Umacnianie pozycji na rynku krajowym (2005-2013)

W 2005 roku stanowisko Przewodniczącego Kolegium Redakcyjnego objął prof. nadzw. dr hab. Andrzej Matuszyk. Jego nazwisko, w podanej roli, zaanon-sowano już w numerze 16–2005, lecz istotne zmiany w sposobie funkcjonowania Czasopisma – będące rezultatem tej zmiany – zostały ogłoszone rok później, wraz z wydaniem numeru 17–2006.

W pierwszym odczuciu, zmianą najbardziej widoczną dla czytelników mo-gło być… wprowadzenie kolorowej okładki, na której umieszczono logotyp krakowskiej AWF oraz – jako tło – zdjęcie wykonane z letniej bazy sportowej tej uczelni zlokalizowanej nad Jeziorem Rożnowskim. Od tej pory na drugiej i trzeciej stronie okładki zamieszczano informacje dla autorów, a na czwartej stronie okładki – krótką notkę informacyjną o  samym Czasopiśmie, w  tym także o liczbie punktów, jaką otrzymują autorzy za publikację swoich tekstów; na tę samą stronę okładki wstawiono także logotyp Wydziału Turystyki

i Re-kreacji, który fi guruje na niej po dzień dzisiejszy. Spis treści został przeniesiony za stronę redakcyjną, zachowując brzmienie polsko- i anglojęzyczne.

Wnętrze numeru ujawniło jednak szereg zmian bardziej zasadniczych. Od tej pory na czele zespołu odpowiedzialnego za całokształt prac związanych z  ukazywaniem się „Folii…” stał redaktor naczelny, w  osobie wspomnianego już A. Matuszyka, któremu asystował sekretarz redakcji: tę funkcję powierzo-no dr Sabinie Owsiapowierzo-nowskiej4. Ponadto dotychczasowe Kolegium Redakcyjne przemianowano na Radę Naukową, przy czym jej skład nieznacznie się zmie-nił. Odtąd tworzyli ją: Stefan Bosiacki, Milan Ďuriček, Ryszard Gałecki, Sta-nisław Liszewski i Janusz Zdebski. Niezależnie od Rady Naukowej, powołano do istnienia Kolegium Redakcyjne, które miało uczestniczyć w podejmowaniu bieżących decyzji programowych dotyczących funkcjonowania Czasopisma. W skład tego gremium weszli pracownicy Instytutu Turystyki i Rekreacji kra-kowskiej AWF: dr Wiesław Alejziak, dr Zygmunt Kruczek i prof. nadzw. dr hab. Ryszard Winiarski. Od tego numeru regularnie podawano też z imienia i  nazwiska osobę wykonująca adiustację treści zeszytu. Zachowano również zapis o recenzowaniu artykułów.

Nowy zespół redakcyjny wyraźnie odcisnął swe piętno w kwestii prac, jakie mogą być publikowane w „Folii…”. W numerach 17–2006 i 18–2007 wyodręb-niono, w spisie treści, cztery sekcje: artykuły, komunikaty, recenzje, z warszta-tów doktoranckich. Przyjęto zatem, że obok prac stricte naukowych drukowane w Czasopiśmie mogą być inne wartościowe i interesujące teksty, mające charak-ter raportu, sprawozdania z badań, głosu w dyskusji itp. Na podkreślenie zasłu-guje też idea publikowania, w osobnym dziale, prac młodych adeptów nauki: które uzyskały przychylne oceny recenzentów, a  zarazem pozwalały wyrazić oraz poddać pod publiczną dyskusję tezy przygotowywanych lub powstałych już dysertacji doktorskich. Już w tym miejscu dodajmy, że ta interesująca idea nie przetrwała próby czasu i nie była kontynuowana w późniejszych zeszytach „Folii…”.

Pojawiła się także istotna zmiana w strukturze publikowanych artykułów. Po tytule i  nazwiskach autorów drukowano odtąd, w  języku polskim, zarys treści oraz słowa kluczowe; ich tłumaczenie na język angielski umieszczano natomiast na końcu tekstu, po zebranym piśmiennictwie. Zmiana ta pozwoliła 4 Dodajmy w tym miejscu, że S. Owsianowska w jednej ze swoich prac przedstawiła

inte-resującą i  pouczającą charakterystykę A. Matuszyka jako redaktora naczelnego „Folii…”, zwracając uwagę zwłaszcza na te przymioty Profesora, które sprzyjały wykonywaniu pra-cy redakpra-cyjnej (wykształcenie humanistyczne, zainteresowania pedagogiczne, umiejętno-ści dyplomatyczne, otwartość i  życzliwość wobec adwersarzy). S. Owsianowska, Andrzej

Matuszyk jako redaktor naczelny czasopisma „Folia Turistica”, [w:] P. Cybula, M. Czyż, S. Owsianowska (red.), Góry – człowiek – turystyka, WSTiE, Proksenia, Sucha Beskidzka--Kraków, 2011, s. 43-46.

recenzentom, a zwłaszcza czytelnikom w sposób dogodny zapoznać się z cela-mi stawianyz cela-mi sobie przez autorów poszczególnych prac, a także ze stosowany-mi przez nich metodastosowany-mi badań oraz uzyskanystosowany-mi rezultatastosowany-mi ich zastosowania. Dodajmy przy tym, że choć nadal jako regułę stosowano w  przywoływaniu źródeł system harwardzki, to w przypadku niektórych tekstów oraz wybranych numerów tematycznych czyniono od tego odstępstwa – mając na uwadze roz-wiązania przyjęte w poszczególnych dziedzinach i dyscyplinach nauki. W tym miejscu zaznaczmy też, że na witrynie WWW „Folii…”, dostępnej z domeny Uczelni, publikowane były informacje o kolejnych wydanych numerach Cza-sopisma, w  tym także polsko- i  anglojęzyczne streszczenia zamieszczonych w nich artykułów.

Działania zespołu redakcyjnego pozwoliły wprowadzić „Folię…” na listę B czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W ra-mach kolejnych edycji tej oceny „Folia” uzyskała 4 punkty w 2007 roku, 6 punk-tów w  2009 roku, 9 punkpunk-tów w  2010 roku (wówczas wartość maksymalna), 8 punktów w  2012 roku i  7 punktów w  2013 roku. Wskazane punkty, przy-znawane autorom za publikację swoich prac w „Folii…”, rokrocznie sytuowały to czasopismo wśród najwyżej punktowanych periodyków w Polsce, w których drukowane były prace z zakresu turystyki. W 2008 roku „Folia…” została też wprowadzona do bazy Index Copernicus International. Te fakty, istotne dla po-tencjalnych autorów w dobie wyrażanych punktowo ocen ich dorobku naukowe-go, pozwoliły zauważalnie zwiększyć prestiż Czasopisma oraz zainteresowanie zamieszczaniem w nim swoich artykułów.

Jak już dano temu wyraz, nowy zespół redakcyjny zachował tradycję wyda-wania numerów tematycznych, zapoczątkowaną jeszcze przez poprzedników. Pierwszy z  nich, poświęcony zagadnieniom historii turystyki, ukazał się dru-kiem w 2008 roku. Był to zarazem pierwszy numer w dziejach „Folii…”, w któ-rym do roli redaktora zeszytu został zaproszony specjalista nie będący członkiem zespołu redakcyjnego Czasopisma. W ten sposób, krąg osób aktywnie współ-tworzących treść prezentowanego periodyku zaczął się poszerzać; dodajmy, że taki model wydawania zeszytów tematycznych był kontynuowany w latach póź-niejszych i bywa też stosowany obecnie.

Z  okresu 2005-2008 działalności nowego zespołu redakcyjnego odnotujmy jeszcze dwa fakty zaistniałe w numerze 18–2007. Po pierwsze, członkiem Rady Naukowej został prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Podemski. Po drugie, wraz z afi -liacją autorów – w stosownym przypisie – zaczęto podawać ich stopnie i tytuły na-ukowe, a niekiedy i adresy e-mailowe; to ostatnie rok później było już powszech-ne i wymagapowszech-ne przez redakcję. Dla porządku dodajmy też, że numery 17–2006, 18–2007 i 19–2008 liczyły sobie każdy po ok. 220 stron – średnia objętość tych numerów jest więc zauważalnie większa, niż zeszytów wydanych w latach

wcze-śniejszych; natomiast ich nakład nie jest podany na stronie redakcyjnej, który to stan rzeczy miał zmienić się dopiero wraz z publikacją numeru 23–2010.

Wzrost objętości przywołanych numerów „Folii…” skłonił redakcję Czaso-pisma do przeistoczenia go w półrocznik – co wprowadzono w życie już w 2009 roku. Decyzja ta, z perspektywy czasu, może być oceniona jako trafna. Kolejne numery były równie obszerne, jak wcześniejsze, a przy tym utrzymały wyso-ki poziom merytoryczny. Pozwoliło to zarazem na zwiększenie częstotliwości wydawania numerów tematycznych, nad którymi prace mogły być realizowane równolegle i nie kolidowały z przygotowywaniem numerów typu „varia”. We wzmiankowanym roku ukazał się więc numer 20–2009 pt. „Turystyka a pra-wo” (174 ss.) i numer 21–2009 pt. „Regiony turystyczne” (244 ss.), natomiast w pierwszej połowie roku kolejnego – numer 22–2010 pt. „Turystyka i ekologia” (232 ss.). W  tym ostatnim numerze jako nowy członek Rady Naukowej wy-mieniony został prof. Boris Vukonić, reprezentujący Uniwersytet w Zagrzebiu (Chorwacja), zaś informację o  recenzowaniu publikowanych tekstów posze-rzono o zapis podkreślający anonimowość wykonywanych recenzji (w systemie

double-blind review). W  drugiej połowie tego samego roku ukazał się numer 23–2010 typu „varia” (280 ss.), a rok kolejny rozpoczął się od wydania numeru 24–2011 pt. „Filozofi a podróży i turystyki” (274 ss.). Większość spośród tych numerów, oprócz samych artykułów, zawierała też recenzje.

Rok 2011 zamknięto wydaniem numeru anonsowanego jako wydawnictwo specjalne – z okazji 35-lecia Wydziału Turystyki i Rekreacji AWF w Krakowie. Numer ten, nad którym prace okazały się wyjątkowo praco- i  kosztochłonne, wydano w dwóch wersjach językowych (polskiej i angielskiej) pn. „Z Warszta-tów Mistrzów”. Zebrano w nim teksty wytypowanego wcześniej gremium osób, uznanych w środowisku międzynarodowym za badaczy, których wkład w rozwój nauk o turystyce okazał się szczególnie ważki. Do tego grona zostali zaliczeni m.in.: Erik Cohen, Graham M.S. Dann, Richard W. Butler, Douglas G. Pear-ce, Metin Kozak, H. Leo Th euns, Arch G. Woodside, Philip L. Pearce. Warto zarazem zwrócić uwagę na specyfi czną formułę całego przedsięwzięcia, bowiem artykuły wskazanych wyżej autorów zostały uzupełnione o ich krótkie biogramy, przy czym tłumaczenie artykułów na język polski i przygotowanie biogramów ich autorów stało się udziałem badaczy polskich, których teksty także znalazły się w numerze. Charakter tego zeszytu, jego pokaźna objętość (496 ss. w edycji pol-skojęzycznej), wartość merytoryczna, a także zasięg dystrybucji (poza granicami Polski) uczyniły go wydawnictwem, które godnie uświetniło jubileusz Wydziału.

Kolejne lata przyniosły jeszcze dwie istotne zmiany w  funkcjonowaniu „Folii…”, które wynikały zarówno z  dążeń zespołu redakcyjnego do dalsze-go rozwoju czasopisma, jak i z modyfi kacji w regulacjach Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczących oceny parametrycznej czasopism

nauko-wych. Po pierwsze, zaczęto publikować wykaz recenzentów: po raz pierwszy ukazał się on w numerze 27–2012 i obejmował wszystkie osoby, które wystąpiły w roli recenzenta w latach 2010-2012; od tego momentu wykazy recenzentów są zamieszczane w ostatnim numerze każdego roku kalendarzowego. Ponad-to, zintensyfi kowano działania na rzecz publikowania numerów w języku an-gielskim. W  wyniku tego, jeden z  numerów wydanych w  2013 roku (numer 28–2013 typu „varia”) ukazał się w dwóch wersjach językowych: polsko- i an-glojęzycznej. Dla porządku dodajmy, że numery wydane w latach 2012 i 2013 utrzymywały wysoką objętość: numery 26–2012, 28–2013 i  29–2013 liczyły sobie po ok. 250 ss., nieco mniejszy był numer 27–2012 (180 ss.). Nakład, w jakim były drukowane, to 150 egzemplarzy.

Dzięki aktywnym działaniom podjętym przez zespół redakcyjny w przed-stawionym tu okresie ukazywania się „Folii…” czasopismo to zdecydowanie umocniło pozycję jednego z najbardziej prestiżowych periodyków ukazujących się na rynku krajowym w  dziedzinie badań nad turystyką. Wygląd poszcze-gólnych zeszytów odpowiadał ówczesnym standardom, a poziom merytoryczny publikowanych tekstów był powszechnie, wśród przedstawicieli nauk o  tury-styce, uznawany za co najmniej „przyzwoity”. Czasopismo spełniało w stopniu wysokim większość wymogów ministerialnych, co znajdowało odzwierciedlenie w znacznej liczbie punktów przyznawanych autorom za publikację ich artykułów w „Folii…”. Zwiększenie częstotliwości ukazywania się Czasopisma (przekwali-fi kowanie go z rocznika w półrocznik) praktycznie podwoiło liczbę ukazujących się tekstów, a wydanie dwóch zeszytów w wersji dwujęzycznej dawało nadzieję na pozyskiwanie autorów oraz recenzentów także spoza rynku krajowego. Po-mimo tych pozytywów, postępujące zmiany w  sposobie oceniania czasopism naukowych, rosnące oczekiwania środowiska względem wydawców, a  także pojawienie się nowych technologii w  sferze transferu informacji powodowały konieczność poszukiwania dróg dalszego rozwoju „Folii…”.