Społeczne nastawienie do energetyki wiatrowej (na podstawie przeprowadzonej ankiety) ankiety)

W celu określenia społecznego nastawienia do energetyki wiatrowej przeprowadzono ankietę oraz wykorzystano metodę wywiadu pogłębionego. W pierwszej kolejności zapytano, jakie jest ogólne nastawienie respondentów do odnawialnych źródeł energii? Wyniki pokazano na ryc. 45. Zdecydowana większość respondentów określiła swoje nastawienie do OZE jako bardzo pozytywne (69,4%). Jedynie niewielka liczba osób (5%) określiła je jako negatywne bądź bardzo negatywne. Wynika to z tego, iż odnawialne źródła energii postrzegane są jako nowe technologie stanowiące alternatywę dla tradycyjnych źródeł energii. Respondenci kojarzyli je z rozwojem, zatem wyrażali swoją pozytywną opinię. Duża część ankietowanych łączyła ponadto paliwa kopalne z wieloma problemami zasłyszanymi w mediach. Nie zauważono związku między wiekiem, płcią, miejscem zamieszkania oraz wykształceniem respondentów, a ich nastawieniem do OZE. Wysokie ogólne poparcie dla odnawialnych źródeł energii przekładało się na pozytywne nastawienie do poszczególnych typów OZE (ryc. 46).

Najwyższa średnia ocen w skali 1 (bardzo negatywne) – 5 (bardzo pozytywne) przypadała elektrowniom słonecznym (4,6), elektrowniom wiatrowym (4,5) oraz elektrowniom wodnym (4,4). Ankietowani najniżej ocenili elektrownie na biomasę (3,6) oraz biogazownie (3,4).

Niskie oceny tych ostatnich wynikały w dużej mierze z braku wiedzy na temat tego typu instalacji. Ponadto część osób kojarzyła je z produkowanym nieprzyjemnym zapachem. Ogólne przychylne nastawienie do różnego rodzaju instalacji OZE świadczy o tym, iż społeczeństwo jest świadome potrzeby rozwoju sektora energetyki opartego na odnawialnych źródłach energii.

Należy podkreślić, że sprzeciwy osób do planowanej inwestycji np. w elektrownię wiatrową są często nagłaśniane w mediach, podczas gdy osoby ją popierające zazwyczaj nie afiszują się ze swoim poglądem.

151

Ryc. 45. Nastawienie respondentów do odnawialnych źródeł energii, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

Ryc. 46. Nastawienie respondentów (w skali 1 - 5) do określonych typów OZE, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

W dalszej kolejności ankietowani zostali poproszeni o wskazanie słów, które najlepiej opisują czym są (czym mogą być) elektrownie wiatrowe dla gminy respondenta (ryc. 47).

Uzyskane odpowiedzi również mają związek z ogólnym przychylnym nastawieniem badanych

69,4

Jakie jest Pani/Pana ogólne nastawienie do odnawialnych źródeł energii? nastawienie respondentów do różnych typów OZE (w skali 1 -5)

Jakie jest Pani/Pana nastawienie do

następujących odnawialnych źródeł energii? (na skali od 1 do 5, gdzie 1 bardzo negatywne, 5

-bardzo pozytywne)

152

do OZE, gdyż najczęściej wskazywane były opinie pozytywne. Wśród nich były to: zyski dla budżetu gminy (65,3%), szansa na rozwój (61,2%) oraz inwestycja na przyszłość (57,1%). W dalszej kolejności respondenci uznali, że elektrownie wiatrowe związane są z nowymi miejscami pracy (34,7%). Wśród negatywnych odpowiedzi najczęściej wskazywano na uciążliwe sąsiedztwo (10,2%). 6,1% ankietowanych stwierdziło, że jest to mało znaczący dodatek do budżetu gminy, a jedynie co 50 badany określił, iż jest to zagrożenie dla jakości życia. Warto zwrócić uwagę, że wśród osób z wykształceniem wyższym, jedynie co dziesiąta osoba wskazała jedną z negatywnych opinii. Należy również nadmienić, iż respondenci zamieszkujący mniej niż 1 km od turbiny wiatrowej, częściej wskazywali na uciążliwe sąsiedztwo. Wśród tych osób 15,3% udzieliło takiej opinii. W związku z tym, im taka inwestycja znajduje się bliżej miejsca zamieszkania, tym pozytywne nastawienie ulega osłabieniu.

Ryc. 47. Określenia opisujące czym są (czym mogą być) elektrownie wiatrowe dla mieszkańców gminy, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

65,3

Które słowa najlepiej opisują czym są/czym mogą być elektrownie wiatrowe dla Pani/Pana gminy? (proszę wybrać od

1 do 3 opcji)

153

Kolejne pytania dotyczyły stanu wiedzy respondentów na temat OZE. Zapytano jak oceniają zapis ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, zwiększający konieczną odległość turbiny wiatrowej od zabudowy mieszkaniowej do 10-krotności wysokości turbiny wiatrowej (ryc. 48)? Zapis ten w znacznym stopniu ogranicza możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych, gdyż dla dużych instalacji, odległość ta może wynosić ok.

1 km. W związku z tym, iż zabudowa mieszkaniowa na obszarach wiejskich często ma charakter rozproszony, możliwości lokalizacji inwestycji znacznie się ograniczyły.

Jednocześnie, odległość ta jest korzystna dla mieszkańców, gdyż w znacznym stopniu niweluje potencjalne uciążliwe sąsiedztwo elektrowni wiatrowej. Niemal połowa ankietowanych (49%) stwierdziła, iż nie ma zdania na temat przytoczonego zapisu ustawy. Może to oznaczać, że nie byli z nim zaznajomieni. Wśród pozostałych osób, większość (34,7%) uznała, iż zapis ten jest pozytywny. 16,3% oceniła go negatywnie. Należy zwrócić uwagę, iż osoby które oceniły go negatywnie mogą uważać, że zwiększenie koniecznej odległości turbiny wiatrowej od zabudowy mieszkaniowej jest niewystarczająca. Zatem odsetek osób popierających oddalenie turbin wiatrowych od zabudowy może być wyższy. Kolejnym pytaniem sprawdzającym wiedzę respondentów na temat OZE było określenie, jaki jest docelowy udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w Polsce do 2020 roku (ryc. 49)? Jak już wspomniano we wcześniejszej części pracy (rozdział 3.2.1) zgodnie z załącznikiem I dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE docelowy udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 roku dla Polski ma wynieść 15%.

Ankietowani, najczęściej wskazywali na udział 15% (33.3%) oraz udział 25% (33,3%).

Analizując częstości uzyskiwanych odpowiedzi, można uznać, iż wskazania respondentów miały charakter losowy. Biorąc pod uwagę uzyskane odpowiedzi na temat zapisu ustawy zwiększającego minimalną odległość turbin wiatrowych od zabudowy mieszkaniowej oraz na temat limitu udziału energii ze źródeł odnawialnych, można stwierdzić, że wiedza respondentów na temat OZE nie była duża.

154

Ryc. 48. Ocena zapisu ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, zwiększający konieczną odległość turbiny wiatrowej od zabudowy mieszkaniowej do 10-krotności wysokości turbiny wiatrowej przez respondentów, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

Ryc. 49. Wskazania docelowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w Polsce do 2020 roku przez respondentów, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

34,7%

16,3%

49,0%

Jak ocenia Pani/Pan, zapis ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, zwiększający konieczną odległość turbiny wiatrowej od zabudowy mieszkaniowej

do 10-krotności wysokości turbiny wiatrowej?

pozytywnie negatywnie nie mam zdania

20,0

33,3 33,3

13,3

0 5 10 15 20 25 30 35

5% 15% 25% 35%

odsetek wskazańrespondentów [%]

Jaki jest docelowy udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w

Polsce do 2020 roku?

155

Kolejne pytania dotyczyły opinii na temat polskiej polityki energetycznej. Zapytano czy energetyka wiatrowa jest ważna dla polskiej gospodarki (ryc. 50)? Zdecydowana większość uznała, że jest ważna (71,4%). Jedynie 8,2% respondentów wyraziła przeciwną opinię. 20,4%

ankietowanych nie miała zadania na ten temat. Pomimo niewielkiego udziału OZE w polskiej energetyce, zdecydowana większość respondentów uważała, że odgrywają one znaczącą rolę w gospodarce. Jeszcze większego poparcia ankietowani udzielili wspieraniu energetyki wiatrowej przez państwo (ryc. 51). Aż 91,8% badanych chciałoby, aby ten rodzaj OZE dofinansowywany był z budżetu kraju. Jedynie 2% respondentów była temu przeciwna. Można zatem jednoznacznie stwierdzić, że respondenci uważali energetykę wiatrową za ważny element gospodarki, który powinien być wspierany przez państwo. Takie stanowisko wyraziły również osoby, których nastawienie do OZE (w tym energetyki wiatrowej) było neutralne bądź negatywne.

Ryc. 50. Ocena ważności energetyki wiatrowej dla polskiej gospodarki przez respondentów, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

71,4%

8,2%

20,4%

Czy energetyka wiatrowa jest ważna dla polskiej gospodarki?

tak nie nie mam zdania

156

Ryc. 51. Udział (%) poparcia respondentów dla wspierania energetyki wiatrowej przez państwo, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet

Następnie zapytano respondentów, czy występujące zmiany klimatu stanowią istotny problem dla Polski (ryc. 52). Większość z nich uznała, że stanowi (67,3%). 22,4% badanych była odmiennej opinii, natomiast 10,2% nie miała na ten temat zdania. Można stwierdzić, że część badanych osób nie łączyła OZE z ich korzystnym wpływem na klimat, gdyż nie wszystkie osoby, które były bardzo pozytywnie, bądź pozytywnie nastawione do takiego rodzaju pozyskiwania energii uważały, że zmiany klimatu stanowią istotny problem dla Polski. Na tego rodzaju opinie respondentów mogło wpływać przekonanie, że zmiany klimatu nie występują, bądź występują w niewielkim stopniu, nie mogącym oddziaływać na klimat Polski. Dodatkową przesłanką mogła być również opinia, że działania podejmowane w Polsce na rzecz ochrony klimatu mają małe znaczenie w skali globalnej.

91,8%

2,0% 6,1%

Czy w Polsce energetyka wiatrowa powinna być wspierana przez państwo?

tak nie nie mam zdania

157

Ryc. 52. Opinie respondentów na temat istotności zmian klimatu dla Polski, wyniki badania z 2018 roku

Źródło: Opracowanie własne na podst. przeprowadzonych ankiet