W LATACH 2019–2022
Opracowanie własne.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 6 / 2019
143
prowadzonego w trakcie zgrupowania specjalistycz-nego wojsk inżynieryjnych o profilu przeprawowo--mostowym. Ćwiczenia te, nazwane „Dragon”, od-były się w maju w 2017 roku. W ich trakcie szefo-wie wojsk inżynieryjnych państw V4 obserwowali i omawiali działanie pododdziałów wojsk inżynie-ryjnych podczas urządzania przeprawy przez Wisłę.
Pierwsze spotkanie specjalistów wojsk obrony przeciwlotniczej z państw Grupy Wyszehradzkiej odbyło się w 2014 roku w Trenczynie na Słowacji w formule Przeciwlotniczej Grupy Roboczej Państw Grupy Wyszehradzkiej (Battle Group Air Defence V4 – BGAD). W trakcie spotkania zidentyfikowano takie dziedziny współpracy, jak:
– zwiększenie interoperacyjności pododdziałów OPL (testy systemów dowodzenia, protokołów wy-miany informacji itp.);
– wspólne ćwiczenia;
– kooperacja w ramach przygotowania i prowa-dzenia oceny pododdziałów zgłoszonych do NATO (TACEVAL, CREVAL);
– współpraca w zakresie podejmowanych przed-sięwzięć mających na celu pozyskiwanie nowych środków walki.
Zadaniem BGAD V4 jest koordynowanie i okre-ślanie kierunków dalszej współpracy, a jej spotkania są organizowane doraźnie, w zależności od potrzeb.
Nasze pododdziały przeciwlotnicze uczestniczą w ćwiczeniach „Tobruk Legacy”, które mają na celu opracowanie procedur współdziałania pododdziałów WOPL podczas operacji sojuszniczej, a także zwięk-szenie ich interoperacyjności w zakresie wymiany in-formacji w systemach dowodzenia. W 2019 roku go-spodarzem tych ćwiczeń był nasz kraj. Udostępniamy również słowackim i czeskim przeciwlotnikom Cen-tralny Poligon Sił Powietrznych do ćwiczeń z strzela-nia bojowego przeciwlotniczymi zestawami rakieto-wymi (PZR) KUB.
Z kolei przedstawiciele wojsk rozpoznawczych, w tym także Centralnej Grupy Działań Psychologicz-nych, wzięli udział w ćwiczeniach „Soft Caps ’17”, które odbyły się na terytorium Republiki Węgierskiej.
Ponadto w 2018 roku na Słowacji, w ramach ćwiczeń
„Mace XIX”, przeprowadzono próby poligonowe ze stacją rozpoznania pokładowych systemów elektro-nicznych PRP-25 (Gunica-M).
WSPÓŁPRACA SIŁ POWIETRZNYCH
Nasze siły powietrzne współpracują z siłami po-wietrznymi państw Grupy Wyszehradzkiej. Wspól-nie realizują takie przedsięwzięcia, jak:
– szkolenie pilotów;
– szkolenie wysuniętych nawigatorów naprowa-dzania lotnictwa (Joint Terminal Attack Controler – JTAC i Forward Air Controller FAC). Po sporzą-dzeniu listy zasobów bazy szkoleniowej każdego z krajów V4 (ośrodki szkolenia, poligony, infra-struktura, symulatory itp.) zostaną określone
wspólne zamierzenia, co wpłynie na racjonalizację kosztów;
– loty transgraniczne – zastosowanie formatu V4 jako dogodnej platformy do lepszego wykorzystania możliwości przestrzeni powietrznej tych krajów;
– wymiana doświadczeń z udziału kontyngentów poszczególnych państw w operacjach pokojowych i stabilizacyjnych;
– pozyskiwanie części zamiennych do samolotów.
Przykładowo węgierskie siły zbrojne dysponują za-pasami części zamiennych do samolotów MiG-29 (po wycofaniu ich ze służby w 2010 roku). Są one obecnie wykorzystywane do wsparcia eksploatacji samolotów Sił Powietrznych RP;
– kurs standaryzacyjny z zakresu odzyskiwania personelu izolowanego (Personnel Recovery – PR) w ramach bojowego poszukiwania i ratownictwa (Combat Search and Rescue – CSAR);
– komponent naszego lotnictwa od 10 do 22 czerwca 2018 roku uczestniczył w ćwiczeniach
„Etap-18T”. Odbywały się one w miejscowości Papa. Oddelegowano do nich samolot C-130 wraz z załogą oraz pododdział z 6 Brygady Powietrzno-desantowej;
– na terenie bazy lotniczej w Papie przebywa kil-ku żołnierzy SZRP w strukturach natowskiego He-avy Airlft Wing (Skrzydło Ciężkiego Lotnictwa Transportowego);
– Zarząd Wojsk Radiotechnicznych (ZWRt) In-spektoratu Sił Powietrznych Dowództwa Generalne-go Rodzajów Sił Zbrojnych (ISP DG RSZ) współ-pracuje z użytkownikami radarów RAT-31DL, które znajdują się w wyposażeniu węgierskich sił zbroj-nych;
– w 2018 roku odbyły się ćwiczenia „Ample Stri-ke”. Uczestniczyły w nich trzy samoloty Su-22 wraz z obsługą, dwa taktyczne zespoły kontroli ob-szaru powietrznego (TZKOP) – jeden z sił powietrz-nych i drugi z wojsk specjalpowietrz-nych, oraz żołnierze wojsk specjalnych.
WOJSKA SPECJALNE
Bardzo istotną dziedziną współpracy było two-rzenie komponentu tego rodzaju sił zbrojnych do Grupy Bojowej Unii Europejskiej państw Grupy Wyszehradzkiej (GB UE V4 2016-1). Węgry były państwem ramowym dla Zadaniowego Zespołu Bo-jowego Wojsk Specjalnych (Special Operations Task Group – SOTG), w skład którego wchodziła m.in. polska Zadaniowa Grupa Specjalna (Special Operations Task Group – SOTU). Dla Dowództwa GB UE V4 2016-1 państwa V4 wydzieliły też per-sonel wojsk specjalnych. Ponadto Czesi i Słowacy, podobnie jak Węgrzy, są zainteresowani wymianą doświadczeń związanych z wykorzystaniem bezza-łogowych statków powietrznych (BSP) przez ich wojska specjalne. Wspólne szkolenie ma między innymi na celu wymianę doświadczeń zdobytych podczas szkolenia taktycznego oraz prowadzenia
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 6 / 2019
144
rozpoznania specjalnego, akcji bezpośrednich i działań niekonwencjonalnych.
ZACIEŚNIAĆ WSPÓŁPRACĘ
Trend integracyjny dotyczący szkolenia i ćwiczeń jest zauważalny nie tylko w podstawowych rodza-jach wojsk, jakim są wojska zmechanizowane i pan-cerne, lecz także w wojskach powietrznodesanto-wych. Dowiedziono, że takie działanie pozwala na bardziej efektywną organizację szkolenia dzięki dzie-leniu kosztów i udziałowi w ćwiczeniach, zarówno narodowych, jak i międzynarodowych. Współpraca odnosząca się do podnoszenia zdolności pododdzia-łów powietrznodesantowych państw Grupy Wyszeh-radzkiej powinna być skupiona na ich afiliacji wokół 6 BPD. Jest to trend, który realizują inne państwa NATO. I tak przykładowo:
– brytyjski 16 regiment spadochronowy jest afi-liowany do francuskiej 11 Brygady Powietrznode-santowej;
– holenderską 11 Brygadę Aeromobilną zintegro-wano w ramach niemieckiej Division Schnelle Krafte;
– amerykańska 82 Dywizja Powietrznodesantowa zacieśnia współpracę instytucjonalną z kanadyjskimi jednostkami powietrznodesantowymi oraz z brytyj-skim 16 regimentem spadochronowym, tworząc stałe stanowiska łącznikowe, a nawet stanowisko zastępcy dowódcy dywizji ds. interoperacyjności, przeznaczone dla brytyjskiego oficera w stopniu generała brygady.
W wypadku 6 BPD docelowe utworzenie Grupy Powietrznodesantowej V4 w sile wzmocnionego ba-talionu oraz pododdziałów specjalistycznych po-zwoliłoby na zaangażowanie ich w ćwiczenia
„Swift Response” (największe ćwiczenia podod-działów powietrznodesantowych Sojuszu Północno-atlantyckiego). Natomiast stanowisko dowodzenia brygady miałoby możliwość przejęcia dowodzenia komponentem wojsk powietrznodesantowych w wy-miarze sojuszniczym. Zapewniłoby to naszemu kra-jowi pozycję państwa ramowego (Framework Na-tion) dla wojsk powietrznodesantowych V4, nomi-nując nas do roli lidera regionalnego NATO.
Jesteśmy zainteresowani intensywniejszą współpra-cą z armią czeską w:
– szkoleniu w jej ośrodkach naszych pododdzia-łów ogniowych i rozpoznania artyleryjskiego z za-kresu wsparcia ogniowego w górach. W zamian na zasadzie równoważnej i wzajemnej wymiany (equ-al v(equ-alue exchange) oferujemy udział w szkoleniach i strzelaniach organizowanych przez nasze podod-działy artylerii;
– integracji systemów dowodzenia i rozpoznania ar-tyleryjskiego, ze szczególnym uwzględnieniem roz-poznania radiolokacyjnego (radiolokacyjny zestaw rozpoznania artyleryjskiego Liwiec – RZRA Liwiec), w ramach połączonego wsparcia ogniowego (Joint Fi-res – JF) dzięki połączeniu elementów rozpoznaw-czych i ogniowych artylerii obu państw;
– prowadzeniu wspólnych ćwiczeń pododdziałów artylerii na terenie jednego z krajów. Powinny one odbywać się naprzemiennie i mieć na celu zapew-nienie interoperacyjności wojsk rakietowych i arty-lerii obu państw;
– udziale czeskich żołnierzy w szkoleniach obser-watorów ognia połączonego i wysuniętych koordy-natorów wsparcia lotniczego w Lotniczej Akademii Wojskowej i w Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbro-jenia;
– prowadzeniu wspólnych ćwiczeń przygotowują-cych zespoły lotnicze do działań w ramach NATO i grup bojowych Unii Europejskiej państw Grupy Wyszehradzkiej;
– wznowieniu współdziałania w ramach Squadron Exchange;
– kontynuowaniu wymiany doświadczeń o sposo-bach prowadzenia oraz aktualizacji bazy danych emi-terów radiolokacyjnych;
– porównaniu systemów walki elektronicznej umieszczonych na samolotach typu C-295M, eksplo-atowanych przez armię czeską i w ewentualnym uzy-skaniu kompatybilności z wyposażeniem w naszych siłach powietrznych;
– kontynuowaniu wymiany doświadczeń w zakre-sie środków obrony pasywnej samolotów i ich sku-teczności oraz stosowanych procedur obsługi syste-mów samoobrony podczas realizacji zadań w strefie działań wojennych;
– udziale przedstawicieli WOPL państw V4 w ob-serwacji procesu przygotowania i prowadzenia rakie-towych strzelań bojowych (system szkolenia, proce-dury przygotowania do strzelań bojowych, baza szko-leniowa, imitatory celów powietrznych itp.).
Z kolei Słowacja jest najważniejszym naszym partnerem wśród państw Grupy Wyszehradzkiej w zakresie polowej detekcji i reagowania medyczne-go w razie wystąpienia chorób zakaźnych czy zasto-sowania czynników broni biologicznej. Mając na uwadze tę problematykę, będziemy kontynuować współpracę zarówno na płaszczyźnie praktycznej, jak i naukowej.
Zasadne jest pozyskanie od strony słowackiej in-formacji nt. Możliwości technicznych symulatorów do szkolenia pilotów śmigłowców Mi-8, Mi-17 i Mi-24 (warianty wyposażenia, możliwości symu-lacji zdarzeń z wykorzystaniem uzbrojenia, wyko-rzystanie symulatorów przez szkolących się w go-glach noktowizyjnych). Ze względu na to, że w 2020 roku nasz kraj będzie państwem ramowym Wielonarodowego Zadaniowego Zespołu Bojowego Wojsk Specjalnych (Special Operation Task Group – SOTG), należałoby zwiększyć zaangażowanie państw Grupy Wyszehradzkiej, by wykorzystać ich potencjał i możliwości. Powinno się rozważyć włą-czenie pododdziałów wojsk specjalnych państw V4 oraz personelu do obsady sztabu Dowództwa Kom-ponentu Operacji Specjalnych (Special Operations
Component Command – SOCC). n
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 6 / 2019
145
Autor jest specjalistą do spraw zarządzania kryzysowego w Zarządzie Portu Morskiego Gdynia.