Podejmując próbę scharakteryzowania widowiska sportowego pod kątem podziału zadań podczas jego organizacji, najpierw należy skupić się na zdefiniowaniu jego istoty.
Należy zaznaczyć, iż mimo powszechności i mnogości widowisk sportowych do dziś samo
pojęcie nie zostało jednoznacznie zdefiniowane. Pojęcie widowiska często używane jest w sposób zamienny ze słowami imprezy lub wydarzenia. W odniesieniu do sportu literatura przedmiotu podsuwa odmienne ich definicje. Widowisko to „podstawowy, publiczny akt rywalizacji sportowej, zwykle ograniczający się do jednej dyscypliny, zespolony w całość biorąc pod uwagę miejsce, czas i wynik” [Skorupka 1968, s.648] lub „zdarzenie społeczne dostępne percepcji wzrokowej o charakterze sportowo-rekreacyjnym, zaistniałe z racji organizowanej rywalizacji sportowej zawodników, przebiegające zgodnie z uznanymi regułami (przepisami), w którym uczestniczą jako strony sędziowie, organizatorzy i widzowie tworzący widowisko”
[Matusewicz 1990 [w:] Ryba 2001, s. 51]. Impreza rozumiana jest jako przedsięwzięcie organizacyjno-gospodarcze, służące odbyciu aktów rywalizacji sportowej, skupionych czasowo i połączonych wynikiem. Wydarzenie natomiast definiowane jest jako „pojęcie zbiorcze, odnoszące się zarówno do imprez, jak i poszczególnych widowisk sportowych, a nawet ich części” [Wojciechowski 2005, s. 21]. Biorąc pod uwagę powyższe definicje, zauważyć można kilka kluczowych elementów wspólnych:
ograniczony charakter czasoprzestrzenny
cel skoncentrowany na ustaleniu wyniku sportowego
charakter powszechny
potrzeba odpowiedniego skonstruowania planu i działań organizacyjnych
szczególne nastawienie na uczestników, a także odbiorców
unikatowość, wyjątkowość.
Stąd więc wymienione wyżej pojęcia używane będą wymiennie.
Produkt sportowy definiowany jest jako „dobro rzeczowe, usługa lub kombinacja tych elementów, przeznaczone do zaspokojenia potrzeb widzów imprez sportowych, ich uczestników i sponsorów” [Shank 2002, s. 257]. Przyjmować może postać dobra materialnego (np. sprzęt sportowy), jak i niematerialnego (np. mecz piłki siatkowej) [Sznajder 2012, s. 121]. Posiada szczególne cechy decydujące o jego specyficznym charakterze i odróżniające go od produktów w ujęciu tradycyjnym [Hardy, Mulin i Sutton 2000, s. 12-13;
Sporek 2007, s. 41-43]. W przypadku produktu sportowego, jakim jest mecz piłki siatkowej można wyróżnić następujące cechy charakterystyczne:
niematerialność: nie można dotknąć, a jedynie doświadczyć, uczestniczyć w jego współtworzeniu jako widz, zawodnik, organizator, wolontariusz lub członek innej grupy interesariuszy. W przypadku produktów materialnych, jak na przykład hal widowiskowo-sportowych, również należy pamiętać, iż to nie one same są sednem sportu, albowiem bez uczestników meczu oraz faktycznej rywalizacji siatkarskiej, obiekty te tracą cały sens i znaczenie swojego powstania.
subiektywność doświadczania: dla każdej z grup interesariuszy danego produktu sportowego odmienna jest hierarchia najważniejszych jego aspektów. Również każda jednostka nabywająca produkt materialny lub niematerialny traktuje go w niejednakowy sposób, albowiem ma dla niej inne znaczenie, sposób postrzegania
oraz poziom istotności czy identyfikowalności. Inaczej mecz piłki siatkowej postrzegany będzie przez kibiców na trybunach, dla których najważniejsza jest dobra zabawa i atmosfera widowiska, inaczej przez kibicujących telewidzów w zaciszu domu lub gwarze pubu. Sami zawodnicy swoją uwagę skupiać będą na jak najlepszym wyniku sportowym oraz niezawodności całej machiny organizacyjnej dającej im szansę skoncentrowania się tylko i wyłącznie na tym, by jak najlepiej wykonać swoje zadania.
Dla samych organizatorów natomiast najważniejszym aspektem widowiska jest czuwanie nad odpowiednią regulacją tej machiny.
ulotność: sport jest w wielu aspektach produktem niepowtarzalnym, co najbardziej uwidacznia się w widowiskach sportowych. Każda bowiem rozgrywka, każda rywalizacja ma zupełnie inny przebieg nawet wtedy, gdy zbliżone są grupy uczestników. W piłce siatkowej każdy z co najmniej trzech rozegranych setów może mieć zupełnie inny przebieg oraz rezultat, niekoniecznie wskazujący w ciągu całego spotkania na jedną drużynę, mimo iż okoliczności – poza wyjątkowymi przypadkami (jak na przykład kontuzja kluczowego zawodnika) – pozostają podczas całego meczu u podstaw niezmienne. Jednak również niektóre produkty materialne są w pewien sposób ulotne. Przykładowo stroje sportowe (czy mówiąc ściślej ich repliki dostępne dla kibiców) bywają cyklicznie modyfikowane – z reguły co sezon.
współtworzenie: tak naprawdę to odbiorcy decydują o powodzeniu widowiska sportowego. Produkt sportowy, którym są chociażby gadżety czy repliki strojów oraz posiadanie ich przez dużą grupę kibiców, stwarza wśród nich poczucie jedności, integracji ze sportowcami. Podczas meczów piłki siatkowej w Polsce, zarówno podczas spotkań ligowych, jak i reprezentacyjnych, wyjątkami są osoby nieposiadające na sobie barw wspieranego przez siebie zespołu. Co więcej widowiska sportowe są wówczas udane, gdy towarzyszy im duża publiczność. To zdecydowanie poprawia ich oprawę, wizerunek i atrakcyjność. To właśnie atmosfera w halach siatkarskich w Polsce (w ocenie ekspertów i znawców tej dyscypliny) jest fundamentalną częścią sukcesu polskiej piłki siatkowej. Poza samymi spontanicznymi reakcjami widowni istnieją również animatorzy dopingu, którzy dzięki wieloletniemu doświadczeniu wypracowali tak efektywne sposoby nawiązywania interakcji z publicznością, iż zapraszani są również do prowadzenia dopingu podczas siatkarskich meczów poza granicami Polski. Podkreślanie znaczenia widzów czy, szerzej ujmując, odbiorców produktu sportowego, zarówno poprzez organizatorów widowisk siatkarskich, ekspertów, jak i samych zawodników, wzmaga u nich poczucie istotności oraz tworzenia relacji pomiędzy nimi a głównymi aktorami wydarzenia.
wyrażenie pasji: najpełniejsze uczestnictwo w produkcie sportowym wykazują z reguły najbardziej zagorzali sympatycy danej dyscypliny czy drużyny. U podstaw tego faktu leży kwestia zainteresowania piłką siatkową w Polsce, którego rozmiary wielokrotnie przewyższają możliwości organizatorskie, związane choćby z pojemnością siatkarskich
obiektów. To powoduje, iż w momencie samej konsumpcji, a więc na przykład kibicowania podczas meczu reprezentacji, kibice są w nim maksymalnie zaangażowani, co z kolei buduje niepowtarzalność atmosfery oraz wyzwala chęć ponownego uczestnictwa w tego typu lub podobnych wydarzeniach.
W ciągu ostatnich dwudziestu lat przy udziale instytucji międzynarodowych, a więc Międzynarodowej Federacji Piłki Siatkowej (w przypadku rozgrywek reprezentacyjnych) bądź Europejskiej Konfederacji Piłki Siatkowej (w przypadku rozgrywek klubowych), przy współpracy z Polskim Związkiem Piłki Siatkowej zorganizowano w Polsce kilkanaście dużych przedsięwzięć o międzypaństwowym zasięgu. Do najważniejszych z nich należą:
Mistrzostwa Europy Kadetek (1999 r.)
Mistrzostwa Europy Kadetów (1999 r.)
Finałowe Turnieje męskich rozgrywek FIVB World League (2001 r., 2007 r., 2011 r.)
Finałowe Turnieje Ligi Mistrzów (2002 r., 2008 r., 2010 r., 2012 r.)
Finałowe Mecze Pucharu CEV siatkarzy (2002 r., 2011 r., 2012 r.)
Finałowe Turnieje Ligi Mistrzyń (2003 r., 2015 r.)
Memoriał Huberta Jerzego Wagnera (rokrocznie począwszy od 2003 r.)
Memoriał Agaty Mróz-Olszewskiej (rokrocznie od 2009 r.)
Mistrzostwa Europy w piłce siatkowej kobiet (2009 r.)
Mistrzostwa Europy Juniorów (2012 r.)
Mistrzostwa Świata w siatkówce plażowej (2013 r.)
Mistrzostwa Świata w piłce siatkowej mężczyzn – wraz z Danią (2013 r.)
Mistrzostwa Świata w piłce siatkowej mężczyzn (2014 r.).
Poza powyższymi odbywają się w Polsce spotkania grupowe Ligi Światowej siatkarzy, a także grupowe mecze Ligi Mistrzów oraz Mistrzyń. Polska uzyskała również prawo do organizacji Mistrzostw Europy mężczyzn w 2017 r.