Wymagania krytyczne: Konsensus państw zrzeszonych we wspólnocie w sprawie modelu zarządzania internetem; Skuteczne budowania poparcia międzynarodowego dla

stanowiska Unii Europejskiej w sprawie przekształceń w modelu zarządzania internetem;

Utrzymanie globalnego wymiaru sieci, promowanie systemu zarządzania wspierającego innowacje, handel i wymianę informacji; Wyważone prowadzenie procesu

umiędzynarodowienia zarządzania siecią z jednoczesnym utrzymaniem wpływów w

strategicznych obszarach; Zdolność do utrzymania stanu, w którym nawet bez formalnego uregulowania procesów decyzyjnych interesariusze mogą łatwo dostosowywać się do zmieniających się warunków i promować dobre praktyki.

7. Wnioski: Unia Europejska zajmuje bardzo wyraziste stanowisko w kwestii zarządzania internetem, dążąc do przekształcenia istniejącego modelu. Dowodzi tego charakter

uczestnictwa reprezentantów Unii Europejskiej w debacie na ten temat i podnoszone przez nich postulaty. Kwestie umiędzynarodowienia, pełnej prywatyzacji i uniezależnienia Internet Corporation for Assigned Names and Numbers oraz poddania tej organizacji międzynarodowej kontroli, podnoszone przez Komisarz Unii Europejskiej do spraw mediów i społeczeństwa informacyjnego, Vivianne Reding, w 2009 roku zapoczątkowały

nowy, intensywny rozdział tej debaty. W opinii Komisji Europejskiej korporacja prywatna (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers lub jej odpowiednik) powinna nadal sprawować techniczny nadzór nad siecią, pod warunkiem jej niezależności i odpowiedzialności, ale nie przed rządem Stanów Zjednoczonych, tylko przed globalną społecznością. Zdecydowanie dąży się do utrzymania sieci jako niepodzielnej i

interoperacyjnej struktury, przeciwstawiając się zwiększeniu jej podatności na naciski indywidualnych rządów, co mogłoby prowadzić do fragmentacji sieci, coraz wyraźniejszych podziałów technologicznych i prawnych. Głównym problemem podważającym możliwość skutecznego sprawowania przez Unię Europejską przywódczej roli w tym obszarze

decyzyjnym jest problem z aplikacją zalecanego potencjalnie do realizacji w skali globalnej modelu, na terytorium samej Unii – w Unii Europejskiej nie ma jednego modelu

zarządzania internetem, zwłaszcza w odniesieniu do roli rządów, ruchów społecznych czy sektora prywatnego w tym procesie.

Źródło: opracowanie własne [Koniec tabeli 7]

Str. 198 3.4.3.

Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN), Internet Assigned Numbers Authority (IANA)

Internet Corporation for Assigned Names and Numbers i Internet Assigned Numbers Authority to amerykańskie agendy kierujące systemem nazw domen internetowych (DNS

− domain name system) i przydzielające numery IP. Powiązane z sobą, prywatne, mają status organizacji non profit i działają na podstawie prawa stanu Kalifornia[Przypis 331].

Zostały powołane dla sprawowania technicznego zarządu nad zasadniczymi elementami systemu, na którym opiera się globalna sieć − nad przestrzenią numeryczną stanowiącą unikatową bazę danych. W systemie zarządzania domain name system czołową rolę odgrywa Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, która oddziałuje na wszystkich użytkowników internetu. Organizacja powstała jako rezultat wpływów środowiska naukowców i pionierów internetu skupionych wokół projektów, które dały początek globalnej sieci i doprowadziły do jej rozwoju. Do głównych organizacji w tym gronie należały: Internet Engineering Task Force (IETF), Internet Architecture Board (IAB), Instytut Nauk o Informacji (Institute for Scientific Information − ISI) Uniwersytetu Southern California oraz Internet Society (ISOC) [Przypis 332]. Inicjatorem systemu nadawania nazw i numerów oraz instytucji sprawującej tę funkcję był dr Jon Postel z Uniwersytetu

Southern California, pomysłodawca Internet Assigned Numbers Authority (IANA). Kontrakt z rządem Stanów Zjednoczonych zapewniał Internet Assigned Numbers Authority

techniczną możliwość wprowadzenia zmian w bazie domen najwyższego poziomu (root file zone), a więc w zbiorze danych zawierających informacje o najważniejszych

elementach systemu domain name system, który umożliwia komunikację w internecie.

Postelowi − w latach 70. dwudziestego wieku, kiedy jeszcze był studentem − powierzono zadanie utrzymywania domen najwyższego poziomu, dodawania kolejnych, wyboru administratorów, którzy zarządzali centralnym układem tworzącego się internetu. Aby skutecznie realizować te zadania, Postel powołał pierwszą instytucję wyznaczającą kierunki rozwoju technologicznego sieci − Internet Assigned Numbers Authority (IANA), która dzisiaj jest częścią składową struktury Internet Corporation for Assigned Names and Numbers.

W miarę błyskawicznego rozwoju cyberprzestrzeni, już w latach 90. dwudziestego wieku, decyzje podejmowane jednoosobowo niosły z sobą konsekwencje odczuwalne globalnie.

W 1984 roku, w dokumencie oznaczonym RFC 920 (Request for Comments), Jon Postel wraz z Joyce Reynolds zdefiniowali kierunek ewolucji sieciowej przestrzeni numerycznej . Podczas kiedy Internet Assigned Numbers Authority sprawowała kontrolę koncepcyjną nad bazą domen najwyższego poziomu, wyznaczając jej strukturę i rozwój, rolę ich

administratora przyjęła prywatna firma - Network Solutions (NSI), działająca na podstawie kontraktu z rządem Stanów Zjednoczonych[Przypis 333].

Str. 199

Kontrakt ten uczynił firmę bogatą (jako że otrzymała pozwolenie za pobieranie rocznych opłat za korzystanie z przydzielanych domen) i wpływową (ze względu na swoją

monopolistyczną pozycję), kiedy po otwarciu internetu dla celów komercyjnych nastąpiła eksplozja rejestracji domen oznaczonych symbolem „.com”. W latach 90. dwudziestego wieku te domeny stanowiły ponad połowę wszystkich istniejących w internecie, ich liczbę szacowano na ponad 10 milionów[Przypis 334]. Domenami krajowymi natomiast

(Internet Assigned Numbers Authority zdecydowała o oznaczeniu „lokalnych” sieci nazwami pochodzącymi od nazw państw - „.pl”, „.fr”, „.uk” itd.) zarządzały zazwyczaj instytucje niekomercyjne, zorientowane badawczo, które również miały uprawnienia monopolistyczne − administrator kodu krajowego TLD (country code Top Level Domain) był jedynym dysponentem tego kodu.

W miarę jak internet stawał się coraz ważniejszą przestrzenią komunikacji i realizacji celów komercyjnych, coraz więcej pojawiało się głosów kwestionujących istniejącą strukturę zarządzania. W przestrzeni regulacyjnej szczególnie istotna była aktywność

technologów − pionierów komunikacji internetowej zrzeszonych w organizacji The Internet Society (ISOC), którzy od początku lat 90. dwudziestego wieku usiłowali uzyskać większy wpływ na regulację globalnej sieci, zwłaszcza w obszarze praw własności intelektualnej.

Rezultatem interakcji między Internet Assigned Numbers Authority, The Internet Society oraz agendami rządowymi stało się powstanie Internet Corporation for Assigned Names and Numbers. Odwołując się do początków organizacji, jeden z analityków zauważa:

„Internet Corporation for Assigned Names and Numbers wywołała kontrowersje przez sposób jej powołania do życia i od razu była obiektem bezpośredniej wrogości krytyków argumentujących, że organizacja − jeśli zostanie zalegalizowana przez National

Telecommunications and Information Agency (NITA) − pozyska ogromną władzę bez mechanizmu odpowiedzialności, będzie łagodnie podchodzić do kwestii praw

obywatelskich, a przede wszystkim nie będzie reprezentować pełnego spektrum użytkowników internetu[Przypis 335].”

Internet Corporation for Assigned Names and Numbers została powołana do życia decyzją Departamentu Handlu Stanów Zjednoczonych w 1998 roku. Jest to jedyny podmiot, który w spójny sposób strukturalizuje pewien wymiar cyberprzestrzeni. Posiada zdolność narzucania reguł i narzędzia ich egzekwowania (odmowa rejestracji domeny, czyli wykluczenie z pewnej części uczestnictwa w świecie wirtualnym).

Aby stać się częścią internetu − zyskać rozpoznawalność wśród innych użytkowników sieci, twórcy i zarządzający sieciami prywatnymi, muszą zawrzeć umowę z Internet Corporation for Assigned Names and Numbers. Jest to formuła umożliwiająca temu podmiotowi sprawowanie kontroli nad postanowieniami umowy.

Str. 200

Wdrożone tu zostają mechanizmy zarządcze: władza, prawo, egzekucja, jurysdykcja.

Internet Corporation for Assigned Names and Numbers ma władzę wynikającą z jego unikatowej roli agencji nadającej nazwy i numery umożliwiające uczestnictwo w sieci, co dla administratora wiąże się z przyjęciem pewnych reguł zapisanych w umowie. Obszarem jurysdykcji Internet Corporation for Assigned Names and Numbers jest przestrzeń

internetu. Ustanawiane przez nią reguły nie dotyczą jednak korzystających z sieci

(użytkowników), a jedynie administratorów sieci, które stanowią części składowe internetu (czyli sieci zrzeszającej sieci)[Przypis 336].

Źródła powstania organizacji i sposób jej funkcjonowania prowadzą do wniosku, że

techniczny zarząd globalnej sieci internetowej opiera się na modelu publiczno-prywatnym.

Na poziomie operacyjnym najważniejszym organem jest organizacja prywatna, która jednak realizuje kierunki formułowane na gruncie władzy politycznej Stanów

Zjednoczonych. Przeprowadzono prywatyzację i umiędzynarodowienie, ale parasol zarządczy w postaci możliwości zakwestionowania decyzji Rady Dyrektorów Internet Corporation for Assigned Names and Numbers przez rząd Stanów Zjednoczonych został utrzymany w mocy. Szczegóły procesu negocjacyjnego, którego rezultatem stało się powołanie Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, wskazują, że udział komponentu publicznego w tworzonej strukturze dla przedsiębiorców był gwarancją

stabilności systemu i ochrony znaków handlowych[Przypis 337]. Państwa miały zapewnić obowiązywanie w cyberprzestrzeni tych samych reguł, które obowiązywały na ich

terytorium. Projekt Internet Corporation for Assigned Names and Numbers miał być w swym założeniu eksperymentem instytucjonalnym: intencją było stworzenie podmiotu prywatnego, który byłby zdolny do negocjowania złożonych interesów aktorów

operujących w internecie, zachowując jednocześnie elastyczność i efektywność[Przypis 338].

Model oparty na zwierzchnictwie Internet Corporation for Assigned Names and Numbers w obszarze administrowania rozwojem internetu ewoluuje. Rezultatem deklaracji rządu Stanów Zjednoczonych o rozszerzeniu spektrum zarządczego na skalę globalną stała się między innymi inicjatywa NetMundial − Global Multistakeholder Meeting on the Future of Internet Governance. Spotkanie szerokiego grona uczestników − reprezentantów rządów, sektora prywatnego, użytkowników, ekspertów − technologów, odbyło się w 2014 roku w São Paulo. Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, obok rządu Brazylii, była jednym z inicjatorów tego etapu debaty o kierunku rozwoju internetu, jej celem było ustalenie uniwersalnego konsensusu w sprawie podstawowych reguł, jakimi rządzić się ma globalna sieć.

Str. 201 3.4.3.1.

Analiza Centre of Gravity

Tabela 8. Zarządzanie internetem według modelu hybrydowego. Aktorzy i kontestatorzy [Przejdź na koniec tabeli 8 ]

1. Cel: Utrzymanie internetu jako niepodzielnej, suwerennej, odpornej na wpływy struktury,