1.4 Metoda Warto± i Zarobionej (EVM) jako metodyka zarz¡d za . 30
1.4.3 Zasady EVM
Pierwsz¡zasad¡przy±wie aj¡ ¡metodzieEVMjestjednolito±¢systemu kon-troli-stosowalnegonawszystki hpozioma hidladowolnejwielko± i projek-tów.Jednolito±¢tasigatymdalej,»ekryteriaEVMmaj¡ra jbytuzarówno wodniesieniudodziaªalno± iprojektowej,jakiopera yjnej.Jednolito±¢ kry-teriówzwikszate»warto±¢badaw z¡wynikówzudokumentowany hzgodnie
Znamienn¡ e h¡podej± iajestto,»ewsyntety zny,zintegrowanysposób prezentujeonopotrójneograni zenie(triple onstraint)projektu,obejmuj¡ wymiaryzakresu, zasuibud»etu. Jesttotym enniejsze,»ebol¡ zk¡ trady- yjny hpodej±¢byªyzna zneró»ni e,aniekiedywr zwzajemneniespójno± i wprzestawianiuty hwymiarów.Podstaw¡dlatejreprezenta jijest spe yka- jazakresuprojektuwformiestrukturypodziaªupra (WBS).Rozwi¡zanieto jest niejakowopozy ji dostosowany hw ze±niej (dolat 1960-ty h) dekom-pozy ji o harakterze funk jonalnym (wytwarzanie, zakupy, testy itd.). De-kompozy jihierar hi znejtowarzyszdekompozy ja zasowa,wrama hktórej wyodrbnia si tzw. CAP ( ontrol a ount plans) - które okre±laj¡ punkty kontrolimened»erskiej,odniesionedookre±lony helementówstrukturyWBS orazmaj¡ e przypisaneterminyorazbud»et.
Wa»n¡zalet¡EVMjestjegosolidnaweryka jajakome hanizmu progno-zowania. Przy zyniªysi dotegozwªasz zaprojekty DepartamentuObrony, który hanalizyu hodz¡zabardzomiarodajne(wprze iwie«stwiedo niektó-ry hkomer yjny hzestawie«niepomijaj¡przedsiwzi¢,którezako« zyªysi pora»k¡).Natejpodstawiemo»nawysnu¢kilkareguª.Popierwsze,po zreali-zowaniuokoªo 15%projektu warto± iwska¹nikówsprawno± i stabilizuj¡si. Do±wiad zenie dowodzi, »e przekro zenia na zako« zenie projektu bd¡ nie mniejsze ni» aktualne. Zapewnia to kierowni twu me hanizm w zesnego os-trzegania.
Najwa»niejszymwska¹nikiemmetodyEVMjestwska¹niksprawno± i kosz-towej(CPI- ostperforman e index):
CP I = EV
/AC
Napotrzebyprognozowaniajestonli zonywposta izagregowanej,tozna zy konfrontuj¡ ejsumkosztówponiesiony hzsumary zn¡warto± i¡zarobion¡ osi¡gnit¡dodanegomomentu.Do±wiad zeniazestosowaniaEVMdowodz¡, »epoosi¡gni iu20%zaawansowaniaprojektuobli zonydlategostanuCPI niezmieniasidozako« zeniawi ejni»o10%.
Umo»liwiatoprognozowaniewodniesieniudoplanowanejwielko± i aªego bud»etu(BAC-budgetat ompletion),tzn.planowanejsumywydatkówna za-ko« zenieprojektu.Prost¡formuª¡osza owaniatejdo elowejwielko± i(EAC - estimate at ompletion) jestformuªa,u hodz¡ aza optymisty znywariant osza owania,ktorabrzmi:
EAC= BAC
/CP I
Drugimsztandarowymwska¹nikiemEVMjestwska¹niksprawno± i harmono-gramowej (SPI-s hedule performan e index). Konfrontujeon warto±¢ zaro-bion¡odrozpo z iaprojektudorozpatrywanegomomentuwtrak iejego re-aliza ji,zwarto± i¡planowan¡doosi¡gni iawedªugharmonogramu.
Warto±¢wska¹nikani»szani»1ozna za,»e mamydotu zynieniaz opó¹nie-niem. Jednak»e warto±¢ wska¹nika nie daje peªnego obrazu sytua ji, ponie-wa»wsposób równowa»nyuwzgldniaopó¹nieniawzadania hznajduj¡ y h si na ± ie» e kryty znej, jak i zadania niekryty zne. Opó¹nienie wzgldem harmonogramupo±redniozagra»ate»sprawno± ikosztowej-próby nadrobie-niaopó¹nie«bowiemzwyklegeneruj¡ dodatkowekoszty.
Kolejn¡zpodstawowy hformuª jestwymaganywska¹niksprawno± i ko-sztowej-TCPI(to- ompleteperforman eindex).Okre±laonpotrzebn¡do ut-rzymaniasprawno±¢kosztow¡,zapewniaj¡ ¡uko« zenieprojektuprzy wydat-ka hrówny hzadanemupoziomowi(oryginalnemuBACalbozrewidowanemu -tj. EAC),któramusizosta¢osi¡gnitaprzyrealizowaniupozostaªy hpra .
Powy»szewska¹nikimo»napowi¡za¢zodpowiednimrozwi¡zaniem zarz¡d- zymwdu huzarz¡dzaniapoprzezwyj¡tki(opisanymw ze±niejwkontek± ie metodykiPRINCE2).Zaanga»owaniewy»szegokierowni twajestwów zas ini- jowanezdarzeniemprzekro zeniawyzna zonegoproguwjednymlubwikszej li zbiewska¹ników(SPI,CPI, TCPI,EAC).
1.4.4 Deni ja zakresu
Skute zne monitorowanieprojektunie mo»eopiera¢siwyª¡ zniena formu-ªa h-istot¡podej± iaEVMi e h¡klu zow¡dlaokre±laniagojakometodyki projektowej jest obe no±¢szeregu zale e« doty z¡ y h deniowania zakresu orazopartegona«harmonogramu.Odpowiedniepodstawymetody zne doty- z¡ e planowanias¡ niezbdne, »eby wmiarodajnysposóbokre±la¢ wielko±¢ warto± izarobionej.
Zasadydoty z¡ edeniowaniazakresuwmetodziewarto± izarobionej wy-kazuj¡synergi pomidzypotrzebamiEVM adobrymipraktykamiogólny h metodykzarz¡d zy h.
Klarownadeni ja zakresupozwalaunikn¡¢zjednej stronyrozpªywania sizakresu(s ope reep),za±zdrugiejstronyzapobiegaarbitralno± iwsensie stwierdzaniafaktuuko« zeniapra y.St¡ddeni jazakresuorazjegowy ena stanowi¡rdze«EVM.
Jawnymwymogiem kryteriówEVMdoty z¡ ymdeni jizakresujest ut-worzeniedlaprojektuStrukturyPodziaªuPra (WBS).Strukturatamo»eby¢ budowanawgró»negoklu za,jednakpowinnaby¢zorientowanaprzedmiotowo -przynajmniejwtymsensie,»enp.reorganiza japrzedsibiorstwaistruktury zespoªuprojektowegoniepowinnaimplikowa¢zmianyWBS.Li zbapoziomów strukturyzale»yodwielko± iprojektuijegopotrzebzarz¡d zy h.Szeroko uz-nawan¡ prawidªowo± i¡jest, »e 2lub 3górne poziomy deniowane s¡ przez wªa± i ielaproduktu(bywaj¡nazywaneProje tWBS)orazwyra»aj¡wymogi doty z¡ epoziomusz zegóªowo± iraportowania.Kolejnepoziomys¡ denio-waneprzezkierownikaprojektuiwyra»aj¡preferowanyprzeze«sposób zorga-nizowaniapra y (nazywane Contra t WBS). Elementynajni»szegopoziomu