(PPR podczas okupacji)
Katastrofa wrześniowa odsłoniła całkowicie nieudolność, sprze- dajność i zdradę rządów sanacyjnych i w najboleśniejszy sposób przekonała naród polski o fałszywej i zgubnej polityce k lik i ozono
wej, reprezentującej klasę obszarniczo-kapitalistyczną. Rządy sana
cyjne spraw iły, że rok 1939 przyniósł narodowi polskiemu straszliwą niewolę, że społeczeństwo polskie było rozbite i wewnętrznie nie przygotowane do konsolidacji- sił dla w a lki z okupantem.
Mim o to ruch lewicowy nie ustał. Rozpoczął się proces skupiania się, powstały zorganizowane grupy lewicowe pod nazwą „Sierp i M ło t“ , „ Stowarzyszenie Przyjaciół Związku Radzieckiego“ i in n e ,.
które skupiały wokół siebie radykalną młodzież, byłych członków, K P P i socjalistów -jednolitofroritow ców. B y ły to, jednńk grupy luźne, brak im było jednolitego kierow nictw a, wyraźnie nakreślonej lin ii działania.-W tym okresie ciężkich zmagań klasy robotniczej i całego narodu polskiego potrzebna była nowa partia, bojowa, rewolucyjna, która potrafiłaby poprowadzić klasę robotniczą, a pod je j kie ro w n i
ctwem cały naród do w a łki z wrogiem, do w a lki o nową Polskę.
Taką nową, rew olucyjną, marksistowską partią klasy robotniczej, czołotvej, przodującej klasy narodu stała się Polska Partia Robotni
cza. Do tej nowej p a rtii największy w kład ideologiczny wnieśli daw
n i członkowie KPP, u podstaw tej p a rtii legła ideologia marksizmu- leninizmu. Polska Partia Robotnicza p otra fiła przezwyciężyć i od
rzucić ,błędy, które ciążyły na polskim ruchu robotniczym, potrafiła przezwyciężyć j^łędy luksemburgizmu, które nie zostały jeszcze do końca zlikw idowane w KPP.
W pierwszej swej odezwie do robotników, chłopów i inteligencji Polska Partia Robotnicza stwierdza:
„Polska klasa robotnicza musi przede wszystkim położyć kres rozbiciu we własnych szeregach.
Tego zjednoczenia klasy robotniczej dokonać może tylko bo
jowa partia robotnicza, która z doświadczenia polskiego ruchu robotniczego i tra d ycji w alk wyzwoleńczych narodu polskiego weźmie wszystko to co czyste, cc zdrowe, co cenne, a odrzuci to co zgnile, co nie w ytrzym ało próby życia“ .
Polska Partia Robotnicza rozumiała, że, aby w tak ciężkich w arun
kach zwyci żyć w walce o wyzwolenie narodowe, która łączyła się 67
nierozerwalnie z w alką o wyzwolenie społeczne, partia musi bv~
zdyscyplinowanym, zorganizowanym i karnym oddziałem. Dlatego l e i organizowała swe szeregi zgodnie'z leninow skim i zasadami budo
w y partii.
Istotą nakreślonego w c h w ili powstania PPR programu jest orga
niczna jedność trzech zasadniczych punktów .
1) w alka o wyzwolenie narodowe w nierozerw alnej łączności z w alką o wyzwolenie społeczne, pod hegemonią klasy robotniczej;
2) bezkompromisowa walka zbrojna z okupantem,
3) oparcie w a lk i o wyzwolenie narodowe i społeczne narodu pol
skiego o Związek Radziecki.
Żaden z tych trzech punktów nie b y ł traktow any w oderwaniu — wszystkie razem układały się w konsekwentny program w alki, pro-
- gram czynu. ,
Polska P artia Robotnicza stanęła przez to na konsekwentnie m- ternacjonalistycznym stanowisku, słusznie widząc istotę internacjo
nalizm u w poparciu wszelkim i siłam i w a lk i państwa socjalistyczne
go — ZSRR, zdając sobie w pełni sprawę z,tego, że ty lk o realizowany w ten sposób internacjonalizm może być podstawą prawdziwego patriotyzm u, podstawą w a lk i o wyzwolenie, narodowe. Właśnie dla
tego że PPR stanęła niezłomnie na gruncie wspólne] z ZSRR w alki, że°słusznie widziała w ZSRR główną siłę wyzwoleńczą, wiążąc z mą sprawę wyzwolenia Polski — właśnie dlatego PPR była jedyną par
tia która mogła od pierwszej c h w ili mobilizować masy ludowe do zwycięskiej, bezkompromisowej w a lk i z najeźdźcą, właśnie dlatego mogła odegrać czołową, decydującą rolę w historycznych zmagań ach
o wyzwolenie narodowe, i społeczne. #
Polska Partia Robotnicza była pierwszą w h is to rii polskiego ruchu robotniczego partią, która um iała należycie powiązać wszystkie te podstawowe elementy w a lk i i wcielać je w życie. W ro ku 1J43 K o
m ite t C entralny PPR opublikow ał program p artu pt. „O co w alczy
m y “ . W tej deklaracji programowej PPR stw ierdza;
Uwolniona spod jarzma hitlerow skiego Polska nie będzie i nie może być Polską sprzed września 1939 r., w któ re j masy pra
cujące miast i wsi b y ły odsunięte od władzy, od decydowania 0 losach k ra ju i narodu... Polska nie może być p ryw a tn ym fo l
w arkiem pasożytniczej, wstecznej i reakcyjnej w arstw y, za któ re j rządów naród polski zapłacił;najdroższą cenę — bo u tra - ta niepodległości. Przyszła Polska musi stanowić w gronie na
rodów świata czynnik pokoju, żyć w zgodzie i przyjaźni z sąsia
dującym i z, nią narodami... Taką Polskę powołać może do ży cia ty lk o w vsiłęk najszerszych mas ludowych. Okres okupacji h itle row skie j i narodowej niew oli dowiódł, ze walkę na smieic 1 życie o wolność i niepodległość Polski podniosły ty lk o te siły
s
społeczne, które reprezentują Polskg przyszłości. W pierwszym rzędzie, robotnicy, chłopi i' inteligencja pracująca“ .
Deklaracja sformułowała jasno tak żywotny, d!a mas; postulat po
w rotu Ziem Zachodnich do Polski.
Zdecydowanie, wychodząc z uznania prawa narodów do samosta
nowienia. postawiona również została sprawa ziem wschodnich:
“ ...Na wschodzie, na terenach zamieszkałych od wieków przez etniczną większość ukraińską i białoruską naród polski, któ ry krwawo opłaca własną wolność, uznając zasadę prawa naro
dów do samostanowienia, nie'może odmówić bratnim narodom ukraińskiem u i białoruskiepiu prawa określenia swej przyna
leżności państwowej zgodnie z wolą lu d u .. Reakcja polska ja-
* wnie i otwarcie wzywa naród polski do w ojny z. Sowietami o ziemie wschodnie. Cała polityka rządu emigracyjnego w Lon
dynie również idzie w tym kierunku. M im o okupacji h itle ro w skiej, mimo bezspornego faktu, że w arunkiem naszej riicpodle-
glości jest zwycięstwo A rm ii Czerwonej nad Niemcami —• re
akcja polska , wznosi modły o klęskę wojenną Sowietów“ . W sprawie s tru k tu ry śpołecznej i reform deklaracja programowa naszej p a rtii nakreśla jako konkretne zadania: unarodowienie cięż
kiego i średniego przemysłu, reformę rolną bez odszkodowania, bez
płatne szkolnictw o.,Deklaracja mówi wreszęie o w ie lk im planie, go
spodarczym, którego realizacja dźwignie przemysł i rolnictw o pol
skie, podniesie poziom życiowy najszerszych rpas pracujących, przy
czyni się do upowszechnienia k u ltu ry itd.
Program ten stwierdza jednocześnie, że nie wyczerpuje wszyst
kich postulatów i pragnień mas pracujących, że w ramach przysz
łego państwa demokratycznego klasa robotnicza dążyć będzie do zbudowania ustroju socjalistycznego.
Hasło w a lki o demokratyczną Polskę w ysuw ały w okresie okupa
c ji różne ugrupowania polityczne, ale deklaracja programowa naszej p a rtii słusznie stwierdza, że każda partia polityczna wkłada w po
jęcie dem okracji inną treść, zależną od oblicza klasowego danej par
tii. ♦
„Ten zgodny chór p a rty jn y na cześć dem okracji dowodzi tylko, że szerokie masy pracujące miast i wsi nie chcą powrotu takich stosunków społeczno-politycznych, które istn ia ły w Polsce' przed je j upadkiem“ — stwierdza deklaracja „O co walczym y“ .
Wszystkie istniejące i działające w okresie okupacji partie p o lity czne doskonale rozum iały, że do mas ludowych, które poznały w 1939 r. prawdziwe oblicze rządów sanacyjnych, które zapłaciły najdrożej za skutki tych rządów — że do tych mas ludowych nie można przyjść bez programu choćby i pozoru demokratycznego, bez haseł rzekomej w alki o przebudowę ustroju społecznego.
69
W swej deklaracji prograrpowej PPR rozprawia się z ty m i pseudo- dem okratyeznym i hasłami. Polska Partia Robotnicza dokładnie określa, co stanowi istotę demokracji, co stanowi istotę praw dziw o
ści i szczerości haseł demokratycznych i wolnościowych. Polska Par
tia Robotnicza stwierdza, że sprawdzianem takim jest przede wszyst
k im zagadnienie władzy — odpowiedź na pytanie, kto w rezultacie swej w a lk i ma ująć władzę w Odrodzonej Polsce. PPR-stała zdecy
dowanie na stanowisku ujęcia władzy przez klasę robotniczą na czele mas ludowych. W ówczesnych warunkach sprawdzian ten spro
wadzał się konkretnie do uznania następujących postulatów:
1. zerwanie z rządem em igracyjnym i jego krajow ą delegaturą,
2. przeciwstawienie się rozpalaniu w ojny domowej, którą .ro
dzima reakcja usiłowała rozpętać przeciwko siłom demokratycz- nym
3. konkretne uznanie postulatu unarodowienia wielkiego i śred
niego przemysłu,
4. konkretne uznanie postulatu reform y rolnej,
5. bezwarunkowe przyznanie ukraińskiej i białoruskiej ludności b. ziem wschodnich prawa do samostanowienia aż do oderwania się
i zjednoczenia z ZSRR, a w z,w:ązku z ty m zajęcie jedynie słusz
nej, pozytyw nej pozycji w stosunku do Związku Radzieckiego.
K to głosił hasła przebudowy przyszłej Polski, jednocześnie zaś Dopierał rząd em igracyjny i w jego ręce pragnął złożyć los Polski, kto organizował i propagował pod hasłem w a lk i z komunizmem wojnę domową, kto przemilczał lu b zbywał m glistym i ogólnikam i sprawę unarodowienia przemysłu, reform y rolnej, kto wreszcie w zyw ał na
ród do w ojny ze Związkiem Radzieckim o ziemie wschodnie, lansu
jąc teorię o dwóch wrogach — ten podszywał się ty lk o pod demokra
cję ten b y ł wrogiem Polski prawdziwie niepodległej, Polski, w k tó re j’ władza należy do ludu, ten pod osłoną demagogicznych haseł o dem okracji zmierzał do trzeciej Rzeczypospolitej obszainiczo-.ia- pitalistycznej.
A by należycie ocenić i zrozumieć treść i wartość deklaracji pro
gramowej Polskiej P a rtii Robotniczej należy porównać ją z progra
mem stronnictw wchodzących w skład rządu emigracyjnego.
Podstawę rządu emigracyjnego stanow iły cztery stronnictwa, wśród których i obok których u w ija li się jako kierow nicy polityczni starzy działacze sanacyjni. B y ły to: S tronnictw o Narodowe, Stron
nictw o Pracy, S tronnictw o Ludowe i Polska Partia Socjalistyczna, któ re j odpowiednikiem w k ra ju był W.R.N. („Wolność, Równość, Niepodległość1').
W arto specjalnie omówić deklaracje programowe W.R.JN.-u i bL-u, których kierow nictw o było opanowane przez prawicę, a które pró
b o w a ł" uchodzić za stronnictw a „dem okratyczne“ .
, Deklaracja ideowo-programowa ruchu ludowego“ , opublikowana 10
przez Stronnictwo Ludowe w następujący sposób u jm u je palące za
gadnienia p o lity k i wewnętrznej i zagranicznej:
„Ruch ludow y bez wahania w ziął udział w rządzie polskim
„P rzeciw samozwańczym organizacjom o charakterze w o j
skowym, przeciw spiskom mającym na c e lu 'w yw ołanie zamętu w ystąpim y czynnie i z całą rozporządzalną przez nas siłą“ . A więc niedwuznaczną zapowiedź rozpętania, w a lk bratobójczych przeciwko wszystkim, którzy nie będą chcieli podporządkować się reakcyjnem u samozwańczemu rządowi emigracyjnemu.
Oblicze, społeczne prawicowego kierow nictw a Stronnictwa Ludo
wego uja w niają następujące słowa:
„P rac podjętych nad odbudową i norm alizacją życia w odro
dzonej Polsce nie mogą paraliżować burzycielskie przew roty społeczne, ani też nie może osłabiać tempa tych prac zbyt po
spiesznie i nieracjonalnie przeprowadzona przebudowa spo
łeczna“ . /
Po tak obiecującej zapowiedzi następuje rów nie głęboka anali
za, że przyczyną nędzy i głodu ziemi w Polsce b y ł nadmiar ludno spełnieniem naszych najskrom niejszych uprawnień i żądań na wschodzie. Bez odzyskania tych granic Polska nie mogłaby w y konać swej ro li w środkowej Europie“ .
Idzie tu oczywiście o rolę nie ty lk o przedmurza, ale i odskoczni kapitalizm u przeciwko Zw iązkow i Radzieckiemu — do tego stresz
cza się stosunek do zagadnienia granic wschodnich i stosunek do Związku Radzieckiego. N ie'm ożna chyba było oczekiwać konkret
niejszej, pełniejszej i jaśniejszej odpowiedzi na nasze podstawowe pytania. „D eklaracja idfeowo - programowa Ruchu Ludowego“ , zre
dagowana przez prawicowe kierow nictw o, zasiadające w rządzie em igracyjnym za jednym stołem z endecją — stwierdza jasno, że pragnie on oddać władzę w Polsce w ręce obszamiczo-kapitalistycz
nego rządu emigracyjnego, że boi się jak ognia wszelkich reform społecznych, że gotowy jest wydać otw artą (a więc bratobójczą) walkę wszystkim elementom demokratycznym, że wreszcie uważa, iż granice wschodnie ustalone po inw azji Piłsudskiego na Związek
"1
Radziecki są najskrom niejszym (!) żądaniem. ,,Deklaracja ideowo - programowa Ruchu Ludowego“ stwierdza sama, że wszelkie je j pseudo - demokratyczne hasła są ty lk o frazesem, pod k tó ry m k ry je się plan restauracji Polski Becków i Składkowskich.
Podobny stosunek do wym ienionych zagadnień m iał WRN. Oto k ilk a charakterystycznych enuncjacji WRN w sprawie jego stosun
ku do oblicza przyszłej Polski, do PPR, do Związku Radzieckiego.
„Program Polski Ludow ej“ — opublikow any przez WRN stwierdza
m. in.: ,
„Reformę rolną przeprowadzą dekrety przez wywłaszczenia większych obszarów. Dekrety przeprowadzą również wywłasz
czenie i przekazanie państwu, samorządowi i spółdzielczości d oj
rzałych do uspołecznienia przedsiębiorstw przem ysłowych“ . Nie można chyba bardziej mglisto i perfidnie określić swego stor ju n k u do przeobrażeń społecznych.
Takie określenie ja k „większe obszary", „dojrzałe do uspołecz
nienia“ przedsiębiorstwa — i nic nie mówią, nic n ic konkretyzują, do niczego nie obowiązują.
W N r 1 — 2 „W olności“ z stycznia — lutego 1944 r. WRN pisze o deklaracji ideowo-programowej SL:
że będzie" ona platform ą, na k tó re j oprze się cała dzia
łalność ruch. ludowego. Treść deklaracji, ja k widać, pokryw a się-.
„Trzeba tę 'deklarację przeczytać, zapoznać się z nią, bo w ie- z treścią Programu Polski Ludowej. Z chwilą więc je j ukazania się zamyka się okres wątpliwości co do wspólnoty dążeń robot
niczo-chłopski ch“ .
Istotnie treść deklaracji ideowej ruchu ludowego i treść progra
mu Polski Ludowej (WRN) b y ły do siebie bliźniaczo podobne. Je
den i drugi program pod maską frazesów o przebudowie społecznej k ry ły jedną treść — zdradę interesów mas pracujących, przygoto
wanie do powrotu władzy obszarników i kapitalistów.
W tymże numerze „W olności“ czytamy również:
„A ntysow iecki fro n t m oralny obejmuje wszystkie ugrupowa
nia polskie, a więc również i reakcyjne. Czy oznacza to, rozpły
nięcie się nasze w jakim ś ruchu, w k tó ry m możemy zgubić na
sze cele i zasady? N ie obchodzi nas zarzut PPR-owskiego k rz y kacza, ale troska naszego towarzysza. Dziś argumenty, w walce z propagandą sowiecką — to Polska, to wolność, to demokracja!
Nie można było opublikować .cynicznięjszego i wyraźniejszego oświadczenia. A więc „socjaliści“ z WRN szli jawnie, bez osłonek przeciwko dem okracji polskiej, przeciwko Zw iązkow i Radzieckie
mu. nie wstydząc się nawet tego,' że idą wspólnie z całą reakcją. W i
dać jednak,'że bali się w p ły w u moralnego „krzykacza PPR-o.wskic- go“ , jeżeli musieli publicznie tłumaczyć się przed własnym i doła
m i.'„W olność“ z paźdżieinika 1943 r. (N r 4/25) oświadcza zresztą:
KSAWERY DUNIKOWSKI - „G łow a robotnika" (1 9 4 8 )
„PPR nie jest polską partią polityczną, a ty lk o agenturą so
wiecką, reprezentującą wyłącznie interesy Rosji... w a ru nki na
rzucają polskiej klasie robotniczej i chłopskiej konieczność w a l
k i na dwa fro n ty przeciwko faszyzmowi i kom unizm ow i“ . WRN już wtedy w ' 1943 r. pragnie spełnić rolę trzeciej siły. Jak mało oryginalne są koncepcje tych zwolenników triłec.ej siły, k tó rzy lansują dziś hasła „organizacji Europy zachodniej“ — świadczy następujące oświadczenie WRN jeszcze z maja 1343 r. w „W olno
ści N r 2 - 2 3 :
„stworzeniem granic ekspansji rosyjskiej może być ty lk o po
wstanie silnego bloku federacyjnego środkowo-europejskiego“ . Już więc w 1943 r. nasza prawica socjalistyczna chciała uszczęśli
w ić Polskę i Europę'zdradzieckim i koncepcjami, ja k im i dziś francu
ska prawica socjalistyczna ka rm i strajkujących robotników i gór
ników . „P o ls k i“ i „fra n cu ski“ p ro je kt bloku federacyjnego Europy — to dwa wydania tej samej antyrobotniczej i antyradzieckiej p o lity k i zdrajców klasy robotniczej, zdrajców interesów narodowych.
Deklaracja programowa Polskiej P a rtii Robotniczej była konse
kw entnym przedłużenieip pierwszej odezwy naszej p a rtii. W walce o ideały wytyczone w programie PPR padło tysiące n a jo fia rn ie j
szych członków naszej p a rtii i G w a rd ii Ludowej. Hasła programowe PPR realizowane b y ły od pierwszej c h w ili je j powstania — w co
dziennej bohaterskiej i ofiarne] walce z okupantem h itlerow skim — w codziennej pracy nad uświadomieniem najszerszych rzesz społe
czeństwa o słuszności naszej lin ii politycznej, w codziennym dążeniu do zjednoczenia wszystkich żywych s ił narodu pod przewodem klasy robotniczej, na płaszczyźnie w a lk i o niepodległość i sprawiedliwość społeczną.
Za tą słuszną myślą polityczną, zawartą w naszej deklaracji pro-
• gramowej stały zwarte i zdyscyplinowane szeregi naszej partii, sta
ły oddziały partyzanckie G w ardii Ludowej, stały uczciwe demokra
tyczne elementy w kraju, które grupow ały się wokol Polskiej P a rtii Robotniczej
Polska Partia Robotnicza była pierwszą partią, która rzuciła hasło bezkompromisowej w a lk i z «okupantem. W pierwszej swej odezwie partia nasza mówi:
„Należy w szelkim i środkami dezorganizować ^ bazy i siłę zbrojną naszego wroga na jego tyłach: udaremniać przewóz hitlerow skich w ojsk i sprzętu wojennego niszcząc mosty, w yko
lejając pociągi, podpalając cysterny i składy wojskowe okupan
ta, sabotować w szelkim i sposobami produkcję broni i am unicji oraz wszystko, co ma służyć zaopatrzeniu armu hitlerow skiej.
Twórzcie oddziały partyzanckie. Niech drugi fro nt powstanie na tyłach a rm ii h itle ro w skie j“ .
73
B ył to konkretny plan w alki. Partia nasza konkretnie wskazàla, ze należy przede wszystkim atakować transport, paraliżować dowóz wojsk i sprzętu na fro n t wschodni, tworzyć oddziały partyzanckie i stale coraz bardziej nękać wroga. Zgodnie z in stru kcją K o m ite tu _ Centralnego każdy członek p artii pow inien b y ł być żołnierzem G w ar
d ii Ludowej. Partia nasza wezwała do w a lk i o Polską wszystkich, komu droga była niepodległość, komu droga była Ojczyzna.
Należy dziś stwierdzić, że moment zjawienia się Polskiej P a rtii Robotniczej na arenie w a łki narodowej u ja w n ił w całej jaskrawości, iż równolegle z w alką przeciwko okupantow i toczy się w narodzie ostra w alka klasowa między zwolennikam i restauracji Polski przed- wrześnioWej, poplecznikami samozwańczego c oszarniczo-kapitalisty- cznego rządu emigracyjnego a masami pracującym i niiąst i wsi,^ na których czele stanęła Polska Partia Robotniczav Jodynie nienawiścią klasową podyktowane było szczucie przeciwko PPR, rozpętanie m or
dów bratobójczych. Jedynie .nienawiścią klasową podyktowana była teoria „dwóch wrogów** — Niemiec i Zw iązku Radzieckiego. Była to nienawiść połączona ze strachem przed przeciw nikiem klasowym, przed własną klasą robotniczą. Powstanie p a rtii która stanęła do w a l
k i o niepodległość i wyzwolenie społeczne, odsłoniło praw dziw e ob
licze wszystkich organizacji politycznych» i wojskowych, ja kie istnia
ły w okresie okupacji. Stosunek do w a lk i prowadzonej pod kie ro w n i
ctwem Polskiej P a rtii Robotniczej stał się probierzem stosunku do w a łk i o nową'Polskę. Bezkompromisowa walka, jaką rozpoczęła Pol
ska Partia Robotnicza z okupantem hitlerow skim , uja w niła wreszcie,.
że wszystkie dotychczasowe deklaracje „w a lk i“ , ogłaszane przez oboz grupujący się wokół rządu emigracyjnego, b yły ty lk o pustym i fra zesami. Zresztą emisariusze rządu emigracyjnego, dowództwo ZV/Z, potem PZP wreszcie dowództwo A K nie u k ry w a ły wcale swej za
sady „trzym ania broni u nogi“ . Zasada ta sprowadzała się faktycznie do paraliżowania bojowości narodu, do naw oływ ania do cierpliwości, spokoju, do poddania się najeźdźcy hitlerow skiem u.
B iu le ty n Inform acyjny z 20.I I I . 1941 r. w związku z terrorem oku
panta pisał: ., ...
.Skoro już nie jest w naszej możliwości uchronić się od cio
su, należy traktow ać klęskę mogącego nas spotkać wysiedlenia, wywiezienia czy aresztowania taje, ja k tra k tu je się możliwość śmiertelnego w ypadku' na skutek spadającej z góry cegły mianowicie nie należy o tym myśleć:.? trzeba to nasze życie tra ktować jak coś zwykłego, codziennego, na długo normalnego . A więc całkowite i bierne poddanie się przemocy wroga. Ani^ słowa o oporze, ani słowa o walce — po prostu: przygotowujcie się, to jeszcze długo potrwa, tra k tu jc ie to jak zwykłe, normalne, codzienne życie.
Nie można tego nazwać ty lk o fałszywą koncepcją — była to zbrodnia przeciwko narodowi, byłe ' to świadome i konsekwentne usypianie bojowości, chęci do w alki, która przecież tak silna b^yla
w naszym narodzie. Nawoływania do w a lk i ze strony lewicowych grup, które działały na terenie k ra ju jeszcze przed powstaniem Pol
skiej P a rtii Robotniczej, nazywano „kuszeniem“ i odpowiadano:
„Jedyna forma w a lk i — to bierny opór i żółw“ . K iedy w m aju 1942 r. z rozkazu Polskiej P a rtii Robotniczej wyrusza w pole pier
wszy oddział partyzancki G w ardii Ludowej, „B iu le ty n In fo rm a cyj
n y “ krzyczy:
„Popieranie d yw e rsji sowieckiej byłoby zbrodnią i głupotą polityczną. Przyłączanie się do oddziałów sowieckich jest. zdra
dą k ra ju “ .
K iedy hasło czynu zbrojnego rozbrzmiewało w całym kra ju , kie
dy rosły szeregi naszej p a rtii, kiedy do naszych oddziałów partyzan
ckich rw ała się młodzież miast i wsi — posłuszne, bierne i dotąd cierpliw e szeregi A K zaczęły zadawać kło p otliw e pytania dowództwu, na co czeka, dlaczego nie w ydaje rozkazu rozpoczęcia w alki. P rz y kład G w ardii Ludow ej poryw ał za sobą wszystko, co było zdrowe w narodzie, nie w ystarczyły j.uż wtedy recepty na trzym anie nerwów na wodzy, ani też żółwie malowane na parkanach.
P artia nasza wskazała słuszny kierunek marszu. Społeczeństwo chciało w a lki, szeregi organizacji wojskowych podporządkowane rządowi em igracyjnem u domagać się zaczęły bardziej konkretnych rozkazów. K ierow nictw o W a lk i C yw iln ej znalazło w tedy jedyną od
powiedź: „Zachować opanowanie, spokój i zaufanie, w odpowiednim
powiedź: „Zachować opanowanie, spokój i zaufanie, w odpowiednim