Wystąpienia generalne w zakresie prawa do godziwych warunków socjalnych socjalnych

■ Niealimentacja dzieci – wystąpienia z 16 stycznia i 25 lipca 2017 roku

Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Obywatelskich we wspólnym wystąpieniu³⁰⁵ do Prezydenta Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej wnieśli o zajęcie stanowiska wobec ustaleń powołanego wspólnie przez Rzeczników Zespołu do Spraw Alimentów w zakresie powodów niealimentacji dzieci przez zobowiązanych rodziców.

W oparciu o swoje dotychczasowe doświadczenia specjaliści z Zespołu potwierdzili, że jednym z problemów w zakresie niealimentacji dzieci może być ukrywanie przez pracodawców dochodów wypłacanych pracownikom zobowiązanym do alimentacji poprzez wpisywanie w umowie o pracę wynagrodzenia minimalnego. Pozostała jego część wypłacana jest bezpośrednio do ręki (tzw. pod stołem). Nierzadko dochodzi również do zatrudniania pracowników z pominięciem przepisów prawa („na czarno”). Pozwala to zobowiązanym do alimentacji rodzicom unikać egzekucji tych należności. Niestety mimo konsekwencji prawnych, w tym kar pieniężnych, zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, zjawisko to nie jest incydentalne.

W odpowiedzi³⁰⁶ Rzecznicy zostali zapewnieni, że organizacja popiera inicjatywy podejmowane przez Rzeczników i powołany Zespół. Działania te w pełni uznano za uzasadnione i potrzebne. Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej wyrazili gotowość do wsparcia inicjatywy Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw Obywatelskich.

W kolejnym wystąpieniu³⁰⁷ Prezydentowi Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej przekazano wyniki badania przeprowadzonego pod patronatem Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw Obywatelskich, którego celem było dokonanie oceny rozwiązań mających wpływ na podniesienie skuteczności ściągalności alimentów, a także znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy w Polsce istnieje społeczne przyzwolenie na niepłacenie alimentów. Zostały one ujęte w raporcie „Postawy Polaków wobec niepłacenia alimentów”. Badanie zrealizował instytut Kantar Millward Brown S.A.

Z badania wynika, że zdecydowana większość badanych nie ma zrozumienia dla swoich znajomych, którzy nie płacą alimentów. Otoczenie nie zawsze jest jednak skłonne wywierać presję na dłużników alimentacyjnych, szczególnie gdy nie jest zdecydowanie przekonane o ich zdolności do płacenia. Polacy dość zgodnie uważają, że niepłacący

305 ZSS.422.29.2016.KT 306 CML/0123/02.17/AP/MK 307 ZSS.422.29.2016.KT

alimentów robią to, ponieważ czują się bezkarni. Istotnym czynnikiem jest także powszechnie przypisywana dłużnikom zła wola oraz wsparcie dłużników przez najbliższe otoczenie, takie jak np. zatrudnianie ich „na czarno”, płacenie części pensji „pod stołem”, przepisywanie majątku.

Z drugiej strony większość badanych przyznała, że powodem niepłacenia jest także brak kontroli płacących alimenty nad sposobem wydawania pieniędzy, brak wpływu na wychowanie dzieci lub ograniczanie z nimi kontaktu oraz zła sytuacja materialna. Badani w większości nie zgodzili się jednak z tym, że zasądzone alimenty są zbyt wysokie.

Polacy powszechnie zdecydowanie krytycznie oceniają niepłacących alimentów oraz mają zdecydowane poglądy na niepłacenie alimentów – w większości zgadzają się, że oznacza ono ekonomiczne porzucenie dzieci. Ponad 2/5 dorosłych Polaków zna dziecko lub rodzica, który nie otrzymuje zasądzonych alimentów. Według badanych w większości przypadków potrzeby tych dzieci nie są zaspokajane w sposób wystarczający. Respondenci rzadko jednak słyszeli o tym, aby w celu zmotywowania dłużnika do regulowania zobowiązań zgłoszono go do rejestru Biur Informacji Gospodarczej. Gdy rodzic nie płaci alimentów na rzecz dziecka, a dochody sprawującego nad nim opiekę są poniżej określonego progu dochodowego, świadczenie jest wypłacane z Funduszu Alimentacyjnego.

Z badania wynika, że co najmniej 1/3 potrzebujących nie może korzystać z takiego rozwiązania, co wynika z niskiego, niezmienianego od 2008 r. poziomu progu dochodowego – 725 zł netto na osobę w rodzinie. Zdecydowana większość badanych (86%) widzi potrzebę wprowadzenia zmian w obecnym systemie wypłat. Według nich najlepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie systemu „złotówka za złotówkę”, w którym przekroczenie progu dochodowego skutkowałoby stopniowym zmniejszeniem kwoty świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, ale nie jego całkowitą utratą.

Jeżeli chodzi o ocenę działań mających na celu podniesienie skuteczności egzekucji, najczęściej wskazywano na obligatoryjne wpisywanie dłużników do rejestru Biur Informacji Gospodarczej. Nieco rzadziej wskazywano na automatyczne i natychmiastowe informowanie komorników sądowych przez ZUS i urzędy skarbowe. Wskazywano na częstsze stosowanie

„bransoletki elektronicznej” – systemu dozoru, który weryfikowałby, czy niepłacący alimentów chodzi do pracy. Mniej zdecydowanie i mniej zgodnie oceniono pomysł wprowadzenia zakazu świadczenia usług dłużnikom przez firmy pożyczkowe, banki, operatorów telefonii komórkowej. Mniej zgodnie i zdecydowanie oceniono propozycję wprowadzenia ostrzejszych kar więzienia dla niepłacących. Najwyżej oceniono wprowadzenie odczuwalnych kar dla niepłacących, takich np. jak prace społeczne w miejscu

zamieszkania. Wysoko oceniono także działania prewencyjne, np. prowadzenie przez Państwo polityki społecznej ułatwiającej budowanie relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem, np. poprzez wydłużenie urlopu ojcowskiego.

Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej nie ustosunkowali się do powyższego wystąpienia.

■ Aktywizacja zawodowa dłużników alimentacyjnych – wystąpienia z 26 stycznia i 9 marca 2017 roku

We wspólnym wystąpieniu³⁰⁸ Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Obywatelskich ponownie zwrócili się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych. Rzecznicy wskazali na potrzebę wprowadzenia dłużników alimentacyjnych do katalogu podmiotów określonych w art. 49 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy³⁰⁹, w którym zostały określone grupy bezrobotnych wyposażone w prawo pierwszeństwa w dostępie do programów socjalnych. Podkreślili, że w przypadku, gdy określone w tej ustawie działania związane ze zmobilizowaniem do podjęcia zatrudnienia dłużników alimentacyjnych są nieskuteczne, konieczne jest zobowiązanie dłużnika do odpracowania długu alimentacyjnego w drodze prac społecznie użytecznych.

W opinii Rzeczników może to przynieść wymierne korzyści i stać się jednym z elementów realizowania postulatu samofinansowania się funduszu alimentacyjnego.

W kolejnym wystąpieniu³¹⁰ Rzecznicy zwrócili się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o dokonanie analizy problematyki odnoszącej się do braku obowiązku urzędu pracy do przekazania ośrodkowi pomocy społecznej, niezwłocznie po zmianie okoliczności dotyczących dłużnika (np. po wyrejestrowaniu się dłużnika), informacji o zmianie statusu dłużnika jako osoby bezrobotnej. Informacja taka umożliwiłaby podjęcie przez ośrodek pomocy społecznej dalszych konkretnych działań wobec dłużnika, tj.

wszczęcie postępowania dotyczącego uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

W odpowiedzi³¹¹ na wystąpienie z 26 stycznia 2017 r. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformował, że w resorcie trwają prace nad przeglądem realizacji Programu „Rodzina 500+” oraz innych systemów wsparcia materialnego rodzin, który ma być

308 ZSS.422.27.2016.KT

309 Dz. U. z 2016 r. poz. 645, z późn.zm.

310 ZSS.422.27.2016.KT 311 DSR-IV.071.2.2017.GJ

dokonany w terminie do 1 kwietnia 2017 r. W toku tych prac analizowane były przepisy dotyczące wsparcia materialnego dla osób, które nie otrzymują alimentów z powodu bezskuteczności egzekucji (świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego). Wśród analizowanych rozwiązań znajdowały się również propozycje dedykowania dłużnikom alimentacyjnym niektórych instrumentów rynku pracy, które skutecznie przeciwdziałałyby nie tylko bierności zawodowej dłużników alimentacyjnych, ale miałyby również wpływ na poprawę ściągalności alimentów.

W kolejnej odpowiedzi³¹² Rzecznicy zostali poinformowani, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trwają prace nad wprowadzeniem rozwiązań, których celem byłaby m.in. poprawa efektywności działań podejmowanych w kierunku aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego. W celu skutecznej aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych część z ogólnej kwoty środków finansowych na aktywizację zawodową osób bezrobotnych mogłaby zostać przekazana (na wniosek gminy) do gmin z przeznaczeniem na roboty publiczne adresowane do dłużników alimentacyjnych zarejestrowanych w urzędzie pracy. Byłaby to forma sankcji, jaką gmina mogłaby stosować zwłaszcza wobec tych dłużników, którzy – ukrywając swoje dochody – nie wywiązują się z obowiązku alimentacji.

Jednocześnie punktem wyjścia do szczegółowego podziału środków na gminy powinien być stan liczby bezrobotnych dłużników alimentacyjnych na dzień 30 września (stan na ten dzień jest odnośnikiem dla ustalenia kwot „algorytmu Funduszu Pracy”). Bezrobotni dłużnicy powinni niezwłocznie po zarejestrowaniu w urzędzie pracy otrzymać z gminy skierowanie do pracy w ramach robót publicznych, czyli prostych prac remontowo-porządkowych, wykonywanych na rzecz lokalnych społeczności.

Dotychczas takie rozwiązania nie zostały wprowadzone.

■ Utworzenie centralnego rejestru uporczywych dłużników alimentacyjnych – wystąpienie z 1 lutego 2017 roku

Rzecznik Praw Dziecka wspólnie z Rzecznikiem Praw Obywatelskich wystąpił³¹³ do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w celu utworzenia centralnego rejestru dłużników alimentacyjnych, który miałby zwiększyć efektywność egzekucji świadczeń alimentacyjnych.

Rzecznicy podkreślili, że od wielu lat ściągalność należności alimentacyjnych kształtuje się na niskim poziomie (około 20%), dlatego wprowadzenie ww. rejestru

312 DSR-IV.071.6.2017.GJ 313 ZSS.422.3.2017.AT

stanowiłoby ważny element składający się na system pomocy państwa w zakresie zabezpieczenia interesów osób uprawnionych do alimentów.

Zakres zamieszczonych w rejestrze informacji mógłby być zasilany danymi pochodzącymi z rejestru dłużników niewypłacalnych, informacjami ujawnionymi w biurach informacji gospodarczej, jak również informacjami od wszystkich komorników sądowych, przekazywanych do rejestru automatycznie z aplikacji Komornik SQL-VAT lub Kancelaria Komornika-VAT albo poprzez portal internetowy. Bieżąca aktualizacja danych o dłużnikach poprzez zautomatyzowanie ich wysyłania i pobierania w aplikacjach Komornik SQL-VAT i Kancelaria Komornika-VAT umożliwiłaby przyspieszenie egzekucji.

W odpowiedzi³¹⁴ Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny poinformował, że w przedstawionej przez Rzeczników koncepcji utworzenia centralnego rejestru uporczywych dłużników alimentacyjnych podkreślono funkcję prewencyjną „powszechnie znanego i społecznie rozpoznawalnego rejestru”, który stanowiłby uzupełnienie dla innych funkcjonujących już rejestrów, np. Rejestru Dłużników Niewypłacalnych (dalej RDN) oraz Biura Informacji Gospodarczej. W związku z tym Minister zwrócił uwagę na niesatysfakcjonujące dotychczasowe doświadczenia związane z funkcjonowaniem RDN będącego częścią centralnego rejestru, jakim jest Krajowy Rejestr Sądowy i zanegował potrzebę tworzenia nowego rejestru.

Wskazał jednak, że możliwe jest rozszerzenie funkcjonującego już rejestru w taki sposób, aby były w nim gromadzone i udostępniane dane o dłużnikach alimentacyjnych.

Takie rozwiązanie wiązałoby się z poniesieniem mniejszych nakładów w porównaniu z nakładami związanymi z budową nowego rejestru.

■ Ponoszenie przez dorosłe dziecko ciężaru pobytu rodzica w domu pomocy społecznej – wystąpienia z 6 lutego, 20 kwietnia, 8 września i 12 grudnia 2017 roku

Rzecznik Praw Dziecka przedstawił³¹⁵ Przewodniczącemu Komisji do Spraw Petycji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej stanowisko do petycji z 28 lipca 2016 r.,³¹⁶ której przedmiotem była zmiana ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej³¹⁷ poprzez nadanie przepisowi art. 64a brzmienia: Osobę zobowiązaną do wnoszenia opłaty za pobyt krewnego w Domu Pomocy Społecznej zwalnia się całkowicie z tej opłaty na wniosek, gdy

314 DL-I-053-5/17 315 ZSS.422.9.2017.KT 316 druk nr BKSP-145-114/16

317 Dz. U. z 2016 r. poz. 960, z późn. zm.

zostają spełnione przesłanki zawarte w art. 144¹ ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz. U.

z 2012 r. poz. 788 ze zm.) Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, który zezwala na skuteczne uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego dziecka, gdy rodzic zachowywał się niezgodnie z zasadami współżycia społecznego, tj. w sposób niegodny dla roli społecznej rodzica.

Rzecznik wskazał, że zstępni – dzieci, wnuki, prawnuki – nie mogą uchylić się od wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej krewnego nawet w sytuacji, w której np. kierowany do domu pomocy społecznej rodzic stosował wobec prawem zobowiązywanego do ponoszenia opłaty dziecka przemoc, lecz nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub rodzic porzucił dziecko i nie nawiązała się między nimi jakakolwiek relacja, nie interesował się jego losem czy nie przyczyniał się do jego utrzymywania i wychowywania. Dlatego Rzecznik poparł propozycję zmiany przepisów prawa.

Przedstawiciel Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podczas posiedzenia Sejmowej Komisji do Spraw Petycji przedstawił stanowisko, że ustawowe zwolnienie z ponoszenia opłat za dom pomocy społecznej zostało wprowadzone tylko dla jednej grupy – dla osób, które posiadają prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, a w pozostałych przypadkach istnieje cały katalog zwolnień o charakterze fakultatywnym, pozostających do decyzji organu. W tym katalogu główny nacisk położono na sytuację materialną, rodzinną i zdarzenia losowe. Przedstawiciel resortu poinformował, że: (…) Nikt nie jest w stanie zmusić nikogo do podpisania umowy. Osoba może powiedzieć, że nie podpisze umowy i nie będzie partycypować w kosztach. Wtedy kierownik ośrodka pomocy społecznej może wystąpić do sądu o ustalenie alimentów.

Jeżeli alimenty zostaną ustalone, wtedy opłata jest ponoszona z alimentów. Wobec stanowiska zajętego na posiedzeniu Komisji do Spraw Petycji w dniu 17 lutego 2017 r.

przez przedstawiciela Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej petycja nie została uwzględniona.

Rzecznik Praw Dziecka nie zgadzając się ze stanowiskiem resortu podjął kolejne działania w tym zakresie.

W wystąpieniu³¹⁸ do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zwrócił się o podjęcie działań w zakresie zmian w prawie, które zagwarantują zwolnienie zobowiązanego od wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, gdy stoi to w sprzeczności z klauzulą zasad współżycia społecznego.

318 ZSS.422.14.2017.AT

W odpowiedzi³¹⁹ kierowanej do Przewodniczącego Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej, a przesłanej do wiadomości Rzecznika Praw Dziecka, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko przedstawione na Komisji do Spraw Petycji. Minister uznał, że art. 64a ustawy o pomocy społecznej, odwołujący się do orzeczenia sądu o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, spełnia nie tylko postulat jasności przepisów prawa lecz również odpowiada na uzasadnione postulaty osób skrzywdzonych w przeszłości przez swoich rodziców. Osoby, do których ten przepis nie ma zastosowania, mogą ubiegać się o zwolnienie z odpłatności na podstawie art. 64 ustawy o pomocy społecznej. Od negatywnej decyzji przysługuje prawo odwołania.

Podejmując dalsze działania, w wystąpieniu³²⁰ do Przewodniczącego Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP Rzecznik odniósł się do kolejnej petycji, które wpłynęła w tej sprawie³²¹ – i jak uprzednio – poparł w pełni ideę petycji dotyczącą propozycji zmian w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej poprzez wprowadzenie obligatoryjnego zwolnienia z ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, w momencie gdy rodzic bądź dalszy krewny zachowywał się niezgodnie z zasadami współżycia społecznego.

Komisja do Spraw Petycji przychyliła się do stanowiska Rzecznika Praw Dziecka w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej.

Kolejnym krokiem było wystąpienie³²² do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w którym Rzecznik zgłosił uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego³²³. Rzecznik pozytywnie ocenił fakt, że resort dostrzegł potrzebę zmiany przepisów w zakresie ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej przez zstępnych osoby wymagającej całodobowej opieki, jednakże zwrócił uwagę, że projektowane zmiany są niewystarczające. Wobec tego zgłosił szereg zastrzeżeń do projektu, w tym przede wszystkim podkreślił, że konieczne jest uzupełnienie przepisów o przypadki zaniedbania obowiązków rodzicielskich przez osoby skierowane do domu pomocy społecznej, w tym uchylania się przez nie od świadczeń alimentacyjnych, popełniania na szkodę małoletnich dzieci przestępstwa, co udokumentowane zostało prawomocnym wyrokiem skazującym za umyślne przestępstwo

319 DPS.I.71.4.2017.AP 320 ZSS.422.35.2017.AT 321 Nr BKS-145-218/17 322 ZSS.422.14.2017.AT

323 Projekt z 14 listopada 2017 r. (UD 318)

z użyciem przemocy, określone w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny³²⁴. Rzecznik podkreślił, że w związku z faktem, że proponowana regulacja przewiduje zwolnienie osoby, która przedstawi wyrok sądu oddalającego powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu, konieczne jest wyposażenie kierownika ośrodka pomocy społecznej w uprawnienie do wystąpienia z powództwem o alimenty na rzecz osoby skierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu i do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd – zawieszenia postępowania w sprawie ustalenia opłaty za pobyt.

W związku z faktem, że proponowana regulacja przewidywała zwolnienie z opłat w przypadku wystąpienia łącznie dwóch przesłanek do zwolnienia od ponoszenia opłat za pobyt wstępnego w domu pomocy społecznej, tj. przesłanki umieszczenia zstępnego w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej i przesłanki ograniczenia wstępnemu władzy rodzicielskiej nad zstępnym wydaje się niewłaściwa, Rzecznik wskazał, że nie w każdej przecież sytuacji, w której jeden z rodziców nadużył władzy rodzicielskiej i władza ta została mu ograniczona, dziecko umieszczono w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej. Zdarzają się przypadki, gdy drugi z rodziców sprawuje pieczę nad dzieckiem w sposób prawidłowy, w rodzinie nie występują trudności opiekuńczo -wychowawcze uzasadniające skorzystanie z instrumentów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.

o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej³²⁵. Właśnie dlatego pozostawienie koniunkcji obu przesłanek będzie sprzeczne z realiami możliwych sytuacji rodzinnych oraz poczuciem sprawiedliwości społecznej.

Mając na uwadze, że projekt wprowadzał przesłankę umieszczenia zobowiązanego lub jego rodzica w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, Rzecznik Praw Dziecka podkreślił, że regulacja ta nie wyczerpuje wszystkich form pieczy zastępczej wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Sprowadzenie przesłanek zwolnienia tylko do rodziny zastępczej lub placówki opiekuńczo-wychowawczej jest nieuzasadnione. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dzieli bowiem pieczę zastępczą na: rodzinną pieczę zastępczą (rodziny zastępcze: spokrewnione, zawodowe, niezawodowe oraz rodzinne domy dziecka) i instytucjonalną pieczę zastępczą (placówki opiekuńczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne oraz interwencyjne ośrodki preadopcyjne). Projekt pomija więc wśród przesłanek zwolnienia

324Dz. U. z 2017 r. poz. 2204 325Dz. U. z 2017 r. poz. 697

okoliczności umieszczenia dziecka w rodzinnym domu dziecka oraz innych niż placówki opiekuńczo-wychowawcze formach instytucjonalnej pieczy zastępczej.

Rzecznik monitoruje dalsze prace nad projektem.

■ Realizacja przez jednostki samorządu terytorialnego obowiązku przekazywania danych dłużników alimentacyjnych do rejestrów informacji gospodarczej – wystąpienia z 16 marca, 19 czerwca i 28 grudnia 2017 roku

Rzecznik Praw Dziecka wraz z Rzecznikiem Praw Obywatelskich w wystąpieniu³²⁶ kierowanym do: Przewodniczącego Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, Prezesa Zarządu Unii Miasteczek Polskich, Prezesa Związku Miast Polskich podnieśli, że członkowie wspólnie powołanego przez Rzeczników Zespołu do spraw Alimentów w toku podjętych działań ustalili, że nie wszystkie jednostki samorządu terytorialnego wywiązują się z nałożonego na nie obowiązku przekazywania danych o dłużnikach alimentacyjnych do rejestrów informacji gospodarczej.

Rzecznicy przypomnieli, że z dniem 1 lipca 2015 r. wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast mają obowiązek przekazywania informacji o zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego do wszystkich istniejących biur informacji gospodarczej – Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A., Krajowego Biura Informacji Gospodarczej S.A., Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej, ERIF Biura Informacji Gospodarczej.

Jednocześnie zwrócili się do adresatów wystąpienia o zajęcie stanowiska w tej sprawie oraz wyjaśnienie przyczyn, które powodują, że nie wszystkie jednostki samorządu terytorialnego realizują ustawowy obowiązek przekazywania danych dłużników alimentacyjnych do rejestrów informacji gospodarczej.

W odpowiedzi Związek Miast Polskich³²⁷ poinformował, że nie zajmie stanowiska w przedstawionej sprawie. Wyjaśnianie przyczyn, które powodują, że nie wszystkie jednostki samorządu terytorialnego realizują ustawowy obowiązek przekazywania danych dłużników alimentacyjnych do rejestrów informacji gospodarczej wykracza poza kompetencje Związku Miast Polskich.

Rzecznicy nie zgodzili się³²⁸ z powyższym stanowiskiem. Z analizy Statutu Związku Miast Polskich wynika, że stowarzyszenie ma w założeniach na celu wspieranie idei samorządu terytorialnego oraz dążenie do gospodarczego i społeczno-kulturalnego rozwoju miast polskich, m.in. poprzez prowadzenie pracy programowej, informacyjnej, konsultacyjnej

326 ZSS.422.12.2017.KT

327 z 26 kwietnia 2017 r., b/znaku

328 Wystąpienie generalne z 19 czerwca 2017 r.

i szkoleniowej, mającej na celu wspólne rozwiązywanie problemów w zakresie poszczególnych dziedzin oraz promocję wdrażania wysokich standardów merytorycznych i etycznych w zarządzaniu sprawami publicznymi. Zdaniem Rzeczników działania podejmowane przez członków Związku Miast Polskich w ramach realizacji założeń statutu dają podstawy do przyjęcia, że powinni oni podejmować aktywność w zakresie pomocy rodzinie i osobom uprawnionym do alimentów, gdy jest to związane z działaniem jednostek samorządu terytorialnego.

Rzecznicy zaakcentowali, że negatywne skutki niewypełniania ustawowego obowiązku przekazywania danych dłużników alimentacyjnych do rejestrów informacji gospodarczej mają wpływ nie tylko na sytuację samych uprawnionych do alimentów, ale również na budżety gmin, które wypłacają uprawnionym pieniądze z Funduszu Alimentacyjnego, a o których zwiększenie wnioskuje Związek Miast Polskich. W związku z tym Rzecznicy ponownie zwrócili się do Związku Miast Polskich o wyjaśnienia.

Rzecznicy zaakcentowali, że negatywne skutki niewypełniania ustawowego obowiązku przekazywania danych dłużników alimentacyjnych do rejestrów informacji gospodarczej mają wpływ nie tylko na sytuację samych uprawnionych do alimentów, ale również na budżety gmin, które wypłacają uprawnionym pieniądze z Funduszu Alimentacyjnego, a o których zwiększenie wnioskuje Związek Miast Polskich. W związku z tym Rzecznicy ponownie zwrócili się do Związku Miast Polskich o wyjaśnienia.