Promocja NGO w dobie Internetu

Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych oddziałuje znacząco na zmiany w procesie zarządzania organizacjami, zwłaszcza w obszarze funkcji in-formacyjnej i komunikowania. Wykorzystanie Internetu w komunikacji ngowej organizacji wymaga wykorzystania zróżnicowanych form komunikacji dostosowanych do specyfi cznych potrzeb wewnętrznych i zewnętrznych od-biorców. Jednocześnie nie ulega wątpliwości, że korzystanie z nowych narzędzi sieciowych jest nie tylko najbardziej zauważalne, ale może również przynieść wymierne korzyści. W wyniku oddziaływania sieci powstają nowe obszary, w których podmioty mogą między innymi komunikować się, budować relacje, wymieniać (tj. udostępniać i uzyskiwać) informacje, kształtować opinie40. Po-dążanie za nowymi trendami w działaniach marke ngowych pozwala organiza-cjom na osiągnięcie przewagi konkurencyjnej41.

Komunikacja marke ngowa w Internecie nie jest łatwym przedmiotem badań. Jak pisze Filip Biały, „dochodzi w niej bowiem do efektu mul plikacji: jeżeli szereg form komunikacji i interakcji zapośredniczonych internetowo

wa-38 J. Kramer, System informacji i komunikacji marke ngowej wobec wyzwań gospodarki

opartej na wiedzy i mądrości, [w:] Komunikacja marke ngowa. Współczesne wyzwania i kierunki rozwoju, red. A. Bajdak, Katowice 2013, s. 10–11.

39 A. Bajdak, Wstęp, [w:] Komunikacja marke ngowa. Współczesne wyzwania i kierunki

rozwoju, op. cit., s. 8.

40 M Budzanowska-Drzewiecka, A. Lipińska, Wykorzystanie Internetu w komunikacji

mar-ke ngowej przedsiębiorstw w opinii menedżerów, „Komunikacja Społeczna” 2012, nr 4,

s. 12–13.

41 Więcej m.in. w: M. Dainton, E. Zellei, Communica on In Postmodern Integrated

runkowany jest rozwojem technicznym i innowacyjnością w dziedzinie sprzętu i oprogramowania, to internetową komunikację marke ngową cechuje dodat-kowo niezwykłe nowatorstwo w wykorzystywaniu istniejącego otoczenia w nie-konwencjonalny i kreatywny sposób. W rezultacie pojawiające się współcześnie formy marke ngu internetowego trudne są do ujęcia w sposób teoretyczny: są one raczej katalogiem nieustannie zmieniających się praktyk, zachowań związa-nych z reklamą, promocją i public rela ons”42.

Wdrożenie nowoczesnych narzędzi do marke ngu wymaga zmiany sposobu myślenia i działania w całej organizacji – zarządu oraz zespołu. Integracja i zacho-wanie spójności przekazów emitowanych przez organizację i jej członków do sze-roko rozumianego audytorium przez różne kanały komunikacyjne stanowi pro-blem złożony i wymagający nieustannego dopasowywania się do zmieniających się warunków43. Skuteczna realizacja komunikacji marke ngowej w Internecie wymaga od społeczników łączenia umiejętności w zakresie zarządzania, techno-logii oraz empa i – właściwego rozpoznania potrzeb i oczekiwań adresatów44.

Praktycy marke ngu wskazują, że współcześnie konieczne są działania zgod-ne z koncepcją marke ngu 4.0, który opiera się na trzech fi larach: pla orma in-ternetowa; społeczność klientów przyczyniająca się do realizacji idei społecznej odpowiedzialności; zmodyfi kowany marke ng MIX, w którym promocja realizo-wana jest dzięki budowaniu społeczności45. Za Agatą Rogalą można stwierdzić, że podstawą funkcjonowania we współczesnej konkurencyjnej rzeczywistości jest obecność organizacji w przestrzeni wirtualnej oraz budowanie więzi emo-cjonalnej z jej benefi cjentami i interesariuszami. Interesariuszami komunikacji marke ngowej są dziś m.in: bezpośredni benefi cjenci, pracownicy organizacji, lokalna społeczność, media, opinia publiczna, liderzy opinii oraz adresaci nieza-mierzeni. W związku z tym należy pamiętać, że w komunikacji marke ngowej przedmiotem oddziaływania jest szerokie audytorium46.

Istotną zmianą, z punktu widzenia działań z zakresu komunikacji marke n-gowej jest fakt, że ludzie przestali wierzyć komunikatom stricte reklamowym. W swoich wyborach kierują się autentycznością marek, zgodnością wyznawa-nych wartości i spójnością informacji dotyczących organizacji. Dla wielu

naj-42 F. Biały, Nowe media w komunikacji marke ngowej, „Nowe Media” 2010, nr 2, jesień–

zima, s. 57–58.

43 A. Rogala, Wyzwania zintegrowanej komunikacji marke ngowej w dobie społeczeństwa

informacyjnego, „Marke ng i Rynek” 11/2014, s. 57.

44 Jak ważny w komunikacji marke ngowej jest Internet?, h

p://nf.pl/manager/jak-wazny-w-komunikacji-marke ngowej-jest-internet,,47375,83 (dostęp: 20.09.2016).

45 F. Nowacki, Współczesna koncepcja marke ngu jako efekt zmian zachodzących w

gospo-darce światowej, [w:] Marke ng w 25-leciu gospodarki rynkowej w Polsce, red. A.

Czuba-ła, P. Hadrian, J. W. Wiktor, Warszawa 2014, s. 104–112.

bardziej wiarygodnym źródłem informacji stały się media społecznościowe47. Ważne są opinie innych użytkowników sieci, którzy zamieszczają różnorodne informacje dotyczące produktów czy usług na forach, blogach, w komentarzach czy tweetach. Konsekwencją jest wzrost znaczenia roli opiniotwórczej sieci. Jeśli wszystkie komunikaty – zarówno te przekazywane przez organizację, jak i adresatów jej działań – są spójne, marka zyskuje na autentyczności i przyciąga nowych klientów48. Małgorzata Molęda-Zdziech, w wywiadzie udzielonym ga-zecie „Polska The Times” zwróciła uwagę, że „wiarygodność a rozpoznawalność medialna to dwie odrębne kategorie. Wiarygodność to inaczej rzetelność, praw-dziwość. Dotyczy sfery kompetencji, a zatem decyduje, czy możemy być eksper-tem, autorytetem w danej dziedzinie. Rozpoznawalność medialna nie zależy od nas samych. Jest wynikiem podporządkowania się regułom mediów, zaakcep-towania ich logiki: nakierowania na sensację, niezwykłość, newsowość, perso-nalizację zagadnień”49. Współcześnie organizacje, chcące konkurować o uwagę publiczności i wpływać na postawy oraz zachowania społeczne, muszą w swoich działaniach komunikacyjnych pamiętać o obydwu elementach.

Koncepcje marke ngowe realizowane w Internecie, od momentu jego po-wstania do dziś, ciągle ewoluują. W okresie wczesnego rozwoju sieci jedyną for-mą „reklamy” była po prostu obecność w nowym medium, co już samo w sobie stanowiło wyznacznik pres żu i innowacyjności organizacji czy instytucji. Od połowy lat 90. aż do początku pierwszej dekady XXI w. dominowała w różnych formach reklama grafi czna, sprowadzająca się do statycznych i animowanych banerów internetowych, oznaczająca jednocześnie kładzenie dużego nacisku na wizualny aspekt obecności w internecie. Dynamiczny rozwój wyszukiwarki Go-ogle spowodował wzrost popularności reklamy opierającej się na tzw. linkach sponsorowanych. Szczególnie ważna jest tutaj możliwość sprofi lowania demo-grafi cznego i geodemo-grafi cznego wyświetlanych linków oraz kojarzenie ich z termi-nami wyszukiwanymi przez użytkownika. Pod koniec pierwszej dekady XXI w. rodzi się inbound marke ng, którego celem jest przyciągnięcie uwagi użytkow-nika oraz spowodowanie, by ów użytkownik nie miał problemu z odnalezieniem interesujących go treści50.

Jak czytamy na stronie sprawnymarke ng.pl, „Inbound Marke ng to stra-tegia marke ngowa, której sukces opiera się na podejmowaniu takich działań

47 O marke ngu w mediach społecznościowych można przeczytać m.in. w: D. Barefoot,

J. Szabo, Znajomi na wagę złota. Podstawy marke ngu w mediach społecznościowych, Warszawa 2011.

48 A. Rogala, op. cit., s. 60.

49 M. Molęda-Zdziech w rozmowie z Anną Dudek, „Polska The Times”, 4.08.2013, h p://

www.polskatimes.pl/artykul/960896,grozi-nam-nadmiar-celebrytow-z-malgorzata-moleda-zdziech-kulturoznawca-rozmawia-anna-j-dudek,id,t.html (dostęp: 22.09.2016).

w Internecie, by potencjalni klienci sami znaleźli to, czego szukają. Idea ta łączy elementy marke ngu internetowego w taki sposób, by zaangażować klientów w działania marke ngowe i tym samym zwiększyć ich lojalność wobec marki”51. Komponenty inbound marketingu

Źródło: opracowanie własne.

Wśród czterech podstawowych elementów inbound marke ngu wskazuje się: statystyki strony, przywiązanie do marki, konwersję i mierzenie efektywno-ści. Niestety wiele organizacji pozarządowych nie wie, jak efektywnie zwiększyć liczbę odwiedzin na swojej stronie internetowej52. Natomiast tym, od czego należy zacząć, jest stworzenie atrakcyjnego wyglądu strony, w tym m.in. inte-resujących i aktualnych treści, ciekawych materiałów na blogu czy w mediach społecznościowych (social media marke ng). Nie bez znaczenia jest również pozycjonowanie strony.

Przeobrażenie użytkownika odwiedzającego stronę w użytkownika zaanga-żowanego i oddanego sprawie jest niezwykle trudne. W tym procesie istotną

51 D. Zys, Inbound Marke ng – strategia przyszłości, h ps://sprawnymarke

ng.pl/inbo-und-marke ng-strategia-przyszlosci (dostęp: 22.09.2016).

52 Było to sygnalizowane w badaniach ankietowych i wywiadach przeprowadzonych przez

rolę odgrywa pierwszy kontakt potencjalnego benefi cjenta czy darczyńcy z or-ganizacją – czyli z jej stroną internetową. Ważne jest, by była ona tak zaprojekto-wana, aby dodawała wartości organizacji i jej misji, a także, by zawierała precy-zyjne wezwanie do działania. Uogólniając, strona internetowa to podstawowe środowisko, którym powinniśmy zarządzać, prowadząc inbound marke ng. Jak pisze Tomasz Winter, strona internetowa „to serce naszej komunikacji z odbior-cami, to tutaj mamy pełną kontrolę i wiele możliwości, aby bawić, edukować i budować relacje z potencjalnymi klientami. To tutaj możemy obserwować, a także analizować zachowanie i reakcje użytkowników, a następnie na tej pod-stawie udoskonalać nasze działania”53.

Nie ulega wątpliwości, że sam fakt posiadania strony www to jedno, a treści na niej zamieszczane, udostępniane w mediach społecznościowych, to zupełnie co innego (content marke ng). Istotą jest jakość zamieszczanych materiałów54. Należy sięgać do różnych form i rodzajów treści, które odpowiadają na potrzeby odbiorców. Content marke ng polega na publikacji interesujących, przydatnych i atrakcyjnych treści, których celem jest zainteresowanie zarówno ogólnej, jak i ściśle określonej grupy odbiorców. Na stronie whitepress.pl czytamy, że zada-niem content marke ngu, oprócz popularyzacji marek, jest również stworze-nie podstaw do budowania widoczności w Google, które promuje dobre treści. Warto pamiętać, że publikowanie oraz promocja popularnych i wysokiej jakości treści powoduje, że użytkownicy w sposób naturalny je udostępniają, co bezpo-średnio wpływa na poprawę pozycji strony w wyszukiwarce55.

Przyciągnięcie uwagi i zainteresowanie treścią jest pierwszym krokiem w po-zyskiwaniu benefi cjentów czy darczyńców przez organizację. Aby zmienić prze-lotną ciekawość w stałe zaangażowanie, konieczny jest konsekwentny, wielo-etapowy proces określany w branży marke ngowej lead nurturing. Chodzi tutaj o przeprowadzenie użytkownika przez różne etapy „dojrzewania”: od uświado-mienia potrzeby, przez zaznajomienie go z wariantami jej zaspokojenia, wyboru najlepszego wariantu, aż po ostateczną decyzję o zaangażowaniu56. Na każdym etapie konieczne jest korzystanie ze skutecznego content marke ngu oraz social

media marke ngu.

Terminem social media marke ng określa się wykorzystanie do działań mar-ke ngowych sieci społecznych, społeczności internetowych, blogów lub innego

53 T. Winter, Sekrety skutecznej receptury w Inbound Marke ngu, h

p://www.inbo- und-marketing.pl/2014/06/sekrety-skutecznej-receptury-w-inbound-marketingu-infografi ka (dostęp: 19.09.2016).

54 Do tej kwes i autorka odniosła się w swoich badaniach, których wyniki zostały

zaprezen-towane w drugiej części książki.

55 Content Marke ng Polska-Blog, h

ps://www.whitepress.pl/baza-wiedzy/content-mar-ke ng-polska-blog.

56 Więcej m.in. Przewodnik po Lead Nurturing, h p://nowymarke

rodzaju kanałów pozwalających na interakcję użytkowników z organizacją. Po-lega on na tworzeniu treści i ich zewnętrznej promocji w obrębie społeczności internetowych. Marke ng społecznościowy może zwiększyć świadomość marki organizacji, poszerzyć zasięg komunikatów dotyczących organizacji oraz tych przez nią tworzonych, spowodować wzrost wirtualnych rozmów na temat pożą-danych postaw i zachowań, podnieść popularność organizacji i jej rozpoznawal-ność w świecie wirtualnym i realnym57.

Organizacje pozarządowe w swych działaniach marke ngowych w mediach społecznościowych powinny się kierować kilkoma istotnymi zasadami. Przede wszystkim, sukces w tego typu mediach zależy w dużym stopniu od umiejętno-ści słuchania. Oznacza to konieczność czytania treumiejętno-ści publikowanych przez użyt-kowników i włączania się w dyskusje z grupą docelową organizacji. Strategia komunikacji marke ngowej w mediach społecznościowych powinna być moc-no skoncentrowana na budowaniu silnej marki organizacji, czyli skupiona na jej misji i celach. Jednocześnie trzeba urozmaicać przekaz o dodatkowe wartości. Treści musza przykuwać uwagę, zdumiewać, zaskakiwać, bawić. Należy pamię-tać o zasadzie „nie ilość, a jakość”. Innymi słowy, lepiej mieć 1000 fanów, którzy czytają, dzielą się treściami i je komentują, niż 10 000 odbiorców, którzy znikają po pierwszym kontakcie z naszym fanpage’em58. Dzięki lojalnym fanom i rzecz-nikom gotowym bronić organizacji, kiedy ktoś ją krytykuje, albo rozszerzającym zasięg nowych idei i komunikatów, marka NGO ulega wzmocnieniu59.

Social media marke ng, podobnie jak content marke ng, to strategia

długo-falowa, wymagająca cierpliwości. Nie przynosi sukcesu z dnia na dzień. Ważne jest budowanie sieci kontaktów i relacji z osobami, organizacjami i instytucjami, z którymi łączą organizację podobne wizje i cele. Mogą być one m.in. interesu-jącym źródłem użytecznych informacji, mogą udostępniać tworzone przez NGO treści, tym samym mogą pomóc w dotarciu do szerszej grupy adresatów. Nie można ignorować relacji z użytkownikami angażującymi się w interakcje z orga-nizacją poprzez kanały mediów społecznościowych. Stąd konieczne jest reago-wanie na każdą próbę kontaktu z organizacją, czy to poprzez prywatne wiado-mości, czy komentarze. Błędem jest publikowanie treści i „znikanie”, niereago-wanie na dyskusje, jakie wywołują udostępnione przez organizacje materiały60. Ostatnią istotną zasadą jest wzajemność, która ma szczególną wagę w śro-dowisku sieciowym. Wśród trzech najbardziej powszechnych zachowań sie-ciowych nawiązujących do zasady wzajemności należy wskazać: po pierwsze, inicjowanie interakcji, a zwłaszcza sytuacje, w których internauci spieszą z

po-57 J. Falls, E. Deckers, Media społecznościowe bez ściemy. Jak kreować markę, Gliwice 2012,

s. 41.

58 Na podstawie: S. Gunelius, 10 Laws of Social Media Marke ng, h

ps://www.entrepre-neur.com/ar cle/218160 (dostęp: 20.09.2016).

59 J. Falls, E. Deckers, op. cit., s. 43.

mocą nieznanym jednostkom; po drugie, sytuacje, w których internauci odwza-jemniają wyświadczoną przysługę; po trzecie – powstawanie więzi pomiędzy użytkownikami Internetu i budowanie na bazie tych więzi spersonalizowanych sieci i ponowoczesnych wspólnot. W cyberprzestrzeni nie ma narzędzi, które skłoniłyby lub zmusiłyby ludzi do współpracy, tym samym należy uznać, że sie-ciowa współpraca, w dużo większym stopniu aniżeli sieci kontaktów w realnym świecie, realizuje zasadę wolności i równości jednostek61.

Wskazanym na diagramie komponentem inbound marke ngu jest

on marke ng, który polega na automatycznym łączeniu pozyskanych danych

statystycznych z działaniami marke ngowymi, co ma ułatwiać marketerom sprawne i dokładne obliczanie zwrotu z prowadzonych działań marke ngowych (ROI). Z punktu widzenia marke ngu społecznego narzędzie to nie ma zbyt du-żego znaczenia. Działacze organizacji pozarządowych nie mierzą skuteczności swoich kampanii narzędziami i kryteriami znanymi z komercyjnych kampanii marke ngowych. Zainteresowanie wykazywane przez przedstawicieli grupy docelowej danej kampanii społecznej to jeden z głównych wskaźników powo-dzenia akcji, a ten można określić, m.in. liczbą odwiedzin stron www, liczbą fanów w mediach społecznościowych, udostępnień materiałów czy polubień zamieszczanych treści. W działaniach marke ngowych organizacji pozarzą-dowych w sieci liczy się dotarcie do grupy docelowej, zapamiętanie przez nią komunikatu, wzrost wiedzy, zmiana myślenia oraz wzbudzenie zaangażowania w daną sprawę, ale sukcesem jest wywołanie choćby najmniejszej zmiany, a nie osiągnięcie spektakularnego triumfu „rynkowego”62.

5.4. Podsumowanie

We współczesnym świecie działalność społeczna w dużym stopniu zależna jest od dostępu do nowoczesnych technologii i umiejętności ich wykorzystania. Szybkie zmiany technologiczne zwiększają potrzebę wdrażania nowych sposo-bów promocji NGO. Organizacje pozarządowe powinny wykorzystywać infor-macje i narzędzia komunikacyjne jako kapitał w dążeniu do zmiany społecznej. Celem nadrzędnym jest uświadomienie relatywnie rozproszonym jednostkom wspólnego problemu i zachęcenie ich do działania na rzecz zmiany.

Skuteczne działania marke ngowe w Internecie mają na celu przyciągać uwagę, prowokować oraz inspirować określone społeczności. Mobilizacja ludzi

61 J. Bierówka, Zasada wzajemności w społeczeństwie informacyjnym, Kraków 2009,

s. 123–125.

62 M. du Vall, Wartość dodana slaktywizmu – bierne klikanie jako nośnik zmiany, [w:]

Obli-cza Internetu. Sieciowe dyskursy. (Roz)poznawanie cyfrowego świata, red. M.

wokół ważnego problemu wymaga mocnego przekazu, jasnych celów i dobrego planu. Tylko w ten sposób media wirtualne mogą wpływać na kształtowanie pozytywnych postaw i zachowań63.

Skuteczna internetowa strategia marke ngowa organizacji pozarządowej wymaga długofalowych działań, cierpliwości, kreatywności oraz znajomości sposobu działania poszczególnych kanałów komunikacji. Niezależenie od charakteru podejmowanych działań, wszystkie powinny być spójne z misją oraz fi -lozofi ą danego podmiotu, aby tworzyć spójną całość64. Konieczne jest dbanie o jakość tworzonych materiałów oraz zaangażowanie działaczy społecznych w interakcje z odbiorcami treści udostępnianych przez ich organizacje. Szczegól-nie ma to znaczeSzczegól-nie przy korzystaniu z mediów społecznościowych, które stano-wią narzędzie komunikacyjne, „a to oznacza, że ludzie oczekują, że będziesz po drugiej stronie kanału, porozmawiasz z nimi i ich wysłuchasz. Spodziewają się, że nawiążesz z nimi dialog”65.

Ważnym jest również, aby pamiętać, że punktem wyjścia dla marke ngu społecznego są potrzeby i pragnienia docelowej grupy odbiorców, a nie potrze-by oraz pragnienia organizacji jako takiej. Marke ng społeczny wykorzystuje na-rzędzia charakterystyczne dla działalności komercyjnej, co służy osiąganiu przez organizacje pozarządowe celów cząstkowych. Te z kolei składają się na nadrzęd-ny cel marke ngowy, którym jest pozyskanie wpływu na postawy społeczne.

Wśród podstawowych korzyści, jakie daje obecność organizacji pozarządo-wej w Internecie oraz skuteczna strategia marke ngowa, należy wskazać: lepszą widoczność i rozpoznawalność samej organizacji jako marki, ale także jej mi-sji i celów; możliwość jednoczesnego dotarcia do bardzo wielu użytkowników; możliwość wielokanałowej, bezpośredniej oraz dwukierunkowej komunikacji z benefi cjentami, darczyńcami, sympatykami, ale też oponentami. Nie można zapominać również o tym, że szum wokół naszych „akcji” w sieci może przełożyć się na zainteresowanie działalnością organizacji mediów mainstreamowych.

63 M. du Vall, Info-aktywizm. Strategie komunikacyjne społeczników ery cyfrowej, [w:]

Hak-tywizm. Cyberterroryzm, haking, protest obywatelski, cyberaktywizm, e-mobilizacja,

red. M. Marczewska-Rytko, Lublin 2014, s. 109.

64 A. Traczyńska, Rola Internal Public Rela ons w kreowaniu wizerunku przedsiębiorstwa,

Warszawa 2012, s. 51–55.

Pierwsza część książki stanowi bazę teoretyczną dla podjętych przez autorkę badań, których wyniki zaprezentowane zostały w drugiej części publikacji. Jak zaznaczono we wstępie, ta część pracy zasadza się na rekonstrukcji i systematy-zacji podstawowych, z punktu widzenia jej tematu, zagadnień.

Głównym celem było umiejscowienie badanych podmiotów w krajobrazie współczesnych aktorów społecznych i politycznych. Stąd w rozdziale pierwszym podjęty został temat społeczeństwa obywatelskiego, którego emanacją są sku-tecznie działające organizacje pozarządowe. Społeczeństwo obywatelskie jest niewątpliwie bardzo pojemną i nośną kategorią, stąd istnieje wiele jego defi ni-cji. Bez względu na to, rozmaite defi nicje społeczeństwa obywatelskiego łączą wspólne cechy. Przede wszystkim takie społeczeństwo jest autonomiczne wzglę-dem instytucji państwa. Tworzą je podmioty nienależące do sektora fi nansów publicznych oraz mające niekomercyjny charakter. Podejmują one wszystkie działania, które nie są zabronione przez prawo i są akceptowane przez zasady moralne. Należy podkreślić, że zbiorową samoświadomość społeczeństwa oby-watelskiego charakteryzuje zainteresowanie wspólnym dobrem. Autonomicz-ność i samoświadomość są siłą napędową tych obywateli, którzy podejmując działania, m.in. w organizacjach pozarządowych, mają zapewnić optymalną re-alizację interesów wszystkich obywateli. NGO działające w społeczeństwie oby-watelskim edukują, integrują i mobilizują jednostki, które zrzeszają się w celu rozwiązywania określonych problemów społecznych. Istotną rolą odgrywaną przez reprezentantów społeczeństwa obywatelskiego jest prowadzenie dialo-gu z państwem, poprzez co kreowana jest sfera publiczna. Warto przypomnieć, że to właśnie na podmiotach społeczeństwa obywatelskiego spoczywa ciężar utrzymania skutecznej demokratycznej sfery publicznej. W konfrontacji z rzą-dem (tak globalnym, jak narodowym) aktorzy społeczeństwa obywatelskiego wykorzystują głównie informację i siłę widowni, dostrzegając korzyści płynące z odwzajemnianej współpracy obywateli i w ten sposób kształtują lub wzmac-niają wspólnoty społeczne.

Aby zakorzenić tytułowe organizacje pozarządowe w polskim krajobrazie istotne było zwrócenie uwagi na regulacje prawne sankcjonujące formalne aspekty funkcjonowania NGO na terytorium Polski. Ustawodawstwo polskie przewiduje trzy formy prawne tworzenia i funkcjonowania organizacji

pozarzą-dowych. Należą do nich: stowarzyszania, fundacje oraz organizacje działające