TECHNIKA ROLNICZA OGRODNICZA LEŒNA 2/2010 prof. dr hab. in¿. Czes³aw WASZKIEWICZ, dr in¿. Pawe³ KACPRZAK
Katedra Maszyn Rolniczych i Leœnych, SGGW w Warszawie
Streszczenie
W pracy przedstawiono wyniki badañ wp³ywu ustawienia ³opatek tarczy rozsiewaj¹cej na jakoœæ wysiewanych nawozów. Badania zosta³y przeprowadzone przy trzech ustawieniach ³opatek na tarczy rozsiewaj¹cej podczas wysiewu trzech granulowanych nawozów mineralnych: saletrzaku, saletry amonowej i polifoski.
WP£YW K¥TA USTAWIENIA £OPATEK TARCZY
ROZSIEWAJ¥CEJ NA JAKOŒÆ WYSIEWANYCH
NAWOZÓW
Wprowadzenie
Wyniki badañ
W artykule [1] autorzy przedstawili wyniki badañ doty-cz¹ce wp³ywu prêdkoœci obrotowej tarczy rozsiewaj¹cej na jakoœæ wysiewanych nawozów. Na tym samym stanowisku i wed³ug podanej metodyki w niniejszym artykule przedsta-wiono badania nad wp³ywem k¹ta ustawienia ³opatek na tarczy rozsiewaj¹cej (rys. 1) na jakoœæ wysiewu trzech granulo-wanych nawozów mineralnych: saletrzaku, saletry amonowej i polifoski.
Badania zosta³y przeprowadzone przy trzech po³o¿eniach ³opatek na tarczy rozsiewaj¹cej: lewym L, œrodkowym S i pra-wym P. Jako kryterium oceny wp³ywu ustawienia ³opatek tarczy rozsiewaj¹cej na jakoœæ wysiewanego nawozu przyjêto charakterystykê granulometryczn¹ o wielkoœci granul powy¿ej jednego milimetra. Wysiewany nawóz by³ poddawany analizie granulometrycznej na analizatorze sk³adu ziarnowego AWK. Próbê bazow¹ tworzy³ rozk³ad nawozu o sk³adzie granulo-metrycznym fabrycznym.
Wykresy na rys. 2 i 3 przedstawiaj¹ wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na wielkoœæ rozdrobnienia granul saletrzaku. Z przedstawionych wykresów wynika, ¿e wraz ze zmian¹ k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych w kierunku obrotu tarczy rozsiewaj¹cej wzrasta rozdrabnianie granul saletrzaku. Najmniejsze niszczenie granul saletrzaku Rys. 1. Tarcza z mo¿liwoœci¹ zmiany k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych
Fig. 1. Disc with possibly paddles angle setting
powstawa³o przy lewym k¹cie ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych. Prawe (P) i œrodkowe (S) ustawienie ³opatek rozsiewaj¹cych powodowa³o spadek udzia³u granul o wielkoœci od 1 do 4,5 mm i wzrost udzia³u frakcji pylistej (granule o wielkoœci poni¿ej 1 mm). Porównuj¹c jakoœæ wysiewu stwierdzono ma³e zniszczenie granul saletrzaku przy lewym ustawieniu ³opatek rozsiewaj¹cych, co przejawia siê zbli¿onym rozk³adem granul saletrzaku przy lewym ustawieniu ³opatek rozsiewaj¹cych do rozk³adu próby bazowej.
Rys. 2. Wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na rozdrobnienie granul saletrzaku
Fig. 2. Effect of setting angle of spreading paddles on breaking up of nitro-chalk granules
Rys. 3. Wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na rozdrobnienie granul saletrzaku (zakres wielkoœci granul 1,5-4,5 mm)
Fig. 3. Effect of setting angle of spreading paddles on breaking up of nitro-chalk granules (granules' size range 1.5-4.5 mm)
Rys. 4. Wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na udzia³ granul saletrzaku o wielkoœci powy¿ej 1 mm
Fig. 4. Effect of setting angle of spreading paddles on percentage share of nitro-chalk granules with size above 1 mm
Rys. 5. Wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na udzia³ granul polifoski o wielkoœci powy¿ej 1 mm
Fig. 5. Effect of setting angle of spreading paddles on percentage share of polifoska granules with size above 1 mm
Rys. 6. Wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na udzia³ granul saletry amonowej o wielkoœci powy¿ej 1 mm Fig. 6. Effect of setting angle of spreading paddles on percentage share of ammonium nitrate granules with size above 1 mm
Wp³yw k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na udzia³ granul saletrzaku o wielkoœci powy¿ej 1 mm przedstawiono na rys. 4. Widoczny spadek udzia³u granul saletrzaku o wielkoœci poni¿ej 1 mm odnotowano wraz ze zmian¹ k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych w kierunku obrotu tarczy rozsiewa-j¹cej. Porównanie jakoœci rozsiewu granul saletrzaku wykaza³o spadek udzia³u granul o wielkoœci powy¿ej 1 mm miêdzy prób¹ bazow¹ a prawym ustawieniem ³opatek rozsiewaj¹cych o 62,08%, a w przypadku lewego ustawienia ³opatek rozsiewa-j¹cych 31,53%.
EFFECT OF SETTING OF SPREADING DISC PADDLES ON QUALITY OF SPREADING
FERTILIZERS
Summary
Paper presents results investigations on effect of setting angle of spreading disc paddles on quality of spreading fertilizers. Investigations were carried out witch three settings of spreading disc paddles during spreading of three artificial fertilizers in granule: nitrochalk, ammonium nitrate and polifoska.
Z kolei w badaniach wp³ywu k¹ta ustawienia ³opatek rozsie-waj¹cych na udzia³ granul polifoski (rys. 5) wykazano naj-wiêkszy udzia³ frakcji pylistej (granule o wielkoœci poni¿ej 1 mm) przy prawym ustawieniu ³opatek rozsiewaj¹cych. Ró¿nica w udziale granul o wielkoœci powy¿ej 1 mm miêdzy prób¹ bazow¹ a udzia³em granul o wielkoœci powy¿ej 1 mm przy prawym ustawieniu ³opatek na tarczy rozsiewaj¹cej wynios³a 40,37%, natomiast najmniejsze uszkodzenie granul polifoski powodowa³o lewe ustawienie ³opatek na tarczy rozsiewaj¹cej, gdzie ró¿nica wynios³a 8,79%. Wzrost udzia³u granul o wielko-œci poni¿ej 1 mm miêdzy wynikami badañ przy lewym (L) a przy prawym (P) ustawieniu ³opatek rozsiewaj¹cych na tarczy wynios³a 31,58%.
Jak wp³ywa k¹t ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych na roz-drobnienie saletry amonowej przedstawiaj¹ wykresy na rys. 6. Najwiêkszy udzia³ frakcji pylistej (granul o wielkoœci poni¿ej 1 mm) nastêpowa³ przy prawym ustawieniu ³opatek rozsiewa-j¹cych. Porównuj¹c wyniki badañ jakoœci wysiewu saletry amonowej z prób¹ bazow¹, ró¿nica w udziale granul o wielko-œci powy¿ej 1 mm przy lewym ustawieniu ³opatek rozsiewaj¹-cych wynios³a 35,94%, natomiast przy prawym (P) ustawieniu ³opatek rozsiewaj¹cych 44, 76%. Stwierdzono ma³¹ ró¿nicê miêdzy wynikami dla poszczególnych k¹tów ustawienia ³opatek rozsiewaj¹cych i wynios³y one odpowiednio: lewe (L) œrodko-we (S) 6,27%; œrodkoœrodko-we (S) praœrodko-we (P) 2,1%. Tak niedu¿e ró¿nice wskazuj¹ na ma³¹ istotnoœæ k¹ta ustawienia ³opatek przy rozsiewie saletry amonowej.
Negatywny wp³yw prawego ustawienia ³opatek rozsiewa-j¹cych na wielkoœæ granul saletry amonowej potwierdzaj¹ wyniki otrzymane w przypadku badañ z u¿yciem saletrzaku i polifoski. Badania wp³ywu k¹ta ustawienia ³opatek rozsie-waj¹cych na wielkoœæ granul nawozu granulowanego wykaza³y mniejsze uszkadzanie granul przy ³opatkach ustawionych w kierunku przeciwnym do obrotu tarczy rozsiewaj¹cej (L) ni¿ przy ³opatkach ustawionych w kierunku zgodnym z kierunkiem obrotu tarczy rozsiewaj¹cej (P). Spowodowane to mo¿e byæ tym, i¿ przy zmianie k¹ta ustawienia ³opatek w kierunku obrotu tarczy rozsiewaj¹cej nastêpuje przesuniecie pocz¹tku k¹ta zejœcia nawozu z tarczy rozsiewaj¹cej wzglêdem otworu dozuj¹cego. Skutkuje to d³u¿szym czasem pozostawania granul na tarczy rozsiewaj¹cej i pod wp³ywem si³y oddzia³ywania ³opatek rozsiewaj¹cych na granule nawozu, jak równie¿ d³u¿szego oddzia³ywania oporu tarcia przeciwdzia³aj¹cego œlizganiu siê cz¹stek w kierunku odœrodkowym. Natomiast ró¿nice w rozdra-bnianiu badanych nawozów mog¹ byæ spowodowane ró¿n¹ wytrzyma³oœci¹ granul saletrzaku, polifoski i saletry amonowej na udarnoœæ.
Badania nad wp³ywem k¹ta ustawienia ³opatek rozsiewa-j¹cych na tarczy na jakoœæ wysiewu wszystkich trzech nawozów wykaza³y, ¿e najmniejsza ró¿nica w udziale frakcji pylistej w odniesieniu do próby bazowej uzyskano przy lewym ustawie-niu ³opatek na tarczy.
Podsumowanie
Literatura
[1] Waszkiewicz Cz., Kacprzak P.: Wp³yw prêdkoœci obrotowej tarczy rozsiewaj¹cej na jakoœæ wysiewanych nawozów. Technika Rolnicza Ogrodnicza Leœna, nr 3, 2009.
