Zasada autonomii zarządu, a wydawanie wiążących poleceń

Współwystępowanie organów w strukturze spółki jest podstawową cechą spółek kapitałowych. Współwystępowanie organów niesie za sobą określone skutki. Skutkiem tego jest odmienna rola, jak też pozycja prawna organów w strukturze spółki. Kolejną cechą jest rozróżnienie kompetencji organów, które wynikają z istoty organu i wyznaczonych zadań. Trzecia cecha to wewnętrzna współzależność organów, co również determinuje działalność organów410.

W KSH obowiązuje zasada równorzędności dwóch podstawowych organów spółki kapitałowej, tj. organu uchwałodawczego oraz organu zarządczego. Organem uchwałodawczym jest zgromadzenie wspólników spółki lub walne zgromadzenie, organem zarządczym jest zarząd, a od 1 marca 2020 r. również rada dyrektorów w PSA.

3.4.1. Spółka z o.o.

Zarząd prowadzi sprawy spółki samodzielnie. Samodzielność działania zarządu uzewnętrznia jego autonomię w podejmowaniu decyzji zarządczych.

Już na wstępie należy zasygnalizować, że w doktrynie istnieje rozdźwięk, czy zasada autonomii zarządu rzeczywiście istnieje w modelu kodeksowym.

Zdaniem A. Opalskiego i A. W. Wiśniewskiego, stosunki, jakie zachodzą pomiędzy organami spółki z o.o., nie są oparte na równości organów. Zdaniem autorów pomiędzy organami spółki z o.o. zachodzi podległość. Autonomia zarządu w spółce z o.o. może być odnoszona wyłącznie do rady nadzorczej. Autonomia ta wynika z relacji,

410 D. Kupryjańczyk, w: Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Z. Jara (red.), Warszawa 2017, s. 776, nb. 3; szerzej: A. Opalski, Problematyka pominięcia prawnej odrębności spółek kapitałowych, PPH 2012, Nr 8, s.10-20; A. Opalski A. i A. W. Wiśniewski, W sprawie autonomii zarządu spółki z o.o. - polemika, PPH 2005, Nr 1, s. 52- 55.

170 jakie zachodzą między kontrolowanym a kontrolującym. Ponadto ograniczenia dotyczące sprawowania funkcji członka zarządu wynikają także z art. 214 KSH w sytuacji, gdy nastąpiłoby wybranie członka zarządu do rady nadzorczej. Autonomii działania zarządu nie można wywnioskować z ogólnej kompetencji zarządu do prowadzenia spraw spółki411.

Zdaniem J. Szwaji oraz R.L. Kwaśnickiego zasada autonomii działania zarządu, mimo braku odpowiedniego uregulowania, tak jak w spółce akcyjnej, jest zasadą jasną, wyrażoną w woli ustawodawcy412.

Przeciwnikiem poglądu o zasadzie autonomii zarządu w przepisach KSH jest A. Nowacki. Autor za wskazanym poglądem przytacza kilka argumentów. Jako pierwszy wskazuje prawo wspólników do wydawania wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw spółki. Kolejnym argumentem jest układ relacji pomiędzy organami spółki, w szczególności fakt, że zarząd działa w silnym sprzężeniu z innymi organami spółki. Organy funkcjonujące w spółce mogą ingerować w działalność zarządu. Jako przykłady owego „sprzężenia” autor podaje następujące czynności: odmowa udzielania zgody na dokonanie określonej czynności, odwołanie lub zawieszenie członka zarządu, powołanie kolejnych członków zarządu, co zmieni układ sił w zarządzie jako organie, poprzez zapewnienie lub odmowę finansowania spółki przez kapitał własny spółki. Autor wskazuje przypadki, kiedy owo sprzężenie może być silniejsze lub słabsze. Zdaniem autora wprowadzenie wielu mechanizmów pozwalających zarządowi na zachowanie autonomii, może prowadzić do uznania, że istnieje autonomia zarządu. Mechanizmami tymi może być:

a) ograniczenie możliwości odwołania członków zarządu do określonych powodów, przy odpowiedniej większości głosów oraz odpowiednim kworum,

b) ustanowienie dłuższej kadencji członków zarządu,

c) ograniczenie spraw, dla których wymagana jest zgoda wspólników lub rady nadzorczej do podjęcia decyzji przez zarząd,

d) pozostawienie regulacji, zgodnie z którą członka zarządu mogą odwołać wspólnicy w formie uchwały, a nie rada nadzorcza lub tylko określony wspólnik,

411 A. Opalski, A. W. Wiśniewski, W sprawie autonomii zarządu spółki z o.o. – polemika, PPH 2005, Nr 1, s. 57.

412 J. Szwaja, R.L. Kwaśnicki, W sprawie wykładni nowego art. 375[1], także art. 375, art. 207 oraz art. 219 § 2 k.s.h., PPH 2004, nr. 8 s. 35.

171 e) włączenie prawa wydawania wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw

spółki przez wspólników,

f) ograniczenie aktywności wspólników poprzez wymaganie, aby określone decyzje były podejmowane wyłącznie na zgromadzeniu wspólników,

g) wprowadzenie postanowień umowy spółki, które utrudniałyby możliwość zwoływania zgromadzenia wspólników,

h) ograniczenie, czy też wyłączenie prawa kontroli przez wspólnika,

i) wprowadzenie postanowień, które ustabilizują stosunek członkostwa w zarządzie poprzez zawarcie umowy o pracę na czas kadencji zarządu,

j) wprowadzenie wysokich odpraw pieniężnych w przypadku ustania stosunku pracy lub stosunku z kontraktu menadżerskiego413.

Jak wskazuje A. Nowacki, model corporaate governance, w którym zarząd posiada autonomię działania, nie jest jedynym modelem ani uniwersalnie najlepszym⁴¹⁴.

W zakresie autonomii działania zarządu wydaje się istotne odniesienie się do art. 207 KSH.

Zgodnie z art. 207 KSH wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w niniejszym dziale, w umowie spółki oraz, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, w uchwałach wspólników. Zasada autonomii zarządu jest w tym przepisie konfrontowana z zasadą autonomii wspólników w spółce z o.o. Treść umowy spółki i uchwał kształtowana jest przez wspólników spółki. Oznacza to, że wspólnicy posiadają autonomię w kształtowaniu charakteru spółki, jak również stosunków z członkami zarządu415.

Wydawanie wiążących poleceń nie jest zatem ograniczeniem kompetencji zarządu, lecz wyrazem autonomii organu, którym jest zgromadzenie wspólników.

Wymóg uzyskania zgody zgromadzenia wspólników do podjęcia określonych czynności nie może być traktowany jako ograniczenie kompetencji organu, czy też pozbawienie organu autonomicznego działania. Uzyskanie zgody organu uchwałodawczego może być rozumiane jedynie jako swego rodzaju współuczestnictwo

413 A. Nowacki, Spółka z ograniczona odpowiedzialnością, Komentarz art. 151-226 KSH, t. 1, Warszawa 2018, s. 1050.

414 A. Nowacki, Spółka z ograniczona odpowiedzialnością, Komentarz art. 151-226 KSH, t. 1, Warszawa 2018, s. 1050; szerzej: A. Opalski, Problematyka pominięcia prawnej odrębności spółek kapitałowych, PPH 2012, Nr 8, s.10-20; A. Opalski A. i A. W. Wiśniewski, W sprawie autonomii zarządu spółki z o.o. - polemika, PPH 2005, Nr 1, s. 52- 55.

415 Por. w spółce akcyjnej J. P. Naworski, w: R. Potrzeszcz (red.), T. Siemiątkowski (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki Kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, Warszawa 2013, s. 384-385.

172 organów spółki przy prowadzeniu spraw spółki416. Tym samym wydanie wiążącego polecenia przez zgromadzenie wspólników jest przejawem autonomii woli wspólników co do kształtu spółki, sposobu jej funkcjonowania, czy też innych zagadnień.

Reasumując, zdaniem przedstawicieli doktryny zasada autonomii działania zarządu istnieje albo wcale nie istnieje, albo istnieje tyko w odniesieniu do rady nadzorczej. W opinii autorki dysertacji, zasada autonomii działania zarządu w spółce z o.o. istnieje, jednakże przepisy KSH oraz wewnętrzne uregulowania spółki mogą w pewien sposób ograniczyć tę autonomię. Jednakże uznanie, że zasada ta nie istnieje w odniesieniu do relacji między zarządem a zgromadzeniem wspólników jest błędne. Zarząd otrzymując wiążące polecenie zgromadzenia wspólników, staje przed decyzją, którą może podjąć w sposób autonomiczny, czy wykona polecenie. Oczywiście autonomia ta jest ograniczona w zakresie możliwości odmowy podjęcia decyzji wskazanych w uchwale z uwagi na konieczność wskazania podstawy dla odmowy podjęcia decyzji (tj. sprzeczność uchwały z przepisami prawa, interesem spółki).

3.4.2. Spółka akcyjna

Kompetencje zarządu spółki akcyjnej zostały uregulowane w przepisach w art. 368 § 1 KSH. Przepis ten w stosunku do regulacji kodeksu handlowego, nie zawierał swego odpowiednika (por. art. 366 KH).

Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Prowadzenie spraw spółki dotyczy decyzji gospodarczych podejmowanych w spółce wewnętrznie. Reprezentacja spółki dotyczy składnia i przyjmowania oświadczeń woli w imieniu spółki w stosunkach zewnętrznych. Reprezentacja spółki jest wyłączną kompetencją zarządu (art. 368 § 1 i art. 373 KSH). Prowadzenie spraw spółki jest kompetencją dzieloną głównie

między zarządem

a walnym zgromadzeniem. Statut spółki może przyznać kompetencje w tym zakresie również radzie nadzorczej (art. 384 § 1 KSH).

Podział kompetencji pomiędzy organami spółki oznacza, że organy działają w ramach kompetencji przyznanych na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących oraz przepisów wewnętrznych – zawartych w statucie spółki. Według zasad corporate governence spółki działają na podstawie przyznanych kompetencji.

416 A. Rachwał, w: Prawo spółek handlowych. System Prawa Handlowego, A. Szumański (red.), t. 2a, Warszawa 2019, s. 858.

173 Zdaniem A. Opalskiego i A. W. Wiśniewskiego417 struktura organizacyjna spółki akcyjnej zbudowana jest na zasadzie odrębności kompetencyjnej jej organów. Zachodzi tam niejako „równość organów”.

J. Szwaja oraz R.L. Kwaśnicki również wskazują na obowiązywanie zasady autonomii zarządu do podejmowania decyzji w zakresie prowadzenia spraw spółki w spółce akcyjnej. Decyzje zarządu spółki mają walor autonomiczny, ich podjęcie nie może być uwarunkowane ingerencją walnego zgromadzenia. Z tego względu nowelizacja KSH poprzez wprowadzenie art. 375¹ KSH uważają za superfluum prawne, czyli powtórzenie obowiązującej już zasady prawnej.418 Jednakże nie sposób się zgodzić z tym stanowiskiem, iż przepis ten jest superfluum prawnym, ponieważ poglądy doktryny sprzed nowelizacji wskazywały na możliwość wydawania wiążących poleceń przez radę nadzorczą419.

Jak stwierdza A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański zarząd jako organ spółki akcyjnej ma wyraźnie zaznaczoną pozycję w spółce. Zarząd jest niezależny od akcjonariuszy. Akcjonariusze nie mają praw wydawania wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw spółki na mocy art. 375¹ KSH420. Niezależność zarządu względem walnego zgromadzenia ma charakter względny. Wynika to z tego, że walne zgromadzenie powołuje i odwołuje zarząd oraz ma kompetencje do decydowania o określonych sprawach. Tytułem przykładu można wskazać art. 393 pkt 2-7 KSH (pkt 1 dotyczy zatwierdzenia sprawozdań). Przepis ten wskazuje katalog czynności, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia, a są nimi:

„2) postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru;

3) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego;

417 A. Opalski, A. W. Wiśniewski, W sprawie autonomii zarządu spółki z o.o. – polemika, PPH 2005, Nr 1, s. 57.

418 J. Szwaja, R.L. Kwaśnicki, W sprawie wykładni nowego art. 375[1], także art. 375, art. 207 oraz art. 219 § 2 k.s.h., PPH 2004, nr. 8, s. 33.

419 Zdaniem A. Szumańskiego z zestawienia przepisów w spółce akcyjnej art. 368 § 1 i art. 384 § 1 KSH wynika, że rada nadzorcza może udzielać zarządowi wiążących poleceń tylko wtedy, gdy ma kompetencję wynikającą ze statutu spółki - A. Szumański, Normy instruktażowe w kodeksie spółek handlowych (wykładnia art. 219 § 2, art. 382 § 2 i art. 336 § 3 k.s.h.), PPH 2002 Nr 10, s. 2; odmienne stanowisko przyjął A Malinowski, zdaniem którego nadzór rady nadzorczej nie może przerodzić się w stosunek podległości służbowej pomiędzy organami. Nie jest dopuszczalna sytuacja, w której zarząd byłby zobowiązany do wykonywania poleceń rady nadzorczej: A. Malinowski, Członek zarządu – funkcjonariusz spółki czy powiernik interesów dominującego akcjonariusza?, PS 2001 Nr 10, s. 2.

420 A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490, t. 3, Warszawa 2013, s. 555

174 4) nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, chyba że statut stanowi inaczej;

5) emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa i emisja warrantów subskrypcyjnych, o których mowa w art. 453 § 2;

6) nabycie własnych akcji w przypadku określonym w art. 362 § 1 pkt 2 oraz upoważnienie do ich nabywania w przypadku określonym w art. 362 § 1 pkt 8;

7) zawarcie umowy, o której mowa w art. 7.”

Autorzy za tym argumentem podają również to, że rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków również wymaga podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie. Wskazane wyżej decyzje, jak stwierdza A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, wymagają uchwały walnego zgromadzenia i dotyczą prowadzenia spraw spółki. Z tego powodu należy uznać, że zarząd jest względnie niezależny421.

Walne zgromadzenie podejmuje również decyzję dotyczącą podziału zysku i jego wypłaty w postaci dywidendy lub też decyzję o braku wypłaty dywidendy i pozostawienie zysku w spółce na określone cele.

J. Namitkiewicz przedstawia dość radykalny pogląd, że „do właściwości walnego zgromadzenia należą wszystkie ważniejsze sprawy”. W opinii autorki dysertacji, trzeba uznać, że decyzje (uchwały) walnego zgromadzenia nie można ocenić jako organu „ważniejszego” z uwagi na przedmiot podejmowanych decyzji w spółce.

Ciekawą kwestią podniesioną na gruncie literatury jest możliwość ograniczenia kompetencji zarządu. Zagadnienie to należy rozpatrzyć w świetle cywilistycznej zasady swobody umów wyrażonej w art. 353¹ KC. Zasadę tę można stosować z uwagi na zwarte odesłanie z art. 2 KSH. Możliwe jest ograniczenie kompetencji zarządu do prowadzenia spraw spółki, a przyznanie tych kompetencji radzie nadzorczej lub walnemu zgromadzeniu (art. 384 § 1 KSH). Zazwyczaj taka sytuacja prowadzi do osłabienia pozycji zarządu w spółce. W literaturze słusznie wskazuje się, że nadmierne osłabienie pozycji zarządu jest wypaczeniem natury spółki akcyjnej. Prowadzi to do

421 A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490, t. 3, Warszawa 2013, s. 556.

175 wniosku, że poza cywilistyczną zasadą swobody umów jest taka regulacja statusu zarządu w statucie spółki która pozbawi ten organ autonomii działania422.

Ponadto nie jest dopuszczalne w świetle przepisów KSH odwrócenie ról w spółce akcyjnej, w której rolę organu zarządzająco-wykonawczego miałaby sprawować rada nadzorcza⁴²³. Podobnie, wypaczeniem natury spółki akcyjnej jest przyznanie zgromadzeniu wspólników kompetencji do prowadzenia spraw spółki. Taka sytuacja zaistniałaby wówczas, gdy walne zgromadzenie zwoływano by co tydzień w celu podjęcia uchwał dotyczących bieżącego zarządzania spółką. Jednakże takie rozwiązanie jest niemożliwe do realizacji w spółce akcyjnej (możliwe jest do wprowadzenia jedynie w spółce z o.o. gdzie istnieje możliwość zwołania zgromadzenia w sposób nieformalny), ponieważ zgodnie z art. 402 § 1 KSH walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie w MSiG, które powinno być dokonane co najmniej na trzy tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia.

Członek zarządu w zakresie reprezentacji spółki jest całkowicie autonomiczny. Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki (art. 372 § 1 KSH). Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich (art. 372 § 2 KSH).

Relacja dominacji – zależności, a co za tym idzie wykreowania stosunków koncernowych pomiędzy spółkami, może powodować sytuację uszczuplania kompetencji zarządu na rzecz organów innej spółki. Stosunek dominacji i zależności może być oparty na powiązaniu, w którym to członkowie zarządu spółki dominującej są jednocześnie członkami walnego zgromadzeniem spółki akcyjnej, lub też członkowie zarządu spółki dominującej są większościowym akcjonariuszem spółki zależnej. Zarząd spółki dominującej, który jest walnym zgromadzeniem spółki dominującej, nie może oddziaływać na decyzje zarządu spółki zależnej poza kompetencjami przyznanymi walnemu zgromadzaniu spółki akcyjnej424.

Odnosząc się do wydawania wiążących poleceń przez walne zgromadzenie, należy stwierdzić, że nie może ono ingerować w kompetencje zarządu, poza wyjątkami

422 Por. A. Szumański, Ograniczona, s. 414; J. Okolski, J. Modrzejewski, Ł. Gasiński, Natura, s. 2 i nast.; A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490, t. 3, Warszawa 2013, s. 560.

423 R. Czerniawski, Kodeks spółek handlowych. Przepisy o spółce akcyjnej. Komentarz, Warszawa 2004, s. 327.

424 A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490, t. 3, Warszawa 2013, s. 560.

176 wskazanymi w przepisach KSH (art. 15 KSH, 396 § 5 KSH, art. 393-394 KSH) oraz statucie spółki.

Bardzo kontrowersyjne jest stanowisko A. Szajkowskiego, M. Tarskiej i A. Szumańskiego, co do możliwości powierzenia kompetencji z zakresu zarządzania spółką. Zdaniem autorów „przekazanie kompetencji zarządu spółki zależnej na rzecz spółki dominującej może się dokonać tylko w ramach umów holdingowych (koncernowych), które przewidują zarządzanie spółką zależną przez spółkę dominującą. (…) ich treścią jest przekazanie określonych kompetencji zarządu spółki zależnej do kompetencji spółki dominującej”425.

Odnosząc się do umowy o zarządzanie spółką zależną A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański wskazali, że „w świetle istniejącej zagranicznej praktyki kontraktowej, w zarządzie spółki zależnej pozostają kompetencje w zakresie operatywnego zarządzania spółką, natomiast tzw. kompetencje logistyczne, z mocy umowy zawartej pomiędzy spółkami, przechodzą do kompetencji spółki dominującej. Chodzi tu zazwyczaj o kompetencje z zakresu wspólnej polityki marketingowej grup spółek, zaopatrywania jej w surowce, prowadzenia badań nad produktem itd.”426.

Podobnie jak w spółce z o.o., w spółce akcyjnej, zgodnie z art. 375 KSH, wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w niniejszym dziale, w statucie, regulaminie zarządu oraz w uchwałach rady nadzorczej i walnego zgromadzenia. Jednakże de lege lata z uwagi na lex specialis, którym jest art. 375¹ KSH, nie można przyjąć, że zarząd spółki akcyjnej może być adresatem wiążącego polecenia wydanego w formie uchwały.

Reasumując, zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Autonomia działania zarządu nie może być traktowana jako zasada absolutna, w której nie jest możliwa modyfikacja wewnętrznych stosunków w spółce. W spółce z o.o. ze względu na jej mieszany charakter, tj. kapitałowo-osobowy, nie jest możliwe wyłączenie roli współzależności jakie występują pomiędzy organami spółki. Również w spółce akcyjnej zasada autonomii zarządu jest w pełni realizowana. W tej spółce, tak, jak w spółce z o.o., nie można zasady tej interpretować zbyt rygorystycznie. Cechą wszystkich spółek jest swoboda kształtowania treści aktu założycielskiego, którym w

425 A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490, t. 3, Warszawa 2013, s. 560.

426 A. Szajkowski, M. Tarska i A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490, t. 3, Warszawa 2013, s. 560-561.

177 spółce akcyjnej jest statut spółki. Z uwagi na tą swobodę akcjonariusze mają prawo do ukształtowania stosunków między organami spółki, które będą odpowiadać strukturze danej spółki (w szczególności relacji pomiędzy akcjonariuszami, a członkami zarządu). Oczywiście owa swoboda kształtowania stosunków, jak wskazał A. Szumański nie może mieć charakteru absolutnego. Nie jest możliwe takie ukształtowanie kompetencji organów spółki, które prowadziłyby do całkowitego uzależnienia jednego organu od drugiego. Jako wypaczenie istoty spółki, w tym zasady autonomii zarządu, byłoby takie ukształtowanie stosunków, w których zarząd do podjęcia niemalże wszystkich spraw spółki, byłby zobowiązany do uzyskania zgody gremium uchwałodawczego. Na rozważenie zasługuje kwestia, czy zgoda organu uchwałodawczego w ważnych sprawach spółki, tj. czynnościach przekraczających zwykły zarząd, godziłaby w zasadę autonomii działania zarządu. W opinii autorki dysertacji, takie działanie jest dopuszczalne w świetle zasady autonomii działania zarządu, ponieważ jest przejawem autonomii działania zgromadzenia wspólników, walnego zgromadzenia, którzy również mają prawo do decydowania o spółce, w której odpowiadają gospodarczo za sukces przedsięwzięcia oraz wniesionym kapitałem do spółki427. Postulowane wprowadzenia prawa wydawania wiążących poleceń przez walne zgromadzenie w spółce akcyjnej nie godzi w zasadę autonomii działania zarządu. Nawet wprowadzenie możliwości wydawania wiążących poleceń w spółce akcyjnej, gdzie zwoływanie zgromadzeń jest procesem sformalizowanym i wymagającym szczegółowych czynności, a przez to czasochłonnym, decydowanie o sprawach bieżących realizowane byłoby przez zarząd. Całkowite uzależnienie działania zarządu, jego autonomii od decyzji innego organu, jest sprzeczne z istotą spółki oraz autonomią działania organów.

3.4.3. Prosta spółka akcyjna

Z uwagi na okoliczność iż, PSA zacznie obowiązywać od 1 marca 2020 r. i niewykształcenie poglądów doktryny w zakresie autonomii zarządu lub rady dyrektorów w PSA, wydaje się odpowiednim rozwiązaniem odniesienie się do

427 Szerzej: M. Rodzynkiewicz, W kwestii odpowiedzialności wspólnika spółki kapitałowej za jej zobowiązania de lege ferenda, PPH 2017, Nr 8, s.12-20.

178 rozważań odnoszących się do spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej przy uwzględnienie unormowania PSA428.

Zdaniem A. Opalskiego i A. W. Wiśniewskiego stosunki, jakie zachodzą pomiędzy organami spółki z o.o., nie są oparte na równości organów, a pomiędzy organami spółki z o.o. zachodzi podległość. Autonomia zarządu w spółce z o.o. może być odnoszona wyłącznie do rady nadzorczej. Autonomii działania zarządu nie można