dr Wojciech Świder Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Wojciech
Świder
1 Ł. Kluczyński, Antykryzysowa polityka pieniężna na przykładzie wybranych banków centralnych w latach 2007–2011, „Progress in Economic Sciences” 2015, nr 2; NBP, Raport roczny 2008, Warszawa 2009,
https://www.nbp.pl/publikacje/raport_roczny/raport_2009. pdf [dostęp: 07.04.2020].
· trzymiesięczne, a następnie półroczne operac-je repo;
· operacje swapowe, które umożliwiały odzys-kiwanie bankom płynności w walutach ob-cych (EUR, USD, CHF);
· rozszerzenie listy zabezpieczeń dla kredytu refinansowego o depozyty walutowe;
· rozszerzenie listy zabezpieczeń dla kredytu lombardowego i zredukowanie wartości za-bezpieczenia względem kwoty kredytu.
Warunki niskiego popytu i malejąca in-flacja skłoniły RPP do obniżania stóp procento-wych aż sześć razy: w listopadzie 2008 r. (o 0,25 pkt bazowych), w grudniu 2008 r. i w styczniu 2009 r. (o 0,75 pkt bazowych), w lutym, marcu i czerwcu 2009 r. (o 0,25 pkt bazowych). Łącznie redukcja wyniosła 2,5 pkt proc. Stopa
referen-2 cyjna została obniżona z 6% do 3,5% .
W czerwcu 2009 r. obniżono stopę re-3
zerw obowiązkowych z 3,5% do 3% .
Pakiet zaufania w 2009 r. był modyfiko-wany, aby jeszcze bardziej poprawić płynność sektora bankowego. Rozszerzono listę dopusz-czalnych zabezpieczeń w operacjach repo. Warto odnotować, że 22 stycznia 2009 r. wykupiono
4 przedterminowo 10-letnie obligacje NBP . Wraz z poprawą koniunktury gospodarczej RPP zdecydowała się podnieść stopy procentowe na początku 2011 r. Wcześniej, w 2010 r., przywró-cono poprzedni poziom stopy prezerwy obo-wiązkowej (3,5%) i redukowano stosowanie
in-5 strumentów w ramach „pakietu zaufania” . Pomi-mo intensywnych działań NBP awersja do ryzyka była na tyle silna, że mimo wzrostu płynności in-stytucje finansowej nie wykazywały
wystarczają-6 cej chęci do kredytowania realnej gospodarki .
Stopy procentowe pozostały na niskich poziomach do 2011 r., kiedy to presja inflacyjna zaczęła przyspieszać z powodu rosnących cen ropy naftowej, szoku podażowego na polskim rynku rolnym oraz deprecjacji złotego. W odpo-wiedzi na te uwarunkowania dokonano pięciu podwyżek stóp procentowych. Pierwsze nastą-piła 20 stycznia 2011 r. (na 3,75%), a ostatnia w cyklu miała miejsce 10 maja 2012 r. (na poziom 4,5%), jednak w listopadzie 2012 r. już dokonano pierwszej obniżki i rozpoczęto cały cykl
luzo-7 wania monetarnego .
Działania informacyjne NBP w marcu 2020 r.
Podczas eskalacji niepokojów społecznych do-szło do zmasowanych wypłat z bankomatów. Pojawiły się obawy o brak gotówki i upadek ban-ków. W tym czasie NBP podejmował działania informacyjne. Przez swoją stronę internetową bank centralny poinformował, że w skarbcach Oddziałów Okręgowych znajdują się znacznie rezerwy gotówki złożone z zapasu logistycznego oraz strategicznego. W ramach tego drugiego przechowywane są duże nominały banknotów, które w razie potrzeby mogą zostać uruchomione i wysłane do banków. Co więcej, w ramach komu-nikatu zapewniono, że NBP wydaje gotówkę bankom komercyjnym bez żadnych opóźnień i ograniczeń. Jednak przez zwiększony wolumen wypłat klientów w niektórych miejscach mogą występować pewne opóźnienia w dostawie go-tówki z centrów logistycznych banków
komercyj-8 nych oraz firm obsługujących gotówkę . W ko-munikacje z 18 marca NBP zwrócił się do ban-ków z prośbą o dostosowanie struktury nomina-łowej zamówień na banknoty do rzeczywistych potrzeb klientów, jednocześnie zapewniono, że
2 Ł. Kluczyński, Antykryzysowa polityka pieniężna…, op. cit. 3 NBP, Raport roczny 2009, Warszawa 2010,
https://www.nbp.pl/publikacje/raport_roczny/raport_2010.pdf [dostęp: 07.04.2020]. 4 Ł. Kluczyński, Antykryzysowa polityka pieniężna…, op. cit.
5 NBP, Raport roczny 2010, Warszawa 2011,
https://www.nbp.pl/publikacje/raport_roczny/raport_2010.pdf [dostęp: 07.04.2020]. 6
M. Zajder, Kryzys na rynkach finansowych i jego skutki dla płynności polskiego sektora bankowego w latach 2007–2010, „Bezpieczny Bank” 2013, nr 2-3 (51-52), s. 26–50.
7 I. Skibińska-Fabrowska, 2015, Polityka pieniężna Narodowego Banku Polskiego w latach 2008–2014, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze” 2015,
https://doi.org/10.26366/PTE.ZG.2015.15 [dostęp: 07.04.2020]. 8 NBP, , Gotówki wystarczy dla wszystkich klientów banków, 13 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/13032020.html [dostęp: 07.04.2020].
Świder, POLITYKA MONETARNA...
sytuacja na rynku obrotu gotówką w walucie pol-9
skiej pozostaje stabilna .
Warto odnotować, że w tym przypadku bank centralny używa kanału psychologicznego, kształtując postawy użytkowników pieniądza. Zapewnienie, że gotówki wystarczy dla każdego, zmniejsza presję na wypłacanie środków, jak ma to miejsce w przypadku „runu na banki”, gdy klienci obawiają się, że dla nich zwyczajnie środ-ków nie wystarczy.
Komunikat Zarządu NBP z dnia 16 marca
10
2020 r.
W odpowiedzi na zagrożenie dla zdrowia publicz-nego spowodowane epidemią koronawirusa Zarząd NBP 16 marca wydal komunikat, infor-mując w nim o pojętych decyzjach oraz rekomen-dując Radzie dostosowanie instrumentów polityki pieniężnej w konkretny sposób.
Działania podjęte przez Zarząd:
1. Wprowadzanie operacji repo. Dostęp do tych operacji ma być ubezpieczeniem na wypadek pojawienia się nagłej potrzeby zasilania banków w płynność. Jednocześnie pojawiła się informacja, że pierwsze repo przeprowa-dzono już w dniu opublikowania komunikatu. 2. Decyzja o wdrożeniu skupu obligacji skarbo-wych na dużą skalę. Operacje będą odbywały się na rynku wtórnym jako strukturalne ope-racje otwartego rynku. Dzięki temu długoter-minowa płynność banków zostanie popra-wiona. Drugim korzystnym skutkiem owych działań ma być poprawa płynności wtórnego rynku obligacji skarbowych.
3. Decyzja o wprowadzeniu kredytu wekslowe-go dla banków, wzorowanewekslowe-go na programie TLTRO, który znajduje się w instrumenta-rium EBC. Kredyt wekslowy ma umożliwić refinansowanie kredytów, udzielonych przez banki przedsiębiorstwom sektora niefinan-sowego.
Rekomendacje dla RPP:
· istotne obniżenie stopy rezerwy obowiązko-wej;
· podniesienie oprocentowania rezerwy z 0,5% do poziomu stopy referencyjnej.
Dodatkowo Zarząd sugerował działania w ramach polityki fiskalnej, polegające m.in. na: · czasowym wprowadzeniu metody kasowej
rozliczania podatków dla wszystkich przedsię-biorstw;
· zawieszeniu płatności podatków i składek (ZUS, PPK) oraz rozłożeniu ich na nieopro-centowane raty – te działania mogłyby zostać wprowadzone na umotywowany wniosek przedsiębiorcy.
W komunikacie pojawiła się również rekomendacja dla KNF, aby poluzować restryk-cyjność wymogów kapitałowych. Zarząd NBP poparł obniżenie wymaganego bufora ryzyka systemowego, co miało na celu utrzymanie poda-ży kredytu przez banki. Redukcja stopy z 3% do 0% dałaby ok. 30 mld zł uwolnionego kapitału. Co więcej, pozytywnie zaopiniowano tak zwane „wakacje kredytowe”. Jako wsparcie dla banków zostało zaproponowane zmniejszenie lub zawie-szenie podatku bankowego.
Z dokumentu wynika, że wdrożone i re-komendowane działania po stronie NBP są od-wracalne w przypadku szybciej poprawy sytuacji.
11
Posiedzenie RPP 17 marca 2020 r.
Po publikacji komunikatu Zarządu NBP najbliż-sze decyzyjne posiedzenie RPP miało się odbyć 8 kwietnia, natomiast decyzje nastąpiły już na jednodniowym posiedzeniu dnia 17 marca 2020 r., dzień do opublikowaniu komunikatu Za-rządu. Decyzją Rady zostały obniżone stopy pro-centowe. Kształtowały się one następująco: · stopa referencyjna 1,00% w skali rocznej; · stopa lombardowa 1,50% w skali rocznej; · stopa depozytowa 0,50% w skali rocznej; · stopa redyskonta weksli 1,05% w skali
rocz-nej;
· stopa dyskontowa weksli 1,10% w skali rocz-nej.
9 NBP, NBP zasila na bieżąco banki w gotówkę, 17 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/18032020.html [dostęp: 07.04.2020].
10 NBP, Komunikat Zarządu NBP z dnia 16 marca 2020 r., 16 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/zarzad-16032020.html [dostęp: 07.04.2020].
11 NBP, Komunikat prasowy z posiedzenia RPP w dniu 17 marca 2020 r., 17 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/rpp_2020_03_17.html [dostęp: 07.04.2020].
Stopa referencyjna została obniżona z poziomu 1,5%, na którym znajdowała się od marca 2015 r. Zgodnie z rekomendacją obniżono stopę rezerwy obowiązkowej z 3,5% na 0,5% oraz podwyższono jej oprocentowanie z 0,5% do po-ziomu stopy referencyjnej, czyli 1%. Rada uzasad-niła podjęte działania spodziewanym obniżeniem tempa wzrostu gospodarczego oraz spadającymi cenami ropy naftowej. Te dwa czynniki stanowią impuls obniżający inflację, tym samym spadek presji cenowej może być szybszy, niż wynikało to z marcowej projekcji. Co więcej, w komunikacie Rady potwierdzono przeprowadzanie operacji repo, skupu obligacji rządowych na rynku wtór-nym oraz wdrożenie kredytów wekslowych prze-znaczonych na refinansowanie nowych kredytów udzielanych przez banki podmiotom
gospodar-12 czym .
Na stronie NBP 20 marca została poda-na informacja o operacjach otwartego rynku, ja-kie zostały zaplanowane do końca marca. Były to
13 (za NBP) :
1. Operacje podstawowe, w postaci emisji bo-nów pieniężnych NBP.
2. Zasilające w płynność, operacje dostrajające repo zostaną przeprowadzone w przypadku, jeżeli NBP uzna, iż na rynku międzybanko-wym występują warunki międzybanko-wymagające skorzy-stania z tego instrumentu polityki pieniężnej. Okres zapadalności tego instrumentu zosta-nie dostosowany do występujących okolicz-ności.
3. Kolejna operacja strukturalna, polegająca na skupie wybranych skarbowych papierów wartościowych w ramach operacji typu „outright”, zostanie przeprowadzona w dniu
23 marca 2020 r. i rozliczona w dniu 25 marca 2020 r. Przedmiotem skupu będą papiery o stałym oprocentowaniu o terminach zapa-dalności powyżej jednego r. W założeniu skup miał opiewać na papiery o wartości do 10 miliardów złotych.
14
W komunikacie z 30 marca operacje strukturalne typu „outright buy” zostały zapo-wiedziane również na 16 kwietnia 2020 r. (z roz-liczeniem w dniu 20 kwietnia 2020 r.) oraz 29 kwietnia 2020 r. (z rozliczeniem w dniu 4 maja 2020 r.).
W ramach operacji repo, kredytu tech-nicznego i kredytu lombardowego NBP wymaga
15
konkretnych zabezpieczeń. Ich lista zawiera: · obligacje komunalne,
· obligacje korporacyjne, · obligacje EBI,
· listy zastawne,
· obligacje skarbowe notowane w euro.
W tym miejscu warto odnotować, że na liście obligacji korporacyjnych znajdują się rów-nież papiery dłużne spółki PKN Orlen. Jest to fir-ma działająca na zasadach komercyjnych. Skarb
16 Państwa posiada w koncernie 27,52% udziałów .
17
Posiedzenie RPP 8 kwietnia 2020 r.
Podczas posiedzenia 8 kwietnia RPP zaskoczyła rynek, ponieważ generalnie nie spodziewano się zmian w polityce pieniężnej po tym, jak 17 marca stopy procentowe zostały obniżone o 0,5% oraz wprowadzono nowe instrumenty. Jednak człon-kowie Rady zdecydowali się na dalsze luzowanie monetarne i wszystkie stopy procentowe zostały 12 NBP, Informacja po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej w dniu 17 marca 2020 r., 17 marca 2020,
https://www.nbp.pl/polityka_pieniezna/dokumenty/files/rpp_2020_03_17.pdf [dostęp: 07.04.2020].
13 NBP, Harmonogram operacji otwartego rynku planowanych do przeprowadzenia przez Narodowy Bank Polski w okresie do końca marca 2020 r., 20 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/20200320-harmonogram-oor.html [dostęp: 07.04.2020].
14 NBP, Harmonogram operacji otwartego rynku planowanych do przeprowadzenia przez Narodowy Bank Polski w kwietniu 2020 r., 30 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/20200330-harmonogram-oor.html [dostęp: 07.04.2020].
15 NBP, Zabezpieczenia - kredyt lombardowy, kredyt techniczny i repo, 09 marca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/zabezpieczenia.htm [dostęp: 07.04.2020]. 16 Stooq.pl, Główni akcjonariusze spółki Polski Koncern Naftowy ORLEN SA,
https://stooq.pl/q/h/?s=pkn [dostęp: 07.04.2020].
17 NBP, Komunikat prasowy z posiedzenia RPP w dniu 8 kwietnia 2020 r. , 08 kwietnia 2020,
Świder, POLITYKA MONETARNA...
obniżone o kolejne 0,5%. Po zmianie poszcze-gólne stopy procentowe przyjęły następujące wartości:
· stopa referencyjna 0,50% w skali rocznej; · stopa lombardowa 1,00% w skali rocznej; · stopa depozytowa 0,00% w skali rocznej; · stopa redyskontowa weksli 0,55% w skali
rocznej;
· stopa dyskontowa weksli 0,60% w skali rocz-nej.
Kolejnym ważnym krokiem było ogło-szenie skupu nie tylko skarbowych papierów tościowych, ale również dłużnych papierów war-tościowych gwarantowanych przez Skarb Pań-stwa (w ramach strukturalnych operacji otwarte-go rynku). Zatem rozszerzono skup o nowe akty-wa, ale nadal program dotyczy rynku wtórnego. NBP ogłosił również program kredytów wekslo-wych, dzięki któremu banki komercyjne będą mogły refinansować kredyty udzielane przedsię-biorcom.
Bank inwestycyjny Goldman Sachs po obniżce stóp prognozował, że Rada obniży jesz-cze koszt pieniądza do 0,05% (stopa
referencyj-18 na) do końca drugiego kwartału .
NBP został również w dużym stopniu zaangażowany w tak zwaną Tarczę Finansową, która stanowi uzupełnienie wcześniej ogłoszone-go programu pomocoweogłoszone-go o wartości ponad 200 mld zł, zwanego Tarczą Antykryzysową. W ra-mach Tarczy Finansowej 25 mld zł ma trafić do mikrofirm, 50 mld zł do firm małych i średnich, a 25 mld zostanie przeznaczonych dla dużych przedsiębiorstw, które płacą w Polsce podatki. Zatem łącznie skala pomocy wyniesie 100 mld zł. Pomoc przeznaczona jest dla podmiotów, których przychody spadły co najmniej o 25%. Za program odpowiada Polski Fundusz Rozwoju. Nawet 75% środków będzie pomocą bezzwrot-ną, pod warunkiem, że firma nie zwolni
pracow-19
ników i utrzyma działalność . Rola NBP w pro-gramie jest kluczowa, ponieważ polski bank
cen-tralny będzie nabywał obligacje PFR-u.
Dodatkowo 2 dni po posiedzeniu na stronie NBP został opublikowany komunikat zawierający informacje o udostępnieniu przez NBP bankom kredytu wekslowego. Umożliwia on pozyskiwanie płynności na konkretny cel. Zgodnie z istotą kredytu wekslowego NBP przyjmuje od banków komercyjnych weksle do dyskonta, które zostały wystawione przez przed-siębiorstwa w związku z kredytem obrotowym otrzymanym przez nie z banku. Przedsiębiorstwo wystawia weksel na bank komercyjny jako za-bezpieczenie otrzymanego z banku kredytu, a bank komercyjny będzie mógł dyskontować weksel w NBP, dzięki temu pozyska
refinanso-20 wanie .
21
Posiedzenie RPP 28 maja 2020 r.
Na posiedzeniu stopy procentowe zostały obni-żone trzeci raz, w odpowiedzi na zagrożenia go-spodarcze spowodowane przez COVID-19.
Nowe poziomy stóp procentowych wyniosły:
· stopa referencyjna 0,10% w skali rocznej; · stopa lombardowa 0,50% w skali rocznej; · stopa depozytowa 0,00% w skali rocznej; · stopa redyskonta weksli 0,11% w skali
rocz-nej;
· stopa dyskontowa weksli 0,12% w skali rocz-nej.
W komunikacie po posiedzeniu podkreś-lono również, że NBP będzie kontynuował zainicjowany wcześniej skup skarbowych papierów wartościowych oraz dłużnych papierów wartościowych gwarantowanych przez Skarb Państwa na rynku wtórnym w ramach strukturalnych operacji otwartego rynku. Podtrzymana również zostanie polityka oferowania kredytu wekslowego, dzięki któremu kredyty udzielone przedsiębiorstwom przez banki będą refinansowane.
Motywem obniżenia stóp było ogólne pogorszenie się koniunktury gospodarczej 18
Bankier.pl, Goldman Sachs: RPP jeszcze bardziej obniży stopy,
https://www.bankier.pl/wiadomosc/Goldman-Sachs-RPP-jeszcze-bardziej-obnizy-stopy-7859810.html [dostęp: 11.04.2020].
19 PAP, Premier: proponujemy tarczę finansową; kierujemy co najmniej 100 mld zł do firm,
https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C622571%2Cpremier-proponujemy-tarcze-finansowa-kierujemy-co-najmniej-100-mld-zl-do [dostęp: 11.04.2020].
20 NBP, Kredyt wekslowy, 08 kwietnia 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/faq/kredyt-wekslowy.html [dostęp: 07.05.2020]. 21 NBP, Komunikat prasowy z posiedzenia RPP w dniu 28 maja 2020 r., 28 maja 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/rpp_2020_05_28.html [dostęp: 28.05.2020].
w Polsce i u naszych głównych partnerów han-dlowych. Odnotowano niski wzrost PKB (I kw.), spadek produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej (kwiecień), osłabienie nastojów kon-sumentów i firm.
Przez obniżenie popytu doszło do spad-ków na rynkach surowców (energetycznych i części żywnościowych). Wraz z obniżeniem aktywności gospodarczej, jest to czynnik, który generuje spadek inflacji w wielu krajach, w tym w Polsce. Ta perspektywa powoduje ryzyko spad-ku inflacji poniżej celu NBP w horyzoncie od-działywania polityki monetarnej. Z tego względu RPP zdecydowała się na obniżenie stóp procen-towych.
22
Posiedzenie RPP 16 czerwca 2020 r.
Czerwcowe posiedzenie nie przyniosło kluczo-wych zmian w polityce pieniężnej. Uwagę rynków jednak przykuł zapis: Tempo ożywienia gospodarczego może być także ograniczane przez brak wyraźnego do-stosowania kursu złotego do globalnego wstrząsu wywo-łanego pandemią oraz poluzowania polityki pieniężnej NBP.
Niektórzy komentatorzy odebrali to jako zapowiedź możliwych interwencji walutowych w celu osłabienia złotego.
NBP interweniował na r ynku już w przeszłości, np. 9 kwietnia 2010 r., kiedy to bank centralny zakupił około 9 mld euro. Wsku-tek czego kurs EUR/PLN wzrósł, czyli nasza
23
waluta uległa deprecjacji . Co interesujące, około miesiąca po interwencji NBP również Minister-stwo Finansów przeprowadziło dużą sprzedaż znacznej ilości walut zagranicznych za pośrednic-twem Gospodarstwa Krajowego, co zostało
rów-24
nież odebrane jako interwencja na rynku . W celu umocnienia złotego NBP interweniował również 23 września 2011 r., kiedy to kurs euro spadł
25
z 4,51 zł do 4,37 zł . Kolejna taka interwencja odbyła się 29 grudnia 2011 r., kiedy to polski pie-niądz aprecjonował prawie 5 groszy wobec euro oraz ponad 4 grosze względem dolara
amerykań-26
skiego . Wówczas, jak widać, interwencje były bardziej powszechne niż w ostatnich latach.
Minister finansów Tadeusz Kościński jest zdania (18 czerwca 2020), że kurs złotego jest
27
troszeczkę za słaby . Ta rozbieżność w oczekiwa-niach dotyczących kursu waluty narodowej jest warta odnotowania. Obecnie inflacja dynamicz-nie spada, zatem RPP być może będzie optować za słabszym złotym, aby ułatwić „import” inflacji oraz wspomóc eksporterów, dzięki czemu w Pol-sce zostanie utrzymana większa liczba miejsc pracy i siła nabywcza ludności aż tak bardzo się nie zmniejszy. W efekcie ceny nie będą spadały tak szybko, żeby ich dynamika znajdowała się znacznie poniżej celu inflacyjnego. Z drugiej strony Ministerstwo Finansów może oczekiwać nieco mocniejszego kursu naszej waluty, aby dług denominowany w walutach zagranicznych (euro oraz dolar amerykański) był niższy (wycena w złotych). Podobnie odsetki od długu zagranicz-nego przy mocniejszym złotym stanowią dla budżetu państwa niższy kosz.
Dalsze działania niestandardowe
Prof. Eryk Łon postuluje, aby NBP skupował obligacje korporacyjne oraz akcje. Zdaniem członka RPP rynek obligacji korporacyjnych jest relatywnie mało rozwinięty, natomiast rynek akcji jest w stosunkowo dobrym stopniu rozwoju, 22 NBP, Komunikat prasowy z posiedzenia RPP w dniu 16 czerwca 2020 r. , 16 czerwca 2020,
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2020/rpp_2020_06_16.html [dostęp: 21.06.2020].
23 Bankier.pl, Radziwiłł: zapowiedzi NBP zostały dzisiaj wykonane,
https://www.bankier.pl/wiadomosc/Radziwill-zapowiedzi-NBP-zostaly-dzisiaj-wykonane-2121861.html [dostęp: 21.06.2020].
24 W. Michalczyk, Rola interwencji walutowych na polskiej ścieżce do euro, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2010, nr 238.
25 Forbes.pl, 2011, Ekonomiści pozytywnie oceniają interwencję NBP,
https://www.forbes.pl/wiadomosci/ekonomisci-pozytywnie-oceniaja-interwencje-nbp/fvwcte9 [dostęp: 21.06.2020].
26
Bankier.pl, NBP interweniuje na rynku,
https://www.bankier.pl/wiadomosc/NBP-interweniuje-na-rynku-2461923.html [dostęp: 21.06.2020].
27 Forsal. pl, Minister finansów: Obecny kurs złotego jest trochę za słaby,
https://forsal.pl/gospodarka/artykuly/7746653,minister-finansow-obecny-kurs-zlotego-jest-troche-za-slaby-koscinski.html [dostęp: 21.06.2020].
Świder, POLITYKA MONETARNA...
mając na uwadze fakt, że pozostajemy rynkiem 28
wschodzącym . Skup akcji mógłby polegać na zakupie przez NBP ETF-ów (pasywnych fun-duszy akcyjnych), opartym na indeksie sWIG80 lub innych indeksach, które obejmują małe i
śred-29
nie przedsiębiorstwa . Te rozwiązania stanowi-łyby poszerzenie instrumentarium NBP, przez co bank centralny zyskałby możliwość posługiwania się większą liczbą dostępnych narzędzi i nie byłby skazany jedynie na zmiany ilościowe w instru-mentach już stosowanych, np. zwiększenie wolu-menu strukturalnych operacji otwartego rynku. Jest to szczególny ważne po ustanowieniu stóp procentowych na praktycznie zerowym pozio-mie, przez co skuteczność tego instrumentu w dużym stopniu została wyczerpana.
Polityka Europejskiego Banku Centralnego (EBC)
Europejski Bank Centralny zwiększył akomoda-cyjność swojej polityki na posiedzeniu 12 marca.
30 Dokonano następujących zmian :
· zainicjowano dodatkowe dłuższe operacje re-finansujące (LTRO) w celu zapewnienia do-raźnego wsparcia płynnościowego systemowi finansowego w strefie euro;
· zapowiedziano korzystniejsze warunki w ra-mach TLTRO III, od czerwca 2020 do -czerwca 2021. Operacje te mają finansować podmioty najbardziej dotknięte koronawi-rusem, a szczególnie małe i średnie;
· wprowadzono dodatkową pulę skupu akty-wów sektora prywatnego w kwocie 120 mld euro.
Prezes Christine Legarde podczas kon-ferencji po posiedzeniu zaapelowała do rządów i innych instytucji odpowiedzialnych za politykę publiczną o podjęcie szybkich i ukierunkowanych działań, aby ograniczyć zagrożenie dla zdrowia publicznego oraz gospodarcze skutki wynikające
31 z ekspansji COVID-19 .
Zdaniem Francoisa Villeroya de Galhau, członka Rady Prezesów, EBC robił za mało, żeby przywrócić inflację do poziomu celów EBC. Na-woływał on do większej elastyczności i
innowa-32
cyjności . Faktycznie na posiedzeniu 30 kwietnia 2020 r. EBC pozostawił stopy procentowe bez zmian, ale mimo to nastąpiło dalsze luzowania
33 monetarne, w szczególności :
· w okresie od czerwca 2020 do czerwca 2021 obniżono oprocentowanie operacji TLTRO III do 50 pkt bazowych poniżej średniej stopy podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu za ten sam okres;
· zapowiedziano przeprowadzenie nieukierun-kowanych nadzwyczajnych dłuższych ope-racji refinansujących w czasie pandemii (PELTRO), mających stanowić skuteczny mechanizm ochrony płynności;
· od końca marca prowadzony jest skup akty-wów w ramach nowego nadzwyczajnego pro-gramu zakupów w czasie pandemii (PEPP), na który przeznaczono łącznie 750 mld euro; · zaznaczono również, że do końca roku będzie
kontynuowany skup w ramach programu skupu aktywów (APP) na kwotę 20 mld euro miesięcznie oraz dodatkowej, przejściowej puli w wysokości 120 mld euro.
28
Radio Maryja, Prof. Eryk Łon: Patriotyzm gospodarczy szansą w pokonaniu koronawirusa,
https://www.radiomaryja.pl/informacje/prof-eryk-lon-patriotyzm-gospodarczy-szansa-w-pokonaniu-koronawirusa/ [dostęp: 11.04.2020].
29 Strefainwestorów.pl, Łon z RPP za dalszymi cięciami stóp proc., postuluje niestandardowe narzędzia z Węgier i Japonii, https://strefainwestorow.pl/wiadomosci/20200323/lon-z-rpp-za-dalszymi-cieciami-stop-proc-postuluje-niestandardowe-narzedzia-z [dostęp: 11.04.2020].
30 EBC, Monetary policy decisions, 12 March 2020,