BEZZAŁOGOWYCH SYSTEMÓW WALKI. PRAWDOPODOBNIE NIE MA ŻADNEJ ROZWINIĘTEJ ARMII NA ŚWIECIE, KTÓRA BY NIE POCZYNIŁA KROKÓW KU ICH POSIADANIU.
P
ostęp naukowo-techniczny bezpośrednio wpływa na sztukę wojenną. Nowe lub udoskonalane środki walki i dowodzenia wymuszają weryfikację obowiązu-jących zasad przygotowania i prowadzenia działań tak-tycznych, a także przeobrażenia strukturalno-organiza-cyjne sił zbrojnych.ISTOTA DZIAŁAŃ
Udoskonalane przez lata środki rażenia, zwłaszcza w takim rodzaju wojsk, jak wojska rakietowe i artyleria oraz w stosunkowo młodym rodzaju sił zbrojnych – si-łach powietrznych, dały możliwość oddziaływania na przeciwnika daleko poza linią starcia. Pozwalało to ob-niżyć jego potencjał bojowy, zanim jeszcze przystąpił do walki bezpośredniej. Było to podwaliną powstania w latach trzydziestych ubiegłego wieku teorii walki głębokiej. Jej istota polegała na równoczesnym wyko-naniu uderzeń wojskami oraz ogniem na całą głębo-kość taktycznego ugrupowania przeciwnika, by zmniej-szyć jego możliwości przeciwdziałania w trakcie walki w głębi jego ugrupowania.
Założenia teoretyczne i doświadczenia z konfliktów końca XX i początków XXI wieku, zwłaszcza tych w Zatoce Perskiej, pozwoliły pozytywnie zweryfiko-wać tezę, że zwalczanie przeciwnika już na dalekich podejściach do rubieży starcia lub w głębi jego
ugru-powania obronnego jest niezwykle korzystne dla po-wodzenia kolejnych działań. Obecnie na szczeblu operacyjnym i taktycznym wojska mogą prowadzić równocześnie działania głębokie, bezpośrednie i tyl-ne. Są one ze sobą zintegrowane i zmierzają do wy-krycia przeciwnika, blokowania go (pozbawienia go swobody działania) oraz atakowania, aby doprowa-dzić do jego porażki1.
Istotą działań głębokich jest rażenie sił i środków przeciwnika niezaangażowanych w walkę bliską w ce-lu ograniczenia swobody jego działania. Czyni się to rozpraszając i obniżając jego potencjał bojowy, zakłó-cając mu dowodzenie, spoistość i tempo działań, nisz-cząc zaplecze logistyczne, utrzymując go z dala od obiektów mogących być dla niego celami, załamując morale, czyli tworząc sprzyjające warunki do działań bezpośrednich. Są one prowadzone z dużym rozma-chem i przez dłuższy czas.
Działania głębokie są środkiem, który ogranicza przeciwnikowi możliwości manewru, dzięki oddziały-waniu na punkty wrażliwe na uderzenia. Może to spo-wodować opóźnienie działań, zmusić przeciwnika do zmiany ich kierunku, a niejednokrotnie do ich zerwania.
Dużą rolę w tym względzie – oprócz lotnictwa, śmi-głowców bojowych i środków walki radioelektronicznej – odgrywają artyleryjskie dalekosiężne środki wsparcia
1 Regulamin działań wojsk lądowych. DWLąd, sygn. wew. 115/2008.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 6 / 2016
89
ogniowego, predysponowane do wykonania uderzeń bez konieczności przemieszczania się, charakteryzujące się krótkim czasem reakcji ogniowej oraz możliwościa-mi prowadzenia ognia w różnych warunkach.
Artyleryjskie środki wsparcia ogniowego, realizując głęboki ogień wspierający, niezależnie od rodzaju
dzia-łań niszczą cele wysokoopłacalne (High Pay-off Target – HPT)2 i uniemożliwiają lub zakłócają użycie zasadni-czych komponentów siły bojowej przeciwnika. Głęboki ogień wspierający to ogień kierowany na cele nieleżące w bezpośrednim sąsiedztwie wojsk własnych, prowa-dzony, aby zneutralizować i zniszczyć odwody oraz
2 Cel wysokoopłacalny to cel o dużym znaczeniu i wartości dla przeciwnika, którego zniszczenie, uszkodzenie lub neutralizacja może prowadzić do nieproporcjonalnego zwiększenia przewagi wojsk własnych. Słownik terminów i definicji NATO AAP-6. Agencja Standaryzacji i Normalizacji NATO, Bruksela 2015.
PLATFORMY BSP STANOWIĄ NIEZWYKLE PRZYDATNĄ GRUPĘ ŚRODKÓW ROZPOZNANIA. SĄ ZDOLNE DO DOSTARCZENIA NIEZBĘDNYCH INFORMACJI Z PASA PROWADZONYCH DZIAŁAŃ BEZ RYZYKA PONOSZENIA STRAT W LUDZIACH.
+
ARKADIUSZ DWULATEK/ COMBAT CAMERA DORSZ
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 6 / 2016
90
uzbrojenie przeciwnika, oddziałujący także na jego do-wodzenie, zaopatrzenie, środki łączności i obserwacji.
Artyleria w głębokim wsparciu ogniowym może być użyta do rażenia następujących obiektów przeciwnika (rys. 1):
– sił i środków wsparcia ogniowego, głównie artyle-rii i moździerzy;
– stanowisk dowodzenia i kierowania oraz węzłów łączności szczebla taktycznego;
– elementów systemu obrony przeciwlotniczej, rów-nież podczas działań desantów taktycznych, grup de-santowo-szturmowych i pododdziałów kawalerii po-wietrznej, maskując ich przelot i obezwładniając obiek-ty na kierunkach ich przelotu;
– zgrupowań odwodów przeznaczonych do potęgo-wania uderzenia i rozwijania powodzenia (zgrupowań odwodowych);
– kluczowych urządzeń logistycznych szczebla tak-tycznego i infrastruktury.
Artyleryjskie środki wsparcia ogniowego do re-alizacji swojej kluczowej funkcji, czyli rażenia, po-trzebują sprawnego i efektywnego systemu rozpo-znania, który szybko i z wymaganą dokładnością przekaże do komórek kierowania ogniem dane
o wykrytych celach, a także umożliwi ocenę skut-ków uderzeń (Battle Damage Assessment – BDA) i – w miarę potrzeb – korygowanie ognia (Adjusting Fire – AF). Takie wymagania spełnia rozpoznanie artyleryjskie, które jest częścią składową rozpozna-nia wojskowego. To także zasadnicze źródło infor-macji o obiektach przeciwnika (Target Acquisi-tion – TA), umożliwiające skuteczne wsparcie wojsk ogniem artylerii i uderzeniami rakiet.
Rozpoznanie artyleryjskie składa się z następują-cych elementów3:
– zespołów (sekcji) wysuniętych obserwatorów oraz stacji radiolokacyjnych obserwacji pola walki i wykry-wania celów (głównie ruchomych);
– stacji radiolokacyjnych i zestawów rozpoznania dźwiękowego do rozpoznania strzelającej artylerii i moździerzy przeciwnika;
– bezzałogowych statków powietrznych (BSP, Unmanned Aerial Vehicle – UAV) do rozpoznania ce-lów i oceny skutków ognia.
Na potrzeby głębokiego ognia wspierającego zasad-niczo są wykorzystywane dwie ostatnie grupy. Oddzia-ły (pododdziaOddzia-ły) artylerii pozyskują też dane o obiek-tach przeciwnika z innych źródeł w sieci rozpoznania 4
5
6
4
4
3 3 3 3
1
2
1 1
1 1
CFL FEBA
RYS. 1. OBIEKTY RAŻENIA PRZEZ ARTYLERIĘ W DZIAŁANIACH GŁĘBOKICH
1 – siły i środki wsparcia ogniowego przeciwnika 2 – stanowiska dowodzenia
i kierowania oraz węzły łączności
3 – elementy systemu obrony przeciwlotniczej
4 – zgrupowania odwodów przeznaczonych do potęgowania uderzenia 5 – kluczowe urządzenia
logistyczne szczebla taktycznego i infrastruktury 6 – środki walki
radioelektronicznej
3 Elementy rozpoznawcze to najmniejsze struktury wykonawcze (etatowe i nieetatowe) przeznaczone do pozyskiwania i zdobywania informacji w przydzielonym rejonie odpowiedzialności rozpoznawczej (rejonie działania).
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 6 / 2016