А К Т Z A Ł O Z E N I A
Emigracja polska wyszła z kraju w roku 1831, unoszjo sztandar niepodległości Ojczyzny, była i jest czgstkj Narodu polskiego poza krajem. Rozproszona po całym świecie, z glównj siedzib* we Francyi, nie wsigkła nigdzie w żadnj obcj narodo
wość. Iłu z niśj wymarło, nie umiemy na, wstyd nasz powiedzieć, ale to pewna że zeszli z tego świata dochowujjc wierności Jijlsce- Dzieci emigrantów rodzj się i wychowuję Polakami.
Jako czystka narodu, jako synowie jednćj matki, słudzy jednaj sprawy, ucze
stnicy jednćj niedoli, Emigranci polscy stanowili i stanowi? Społeczność osobną, wyjjtkowę, najściślćj solidarny, choć na nieszczęście nieuorganizowanj.
Każda Społeczność ma swoje nieodzowne ciężary i obowiązki.
Od pierwszćj chwili Emigracya zaspakajała jak mogła potrzeby swoje przez roz
liczne składki, w których ze skwapliwy gorlivToscij brata udział. Przypomnijmy sobie, że kiedy, w pierwszych latach, część braci z Besanęon do Szwajcaryi wyszła i tam znalazła się w przykrem położeniu, składki całego wychodztwa przybrały wyraźną formę podatku najregularniej przez wiele miesięcy opłacanego.
W latach następnych ciężary m ły jedne po drugich i składki pokazały się już niedostatecznemi. Ztjd gorliwości? pojedynczych osób i gron powstawały jedne po drugich inslytucye społeczne, narodowe, ku zaradzeniu wspólnej biedzie. Rzjd szłachetnćj Francyi przychodził i przychodzi im w pomoc.
Wszystko to dziś nie wystarcza. Z każdym dniem przybywa starców nie ш е д - cych już pracować, przybywa sierot po coraz częścićj umierających, przybywa obecnie nowa emigracya w innych zupełnie jak pier\vsza warunkach.
Z ak res treściowy ossolińskich dokum entów życia społecznego obejm uje statuty, m ateriały konferencyjne, wydawnictwa propagan dowe dokum entujące wybory, akcje, wiece i uroczystości polityczne, czyny społeczne, publikacje ze zjazdów czy sesji okolicznościowych partii politycznych oraz organizacji młodzieżowych i społecznych, tj.
F ront Jedności N arodu, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, Z jedno czo ne Stronnictw o Ludowe, Stronnictw o D em okratyczne, Zw iązek Bojowników o W olność i D em okrację, Zw iązek Młodzieży Socjalistycznej, Zw iązek M łodzieży W iejskiej, Zrzeszenie Studentów Polskich, Zw iązek H arcerstw a Polskiego, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-R adzieckiej, Towarzystwo Rozwoju Ziem Z achodnich, Towa rzystwo M iłośników W rocławia, Prezydium W ojewódzkiej Rady N arodow ej we W rocławiu oraz Prezydium Rady N arodowej m iasta W rocławia. Publikacje te otrzymywane najczęściej bezpośrednio od wym ienionych organizacji uzupełniano fotografiam i. D o opisywanej grupy dokum entów życia społecznego włączono również m ateriały odnoszące się do obchodów socjalistycznych rocznic historycznych, tj.
1 M aja, 22 Lipca, Święto Ludow e, Rewolucja Październikowa czy p o w stanie A rm ii R adzieckiej oraz m ateriały dokum entujące wizyty ważnych osobistości i delegacji partyjno-rządow ych zarów no z krajów E uropy W schodniej, jak i Z achodniej, k tó re odwiedziły Wrocław.
K olejną grupę stanow ią publikacje dokum entujące działalność plastyków, literatów , fotografików oraz architektów . N astępne zesta
wy tem atyczne obejm ują publikacje związane z życiem naukowym W rocławia, a w szczególności m ateriały dotyczące kadry naukowej, pracy wyższych uczelni, uroczystości, spotkań naukowych, jubileuszy, doktoratów honoris causa, towarzystw naukowo-oświatowych, dzia
łalności W rocławskiego O ddziału Polskiej A kadem ii N auk oraz wy
dawnictw W rocław skiego Towarzystwa N aukow ego, Uniwersytetu i Politechniki, wykazy wykładów i dokum enty z sesji naukowych. O d dzielnie zbierano zespoły dokum entów obejm ujące zakres nauk so
cjologicznych, zaw ierające ankiety, sondaże, wywiady psychologicz
ne, zarządzenia zakładów pracy, regulam iny i gazety zakładowe.
W D ziale D okum entów Życia Społecznego rejestrow ano również wydawnictwa, których instytucjam i sprawczymi były wrocławskie ra dio oraz telewizja. D o najciekawszych nabytków tej grupy zaliczono m ateriały publicystyczne Redakcji Literackiej i Społecznej wrocław
skiej rozgłośni Polskiego Radia^.
L. Kiełkow ski: O p o trzeb ie g ro m a d zen ia m a teria łó w dotyczących środow isk artystycznych. W: D o k u m e n ty życia społecznego w bibliotece. Op. cit., s. 58.
Specjalną grupę tem atyczną stanow ią wydawnictwa określane j a - . ko „wykładniki i wytyczne życia polityczno-społecznego i k u ltu raln e
go m iasta oraz województwa”‘'^. W tym zespole dokum entów życia społecznego znajdują się spraw ozdania, plany pracy, protokoły n a
rad, uchwał, program ów , kom unikatów , inform atorów , regulam inów, statutów instytucji, stowarzyszeń, związków, organizacji, wydziałów i rad narodowych. Bardzo ciekawą grupę dokum entów życia społecz
nego, obejm ującą 20% wszystkich zgrom adzonych zbiorów, stanowiły i stanowią fotografie, utrw alające wszelkie aspekty życia społecznego.
O prócz dużej wartości dokum entacyjnej uzupełniają one wyżej wy
m ienione zestawy tem atyczne. G łów na część kolekcjonow anych zdjęć to serwisy znanych wrocławskich fotografików i fotoreporterów , m. in. Krystyny Gorazdowskiej, Mieczysława D ołęgi, Stanisław a Wol- niewicza, Stefana Arczyńskiego9.
Na uwagę zasługuje w spom nienie o rep o rterze i fotografiku Ta
deuszu Drankowskim, który w latach 1962-1989 bardzo aktywnie współpracował z D ziałem D okum entów Życia Społecznego i był autorem większości zdjęć kolekcjonowanych w tym okresie. Prace wymienionych fotografików dokum entują życie m iasta od chwili upadku Festung Breslau (kwiecień 1945), poprzez odbudow ę ruin, rozbudow ę m iasta aż do współczesności. Z akres tem atyczny kolekcji fotografii jest bardzo szeroki i obejm uje wszystkie zagadnienia stan o wiące o życiu m iasta i regionu a w szczególności: p o rtrety osób szcze
gólnie związanych i zasłużonych dla m iasta, architekturę oraz u rbani
stykę pojedynczych obiektów W rocławia i ich zespołów, w ydarzenia polityczne od m om entu przybycia grupy pionierskiej w 1945 r. do czasów obecnych, działalność organizacji politycznych oraz stowarzy
szeń polityczno-społecznych, kongresów, zjazdów, ważnych spotkań, obchodów rocznic i świąt, wydarzeń życia naukow ego, kulturalnego, artystycznego i religijnego, zagadnienia gospodarki, handlu i rolnic
twa w regionie, sprawy ekologii, kwestie społeczne, dem ograficzne, mniejszości etniczne, subkultury młodzieżowe, zjawiska patologii społecznej, problem y związane z norm am i, obyczajami czy m odam i panującymi wśród m ieszkańców W rocławia i okolic, zagadnienia związane ze sportem , turystyką, rekreacją i rozrywką. Fotografie do
kum entujące życie teatraln e m iasta autorstw a m. in. W ojciecha Ple
wińskiego, Jana Bortkiewicza, M arka G rotow skiego i A dam a
Hawa-^ W. Sokotowska: D o k u m e n ty życia społecznego w B ibliotece O sso lin eu m . W:
D o ku m en t)’ życia społecznego w bibliotece. Op. cit., s. 51.
^ K. Sławińska: Fotografie w zb io ra ch D zia łu D o k u m e n tó w Ż y c ia S p o łe c zn e go Z a k ła d u N arodow ego im. O ssolińskich, s. 1 (m ps).
teja, traktow ane są jako uzupełnienie teatraliów i dołącza się je do program ów , afiszy, plakatów oraz recenzji z poszczególnych prem ier czy spektakli^o.
D ział D okum entów Życia Społecznego przechowuje również dwa i pół tysiąca widokówek przedstawiających najbardziej interesu
jące m iejsca we W rocławiu oraz innych m iastach D olnego Śląska a także szczególnie atrakcyjnych krajobrazów. Kolekcja widokówek stanowi jednorazow y dar Przedsiębiorstw a „Prasa - Książka - R uch”
i nie jest uzupełniana. Z ak ład Narodowy im. Ossolińskich posiada także własną cenną dokum entację zdjęciową sięgającą czasów lwow
skich, upam iętniającą restytucję fundacji we W rocławiu oraz świad
czącą o bieżącej działalności placówki. D o powiększenia tej kolekcji przyczynia się też Pracow nia R eprograficzna ZN iO , do której zadań należy kopiow anie najcenniejszych zbiorów, przygotowywanie rep o r
taży z wystaw, jubileuszy, sesji naukowych, konferencji, ważnych uroczystości, rem ontów gm achu Biblioteki oraz portretow anie jej pracowników. Z grom adzona kolekcja cieszy się dużą popularnością w śród czytelników szukających m ateriałów do badań naukowych i statystycznych, p rac wydawniczych czy wystawienniczych.
W śród bogatej kolekcji dokum entów życia społecznego znajdują się też publikacje wydawane przez organizacje polonijne. Najstarsze z tych m ateriałów pochodzą z ubiegłego stulecia i stanowią cenne źródła b ad ań losów polskiej emigracji. D o tej grupy zbiorów należą m em oriały, regulam iny, statuty, program y uroczystości, widowisk i koncertów , ogłoszenia, odezwy, afisze, plakaty, wywieszki oraz druki okolicznościowe, propagandow e i reklam owe. D okum enty te z pow odu odległych m iejsc produkcji i małych nakładów miały małe szanse d otarcia do kraju i tym samym przetrw ania. D o zbiorów O sso
lineum trafiały głównie z tytułu darow izn a największe ich ilości napływały w okresie autonom ii galicyjskiej oraz w latach siedem dzie
siątych i osiem dziesiątych ubiegłego stuleciall.
W śród dokum entów przechowywanych w Bibliotece ZN iO szcze
gólnie interesujący jest zbiór m ateriałów efemerycznych pochodzą
cych z okresu W ielkiej Em igracji, do którego należą m. in. ustawy K om itetu N arodow ego Polskiego (1831), Rady G ospodarczej Pola
ków w W ersalu zam ieszkałych (1841), Towarzystwa Literackiego Pol
skiego (1832), Towarzystwa Literacko-H istorycznego (1854), Towa
rzystwa Politechnicznego Polskiego (1835), program y np. konkursu
10 I b id e m , s. 1-2.
Z b io ry i p ra ce p o lo n ijn e B ib lio teki Z a k ła d u im . O ssolińskich we W rocławiu.
W a r s z a w a 1 9 9 3 s. 9 4 .
na napisanie elem entarnej książki narodow ej pod tytułem Szkoła Domowa przez Towarzystwo Pomocy Naukowej ogłoszonego w Pary
żu w 1841 r., odezwy m. in. G rom ady Rewolucyjnej Londyn do emigracji polskiej i do ludu polskiego na ziemi rodzinnej (Londyn 1856). Do tej kolekcji zaliczają się również spraw ozdania organizacji i instytucji paryskich, tj. Biblioteki Polskiej (1839-1840, 1863-1864), Centralizacji Towarzystwa D em okratycznego Polskiego (1846-1847), Komisji Funduszów Emigracji Polskiej (1862-1866), K om itetu F undu
szu Narodowego Dzieci Adam a Mickiewicza, Kom itetu N arodow ego Polskiego (1831-1832), Stowarzyszenia Pomocy Naukowej na E m igra
cji (1834), Towarzystwa Historycznego Polskiego (1838-1853).
Wśród m ateriałów tych znaleźć m ożna również wiele odezw, m.in. wydaną w Chicago w 1899 r. „O dezw ę Polaków w A m eryce w sprawie Polski odnośnie do konferencji pokojowej w H adze do lu
du am erykańskiego i do innych ludów cywilizowanych” oraz „ O d e
zwę Wydziału Dzieł Ludowych przy paryskim Towarzystwie Pomocy Naukow ej”, która w 1870 r. nawoływała do propagow ania czytel
nictwa wśród lu d u *2. W iele ciekawych druków ulotnych pieczołowicie chronionych w O ssolineum zaświadcza o dziejach polskiej emigracji zarobkowej. Część tych m ateriałów pochodzi z W iednia i są to wyda
ne w końcu X IX oraz w pierwszej dekadzie X X wieku spraw ozdania
i statuty różnych organizacji oraz stowarzyszeń p o lo n ijn y c h ^ ^ .
G rupę dokum entów życia społecznego wydanych w Rosji re p re zentują ustawy Kijowskiego Rolniczego Towarzystwa z 1861 r.. Koła Literatów i D ziennikarzy Polskich z 1909 r. oraz Statut Towarzystwa Krzewienia Oświaty Narodowej w koloniach polskich w Cesarstwie rosyjskim wydany w Petersburgu w 1907 r.i"^.
Z biór stu szesnastu broszur pochodzących z drugiej połowy XIX w., stanowi źródło badań najstarszych organizacji polonijnych w Stanach Zjednoczonych.
Ossolineum posiada także pochodzące z przełom u X IX i X X w.
m ateriały o początkach polonii b r a z y lijs k ie j
Kolekcja zgrom adzonych w O ssolineum polonijnych do ku m en tów życia społecznego wydawanych w okresie II Rzeczypospolitej prezentuje się niestety mniej okazale. Skrom ną część tych m ate ria łów przekazano Bibliotece po II wojnie światowej, większość zbiorów przypuszczalnie zatrzym ano we Lwowiei^.
12 Ibidem, s. 97.
Ibidem.
I'* Ibidem.
Ibidem, s. 98.
Ibidem.
Pozostałe nieliczne druki pochodzą z Litwy, Ukrainy, Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Brazylii. Są to spraw ozdania, statuty, jednodniów ki oraz odezwy polonijnych orga
nizacji, stowarzyszeń i szkól. Bardziej okazale p rezentuje się polonij
na kolekcja powojennych dokum entów życia społecznego.
O prócz wymienionych druków w Dziale D okum entów Życia Spo
łecznego znajdują się również polonijne wydawnictwa kanadyjskie, brytyjskie, niem ieckie, argentyńskie oraz ukraińskie i litewskie. W ie
le dokum entów życia społecznego, pochodzących z różnych stron świata, zaw ierają też pryw atne notatki i archiwa, np. Tadeusza Rutowskiego, Marii i Bolesława Wysłuchów, Wojciecha Kętrzyńskiego, W acława Gąsiorow skiego, Tadeusza Rozwadowskiego, Franciszka B ujaka i K azim ierza Sosnkowskiego oraz czekające ciągle na opraco
w anie ossolińskie kodeksy rękopiśmiennei"^.
W latach siedem dziesiątych zwiększyła się liczba nabytków, co spow odow ało rozszerzenie tem atyczne i form alne kolekcjonowanych poloników . G rom adzono wówczas wszystkie napływające m ateriały efem eryczne bez względu na ich potencjalną w artość naukową. Z d e cydowano też, że wydania broszurow e będą nadal w łączane do zbio
rów druków zwartych X IX i X X wieku oraz opracowywane według przyjętych wcześniej zasad^^. D ruki d robne o krótkotrw ałej aktual
ności grom adzono i opracowywano oddzielnie. D okum enty te prze
chowywane były w specjalnych tekach obejm ujących grupy rzeczo- wei9. Zasady grom adzenia dokum entów życia społecznego w Ossoli
neum o p a rto na statutach Biblioteki Z akładu N arodow ego im. Osso
lińskich wprow adzonych w 1968 o raz 1974 r. a także na „Zasadach g rom ad zen ia zbiorów Biblioteki Z N iO we W rocławiu” - wew nętrz
nej instrukcji zatw ierdzonej przez R ad ę N aukow ą w 1978 r.20.
Instrukcja ta nałożyła na D ział D okum entów Życia Społecznego o b ow iązek g ro m a d z en ia efem erycznych publikacji polonijnych.
Wcześniej dokum enty te trafiały tylko do Działu G rom adzenia Druków Z w artych X IX i X X w. oraz do D ziału Czasopism i Rękopisów. Roz
szerzenie zakresu tem atycznego grom adzonych wydawnictw nie spo
w odow ało szczególnych zm ian pracy w Dziale D okum entów Życia Społecznego przede wszystkim z pow odu nielicznej ilości napływają
cych polonijnych publikacji. W arto też wspom nieć, iż m ateriały
polo-Ibidem , s. 102.
Ibidem , s. 94.
Ibidem , s. 95.
20 Ibidem .
nijne w postaci rękopisow ze względu na swą form ę przechowywane są w dziale Rękopisów Ossolineum .
Oprócz przedstaw ionych druków Dział D okum entów Życia Spo
łecznego posiada też m ateriały pozaregionalne, które m ożna podzie
lić na cztery grupy. Pierwsza, najstarsza obejm uje m ateriały poch o
dzące z lat 1801-1918, do następnej należą dokum enty z okresu II Rzeczypospolitej, trzecia obejm uje druki z czasów II wojny światowej a ostatnia wydawnictwa wydane po 1945 r. N ajstarsze dziew iętnasto
wieczne druki ulotne w łączone do Działu D okum entów Życia Spo
łecznego związane są z kam panią napoleońską, Księstwem W arszaw
skim, Królestwem Kongresowym , W iosną Ludów i Pow staniem Styczniowym. Pochodzą one głównie z zaboru austriackiego i rosyj
skiego, są niekom pletne, zapisane w języku polskim , niem ieckim , rosyjskim, ukraińskim i francuskim 2i.
D ruga grupa m ateriałów pozaregionalnych zgrom adzonych w Bi
bliotece Z akładu N arodow ego im. Ossolińskich obejm uje publikacje wyprodukowane po odzyskaniu niepodległości, których treść dotyczy partii oraz organizacji politycznych, adm inistracji lokalnej i krajowej, wyborów do sejmu, wojny polsko-radzieckiej, plebiscytu na Śląsku, kultury, sztuki, religii o raz obyczajów. Trzecią grupę stanow ią do ku m enty życia społecznego pochodzące z czasów II wojny światowej, są to przede wszystkim druki ulotne odnoszące się do Lwowa pod oku
pacją sowiecką i niem iecką. O statni zbiór dotyczy m ateriałów w spół
czesnych wydanych po 1945 r. D o grupy tej należą druki, których treść związana jest z wystawiennictwem, życiem teatralnym , przedsię
wzięciami kulturalnym i, artystycznymi, filmowymi, naukowymi, poli
tycznymi oraz działalnością Z akładu N arodow ego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Dział D okum entów Życia Społecznego B Z N iO grom adził i g ro madzi ponadto m ateriały dotyczące okolicznościowych uroczystości państwowych, wizyt wybitnych osobistości, spotkań oraz dokum enty związane z W rocławiem, jego zabytkam i, zniszczeniam i wojennymi, odbudow ą oraz rozbudow ą. D o wielu m ateriałów źródłowych w toku prac kwalifikacyjnych dołączano też recenzje, noty bibliograficzne, m apy i wycinki prasowe, kom pletując w ten sposób pełn e zestawy do
kum entów pozwalających uchwycić jak najwięcej treści poznawczych, tj. cechy dem ograficzne określonych grup społecznych, czy dorobek twórczy danych środowisk. Na podstaw ie zbiorów przechowywanych w Dziale D okum entów Życia Społecznego opracow ano m. in. m
ono-21 M ateriały w ew nętrzne D zia łu D o k u m e n tó w Ż ycia S p o łeczn eg o Biblioteiii Z N iO . M ateriały niepublikow ane (m ps).
grafię Państwowych Teatrów Dramatycznych we Wrocławiu, roczne kroniki życia kulturalnego m iasta oraz wiele informacyjnych pro gra
mów telewizyjnych^^. D okum enty aktualne w latach sześćdziesiątych m ają już w chwili obecnej wartość historyczną, przekazują informacje o latach rozbudow ywania m iasta, budow ania wielkich zakładów prze
mysłowych; Elwro, Pafawagu czy H utm enu. M ateriały te często w form ie druków do użytku w ew nętrznego lub maszynopisów, zawie
rają unikalne inform acje źródłow e lub dane uzupełniające inne dokum enty.
Kolejne w ybrane do analizy i przebadane z autopsji zbiory należą do W ojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza M ikulskiego we W rocławiu. Dział D okum entów Życia Społecznego w tej placówce został utworzony w 1984 r. Zgrom adzone w nim do kum enty tw orzą więc m łodszą niż ossolińska kolekcję. Przed pow oła
niem D ziału D okum entów Życia Społecznego WiMBP, druki ulotne, k tó re trafiały do biblioteki przechowywane były w Dziale Zbiorów Specjalnych, w wydzielonej części czytelni czasopism. W lutym 1980 r. przyznano bibliotece jed en eta t do pracy z dokum entam i ży
cia społecznego. W początkowym okresie brak miejsca oraz podsta
wowego sprzętu bibliotecznego bardzo utrudniał postępow anie ze zgrom adzonym i i ciągle kolekcjonowanymi m ateriałam i ulowymi.
W 1980 r. W ojew ódzka i M iejska Biblioteka Publiczna posiadała około sześciu tysięcy jed nostek inwentarzowych dokum entów życia społecznego23. W szystkie druki efem eryczne, wycinki prasowe oraz plakaty zostały w tym samym roku podzielone na grupy tematyczno- p rze d m io to w e w ed łu g schem atu o p raco w an eg o na podstaw ie
„Przew odnika Bibliograficznego”. Podobnie jak w Bibliotece Zakładu N arodow ego im. Ossolińskich, we wrocławskiej Wojewódzkiej i M iej
skiej B ibliotece Publicznej przyjęto regionalny profil gromadzonych zbiorów obejm ujący swym zakresem terytorialnym dokum enty życia społecznego z D olnego Śląska, których treść dotyczy życia społeczno- politycznego oraz zagadnień bibliotecznych.
Największa ilość zebranych wydawnictw pochodzi z Wrocławia oraz z województwa wrocławskiego, dokum enty życia społecznego z innych dolnośląskich regionów napływają w znacznie mniejszej licz
bie, co wiąże się głównie z większymi trudnościam i w ich zdobywaniu.
W chwili obecnej D ział D okum entów Życia Społecznego Wojewódz
kiej i M iejskiej B ibliotece Publicznej kolekcjonuje na bieżąco
publi-22 Ibidem ., s. 48.
S p ra w o zd a n ie ro czn e z d zia ła ln o ści D ziału Z b io ró w Specjalnych W iM B P we W rocław iu za roli 1980, s. 2.
kacje współczesne i m ateriały retrospektyw ne, uzupełniane drogą wymiany międzybibliotecznej lub własnych poszukiwań w archiwach interesujących placówek. Z akres tem atyczny kolekcjonowanych wy
dawnictw jest nieograniczony i obejm uje wiele dziedzin związanych z życiem społecznym oraz kulturalnym . Instrukcja w sprawie p o stę powania z dokum entam i życia społecznego w W ojewódzkiej i M iej
skiej Bibliotece Publicznej we W rocławiu z dnia 1 grudnia 1992 r.
wyszczególniła rodzaje m ateriałów klasyfikowanych w tej placówce jako dokum enty życia społecznego. N ależą do nich katalogi wystaw artystycznych, muzealnych, oświatowych, gospodarczych, program y teatralne, program y im prez oraz uroczystości, różnego rodzaju za
proszenia, afisze koncertow e, teatraln e i wyborcze, obwieszczenia władz oraz urzędów, plakaty koncertow e, teatraln e, filmowe, wysta
wiennicze, okolicznościowe, ulotki wyborcze, reklam ow e i inform a
cyjne, wykazy osobowe - spisy telefonów , adresów, składy osobowe wyższych uczelni, wykazy rzeczowe - spisy wykładów, rozkłady jazdy, sprawozdania, plany pracy, prospekty turystyczne i handlow e, p rze
wodniki i inform atory, statuty oraz deklaracje program ow e instytucji i stowarzyszeń, regulaminy, gazetki przedsiębiorstw , organizacji, p a r
tii, stowarzyszeń, gazetki towarzyszące festiwalom , zjazdom i wyda
rzeniom politycznym, jednodniów ki, druki okolicznościowe - n a le p ki, klepsydry oraz koperty, kalendarze, fotografie, rękopisy - listy, autografy i maszynopisy, ekslibrisy, m ateriały audiow izualne - filmy, kasety wideo, nagrania na taśm ach m agnetofonow ych, dokum enty niepiśm ienne - plakietki, proporczyki i znaczki oraz m ateriały k a rto graficzne takie, jak m apy i p lan y 2 4 .
W śród zgrom adzonych zbiorów na uwagę zasługują publikacje odnoszące się do życia kulturalnego i artystycznego W rocławia oraz liczne wydawnictwa organizacji społecznych oraz politycznych. N ie
zwykle bogaty zbiór stanow ią druki ukazujące działania podejm ow a
ne przez ugrupowania polityczne w okresach kam panii wyborczych do Sejmu, Senatu, rad miejskich oraz wyborów prezydenckich o k re su postkom unistycznego. B ardzo interesujący jest także liczący p o nad 90 tytułów zbiór czasopism i jednodniów ek tzw. drugiego obiegu.
W ymienione m ateriały charakteryzują się ogrom ną różnorodnością form. Z najdują się wśród nich zarów no dokum enty takie jak broszu
ry czy druki ulotne oraz nie będące drukam i na przykład plakietki, proporczyki, a nawet takie, które nie niosą z sobą inform acji utrw a
lonej drukiem jak fotografie czy nagrania na taśm ach m
agnetofono-24 In stru kcja w sprawie p o stęp o w a n ia z d o k u m e n ta m i życia społecznego w W iM B P we W rocławiu. W rocław 1992 s. 1.
wych. Z a n ad rz ę d n ą cechę do kum entu życia społecznego uznano tu więc jego treść oraz w artość inform acyjną. W ojewódzka i M iejska Bi
blioteka Publiczna im. Tadeusza M ikulskiego stanowi przykład bi
blioteki, k tó ra na potrzeby swojego profilu zbiorów sporządziła w ła
sny spis wydawnictw uznanych za dokum enty życia społecznego.
sny spis wydawnictw uznanych za dokum enty życia społecznego.