ROZDZIAŁ III. ZASTOSOWANIE METODYKI WALORYZACJI TERENU
3.4. Skumulowane wartości walorów środowiska w obszarach modelowych
3.4.1. Skumulowane wartości walorów środowiska w obszarze krakowskim
W obszarze krakowskim, wartości podobszarów o kolejnych kategoriach walorów środowiska zostaną podane w kolejności typów podobszarów wskazanych w rozdz. 2.1. W nawiasie wskaŜę rodzaje i wartości najwaŜniejszych zmiennych, spośród uŜytych przy wyliczaniu wartości niektórych podobszarów. Dotycz to sytuacji zastosowania obliczeń, według metod pomocniczych prezentowanych w rozdz. 2.2.
Walory typu ekologicznego
1,000 - ostoja cząstkowa 444t Dolina Prądnika w Ojcowie - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze międzynarodowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 1,000);
0,945 - ostoja cząstkowa 442aa Dolinki Jurajskie - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze międzynarodowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,890);
0,895 - ostoja cząstkowa 442dd Bielany-Tyniec - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze krajowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,890); 0,880 - ostoja cząstkowa 442u Jaskinia Nietoperzowa - w obszarze węzłowym sieci
ECONET-PL, o randze międzynarodowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,760);
0,865 - ostoje cząstkowe 442w Jaskinia Ciemna i 442v Jaskinia Racławicka - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze międzynarodowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,730);
0,825 - ostoje cząstkowe 442s Jaskinia Koziarnia, 442x Jaskinia Maszycka
i 442y Jaskinia Mamutowa - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL,
o randze międzynarodowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,650);
0,815 - ostoja cząstkowa 442cc Okolice Liszek, Kryspinowa, Mnikowa - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze krajowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,730);
0,770 - część ostoi kompleksowej 442 Jura Krakowsko-Częstochowska (poza ostojami cząstkowymi) - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze międzynarodowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,540);
0,760 - ostoja cząstkowa 442bb Bukowa Góra - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze krajowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,620); 0,720 - część ostoi kompleksowej 442 Jura Krakowsko-Częstochowska (poza ostojami
cząstkowymi) - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze krajowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,540);
0,585 - ostoja 562 Puszcza Niepołomicka - w obszarze węzłowym sieci ECONET-PL, o randze krajowej (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,270);
0,500 - korytarz ekologiczny sieci ECONET-PL, o randze międzynarodowej; 0,450 - korytarz ekologiczny sieci ECONET-PL, o randze krajowej;
0,425 - ostoja 586 Potok Cedron - poza obszarem sieci ECONET-PL (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,050);
0,415 - ostoja 572 Kopalnia Soli w Wieliczce - poza obszarem sieci ECONET-PL (wartość bioróŜnorodności ostoi = 0,030);
0,350 - obiekty poza elementami sieci ECONET-PL oraz ostojami CORINE biotopes i elementami Wielkoobszarowego Systemu Ochrony Prawnej poza nimi, tj.: zabytkowe parki, rezerwaty przyrody, pomniki przyrody;
0,250 - projektowane obszary chronionego krajobrazu poza elementami sieci ECONET-PL oraz ostojami CORINE biotopes i elementami Wielkoobszarowego Systemu Ochrony Prawnej.
Walory typu rolno-leśnego (produkcyjne)
1,000 – gleby wymagające szczególnej ochrony występujące poza podobszarami z walorami typu ekologicznego;
1,000 – lasy produkcyjne lub potencjalnie produkcyjne oraz sady występujące poza podobszarami z walorami typu ekologicznego;
1,000 – rybne stawy hodowlane występujące poza podobszarami z walorami typu ekologicznego;
0,500 – gleby wymagające szczególnej ochrony występujące w podobszarach z walorami typu ekologicznego lecz poza obiektami przyrodniczymi chronionymi prawnie;
0,500 – lasy produkcyjne lub potencjalnie produkcyjne oraz sady występujące w podobszarach z walorami typu ekologicznego lecz poza obiektami przyrodniczymi chronionymi prawnie;
0,500 – rybne stawy hodowlane występujące w podobszarach z walorami typu ekologicznego;
0,500 – lasy w stanie zmian występujące poza podobszarami z walorami typu ekologicznego.
Walory typu wodnego (uŜytkowe)
0,650 – obszar wymagający najwyŜszej ochrony (ONO) głównego zbiornika wód podziemnych (GZWP) nr 451 (13,2 – wartość zbiornika; 3,0 – wskaźnik przeliczeniowy dla zagwarantowania właściwej ochrony tego naturalnego zbiornika wód);
0,590 – zlewnia Wisły powyŜej ujęcia wód przemysłowych (3,0 – wartość wody; 98 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
0,570 – zlewnia Raby powyŜej ujęcia wód komunalnych (5,0 – wartość wody; 56,71 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
0,480 – obszar wymagający wysokiej ochrony (OWO) GZWP nr 451 (13,2 – wartość zbiornika; 2,2 – wskaźnik przeliczeniowy);
0,370 – ONO wód leczniczych Swoszowic, identyfikowany z ich obszarem górniczym (7,8 – wartość zbiornika, gdyŜ: 0,8 - woda cenna terapeutycznie; 5,0 – bardzo dobra jakość wody, ale brak izolacji jej naturalnego zbiornika;
1,25 – kuracjusze mogą korzystać z wody podobnego typu chemicznego w pobliskim Matecznym; 1,25 – rezerwy wodne Swoszowic szacuje się na 25-75 %; 2,0 – wskaźnik przeliczeniowy);
0,330 – strefa wymagająca najwyŜszej ochrony (SNO) głównego uŜytkowego poziomu wodonośnego (GUPW) na północ od Krakowa (10,0 – wartość zbiornika; 2,0 – wskaźnik przeliczeniowy);
0,300 – ONO GZWP nr 326 (9,0 – wartość zbiornika; 2,0 – wskaźnik przeliczeniowy); 0,230 – ONO GZWP nr 409 (7,1 – wartość zbiornika; 2,0 – wskaźnik przeliczeniowy); 0,220 – OWO GZWP nr 326 (9,0 – wartość zbiornika; 1,5 – wskaźnik
przeliczeniowy);
0,180 – OWO GZWP nr 409 (7,1 – wartość zbiornika; 1,5 – wskaźnik przeliczeniowy);
0,090 – zlewnia Dłubni powyŜej ujęcia wód komunalnych (3,0 – wartość wody; 14,18 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
0,090 – strefa wymagająca wysokiej ochrony (SWO) GUPW na północ i na południe od Krakowa (5,0 – wartości zbiorników; 1,1 – wskaźnik przeliczeniowy); 0,050 – zlewnia Sanki powyŜej ujęcia wód komunalnych (3,0 – wartość wody;
8,10 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
0,050 – zlewnia Rudawy powyŜej ujęcia wód komunalnych (1,0 – wartość wody; 22,28 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
0,030 – ONO GZWP nr 443 i nr 450 (<2,0 – wartości zbiorników; 1,0 – wskaźnik przeliczeniowy);
0,010 – OWO GZWP nr 443 i nr 450 (<2,0 – wartości zbiorników; 0,5 – wskaźnik przeliczeniowy);
<0,010 – zlewnia Skawinki powyŜej ujęcia wód komunalnych (3,0 – wartość wody; 0,25 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
<0,010 – zlewnia Prądnika-Białuchy powyŜej ujęcia wód przemysłowych (1,0 – wartość wody; 1,00 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym);
<0,010 – zlewnia Dłubni powyŜej ujęcia wód przemysłowych - do zlewni ujęcia dla wód komunalnych (0,5 – wartość wody; 1,00 % - wielkość poboru wody w obszarze modelowym).
Walory typu krajobrazów kulturowych
1,000 – podobszar z Kopalnią Soli w Wieliczce wpisaną na Pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego;
0,350 – podobszar koncentracji obiektów dziedzictwa kulturowego i zabytkowe obiekty kultury materialnej poza nimi i poza ostojami CORINE biotopes; 0,200 – zabytkowe obiekty drewniane.
Walory typu miejsc pobytu człowieka
• w podobszarach pobytu stałego skupionego terytorialnie: 1,000 –uzdrowiskowo-sanatoryjnych;
1,000 –szpitalach, ośrodkach zdrowia lub zakładach opieki; 0,800 – wielogodzinnego pobytu dzieci i młodzieŜy;
0,700 – mieszkalnych rozproszonych; 0,600 – mieszkalnych skupionych;
0,500 – handlowo-usługowo-przemysłowych;
• w podobszarach pobytu okresowego rozproszonego terytorialnie:
0,900 – o znaczeniu międzynarodowym, szczególnie atrakcyjnych dla turystyki wędrownej;
0,875 – o znaczeniu krajowym, bardzo atrakcyjnych dla turystyki pobytowej; 0,850 – o znaczeniu regionalnym, atrakcyjnych dla turystyki pobytowej;
0,825 – o znaczeniu lokalnym, atrakcyjnych dla codziennej rekreacji lub wypoczynku świąteczno-weekendowego;
• w podobszarach pobytu okresowego skupionego terytorialnie: 0,780 – gminy Ojców;
0,760 – gmin Dobczyce i Myślenice; 0,740 – gminy Krzywaczka;
0,570 – gminy Rudawa i części rozproszonej zabudowy Krakowa w okolicy Tyńca; 0,560 – gmin: Bolechowice, Korzkiew i Mogilany;
0,550 – gmin: Aleksandrowice, Dębnik, Kobylany, Kryspinów, Liszki, Mników, Radziszów, Zabierzów, Zelków i Zielonki;
0,540 – gminy Droginia;
0,380 – gmin: Dziekanowice, Grabie, Grodzisko, Łazany, Modlnica, Morawica, Pieskowa Skała, Smardzewice, Staniątki i Wola Radziszowska;
0,370 – gmin: Bodzanów, Giebułtów, Głogoczów, Grodkowice, Karniowice, Niegowić, Niepołomice, Ochodza, Siepraw, Węgrzce Wielkie, Wieliczka i Zakliczyn, oraz Skawina (z wyłączeniem terenów przemysłowych) i części rozproszonej zabudowy Krakowa w okolicy Swoszowic;
0,360 – gmin: Cichawa, Czernichów i Gdów;
0,210 – gmin: Igołomia, Luborzyca, Raciborowice, Słomniki, Wawrzeńczyce, Więcławice i Wysocice;
0,200 – gmin: Biórków Wielki, Czechy, Czulice, Goszcza, Górka Kościelna, Kacice, Koniusza, Kościelniki, Niedźwiedź, Skała i Sieciechowice.
***
Obraz skumulowanych walorów środowiska obszaru krakowskiego, o wskazanych powyŜej wartościach podobszarów, prezentuje „Mapa kompensacyjna walorów środowiska w krakowskim obszarze modelowym”. Przy jej opracowywaniu skorzystałem z pomocy dr. D. Grodeckiego, który wygenerował sieć obliczeniową w programie AUTOCad Map wer. 2.0 i zaimportował ją do programu MapInfo Professional wer 4.1. Mapę wykonałem przy uŜyciu tego programu. WyróŜniłem na niej pięć typów barwnych pól podobszarów. Opisałem je dwoma orientacyjnymi skalami, liczbową i pojęciową, omówionymi w rozdz. 2.2. Skala pojęciowa uwypukla znaczenie walorów występujących w analizowanym obszarze, a skala liczbowa pozwala dostrzec ich wagę.
W obszarze krakowskim wartość Pmax = 8,43. NaleŜy uŜywać jej jako uniwersalnego Pmax przy analizie dowolnego obszaru. Pozwoli to porównywać róŜne obszary, analizowane odrębnie.