N auka rzeczy o jczy sty ch . P r a c e r o l n i k a n a w i o s n ę . W y c i e c z k a w p o l e . O r k a , b r o n o w a n i e , s i e w j a r e g o z b o ż a . P o w r ó t p t a k ó w : s k o w r o n k i i b o c i a n . Z h i- s t o r j i k r a j . r o d z. P r z y s i ę g a K o ś c i u s z k i .
Dzisiaj mamy znowu ładny dzionek, wobec tego pójdziemy na wy
cieczkę, aby zobaczyć, jak to wiosna przychodzi do nas.
Podczas wycieczki obserwacja położenia słońca. Przybywanie dnia.
W edług słońca zmiana ciepłoty i ożywienia się przyrody.
A ot i ludzie przy robocie. Co robi ten człowiek? Przypatrywanie się przez chwilę pracy rolnika. Orka. Części pługa. Konie. (Powtórze
nie). Ciężka praca. Tam bronują rolę. O glądanie brony i skutków bro
nowania. Po bronowaniu rola już przygotowana do siewu. Które zboża sieją na wiosnę?
A w jesieni? O, tam macie pole, na którem rośnie żyto. Posiane w jesieni, leżało pod śniegiem przez zimę, a teraz zieleni się już dobrze.
Ale zachowujcie się przez chwilkę cichutko! — Co słyszycie? Szu
kajcie w górze tego śpiewaka! Przypatrzcie się, jak lata!
O pisują lot skowronka, ewentualnie lot powrotny na ziemię.
P rzyglądanie się pracy w ogrodzie.
N a ziemię zwieźli nawóz i rozrzucili go równo widłami. Potem orzą ziemię, albo łopatami kopią i rozbijają grubsze grudy ziemi, aby ziemię zrobić jak najwięcej pulchną. Dlaczego się spulchnia ziemię?
(Abv korzonki mogły łatwiej się rozwijać). Potem robią grządki lub za
gony. W yciągają sznurek i według niego wyznaczają grządki i ugnia
tają między drogami ścieżki. Potem grabią jeszcze grządki, sadzą w nie nasiona albo rozsadę jarzynową. Rozsada, to maleńkie roślinki wcześniej posiane w inspektach albo na grządkach. Gdy wyrosną, wyjmuje się je delikatnie z inspektów i rozsadza na większe grządki w odpowiednich odległościach. Pokazać sadzenie rozsady. N ajpierw robi się kołkiem do- łeczek w ziemi, wsadza się do niego korzonek roślinki a dołek wypełnia ziemią przy pomocy tego samego kołeczka.
Potem podlewa się roślinki wodą przy pomocy koneweczki Aby woda nie wylewała się odrazu w jedno miejsce, ale jak deszcz kropiła rośliny, zakłada się na koneweczkę sitko.
Roślinka potrzebuje do wzrostu wody, ciepła i światła.
Nasiona, które zasiewamy, wydają się nam martwe, ale one tylko śpią. Gdy na nie działa wilgoć i ciepło, wtedy budzi się w nich silniejsze życie, zaczynają pęcznieć, pękają i w yrastają z nich maleńkie roślinki, które składają się z korzonka i listeczków. Tak małe nasionko rozrasta się w dużą roślinę, a nawet w bardzo wielkie drzewo.
W klasie uzupełnić opis skowronka i bociana.
N a wiosnę cały kraj staje się piękniejszy. Jak się nazywa ten kraj, w którym żyjemy? Jakim językiem mówisz? Polska jest wielkim kra
jem. Bardzo dawno temu Polska była jeszcze większym krajem, ale przyszli obcy wrogowie, pobili Polaków, zajęli cały kraj i rządzili w nim jak chcieli. Polacy, t. zn. nasi pradziadowie się bronili, ale wrogów było więcej, więc im ulegli. W tych czasach walczy! bardzo dzielnie za Pol
skę wielki rycerz i wódz narodu polskiego, Tadeusz Kościuszko. Ko
niecznie chciał wrogów wypędzić z kraju. N a rynku krakowskim przy
siągł wobec całego narodu, że mieczem będzie bił wrogów, dopóki ich nie wypędzi z kraju. Polacy oddali mu dowództwo wszystkich wojsk polskich. Kościuszko walczył bardzo dzielnie. Z wdzięczności za to usy
pał mu naród wieczny pomnik, t. j. kopiec Kościuszki, aby wszyscy pa
miętali, iż żył tak dzielny wódz, który życie oddawał za ojczyznę.
Uważajcie grzecznie, to wam o nim opowiem powiastkę, a może które z was mi dobrze powtórzy to, co ja wam o Kościuszce opowiadałem?
— 199 —
N. opowiada albo przeczyta powiastkę «Koń Kościuszki» i «Przy
sięga Kościuszki». Odpyta potem treść opowiadania.
Dzisiaj żyje w Polsce wódz narodu, który bronił dzielnie Polski przed Moskalami, Bolszewikami i odniósł największe zwycięstwo nad nimi pod W arszawą. Które z w as wie, jak się.nazyw a? Chodź tu napisz jego nazwisko na tablicy. U. pisze: Józef Piłsudski. W nagrodę za dzielną obronę Polski ofiarowali mu Polacy godność pierwszego M arszałka Polski, czyli nadano mu najwyższe odznaczenie. Dzisiaj obchodzimy imieniny M arszalka Józefa Piłsudskiego. Wszyscy mu życzymy dobrego zdrowia, wszelkiego szczęścia i przyrzekamy, że na jego wezwanie pój
dziemy bronić ojczyzny. Który z chłopczyków chciałby bronić Ojczyzny?
Bardzo pięknie, że się was tak dużo zgłasza na ochotnika do obrony Polski. Polska potrzebuje dużo żołnierzy do obrony przed wrogami.
P o w ia stk i. Miłość rodzicielska bocianów. «Snopek».
Wierszyki: O ptaszkach. «Lubię czytać». Dargielowa i Rygier.
Przysięga Kościuszki. M. Konopnicka.
Powiastki: «Koń Kościuszki». Bogucka i Niewiadomska. Pierwsza książka. «Polscy żołnierze». B. H ertza i M. Opałka. Czytanki: «Lubię czytać». Dargielowa i Rygier.
R ysunki. Łopata, kopaczka, grabie.
R ysu n ek ilustracyjn y. Mój ogródek. Bociany wracają. W po
wietrzu. Jeden stoi na gnieździe.
W ycinan k i. Krakuska.
R o b o ty z kartonu. Wycinanie kwadratu, prostokąta i trapezu.
K w adrat jak i następne figury wycinają z kartonu podanego przez N.
w kształcie dłuższego prostokąta.
N a krawędzi górnej i dolnej odmierzają szerokość prostokąta, potem łączą powstałe punkty i odcinają kwadrat.
Przy prostokącie odm ierzają na krawędzi górnej i dolnej po rów
nej ilości cm tak, aby długość była większa od szerokości.
Przy trapezie odcinają boki dowolnie, byle obydwa nie prostopadle.
Podczas wycinania Ń. omawia jeszcze raz kształty tych figur płaskich.
Czyt. stat. i kurs. ust. W iosna wola nas! Czytanki polskie.
St. Tync i J. Gołąbek. «Szkolny ogródek». Tamże. « 0 skowronku».
M. Galewicz. Lubię"czytać. Dargielowa i Rygier. «Do bociana». St. J a chowicz. «Sukmana». J . Strokowa. «Pieśń o Bartoszu».
Ć w iczen ia p iś m ie n n e .O d p i s y z t a b l i c y i książki tekstów, w których wyróżnione będą spółgłoski miękkie średniojęzykowe ć, dź, ś, ź, ń. N. Pis. Szober Bog.-Ńiewiad. Str. 41 i dalsze.
O p i s y. Jak wygląda bocian? Co widziałem na wycieczce w polu?
Co wiem o Tadeuszu Kościuszce?
D y k t a t . Jestem sobie skrzętna pszczółka, wesoło też żyję, znam na łące wszystkie ziółka, w których miód się kryje.
U w aga: Po napisaniu podkreślają wyrazy, w których samogłoska i jest znakiem zmiękczenia spółgłosek przed samogłoskami.
Kaligrafja. Odpisanie z tablicy dwóch zdań.
G ram atyka. Dalsze wprawianie dzieci w używaniu i jako znaku miękkości dla innych spółgłosek i przed samogłoskami, jak piasek, pies, pion, biedny, biada, biodra; miód, miodny. W yszukiwanie w czytankach wyrazów, w których występują spółgłoski miękkie, jak np.: miasto, mie
dza, niebo, niosę, M ania, niania, wiedza, wiara, wiorsta, zdrowie, kiepski, drogie, oraz zmiękczenia bez osobnego znaku miękczenia, np. lepi, biję, mija, nigdy, kije, gile, i t. p.
Ś p iew , ćwiczenia oddechowo głosowe w czteromiarze jak w po
przednim tygodniu.
Ćwiczenia rytmiczno-ruchowe i rytmłczno-śpiewane w czteromia
rze, podobnie jak w XXV tygodniu.
Dyktando rytmiczne J } J | J J J | D alsza wpraw a w pisaniu nut i pauz.
Ćwiczenia głosowo dynamiczne i słuchowe podobnie jak w po
przednich tygodniach ze specjałnem uwzględnieniem seksty mi do i wdół si, re, które znajduje zastosowanie w nowej piosence «Do bociana».
Jako sołfeż odśpiewanie i wyuczenie tej nowej piosenki, oraz śpie
wanie z nut dawniej poznanych piosenek.
DO BOCIANA.
I
P r z y - b y - ł e ś £ tu z o b - c y c h k r a - jó w , „ + — Wi - taj nam bo - cian - ku.i
My ci gniaz-do zbu - do - w a - li, I J .— O - siądź tu bra - tan - ku. 1R ach un k i. Układanie tabliczki mnożenia
Ułóżcie na ławkach 4 razy po 3 patyczki. Ile to patyczków; 4 razy po 3 p.? Chodź, napisz na tablicy rachunek patyczków. Ułóżcie 5 razy po 3 patyczki. Ile to patyczków 5 razy po 3 patyczki. N apisz ten rachu
nek na tablicy i t. d. aż do 10 razy po 3 patyczki.
Policz te 30 patyczków trójkami! Liczy 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, i t. d.
Policzcie wszyscy!
N. przygotuje na tekturze obraz 1 nr’ podzielonego na dm2. W zdłuż każdego dm przymocuje sznurek, na którym można zawiesić pojedyn
cze osobno wycięte dm2 z napisem liczby, która wchodzi w skład iloczy
nów w tabliczce mnożenia.
Przy dalszej nauce uczniowie oddzielają odpowiednie prostokąty czy kw adraty listwami zawieszonemi pionowo nad m2 tak, aby je można przesuwać wzdłuż długości i drugą, którą można układać na haczykach poziomo. Następnie zawieszają na ostatnim dm2 danego prostokąta czy kwadratu odpowiedni iloczyn.