ROZDZIAŁ II. METODYKA WALORYZACJI TERENU
2.2. Opisy metod określania wartości walorów głównych komponentów
2.2.3. Walory wodne (uŜytkowe - terenów chroniących zasoby i ujęcia wód)
Presja człowieka moŜe obniŜyć walory środowiska wodnego. Stanowią je: wodne akweny hodowlane oraz zasoby wód uŜytkowych, a takŜe związane z akwenami wodnymi zasoby przyrodnicze.
Specyficznym aspektem uŜytkowania wód jest ich wykorzystanie do hodowli ryb. Ten walor środowiska wodnego uwzględniłem oszacowując wartość podobszarów z rybnymi stawami hodowlanymi. Potraktowałem je jako kategorię walorów środowiska typu rolno -leśnego - produkcyjną.
W ramach określania wartości bioróŜnorodności ostoi systemu CORINE biotopes uwzględniłem wartości zasobów przyrodniczych, związane z akwenami wodnymi.
W niniejszym rozdziale uwagę skoncentrowałem na wartości podobszarów, które chronią wody jako walor uŜytkowy, tj. chronią jakość zasobów wód uŜytkowych: leczniczych,
komunalnych i przemysłowych. Ich zbiorniki i obszary zasilania mogą znaleźć się w zasięgu
presji człowieka.
ZaleŜnie od rangi zbiornika wód podziemnych rozróŜniam:
• obszary wymagające ochrony; • strefy wymagające ochrony.
Obszary, dotyczą głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP). Zostały one
wskazane przez zespół A.S. Kleczkowskiego (1990). Strefy dotyczą głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW), tj. jednostek wodno-gospodarczych Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej (RZGW). W nawiązaniu do rozróŜnień prezentowanych
w Atlasie Hydrogeologicznym Polski (Paczyński [red.] i in. 1995), niezaleŜnie od rangi zbiornika (GZWP lub GUPW), strefy dotyczą teŜ poziomów stanowiących główne lub jedyne
źródło zaopatrzenia komunalnego w obszarach deficytowych oraz stref alimentacyjnych duŜych ujęć komunalnych. Ponadto, zarówno w odniesieniu do obszarów jak i do stref,
wyróŜniam dwa stopnie wymaganej w nich ochrony wód podziemnych, pozostając przy rozróŜnieniu i nazewnictwie zastosowanym przez zespół A.S. Kleczkowskiego (1990):
• najwyŜszy stopień ochrony; • wysoki stopień ochrony.
Proponuję, aby w przypadku wód podziemnych wyodrębnić następujące podobszary regionalnych stref ochrony poziomów wodonośnych, jako odrębne kategorie walorów środowiska typu wodnego - uŜytkowych:
[1] w odniesieniu do wód leczniczych lub wód wykazujących właściwości lecznicze
(tj. typów wód wymienianych w aktach prawnych, które obowiązywały od 2001 r.):
• obszary wymagające najwyŜszej ochrony (ONO) zasilania wód leczniczych, a gdy nie są one udokumentowane to obszary górnicze takich wód;
• obszary wymagające wysokiej ochrony (OWO) zasilania wód leczniczych, a gdy nie są one udokumentowane to obszary górnicze takich wód;
• obszary wymagające najwyŜszej ochrony (ONO) zasilania wód wykazujących właściwości lecznicze;
• obszary wymagające wysokiej ochrony (OWO) zasilania wód wykazujących właściwości lecznicze;
[2] w odniesieniu do wód słodkich z głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP)
wymagających szczególnej ochrony (Kleczkowski [red.] i in. 1990):
• obszary wymagające najwyŜszej ochrony (ONO) głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP);
• obszary wymagające wysokiej ochrony (OWO) głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP);
[3] w odniesieniu do wód słodkich w jednostkach wodno-gospodarczych Regionalnych
Zarządów Gospodarki Wodnej (RZGW) i w innych jednostkach podobnego typu (Paczyński [red.] i in. 1995):
• strefy wymagające najwyŜszej ochrony (SNO) głównych stref alimentacyjnych dla izolowanych poziomów z wodami o dobrej i trwałej jakości, występujących w obrębie głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW);
• strefy wymagające najwyŜszej ochrony (SNO) stref alimentacyjnych duŜych ujęć komunalnych występujących w głównych uŜytkowych poziomach wodonośnych (GUPW) lub w głównych zbiornikach wód podziemnych (GZWP);
• strefy wymagające wysokiej ochrony (SWO) izolowanych poziomów o ograniczonych zasobach, lecz o dobrej i trwałej jakości wód, występujących w głównych uŜytkowych poziomach wodonośnych (GUPW);
• strefy wymagające wysokiej ochrony (SWO) wód stanowiących główne lub jedyne źródło zaopatrzenia komunalnego w obszarach deficytowych, występujących w obrębie głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW) lub w głównych zbiornikach wód podziemnych (GZWP);
• strefy wymagające najwyŜszej ochrony (SNO) głównych stref alimentacyjnych izolowanych poziomów z wodami dobrej jakości w obrębie głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW);
• strefy wymagające najwyŜszej ochrony (SNO) stref alimentacji duŜych ujęć komunalnych występujących w głównych uŜytkowych poziomach wodonośnych (GUPW) lub w głównych zbiornikach wód podziemnych (GZWP);
• strefy wymagające wysokiej ochrony (SWO) głównych stref alimentacyjnych izolowanych poziomów z wodami dobrej jakości, ale o ograniczonych zasobach, występujących w głównych uŜytkowych poziomach wodonośnych (GUPW); • strefy wymagające wysokiej ochrony (SWO) zbiorników wszystkich innych wód
uŜytkowych poza wymienionymi powyŜej a występujących w głównych uŜytkowych poziomach wodonośnych (GUPW).
Lista kategorii walorów środowiska typu wodnego - uŜytkowych, przedstawiona powyŜej, wymaga poszerzenia. Proponuję, aby uzupełnić ją o podobszary:
• regionalnych stref ochrony zlewni rzek powyŜej komunalnych ujęć wód powierzchniowych;
• regionalnych stref ochrony zlewni rzek powyŜej przemysłowych ujęć wód powierzchniowych.
Wartości wymienionych kategorii walorów środowiska zostaną określone w kolejnych rozdziałach pracy. W tym celu skorzystam z kryteriów procedury waloryzacyjnej słodkich wód podziemnych (Paczyński [red.] i in. 1995). Jej ogólne załoŜenia przytaczam poniŜej, aby
nie powtarzać ich kaŜdorazowo przy opisie kolejnych metodyk.
Procedura określania wartości analizowanego poziomu wodonośnego uwzględnia
• wśród kryteriów głównych: • cztery klasy jakości wody,
• wśród kryteriów uzupełniających:
• dostępność wód powierzchniowych jako alternatywnego źródła zaopatrzenia, • deficytowość obszaru, wyraŜoną stanem rezerw zasobów wód podziemnych. Wskaźniki przeliczeniowe pozwalają ustalić:
• relację analizowanego poziomu wodonośnego do innych poziomów wodonośnych w kraju lub w regionie;
• relację analizowanego poziomu wodonośnego do alternatywnych zasobów wód powierzchniowych;
• rolę regionalnych stref ochronnych analizowanego poziomu wodonośnego (tj. ONO i OWO GZWP oraz SNO i SWO GUPW).
a) metoda określania wartości stref ochrony wód mineralnych
W pracy zespołu A.S. Kleczkowskiego (1990) zawarte są kryteria wyznaczania obszarów wymagających najwyŜszej ochrony (ONO) oraz obszarów wymagających wysokiej ochrony (OWO) wód podziemnych. Na załączonych do niej mapach wskazano obszary ONO i OWO w Polsce. Są wśród nich obszary chroniące zbiorniki wód mineralnych. W przypadku, gdy wody mineralne z tych zbiorników wykorzystywane są w balneoterapii miały na ogół status wód leczniczych, nadany Rozporządzeniem Rady Ministrów (z 1994 lub 2001 r.).
Rzadziej były to wody dokumentowane od 2002 r. jako wody wykazujące właściwości lecznicze (Ustawa... 2002).
Przy ocenie wartości wód mineralnych, skorzystałem z procedury waloryzacyjnej obliczania wartości złóŜ słodkich wód podziemnych (Paczyński [red.] i in. 1995) - modyfikując ją. Proponuję, aby wartości obszarów ONO i OWO wód mineralnych (WL-ZL/ONO/OWO) wyliczać w następujący sposób:
max / / / 1 / / − − − − − − − ⋅ ⋅ ⋅ ⋅ = ONO L OWO ONO ZL L W ZL L ZL L ZL L t OWO ONO ZL L W Q W W W α β (8)
Poszczególne symbole oznaczają:
Wt - wartość wody leczniczej lub wody wykazującej właściwości lecznicze jako surowca balneologicznego (wartość terapeutyczna);
W1L-ZL - jednostkowa wartość zbiornika wód leczniczych lub wód wykazujących właściwości lecznicze;
αL-ZL - alternatywna dostępność wód tego samego typu chemicznego (leczniczych lub wykazujących właściwości lecznicze);
βL-ZL - deficytowość obszaru występowania wód leczniczych lub wód wykazujących właściwości lecznicze;
QW-L-ZL/ONO/OWO - wskaźnik przeliczeniowy dla obszaru ONO lub OWO, weryfikujący wartość waloryzacyjną (WL) zbiornika wód leczniczych lub zbiornika wód wykazujących właściwości lecznicze (WL=W1L-ZL⋅αL-ZL⋅βL-ZL) - jak w tabeli 2;
WL/ONO-max = 33,75 - maksymalna wartość obszaru ONO zbiornika wody leczniczej.
Dla wód jako surowca balneologicznego, wyróŜnionych przez R. Skrzypczaka (2002), proponuję następujące wartości Wt:
1,0 pkt - wody unikatowe lub potencjalnie unikatowe;
0,8 pkt - wody bardzo cenne lub potencjalnie bardzo cenne;
0,5 pkt - wody cenne lub potencjalnie cenne.
Proponuję, aby jednostkową wartość zbiornika wód leczniczych lub zbiornika wód wykazujących właściwości lecznicze (W1L-ZL) określać podobnie jak w procedurze
waloryzacyjnej dla wód słodkich. NaleŜy zatem uwzględnić trzy stopnie izolacji wód. PoniewaŜ dla kuracji pitnych jakość tych wód musi być bardzo dobra, a dla kuracji kąpielowych przynajmniej dobra, stopień izolacji wskazuje na ich potencjalne zagroŜenie zanieczyszczeniem. Przez analogię do procedury waloryzacyjnej proponuję następującą punktację:
10 pkt - izolacja dobra, umownie >150 m nadkładu; 7 pkt - izolacja częściowa, umownie 50-150 m; 5 pkt - brak izolacji, do 50 m.
Alternatywną dostępność wód tego samego typu chemicznego (αL-ZL), leczniczych
w procedurze waloryzacyjnej dla wód słodkich. Proponuję do takiej samej skali punktowej odnieść następujące sytuacje:
1,00 pkt - dostępne jest inne ujęcie dla tych samych kuracjuszy, bez potrzeby organizowania specjalnego transportu;
1,25 pkt - udostępnienie innego ujęcia wymaga zorganizowania dla tych samych kuracjuszy specjalnego transportu;
1,50 pkt - inne ujęcie znajduje się poza zasięgiem tych samych kuracjuszy.
Deficytowość obszaru występowania wód leczniczych lub wód wykazujących właściwości lecznicze (βL-ZL) - takŜe określana analogicznie jak w procedurze waloryzacyjnej
dla wód słodkich - oznacza:
1,50 pkt - rezerwy zasobowe < 25%; 1,25 pkt - 25-75%;
1,00 pkt - >75%.
Wartości waloryzacyjne zbiorników wód leczniczych i zbiorników wód wykazujących właściwości lecznicze (WL) są niemal takie same jak wartości W w klasyfikacji waloryzacji
dla zbiorników słodkich wód podziemnych (Paczyński [red.] i in. 1995). Mieszczą się jednak w czterech interwałach (a nie w pięciu), gdyŜ dla najcenniejszego zbiornika wody mineralnej wymagającego utworzenia ONO wartość WLmax=11,25. Pominąłem zatem wartość WL=W>15, a interwał W=10-15 zastąpiłem wartością WL>10.
Wskaźniki przeliczeniowe dla ONO i OWO zbiorników wód mineralnych przyjąłem przez analogię do wspomnianej klasyfikacji waloryzacji. Dla ONO są to maksymalne wartości z interwału wartości Qw, a dla OWO - minimalne. Wartości maksymalne dla ONO odzwierciedlają potrzebę większej ochrony obszaru zasilania zbiornika niŜ w przypadku utworzenia dla niego OWO. Zespół B. Paczyńskiego (1995) nie podaje wartości Qw dla
W<2,0. Ze względów obliczeniowych, wartości waloryzacyjnej WL=W<2,0 przypisałem dla ONO wartość QW-L-ZL/ONO=1,0 a dla OWO QW-L-ZL/OWO=0,5. Wartości i wskaźniki zestawiłem w tab. 2.
Maksymalna wartość zbiornika wody mineralnej - wspomniane WLmax=11,25 - dotyczy unikatowej wody leczniczej (1,0 pkt). Jej jakość musiała by być bardzo dobra, choć zbiornik
mógłby być prawie nie izolowany i dlatego wymagałby utworzenia ONO (5 pkt). Jego rezerwy zasobowe musiały by być małe (1,5 pkt). Kuracjusze nie mogliby mieć moŜliwości skorzystania z alternatywnego ujęcia z innego zbiornika (1,5 pkt). Dla takiego zbiornika wskaźnik przeliczeniowy wynosi QWL/ONO=3,0.
Tabela 2
Wartości waloryzacyjne zbiorników
wód leczniczych i wód wykazujących właściwości lecznicze (WL)
oraz wskaźniki przeliczeniowe ich ONO (QW-L-ZL/ONO) i OWO (QW-L-ZL/OWO)
Wartości waloryzacyjne Wskaźniki przeliczeniowe
WL QW-L-ZL/ONO QW-L-ZL/OWO
<2,0 1,0 0,5
2,1-5,0 1,4 1,1
5,1-10,0 2,0 1,5
>10 3,0 2,2
Źródło: R. Skrzypczak (2000) na podstawie B. Paczyński, red., i in. (1995)
b) metoda określania wartości stref ochrony słodkich wód podziemnych
Strefy ochrony słodkich wód podziemnych są podobszarami o kolejnych kategoriach walorów środowiska typu wodnego - uŜytkowych. Ich wartości określiłem korzystając z klasyfikacji waloryzacji opracowanej dla słodkich wód podziemnych (Paczyński [red.] i in. 1995). Wartościom zbiorników (W) odpowiadają w niej interwały wartości wskaźników
przeliczeniowych (Qw). Autorzy klasyfikacji stwierdzają, Ŝe wskaźnik Qw "... odgrywa waŜną rolę przy wydzielaniu regionalnych stref ochronnych...". Dla obszarów ONO lub stref SNO
przyjąłem maksymalne wartości z tych interwałów, a dla OWO i SWO - minimalne (tab. 3). Wartości maksymalne dla ONO lub SNO odzwierciedlają potrzebę szczególnej ochrony obszaru lub strefy zasilania zbiornika zagroŜonego antropopresją. Większą, niŜ w przypadku
potrzeby utworzenia OWO lub SWO. Jednocześnie, jest ona tym większa im relatywnie cenniejszy jest zbiornik.
W odróŜnieniu od klasyfikacji waloryzacji (gdzie dla W< 2,0 nie podano wartości Qw), ze względów obliczeniowych wartości W=Wu< 2,0 przypisałem dla ONO/SNO wartość
Qw=1,0 a dla OWO/SWO wartość Qw=0,5.
Tabela 3
Wartości waloryzacyjne słodkich wód podziemnych w GZWP (W) lub GUPW (Wu) i wskaźniki przeliczeniowe dla ich ONO i SNO (QWmax) oraz OWO i SWO (QWmin)
Wartości waloryzacyjne Wskaźniki przeliczeniowe
W/Wu QWmax QWmin
<2,0 1,0 0,5
2,1-5,0 1,4 1,1
5,1-1,0 2,0 1,5
10,1-15,0 3,0 2,2
>15 3,5 3,5
Źródło: R. Skrzypczak (2000) na podstawie B. Paczyński, red., i in. (1995)
Obszary wymagające najwyŜszej ochrony - ONO
(wskazane dla głównych zbiorników wód podziemnych – GZWP przez A.S. Kleczkowskiego
[red.] i in. 1990)
Proponuję, aby wartości dla ONO (WONO) wyliczać według wzoru:
5 , 3 4 , 17 max ⋅ ⋅ =W Qw WONO (9)
Poszczególne symbole oznaczają:
W - wartość waloryzacyjna analizowanego GZWP (Paczyński [red.] i in. 1995); Qwmax - wartość wskaźnika przeliczeniowego dla ONO w odniesieniu do wartości
waloryzacyjnej (W) - jak w tab. 3;
17,4 - najwyŜsza wartość W w kraju - GZWP nr 401 Niecka Łódzka (KL)3; 3,5 - Qwmax dla GZWP nr 401.
Obszary wymagające wysokiej ochrony - OWO
(wskazane dla głównych zbiorników wód podziemnych – GZWP przez A.S. Kleczkowskiego
[red.] i in. 1990)
Proponuję, aby wartości dla OWO (WOWO) wyliczać korzystając z analogicznego wzoru jak dla obliczania WONO, lecz uwzględniając Qwmin w miejsce Qwmax (patrz wzór (9) i tab. 3). Mianownik proponowanego wzoru nie ulegnie zmianie, gdyŜ dla GZWP nr 401
Qwmin=Qwmax=3,5 pkt. A zatem: 5 , 3 4 , 17 min ⋅ ⋅ =W Qw WOWO (10)
Strefy wymagające najwyŜszej ochrony - SNO
(W Atlasie Hydrogeologicznym Polski — Paczyński [red.] i in. 1995, określane jako:
• izolowane fragmenty poziomów z wodami o dobrej jakości (oraz ich główne strefy alimentacyjne), występujące w głównych uŜytkowych poziomach wodonośnych (GUPW), zarówno w rejonach moŜliwej ingresji wód morskich, solanek lub wód zanieczyszczonych, jak i poza nimi, i wówczas o trwale dobrej jakości wód;
• strefy alimentacyjne duŜych ujęć komunalnych wykorzystujących wody głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW) lub głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP), zarówno w strefach moŜliwej ingresji wód morskich, solanek lub wód zanieczyszczonych, jak i poza nimi.)
3 Symbol i nazwa głównego zbiornika wód podziemnych (GZWP) według zespołu A.S. Kleczkowskiego (1990).
Proponuję, aby wartości dla SNO (WSNO) obliczać według wzoru: 5 , 3 4 , 17 max max ⋅ ⋅ =Wu Qw WSNO (11)
Poszczególne symbole oznaczają:
Wumax - dla GUPW maksymalna wartość z interwału wskazanego przez zespół B. Paczyńskiego (1995), lub dla duŜego ujęcia komunalnego, zaopatrywanego z GZWP, wartość tego zbiornika wskazana przez ów zespół;
Qwmax - wartość wskaźnika przeliczeniowego dla SNO wg tab. 3; dla GUPW w odniesieniu do jego wartości Wumax, a dla GZWP w odniesieniu do jego wartości W.
Wartość licznika wzoru (11) naleŜy odnieść do wartości najcenniejszego zbiornika wód podziemnych w kraju. Stąd jego mianownik jest analogiczny jak we wzorach (9) i (10).
Strefy wymagające wysokiej ochrony - SWO
(W Atlasie Hydrogeologicznym Polski — Paczyński [red.] i in. 1995, określane jako:
• izolowane poziomy, o ograniczonych zasobach, lecz o dobrej jakości wód występujących w obrębie głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW), zarówno w strefach moŜliwej ingresji wód morskich, solanek lub wód zanieczyszczonych, jak i poza nimi, i wówczas o trwale dobrej jakości wód;
• poziomy stanowiące główne lub jedyne źródło zaopatrzenia komunalnego w obszarach deficytowych, występujące w obrębie głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW) lub w głównych zbiornikach wód podziemnych (GZWP);
• zbiorniki w obrębie głównych uŜytkowych poziomów wodonośnych (GUPW), poza wymienionymi powyŜej, występujące w strefach moŜliwej ingresji wód morskich, solanek lub wód zanieczyszczonych.)
Proponuję, aby wartości dla SWO (WSWO) wyliczać w podobny sposób jak dla SNO (patrz wzór (11)). Przy określaniu wartości Wu i Qw naleŜy kierować się takimi samymi
ogólnymi zasadami w odniesieniu do GUPW i GZWP. W przypadku SWO w obliczeniach zamiast Wumax naleŜy przyjmować Wumin a zamiast Qwmax - Qwmin.
A zatem: 5 , 3 4 , 17 min min ⋅ ⋅ =Wu Qw WSWO (12)
c) metoda określania wartości stref ochrony ujęć wód powierzchniowych
W skali kraju, najwięcej wód dla celów komunalnych lub przemysłowych pobiera się z ujęć wód powierzchniowych. Na jakość tych wód negatywnie wpływa presja człowieka, wywierana na zlewnie rzek zasilających ujęcia. Stąd, dla analiz strategicznych istotne jest określenie wartości podobszarów z regionalnymi strefami ochrony zlewni powyŜej takich ujęć. Proponuję, aby obliczenia wartości nawiązywały do wielkości analizowanych obszarów. Obszary poddane analizom strategicznym nie mogą być mniejsze niŜ wyznaczone promieniem o długości 25 km.
Przyjąłem, Ŝe wartość omawianych podobszarów jest funkcją jakości i ilości wód pobieranych ze zlokalizowanych w nich ujęć. W obliczeniach naleŜy uwzględnić tendencję do poprawy stanu czystości środowiska w zlewniach. Ten dynamiczny proces ogranicza groźbę obniŜenia jakości wód w ujęciach. Na ocenę wartości podobszarów rzutuje takŜe ilość ujęć i ich udział w ogólnym poborze wód z analizowanego obszaru. Stąd, podobszary w obrębie tej samej zlewni, ale naleŜące do odrębnie analizowanych obszarów, mogą róŜnić się wartościami.
Proponuję, aby wartości podobszarów regionalnych stref ochrony zlewni rzek powyŜej miejsc ujęć wód powierzchniowych obliczać według wzorów (13) i (14); odpowiednio - dla celów komunalnych (WZRK) i przemysłowych (WZRP).
A zatem: max / 1 max / / 1 / / − − − − ⋅ ⋅ = P K U P K P K U P K ZRP ZRK W U W U W (13) i (14)
Poszczególne symbole oznaczają:
UK/P - udział procentowy poboru wód z ujęcia komunalnego/przemysłowego w sumarycznym poborze wód z analizowanego obszaru;
W1U-K/P - jednostkowa wartość punktowa wody z ujęcia komunalnego/przemysłowego;
UK/P-max = 100%;
Określenie jednostkowa wartość punktowa wody w odniesieniu do wód
powierzchniowych z ujęć komunalnych lub przemysłowych przyjąłem przez analogię do wartości W1 w procedurze waloryzacyjnej dla wód podziemnych (Paczyński [red.] i in. 1995). Wartość W1 wynika w niej ze stopnia izolacji wód podziemnych od zanieczyszczeń oraz zaleŜy od klasy jakości tych wód. W przypadku klasyfikacji wód powierzchniowych klasy ich czystości odpowiadały klasom jakości w klasyfikacji wód podziemnych. Wody powierzchniowe są przy tym całkowicie pozbawione izolacji od zanieczyszczeń. Przez analogię do wskazanej procedury przyjąłem zatem wartości punktowe W1U-K/P jak dla W1 w przypadku braku izolacji zbiornika.
Badania stanu czystości rzek wskazywały, Ŝe w skali roku zdarzały się pojedyncze przekroczenia dopuszczalnych wartości zanieczyszczeń dla wód powierzchniowych w odniesieniu do kryteriów fizyko-chemicznych lub bakteriologicznych. Proponuję, aby
wówczas w obliczeniach nie odnosić się do klas czystości tych wód w sposób standardowy, jeśli obserwacje z ostatnich 3 lat wskazują na stałą tendencję poprawy jakości wody. Ocenę ich jakości naleŜy wtedy odnieść wyłącznie do kryteriów hydrobiologicznych. Przy takim
zastrzeŜeniu co do oceny ogólnej klasy czystości wody, wartości W1U-K/P wynoszą:
5,0 pkt - dla wody o I klasie czystości ogólnej; 3,0 pkt - o kl. II;
1,0 pkt - o kl. III;
0,5 pkt - dla wody nie odpowiadającej normom (n.o.n.).
Ze względu na gospodarcze znaczenie duŜych ujęć proponuję, aby dla UK/P>50% przyjmować wartość punktową jak dla wody o czystości wyŜszej o jedną klasę, a dla UK/P>75% jak dla wody o czystości wyŜszej o dwie klasy.
Zapis w mianowniku wzorów (13) i (14) oznacza w rozpatrywanym obszarze całkowity pobór wód (100%) o I kl. czystości ogólnej (5 pkt) z hipotetycznego jednego ujęcia (odpowiednio: komunalnych, przemysłowych).
2.2.4. Walory krajobrazów kulturowych - metoda określania wartości obiektów