wejścia w życie ustawy zachowują moc (art. 15 UEW). Jeżeli w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, planowana elektrownia wiatrowa nie spełnia wymogów w/w ustawy, organ administracji architektoniczno-budowlanej odmawia wydania pozwolenia na budowę, a organ prowadzący postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia (art. 15 ust. 3 UEW).

Ustawa o odnawialnych źródłach energii (zwana dalej UOZE)

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2018 poz. 1269 t. j.) definiuje szereg pojęć z zakresu energetyki odnawialnej. Jednym z nich są odnawialne źródła energii, za które uznano „odnawialne, niekopalne źródła energii obejmujące energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów” (art. 2 UOZE).

Ustawa określa m.in. zasady i warunki wykonywania działalności oraz mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (art.

1 UOZE). Ponadto określa „zasady wydawania gwarancji pochodzenia energii elektrycznej

wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii” (art.

1 UOZE). Ustawa zawiera również zasady realizacji krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych oraz warunki i tryb certyfikowania instalatorów mikroinstalacji, małych instalacji i instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 600 kW (art. 1 UOZE). Zgodnie z w/w ustawą, prosument, wytwarzający energię elektryczną ze źródeł odnawialnych w mikroinstalacjach, może oddać do sieci nadwyżkę wytworzonej energii, mogąc pobrać energię elektryczną według potrzeb z tej sieci w innym terminie w stosunku 1 do 07. Wyjątkiem są mikroinstalacje o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8 (art. 4 UOZE). Rozliczenia dokonuje się na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji (art. 4 UOZE). „Rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego w bieżącym okresie rozliczeniowym” (art. ust. 5 UOZE).

Ustawa reguluje również mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Jednym z nich jest możliwość utworzenia klastra energii. Jest to cywilnoprawne porozumienie, reprezentowane przez koordynatora, dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV. Ponadto klaster energii musi się znajdować na obszarze jednego powiatu lub 5 gmin (art. 2 UOZE). „Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z którym zamierza współpracować klaster energii, jest obowiązany do zawarcia z koordynatorem klastra energii umowy o świadczenie usług dystrybucji (art. 38a ust.

3 UOZE). Ustawa wprowadza również pojęcie spółdzielni energetycznej, której celem jest produkcja energii (art. 2 UOZE). Z punktu widzenia elektrowni wiatrowej jest to produkcja energii elektrycznej w instalacjach o mocy nie większej niż 10 MW (art. 2 UOZE). Spółdzielnia energetyczna będąca zamkniętym systemem dystrybucyjnym jest zwolniona z szeregu obowiązków wymienionych w art. 38b ust. 2 UOZE. Uznaje się ją za system zamknięty, jeżeli produkuje energię na własne potrzeby, liczba użytkowników nie przekracza 1000 oraz są zaopatrywani wyłącznie odbiorcy, którzy zawarli umowy kompleksowe (art. 38b ust. 1).

„Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z którym zamierza współpracować spółdzielnia energetyczna, jest obowiązany do zawarcia umowy o świadczenie usług dystrybucji” (art. 38b ust. 4 UOZE). Ustawa reguluje również kwestie związane z wydawanymi świadectwami pochodzenia. Świadectwo pochodzenia jest dokumentem potwierdzającym wytworzenie tej energii z odnawialnych źródeł energii. Przysługuje ono wytwórcom energii z

odnawialnych źródeł, w których wytworzono energię elektryczną przed dniem wejścia w życie ustawy (art. 44 UOZE). Świadectwo pochodzenia przysługuje przez okres 15 lat, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2035 r. (art. 44 ust. 5 UOZE). „Prezes URE informuje wytwórców o ilości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, dla których przysługuje świadectwo pochodzenia” (art. 44 ust. 9). Ustawa wprowadza również system aukcyjny będący systemem wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł. Wytwórca energii chcąc przystąpić do aukcji składa deklarację do Prezesa URE (art. 71 UOZE). „Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, w terminie do dnia 31 października każdego roku, maksymalną ilość i wartość energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wytworzonej oddzielnie w instalacjach odnawialnego źródła energii (…) która może zostać sprzedana w drodze aukcji w następnym roku kalendarzowym” (art. 72 UOZE). Prezes URE ogłasza, organizuje i przeprowadza aukcje nie rzadziej niż raz w roku, przedmiotem aukcji jest wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (art. 73 UOZE). Aukcje przeprowadza się odrębnie dla instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy

W dokumencie Czynniki lokalizacji elektrowni wiatrowych w Polsce (Stron 84-110)