Elżbieta Jaworska
"Z badań nad folklorem muzycznym
górników naftowych", Adolf Dygacz,
"Literatura Ludowa", T. 16 (1972), nr
2 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 15/45, 226
/V/ GRZESZCZUK Stanisław: Z problemów ludowości. W: Prob lemy lite ra tu ry staropolskiej. Seria 1. Praca zbiorowa pod red. Janusza Pelca. Wrocław 1972. IBL PAN, s. 269-306. Autor przedstawia w sposób sproblematyzowany dotychczaso we wyniki badań nad takimi pojęciami, jak ludowość w lit e r a turze, litera tu ra ludowa, fo lk lo r , twórczość ustna, a następ nie rozważa przydatność tych d e fin ic ji dla badań nad lit e r a turą staropolską. Główną trudność ustalenia granicy pomiędzy lite ra tu rą o fic ja ln ą i folklorem w. XVI i XVII widzi autor w stanie zachowania źródeł do lite ra tu ry ludowej, której zasób - jak wiadomo - odtwarzany je s t w oparciu o zbieractwo XIX w. Wyróżnikiem najbardziej przydatnym je s t , według niego, środo wiskowa interpretacja lite ra tu ry , wyprowadzona z uwarunkowań socjologicznych. Następstwem takiego rozumowania je s t posze rzenie kręgu staropolskiej lite ra tu ry ludowej o twórczość ple- bejską, potocznie nazywaną sowizdrzalską, i potraktowanie j e j pogłosów w lite ra tu rze warstw wyższych jako elementów ludo wych.
BP/45/123 E l.J.
/V/ DYGACZ A dolf: Z badań nad folklorem muzycznym górni ków naftowych. "Literatura Ludowa" R. 16:1972 nr 2 s. 20 -30, nuty.
Omówienie wyników badań prowadzonych przez autora od 1959 roku w d ziesięciu ośrodkach eksploatacji ropy naftowej w po wiecie krośnieńskim daje wstępne rozeznanie w mało znanym ma te r ia le folklorystycznym. Ogółem zebrał Dygacz 37 pieśni, w których wyróżnił 15 oryginalnych wątków. Na przykładzie tek stów pieśn i, podanych wraz z melodią, autor sygnalizuje cha rakterystyczne zawołania towarzyszące pracy ropiarzy oraz ta kie zjawiska, jak adaptowanie tekstów przez zmianę realiów czy podkładanie nowych słów pod starą melodię.
