• Nie Znaleziono Wyników

Wörterbuch zu den Verwandlungen des Publius Ovidius Naso

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wörterbuch zu den Verwandlungen des Publius Ovidius Naso"

Copied!
376
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)

/

(3)
(4)
(5)

IDorterbucfy

3u b e r t P c n r > a r t M u n g c r t

PuMius ©ptbius 2tafo.

D r . (S)tto ( E i d j e r i

.gefyrtte, n e r b e f f e r t e 2t u f la g ę .

H a m t a fr e r .

Ł) a tt ’ f dj e B u

Af b

a n 5 1 u n g. 1891.

(6)

1

3

6

9

8

2

\5■

(7)

latwart p

\Ąw\m Jnflap.

2 L » bem SSortoort ber fritfjeren Sluflagen be§ Sudjeg fet fjier bemerft, bafś bie nur bet O bib borfommertben SBorter mit einem ©terndjen t>er= feljett morben finb, itnb bajf bie Sud)ftaben R unb K bie nom 9Jierfei= fdjen Stejte abtoeidfenben 2lu§gaben non fftiefe unb Storn be§eic£)nen. Stucfj finb bieSmal bie SSnrianten bon S i n g e r i e unb 9Jiagnu§ berucf= fidjtigt morben.

Sm iibrigen toirb man finben, bafj id) and) itt anberer SEBeife fiir bie SSerbefferung be§ $8ud)eg tljdtig getoefen bin.

(8)
(9)

SM&fiirSttttjjett* abfol. = a6fotut (oljne (Srganjung). abjelt. = abiettitoifcf). a. <£. = ant gitbe. a. 2. = anbcre SeSart. foflelt. = = fofleftiuifdj (ats @ammcl6egtiff). fonfr. = lontret (gegenftdnbtitf)). erg. = = prganae. śłoniett. — ^oniettur (mutraaittiĄe Slnnaljme). meton. = metonbmifd) (mit ŚSertaufcfjung bev SBegrtffe). ^arentf). === at8 93arentf)efe. £rdgti. === ^ragnant (mit ftarfer 33e= beutung). Jrotept. = jiroleptifd) (mit $orau§ne()ntung 23egriffe§). refie?:. = refle$ioifd). fubft. = fubftantitoifd). ftjnfof). = ftjnfopiert (uerfitr$t). iibtr. = in iibertragener SBebeutnng. urcjt. = uergleiĄe. jeugntat. = geugmatifcf) (tno mit ein* unb bcmfetben SSetfmm jttei ver* fdjiebenartige SBegriffc oerbunben finb).

A.

1. a ob.ha, interj. al)! ad)! 2,489; 6,38 6.62 1; 8 ,1 3 9 ;9 ,5 3 1 ;1 0 ,6 3 2 ; 15, 490. 587.

2. a,

&b,praep.c.abl.,

tiott, bon . fjer, bon . . . au§: redire a fiumine 1, 588; desilire ab arce 1, 674; ab aurę amDIjretoeg 2,311. 624; ab obliquo, feitluartS 10, 675; yictor ab Oecbalia, al§ ©ieger priidfeljrenb bon 9, 136; aspiciens ab illo, bon biefem toeg 4,46 5; bergl. 6,279; bal),

a)

bei b. gcitmorteru berSSerteibigung u.©idjerfiettung, b or, gegen: defendereabimbribus 4 ,526; a Yulnere 9, 383; yindicare a crimine 10,312; tutus ab alqo 1,144; 8,316; a ferro 13,498. —

b)

be§ @mf>fangen§, @ntlef)nen§: duritiam capere ab aere 4; 751; decor est quaesitus ab istis, (nur) ©dpnud fjabe id) burd) fie gefudjt 12, 90.— c) be§ 216ftammen§: domus ducta ab Agenore 3, 257. —

d)

be§ ®enen= nen§, 2tbleiten§ eineg fJtamenS 4, 538; 5, 411; 8, 151. 230; dietus ab alqo, benannt nad) jentb. 2, 834; 7, 524; 8, 235; 13, 617. — e) be§ S(nfangen§, 93eginnen§, m it, b e i: silva incipit a piano 8,330; pennae coeptae aminima 8, 190; honos coeptus ab agricolis 8, 276; a facto propiore, au§gef)enb bon bem nćifjerliegenben ©reigniff e 6,316. — 2) ben Drt ob. bie ©eite, bon tno au? etma§ pr@r.fd)einungfommt, in, an; atergo 5,614; 12,37; abutroqueOceano 15, 829; funis religatus ab aggere 14,445; a fronte, auf ber SSorberfeite 1, 173; a dextra, p r 9iec£)ten 2, 25; a laeya 11,

ffiid jert, !B3ottevbuĄ ju OtiibS SCieta mor

W-168; ab ortu, im Dften 2,112; a summo vertice, oben bom ©djeitel fjer, bonoben bi§ unten 12, 433; ab omni parte, auf allen ©eiten, itberatt 1, 34; 9, 38; ab utraque parte, auf beibett ©eiteit 4,666; 15,734; arcus flexus a cornibus, an ben @nben gefriimmt 2, 603.

3) b. b. 8eit: <*) (unmittelbar) nad): a sermone 12, 578; ab aestu 14,352; ab his,nad)biefenS33orten 3,273; 4,329; 8, 611; 9,764; sensus redeunt a mero, au§ ber Srunfenfjeit 3, 631.-—

b)

bon . . . an, feit: ab ortulucis 15,619; ab aevi principiis 2,385; abboctempore 13,236; ab origine mundi 1,3. — c)j. SSegeidjn. einer JReiljenfolae in ber 3eit, bon . . . a n (geredjnet, gega^It): sep- timus a Belo 4,213; quartus ab origine aequorea, ber bierte bom SJieergott at§ ©tammbater an geredjnet 10,617; ter- tius a Jove, Q-upf>iter§ ttrenfet 13, 28.

4) j. SSejeidjit. beś Urt)eber§ ob. VLx= fprung§ einer SBirfung, bon, burd), bermittelft, i n f o l g e : madescit ab austro 1,66; cadere (occidere) ab alqo 5,192; 13,597; ab illo certior 14,289; saevior ab obice 3,571; tot ab ignibus 1,254; tepere a caede 4,163; bat), poet. urn eiiten teblofen ©egenfianb al§ un= mittelbar loirtenb p bejeidpen (tbo ber abl. causae ob.instrumenti f)inreid)enb 1'oare): scopulus operitur ab aequore moto 4, 732; brgl. 1, 66. 417; 3,183; 6, 49. 63. 341; 7, 820; 8, 379. 514. 515; 11, 130. 192; 13, 105; 14, 15. 345. 414. 847; inyictus a yulnere 12,

(10)

2

abactus abscindo 167; distinctus ab albo medio, burd)

eitte Slćifie in ber SOcitte 3, 221. — 5) f)infid)t!id), bon fetten: generosus a sanguine 14,698; junctus a sanguine materno, nertuonbt non ber SRutter 1)cv 2, 308.

abactus, a. um, f. abłgo.

Abanteus, 3. betu Slbag (tonige bon Strgog, Sobne beg Spceug u. ber §ppermnefira, Grnfelbeg 3?anaug, SSater beg SlcrifiuS) g e ^ o r tg , a b a n te ifd )

15, 164.

Abantiades, ae, Sftacbfomtne beg Slbag, 9!bantiabe (f. 2lbanteug), b .i. 2lcrifiu§ 4, 607; fj$erfeug (alg Urenie!) 4, 673; 5, 138. 236.

Xbarxs, idis, ein ©efafjrte beg )pf)i= neug:

acc.

Abarin 5, 86.

Abas, antis, ein 2'itbiope 5, 126. — 2) ein ©entaur 12, 306. — 3) ein @e= fa^rte beg $iomebeg 14, 505.

ab-do, dtdi, ditum, 3. „toegffjmt", bal), bem Stnblid e n t jie lje n , ber* bergen: laqueos 11, 73; vultus fron- dibus 6, 599; caput undis 9, 97; Oceano 15, 30; casside 8, 25. 2) n e r fe n fe n : ferrum in armo 4 ,72 0; dentes sub inguine 10,716. — 3

)part.

abditus, a) nerborgen: abditussilvis 10,687; 15,488; antris 13, 47; pene- tralibus 8, 458; virgultis 14, 349; frondę 2, 557; abdita secreta 2, <48; pro!ept.: ora abdita texit, nerbarg burd) SSebedung 8, 718. -

V)

abgelegen, entlegen: domus in vallibus 2, 762;

subst.

abdita longe, weit enttegene iPfobe 4, 777.

ab-duco, xi, ctum, 3. tt>egfiif)ren: capellas 1, 677.

ab-eo, ii, itum, ire, tn e g g e l; e n , fi d) entfernen 2,697; 7 ,48 7; Tmolo 11, 194; templo 9, 786; quo, entraeidjeit 3 ,4 5 5 ; abiturus, beim g^eiben 15, 886; ingb.

a)

a!g ©ieger ob. Sefiegter babonfontnten, entfommen 12, 92. — 6) b e rg e tje n , fd jto in b e n : abit somnus 7, 643; 9 ,472; 15, K64; spes 7, 565; pallor 7, 290; modus, ent* tueidjt 11, 14. — 2) wo!)in ge^ en :

abiitinnubes, entfdjtoebte 4, 712; spiri­ tus in auras 8,524; inaera, berftiegen 3, 398; nefas longius abit, nerbreitet fid) rueiter 15, 111; vis abit diffusa per artus, bringt fic£) nerbreitenb 9,162; ani- mus abit in cursus varios, fc£)tt)eift ab in nerfdjiebene 9tid)tungen 9,152 (

K

.).— 3) in ettn. iibergeben: abit vigor in pedes 8, 255; pondus in pectus 10, 701; umor tenuatus abit in aera, ber* biinnt fid) jur Sufi 15,247; in flammas abire, g-euer u.gtamnte tnerben 1,495. — 4)in etro.fid) nertoanbe!n:inalqd I, 236; 2,674; 4, 396. 658; 5, 435; I I , 653; 13, 674; 14, 499. 551.

abies, Stis,

f.

ia n n e 10, 94. abigo, egi, actum, 3. (ago), U)eg* t r e ib e n , b e r ja g e n : ventos 7,202; canes 14, 62; alg iRaub toegtreiben, rauben: boves 2, 686.

ab-luo, lui, lutum, 3. ab) p ii! en, ab* tnafd)en: artus 6, 353; ora 2, 324; manus unda 4, 740; vulneralymphis 13, 532; quaecunque obnoxia morti 14, 601.

ab-nuo, nui, nutum, 3. burd) 3eid)en beg Sopfeg ob. berfmnb ab! eb n en, n er* neinen 12,524; alqm, oerfeugnen 10, 221 (atque illos, „tnie

jene")-ab-óleo, evi, itum, 2. oernidjten: opus 15, 872.

ab-óminor, 1. a!§ nnf)eilbro!)enb tnegtounfcben: quod abominor, toag ber gmmnel lierbitte! 9, 677.

abriplo, ripui, reptum, 3. (rapio), to e g ra f f en, r a u b e n : alqm 7, 732; 10, 160.

ab-rumpo, rupi, ruptum, 3. !o g * reifeen: ramos 2,359; angues crinibus 4,495. — 2 )je r re ib e n : lora 2,315; cervicem, burd)f)auen 8, 764.

abs-cedo, cessi,cessum, 3. tneitben, fid) entfernen 5 ,630; 6 ,362; pragn. alcui, fid) ientbg. SJ7id)t entjief)en 5,376.

abscido, cldi,utsum, 3. (caedo), ab* bauen, a breigen : pectus jugulo 12, 362; arbo*abscisa, ©aumftumpf 8,410 (a. 2. aesculea).

ab-scindo, scidi, scissum, 3. lo g *

(11)

abscondo accendo 3 abs-condo, condi u. didi, ditum, 3.

aerfdjwinben la ffe n , nerbergen: volucres alvo 12, 17.

absens f. absum.

ab-sisto, stiti, 3. wegtreten, ferii bleiben 3, 5 5 7 .— 2) iibtr. abftefjen, a bfaffen : mit inf. 11, 531; 12,534.

ab-solvo, solvi, sBlutum, 3. „ab= Ibfen", bat). f r ei ty r e cf) en: alqm culpa,

15, 42.

abstemius, 3. (temetum, „SBetn, SRet"), fidj) beraufdjenber © etranfe enttjnltenb, entljaftfam 15, 323.

abstlneo, ttnui, tentum, 2. (teneo), łuriicb£)alten; ferrumquercu 8,752; remi, abstenti, bie iiber23orb gefjaltenen 3,676. — 2) refie?, ftd) bon etw. ju= ritdfjaiten, etw. meiben: caelo 10, 532; ab apris 10, 539.

abs-traho, xi, ctum,3. w egjiefjen, Wegfdjleppen: alqm 1, 666; 3, 696; 7 ,41 3; inde 3 ,43 8; gremio genitoris 13,658; inpartes abstrahi, jur ijSarteb ttaf)tne fortgeriffen werben 5, 93.

ab-sum, aftii (abfui), abesse, ab = W efenb feitt, f eijien 1 ,583; 4, 63; gratantibus (unter)7,162; testis somno 9,481; absens, abwefenb 3,244; 8,515. — 2) nid)t oorfjattben feitt, nid)t ftattfinben, oerm ifjt werben, fet)= len: abestrisus2,778;gratiadictis 13, 127; fiducia formae 14, 32; barba 6, 715; poena metusque 1, 91; dolus 2, 446; jussis mora abesto 3, 563; abest qui ducat, ber greier 9, 763; yulnus abest anobis, bteibt fernbon mir 12,87; finis abest, eg ift feitt @nbe 9, 633; poena laborum abest 9, 2 2 ; tres ab- erant noctes u t . .. fetjlten (nod)) baran, baf) 7, 179; longe abesse alcui, jtttb. ganjtidj im@tic£)e laffen, ii)m gar nid)t§ tjetfen 4, 650. — 3) e n tfe rn t f e in , fern feitt 3, 468; 1 2 ,4 1 ; regionibus illis 10,306; tantum scopulis 4,709; summo 8,695; proculmarginelO, 55; longe 8, 811; longius 2, 292; alcui, Don jmb. 14, 371; perii absens, fern Don bir 11, 700; faveat absens, nidft mefjr auf @rben weitenb 15,870 (afue- runt gemeffen 10, 55).

ab-sumo, mpsi, mptum, 3. auf jei)= ren, Derbraudjen: ira absumit vires 3, 693; vires absumuntur, werben er« fdjopft 1,543; 15,353; ungula absumi- tur,Derliertftd) 1,742; lacrimis absumi, fidj gattj in $i)ranen Derjetyren 5, 427. .— 2)Derfd)Wenben: tempora2,575 (f. cum 1, c).

abunde, adv. in r e id je n tS K a fje , u berfd jw ettgficf) 15,7 59 .

ab-undo, 1. an etw. U berftu fś fjaben, Womit erfiiitt feitt: caligine 2, 764.

ac, f. atque.

acanthus, i, 33ćir ettffatt, eitte 3ier= pfianje, beiiebt afS fRattboergieruttg in ber biibnerifdjen Sunft 13, 701.

Acarnanes, urn, bie SeWDfjner ber Sanbfdiaft SIcarnanien in 9KiMgried)en= lanb: amnis Acarnanum, ber t(d)eiou§ 8, 570.

Acastus, i, @of)n be§ fpeliaS, ®5nig non Soicog in Sfjeffatien, einer ber 2(r= gonauten 8, 306 ; 11, 409.

ac-cedo, cessi, cessum, 3. f)inju= gei)en, fjerantreten 3, 375; 4, 583; 6, 346; propius 2, 41. 503; juxta 8, 809; in§b.

a)

jtt einer Sljatigfeit f d>r ei* ten, an etw. fidj beteiligen; sacris3, 691 (a. 8. satyris, fic£) jitgefetten); labori 13,297. — &) ijinjufoinnien,i)ittju= gefiigtw erb en 4 ,442; eodem 6,181; super omnia 8 ,678; adiras 3,72; ad numerum, fici) jugefetten 2,446; Baccho 3, 691; ternplis, jutn Sempeieigentum ijinjufomtnen 10, 646; regno, SJłit* regent werben 14, 804; caelo, in ben fpimmei etngef)cn (aB @ott) 15, 818. 870; delubris, in bie Sentpef (ate ©ott) aufgenontmen werben 15, 745; silvis, 3uwad)§ fiir ben SBaib (SBalbbewofjner) werben 5, 674; 14, 390.

accendo, di, sum, 3. (cando), in S3ranb fe | e n , a n jitn b e n : lignum 15, 311; faces 7,260; ignem 12,12; orbem 2, 228; flamma ter accensa est, ioberte auf 10, 279. — 2) iibtr. ent= fiantnten, entjunbeit: alqm 3 ,426; accendi amore 11, 527; accensa ira, attfiobernb 9, 28.

(12)

4

accenseo acerra ac-censeo, sui, sum, 2. beijiifjlen:

accenseor illi, tnerbe ju ifjreitt ©efolge gejćilftt 15, 546.

accerso, ivi, itum, 3. (Slebenforut ju arcesso), f)e r ju ljo t e n , fje r r u fe n : alqm 6, 652; 15, 640.

accessus, us, .S u tr itt, 91nnaf)e= ru ttg: viriles, ber aMntter 14, 636.

ac-cingo, nxi, nctum, 3.umgiirtett: accinctus ferro 4, 119; ense 6, 551;

pass. fidj giirten, ritften: telo 4,666. — 2) iibtr. fidj ju ettn. a n fd jid e n ob. riiften : acoingere, riiftig an§ SCSerf! 7, 47.

ac-oio, 4. Ijerteiru fen, Iferbei* I)Olen: alqm sacris 15, 625.

accipio, cepi, ceptum, 3. (oapio), ann efjm en : pocula 14, 276; infe- rias 12, 368; legem 4, 704; alqm generum (socerum) 9, 12; 14, 376; arma, antegen 6,591; liabenas populi, iibernelfmen 1 5 ,4 8 1 ; orgia, mitfeiern 4 ,2 ; inSb. a) tn fid) aufnefjmen, ein= nefimen: sucos ore 7, 288; sanguinis haustus 4, 118; epulas 8, 841; loeus accipit animas 4,441; marę, einfdjludett 3, 686; auras, anffangen 11, 477. —

b) bei fid) aufneifm en: alqm 6, 334; 11,270; lecto 10,465; sinu 14,743; caelestibus oris 9,255. — c) nernel)5 men, fjbren, erfaf)ren: causam 4, 794; jussa 15, 641; mirandum 7, 758; alqd auribus 10,63; quae sitpotentia 14,318.— d)m.b.@eifteauf nefimen, a u ffaffen : artes, lernen 9, 719; ac­ cipio (omen), id) neljme e§ al§ 23orgeid)en ouf 7, 620. —

e)

in§©emiit anfnef)* m en : solacia 11,331; omniaprosti- mulis6, 481 (f. pro 2,6); ignes accepti 2,410, — 2)em pfongen,befom m en, er^alten: vaccam 2, 695; aurum 7, 466; faciem 14,506; pennas 14,501; ventos 12, 37; vitam 6, 357; veniam 11, 401; caelum 14, 844; vulnus 12, 305; ferruminterlumina 12,315; sa­ lutem (f. salus 2) 14, 12. 271; alqm hostem, gum ilcinbe neljmen 5, 93. — 3) part. acceptus afó Slbjeft., lnof)l_nuf^ genommen, baty. angen efjm , lie b ,

in ert: alcui 12, 153; acceptior 13, 467; acceptissimus 15, 20.

acciprter, tris,

ni.

ip a b id ft, 3fal E 5, 605; 6, 123; 11, 344. 773.

accllnis, e, fid) a n le ffn e n b , an = g e te ljn t: colla mało 15, 737; litus, leljnangelfenb 9, 334.

ac-clino, 1. anlelfnen: collaaccli- nata 10, 268; se in alqm 5, 72; accli- natus terrae, gur ©rbe geneigt 14,666.

acclivis, e, a u ffte ig e n b , fa n ft fid ) e rfje b e n b : trames 10,53, litus 9, 334

(K.).

acclivus, 3. a u ffte ig e n b , fa n ft fid) e r fje b e n b : limes 2, 19.

ac-commodo, 1. a n p a ffe n , ait = f ii g e n : alas umeris 8, 209; purpura fulgorem accommodat uvis, teilt mit 4, 398.

ac-cumbo, cubui, cubitum, 3. fid) lagern : fdjergfjaft: accubuit Hodites, muffte fid) wieber lagern 12, 457

(R.

occubuit); inSb. auf bem @peifefopf)a ^51 a tj u e £) m e n 8, 660.

aceuso, 1. (causa), a n l la g e n , a n = fd ju lb ig e n : alqm 13, 200; falso crimine 13, 309.

acer, eris, n. S U jornbanm : colo- ribus impar (tnegen ber graugriinen ©djattierung feiner ŚRinbe) 10, 95.

acer, cris, cre (djemifdj) fcE)a r f : suci 7, 265; fayilla non acris, nid)t mefjr gluljenb 8,667. — 2) n. aufjerenSinnen, f c£)a r f: lumen (91uge) 1 5 ,5 7 9 ; canes naribus, fdjarftnitternb 7, 806. — 3) f e u r ig , t f ja t lr a f t i g , teb 1)aft 11, 294 (

R

.); equus 3, 704; 7, 542; 14, 344; animi 2, 86; yultus 9, 788; aetas, riiftig 3, 540. —- 4) tfe ftig , tniitenb, toitb 3,566; a perlO ,550; lupus 11,370; caedes 11,401; acrior igni, f)ii)iger alS 13, 802.

acerbus, 3. „fjerbfdjmedenb", iibtr. f d )m e r jlid ), b it t e r : vulnus 5 ,6 2 ;

12, 388; mors 14, 187.

acernus,3. (acer),au§9njornf)olg, afiornen

4,

487; 12, 254; truncus, Slljornftamm 8,346.

acerra, ae, SBeifjraudfpfanne 13, 703; turis 8, 266.

(13)

acervus

acnus

5 &cervus, i, aufgefd)iitteter&auf en:

farris 5, 131; morientum 5, 88; cae* sorum 12, 113; caecus, bie lic£)tlofe SSRoffe b- i. ba§ ©IjaoS 1, 24.

Acestes, ae, £rojaner, Śtimig Don ©egefta auf ©icitien, bet toeldjem 2le= nea§ auf feiner gatjrt nad)3talien gaft= fidje Uufnatjme fanb 14, 83.

Achaemenld.es, ae, ein in ©icitien juriidgebtiebener ©efiitjrte be§ UtijeS, toelć^en 9IeneaS oon bort mitnatjm 14,

161. 163.

Achaemenius, 3. a d) a nt e n i f d) b. i. perfifcE) (0. Sldfameneg, bem ©rojjoater be§ <£t)ru§ u. Slfjntjerrn beS perfifdjen ®onig§gefd)ted)te§ ber Stdjameniben) 4,

212.

Achaia, ae, Sanbfdjaft im f|Mof)Ott= tte§, feit 146 o. Sf)r. fftame oott gang ©riecfjentanb at§ rontifdjer ijSroOtnj 4, 606; 8, 268; 13, 325.

Achaicus, 3. ad) ćitf c£) b. i. gried)ifd) 12, 70.

Achals, idis,

f.

adjdifd) b. i. grie* : acc. urbes Achaidas 3, 511; 5,306; 15,293; stt&sf.Sanb ber2td)der, ©riedjentanb 5, 577; gen. Achaidbs 7. 504.

Achelóus, i, ber grofjte gtufs ®rie= dientanbs gtoifdjen Śttotien u. 2lfarna= nien, entfpringt auf bem $inbu§ unb ftiefjt in§ iottifdie fflteer 8,549. — ®ao. 1) Acheloius, 3. ac^eioifcfj: Calli- rhoe, 2od)ter be» StdjetouS 9,413. — 2) Achelolas, adis,

f.

acbjeloifcb): Si- renes 14, 87. —■ 3) Achelois, idis,

f.

=

Aolieloias:

plur.

Acheloides (at§ gried)ifd)e gortn gemeffen), bie ©irenett, 2M)ter be» SIdjetouS 5, 552.

Acherón, tis, gtufj in ber Untertoett, at§ gtuffgott SSater be§ s21§cnlapf)u§ 5, 541; meton. U n tertoett 11, 504.

Achilles, is, ©otm be§ ®onig§ ipeteuś? oon sfSf)tf)ia in Stjeffatien u. ber 3Jleer= ntjmftfie $f)eti§. ©eine ©lutter fjatte ifjn, urn ifm oom 3 ufle nad) Stoją gurudgu= tiatten, in 2Jidbd)enfteibern beirn Śbonige {'t)comebe§ auf ber gnfet ©ct)ro§ oerbor* gen. U lia b e rfa n b itjn l)erau§, inbem er ben fur bie Sbcbiter be§£ onig§beftimmten

©efdjenfen gtdngenbe SBaffen beifiigte, bei beren Stnbtid ber friegerifdje ©imt be§ SungtingS fjeroorbrad). ®r jog nun mit nad) Stoją unb ftarb bort burd) einen fPfeitfdjufj be§ iPariS: vocat. Achille 12, 191. 363. 608. 13,130. — Sao. Achilleus,3.ad)itteifd),be§9Id)itte§ 13, 448 580.

Achivus, 3. a d jio if d), griecfjifd) (f. Achaia) 7, 56. 13, 113; 14, 191; fubft. Achivi, bie ©riedjett 7,142; 12,

168. 600; 13, 29. 61; 14, 561. acies,ei,fdjarfe@d)neibe,©f>i^e: hastae3,107; iibtr. a )@ d )d rfe ,© e t) = fr a ft : oculorum 7, 584; bal). 93tid, U uge 2, 776; 3, 381; 4 ,4 6 4 . —

b)

@ d )ta d )treit)e 12, 75; meton. g e tb fd )ta d )t, K a m p f 13, 12.207; civilis 7, 142.

Acis, Idis, ©of)n be§ gaunn§ u. ber 9U)mpbe©t)mdtl)iS,berSod)terbe33tuj3= gotteS ©t)mdtt)u§, Sieb£)aber ber ©atatea, toirb oom eiferfiidjtigen fJ5olt)j)I)etn burd) ein getóftiid jerfdjmettert, oon ben ®ob tern aber in einen gtufjgott oertoanbett:

acc. Acin 13, 861. 874. 884. Aemon, bnis, ©efafjrte be§ SiomebeS 14, 484; acc. Acmona 14, 497.

Acoetes, ae,

(ay.oiriję,

„ber 9iut)e« tofe"), Smarne be§ tbt)rr|enif(^en ©c^if- fer§, unter beffen ©eftatt 83accd)U§ ben ^SerttbjeuS taufdjt 3, 582.

aconltum, i, bie ©ifttpfianje ©turm= t)Ut 7,419; acc. aconiton 7,407; pltir.

©ifttrante 1, 147.

Aconteus, ei, ein Śitftiope 5, 201. acąuiro, slvi, sltum, 3. (quaero), antoerben: yires bello 7, 459.

Acńsius, ©o^n beS Stba®, Sbnig oon 2lrgo8, ®ater ber S)anae, ber SRutter be§ ferfeu§, toitrbe Oon biefem unbe= abfic^tigt burd) einen SSurf ber ®i§fu§= fc^eibe getotet 3, 559; 4, 608. 3)a0. 1) Acrlsiónens, 3. bem 2 t!rifiu S getjbrig: arces, bie S3urg Oon 2trgo§ 5,239. — 2) Acrisioniades, ae, 9^0^= fomme be§ SlfrifiuS b. i. fperfeu§ at§ (Snfel 5, 70.

acrius, adv. {pomp. O, acriter), t)ef= iiger 13, 867.

(14)

6

Acrota adamas Acrota, ae, ®i3nig Bon Sttbn in Sa=

tium 14, 617. 619.

Actaeón, bnis, CSufet be? Gabmu§, ©o£)it ber lutonoe, wirb bon ber Siana in einen §irfd) Dertuanbelt unb oon feinen eigenen ęunbett jerriffen 3, 230; acc.

Actaeona, 3, 243.

Aotaeus, 3. ju Sicte ob. 3Ittica g e b b r ig , a t ii f Ą 2, 554; 8 ,1 7 0 ; arces, bie «u rg Stt^enS 2, 720; fratres b. i. ©It)tu§ u. SSnteS 7 ,6 8 1 ;

subst.

Ac- taea, bie Stciaerin b. i. 0ritf)t)ia 6 ,711.

Actiacus, 3. in 3tctium (SSorgebtrge in SIcarnanien, too Dctaoian 3 1 «. &f)r. ben StntoniuS u. bie ©ieopatra jnr ®ee fdjtug n. fpater beml^oHo einen Setnpel erbaute), a c t if cS): Slpollo 13, 715.

Actorides, ae, fJłacfjfomme be§ S tctor, S lcto r ib e b. i. a) ^atrocluS at§ ©nfet beS tgineten SIctor, 8eltge= noffe beg SfcfjiCteg. 2flg bieSrojanerbag @d)iffglager ber ®riec£)cn tjeftig befturm* ten, bat er ben SIĄiHeg, ber ficb) auS ®rott gegen Stgamemnon beg Satnpfeg entfjiett, if)mfeine9tuftungsutei£)en, untbiegeinbe ju fcfjredEen. Sie Srojaner t)ietten itjn fur ben lĄitteS unb flotjen; bei ifjrer toeiteren Serfotgung tnurbe er ootn®ecior getbtet 13,273. — b) ®rt)t£)u§, ein®egner be_g ąSerfeuS 5,79. —

cjplur.

Actoridaeb.i. ©urtjtug u. Steatug, <5of)ne beg Śfbnigg Stctor oon ©lig 8, 308.

actnm, i (ago) bag ©efdjetjeue 2, 562; 11,714; bafj. a) 2B erf,Ś ?an b* t u n g , Ś f)a t:

plur.

8, 783; 9, 134. 248 (f. d o

g)\

11, 222; deum 14,785; antę acta, friifjere Stjatcn 1 2 ,1 1 5 ; seg- nia, laffigeg Sreiben, Srdgfjeit 12,500.

— b) S r e i g n i g , 93egebenJ)eit 12, 186; 13, 956; 14, 765.

actutum, adv. a u g e n b ltcfiicf), f o fo rt 3, 557.

acumen, mis

n.

(acuo), ffń^ulau* fenbeg ®nbe, g ^ itie : ber Sanje 3 ,8 4 ; 8, 354; 12, 84; beg ©djnabelg 14, 503 (f. pono 4,

a

) ; eineg ©djroangeg 4,580; eineg §iigelg 12, 337; 13, 778; ber getjen 11, 72; rostrum sine acumine, ftumpfer śdinabel 2, 367.

acuo, ui, u tum, 3. fd ja r fe n : enses 15, 776.

aeus, fis, f. S ta b e l: acu pmgere, ftiefen 6, 23.

acutus, 3. fcf)arf, ffnfctg: cuspis I 470; 4, 299; sagitta 5, 381 (qua, f.’ qui 6); jaculum 10, 130; ferrum 8, 245; falx 9, 383; radius 6 ,5 6 ; cu- pressus, fpi|jutaufenb 3, 155; pmus, ftacfjetig 1, 699. — 2) gretl, tonenb: vox 3, 224; tmnitus 5,-.04, aes 6, 589.

ad,

praep. c. acc.,

nad), g e g e n , j n ; se convertere ad occasus 14,386; deflere ad superas auras (£)inauf ju) 10 11; surgit (inguit) ad hos (JU ibnen getoenbet) 13, 2; 15, 609; ittgb,

a)

big Jlt: ad sidera 1, 153; ad ima fontis 14,793; adhumum, btSaufben ©runb 5, 588; ad imum usque solum 4 ,29 8; cinctae ad pectora vestes (bt§ an) 6, 59. — b) b e i, a n : gemit ad praesepe 7, 544; constitit ad aras 10, 273. _ 2) 0. b. 8eit, b i g 5 U: ad mea tempora 1,4; amor ad finem seryatus II 750; ad finemlucis 15 ,6 19; ad fata noyissima 13,478. — 3) 0 .Stnecf einer $anblung, gu, ftir; adhibenadusus 5,

111; electus ad sacrafaciendao, /O ire ad solacia, um jutrbften 6 ,4 1 3 .— 4) gem a fi, nad); ad numerum, nad) bem Satte 14, 520; ad citbaram, jur Segteitung ber ©ittjer 5, 332; ad car- mina (verba), jumSiebe 1 0 ,1 6 .4 0 .— 5) 0. b. ćiuffercn Seranlaffung, b et, a u f, j u f o t g e : ad verba 1, 503. 657; ad yoces 5, 509; ad suspiria 2, 774; ad sonos 3,378; ad haec, auf biefe 2Borte 8, 577; 12, 542; ad hanc legem, auf biefe 93ebingung f)in 10,574; ad nomen ( = nomine audito), beittt Slamett 3,245; 4 ,14 5; ad strepitum, beim ©eraufd) 14, 215; ad lumina, bei £id)te 4, 220; ad lunae radios 4, 99.

adactus, a, urn, f. adigo.

adamanteus, 3. ftd fjle rn 7, 104. adamas, ntis, m. (aódpaę, „unbe* imingtid)")/ l)a r t e g © if e n ,@ t a i )l 4, 281.453; 7 ,412; 15,813; mpectore ferrum aut adamanta gerere 9, 61o.

(15)

adaperio adkuc 7 ad-aperio pSrui,pertum,4. o jfn en :

januam 14, 740; ora 5, 193. adc . . . j. aoo . . .

ad-dico, xi, ctum, 3. ot§ ©igentunt *u fbrect)en , ju eigen ge b e n : suos amores (jeine ©etiebte) 1, 617.

ad-disco, didici, 3. t)itt ju le r n e n 3, 593.

ad-do, didi, ditum, 3. WOĘtn tfjUtt, gebett ob. legen: digitos amentis 7, 788; canos in tempora 6, 27; tumu- lum super, bariiber er^oijen 4, 240'; frena, antegen 2, 121; cornua fronti, anfiigen 3, 140; aditus tectis, ciubrtn gen 12, 45; turrim muris, anbauett 8, 14; nomina, beitegen 5, 525; 9, 357; Oerteifjen: saeyitiam 3, 306; pavo- rern, einftofeen 3, 198. — 2) i)inju= iJjint, b t n ju fit g e n : orainsuper 7, 273; fontes 1, 38; exilium poenam, at§ ©trafe 3, 4 ; caudam membris 5, 456; verba (factis) 3, 191; 14, 714; maledicta culpae 5,667; meritum do- tibus 4, 701; scelus in scelus, t)aufen auf 8,484; ad ter quinos annos unum addiderat, war 16 3at)r alt geworben 3, 352; me adde fraternis sepulcris, lege aud) mid) ju ben Grubera inS ©rab 8, 505; se addere in florem, jid) ge= fctten ju, in biejetbe ®lume oerwanbett werben 10, 208; additur his Dorylas, ju biefert fornmt 12, 380; erfyotjen, nerntel)ren: animos (9Jtut) 8, 388; iram 12,532; aetatem 15,539; iltśb.

a) rebenb tiinjufugen, ^injn fe^ en : blanditias 7, 816; multa 10, 427; le- nimen 11,449; ntit acc. c. inf. 4,787; 7, 504; im 93ilbe binjufiigen: ut im- plerit 6, 110. — b) bentenb l)in ju = fiig e n , l)in ju re c ^ n e n : huc genus 3, 133; (liuc) adde quod, baju redjne baj?, baju fornmt baj? 2, 70; 13, 117. 854; 14, 684.

ad-duco, xi, ctum, 3.f)eranjief)en: collalacertis 6,625; in§b. ftra ff an = jietjen; nervum 1,455; 8,357; lacer- tos 8,28; arborfunibusadducta 8,775; adducta brachia(erg. mea), bieumffatm mernben 2lrme 9, 52; macies adducit cutem, jiefjt jujammen 3,397. — 2)

fie r b e ifu fjr e n : capellas 1 ,67 7(B .), puellam 10,441; litora remis adduci, an§ ©eftabe gebradjt werben 3,598 (f. remus).

adeo, adv. jo je£)r, in bem © rabe 1,396; adeo nihil, fogarnid)t§ 5,273; usque adeo, j. usque.

ad-eo,ii,itum,ire, f)eran=, ^inju= geben, fid) naf)en: litus 14, 157; loca mortis 14, 125; ortus 1, 7 /9 ; undas 1, 369; limen 3, 274; alqm 4, 258; 7, 7. 825; 9, 108; 10, 15. 651; adeunda deae est, bie ©ottin barf jid) if>r naben 8, 785; domos, einjprecben in 8, 628; sacrum, beimoljnen 6, 649; coetus, bejndjen 11, 766; manes Sty- gios, binabfleigen ju 13, 465; copia adeundi tyranni, ,3utritt JU 11, 278; deos mente, ntit betn ©eijte bi§ jn ben ©bttern brittgen 15, 63; wobin reijen, einen Ort bejudien: urbes 4, 297; Delphos 15, 631; Magnetas 11,408; Caras 4, 297; quo, wobin bringen 11, 595; in§b. ą )u m 3 tat angeben:ora- cula 13, 677. — b) iibtr. antreten, itbernebmen: pericula 12, 161; 14,

119.

adf . . . j. a ff... adg . . . j. agg ...

ad-haereo, haesi, sum, 2. att etW- fe jtb a n g e n : incorpore4 ,6 9 4 ; iibtr.

a) a n fto jje n , a n g r e n je n : pectus lateri adhaeret 6, 641. — b) (al§2fw= bdngjel) angetjangt jein : in margine 9, 565.

ad-haeresco, haesi, sum, 3. ^ d n » gen ob. jifeen b le ib e n : hic, fanben 1, 319; cuspis fronte adhaesit, (jaftete 4, 38.

adhibeo, ui, itum, 2. (habeo), Wobin {)atten ob. w e n b e n : manusgenibus, bie Kniee umjajjen 9,210; animum, auj= merfen 15, 238. — 2) a n w e n b e n : preces 3,376; blanditias 10,259; so- latia menti, jpenben 9, 654; adhiben- dus ad usus, oerwenbbar 5, 111. — 3) ju etw. ju ji e f ) en; alqm mensis, jur $afet jieben 6, 6 4 7 ; in partem, jur Seilnabnte 11,447.

(16)

8

adicio admoneo jt f c t n o d j,n o d j 2,255. 300; 6,172;

10,615; 12,593. — 2) 9. b. 5Bergan= gentjeit, „bi§ baljin", bal). b a m a I § nod), nod), 1,77. 356. 554; 2, 398;

4, 2. 582; 5, 50; 7, 664; 8, 316; 11,531. 691; 13,198; nullus adhuc, nod) fcttt 1 ,1 0 ; neque adliuc, unb nod) nidjt 1, 132; 5 ,4 3 3 ; 6,418; unb nidjt mefjr 10,255. — 3) fe r n e r nod) 13, 378.

adicio, jęci, jeetum, 3. (jacio), too= t)irt toerfen ob. tfjun: mentem dictis, feinc StufmerffamJeit ric^ten auf 14, 319. — 2) tjiu ju ttju n , tjin g u fitg e n : lapides 7 ,2 6 6 ; corpus (gteifdj) 7,291; vestes 11, 637 ; sucos 14, 276; opes 13, 434; yocem 11, 671; Pontum populo 15, 756; preces relatis 6, 214; conyicia facto 6, 211; iram luctibus 2, 384; Coroniden sacris 15, 625 (i?.); stimulos alcui, jmb. noci) metjr ftacfjetrt 1, 245; pondus, oermetjren 10, 677; animum, fleigertt 7 ,121; 10,656; nihil, ttidjtS toeiter tljun 9, 628 (f. ut

B,

5); adicis huic animo, ju biefer meiner ®enfung§toeife briugft bu nod) Ijinju 11,285; in§b. r ebenb ob. benf enb t) i u 5 u = fiigeu 12,58; huc adice,fitgebei,red)ne tjiuju 6, 182; tjinjufdjreiben 9, 570.

adigo, egi, actum, 3. (ago), tjinein* treiben ob. ftojjen: ferrum 15, 562; harpen in pectus 5, 70; 12, 452 ; per pectus 6, 271; ensem costis 5, 78; fraxinus collo adacta est, brong ein 12, 324.

adimo, emi, emptum 3 (emo) a 6 5, n etjm en : yincula canibus 8, 332; yestem alcui 2, 461. — 2) eutjiefjen, r a u b e n : alqm alcui 5, 16; vaccam 13, 871; muuus 8 ,4 3 6 ; deos 13, 376; figuram 2, 4 74 ; 8, 615 (f. si); sucos 2, 211; lucern 3, 515 ; 14,197 ; lumen 3 ,3 3 7 ; nomen yirgineum 8 ,592; yires 3, 469; reditum 5, 542 ; spem 9, 750 (f. res 6); en tr eijjen (bef. burd; $ob) 4,142; 11, 273. 331;animae ademptae

2, 644.

adlpiscor,adeptus sum, 3. (apiscor), erla n gen , ertjalteu: nomen a tonso capillo 8, 151.

aditus, a, um, f. adeo.

aditus, us, $ u t r i t t 14, 652; ad alqm7,

72&]plur.

Sanbung 12, 66.— 2 )3 u g a n g ,@ in g a ttg 3 , 623; 4,439. 490; 8,69 ; 12,44; saxaaditu carentia, unjuganglidje 3, 226.

ad-jaceo, cui, 2. bei ob. neben etto. t ie g e n , mit

dat.

7, 382; 11, 728.

ad-juro, 1. ju fcfjto o r e n , e ibtid ) b e te u e rn 3, 659.

adjutrix, icis, ip e lfe r in 7, 195. adjuvo, juvi, jutum, l.b je lfe it, u n te rftii| e n : alqm 1, 540; nervos conamine 15, 224; artes 8, 867 (f. sic,

e

) ; ignes, begunftigen 10, 641; formam, tta^^elfen 2, 732.

a d l... f. a ll...

admirabilis, e, b e to u n b e r n § = toert: opus 6, 14.

ad-miror, 1. iiber etto. fta u n e n , fic£) Oertounbern: colorem 13, 913; mit

acc. c. inf.

2, 209; 13, 307; mit folg. quod 13, 915.

admissum, i, f. admitto.

ad-mitto, misi, missum, 3. tootjht ge* ta n g e n la jje n , toofjinsulaffen: alqm 4,186; alqmregnis, aufneljmen 13,881; flnctus in verba, firomenlaffen 11,256; sol admittitur infra, brittgt jur ©rbe 13, 603. — 2) tjinfdjiejjett loffett, im Saufe bejdjteunigen: unda se ad- mittit, ftitrmt einljer 11,512;

part.

ad- missus, beiditeunigt: passus 1, 532; per colta admissa, iiber bert §a l§ be§ baI)infturmenben3toj'ie§6,237

(K.)\

ad­ missum (erg. me) sequitur, bem gorb ftiirmenben 9, 83. — 3) UnerlaubteS „gulaffen", bot), begefjen: b o cl0 ,3 0 4 (erg. esse); fubft.

part.

admissum, i, 83erget)en, © d ju lb 1, 210 (quod, bon toeldjer 2lrt); 11,380; 14, 92.

ad-móneo, ui, Itum, 2. art etto. er* in tte rn , m a b n e n : alqm alcjus rei 7, 480; 15, 543 (aoriftifdj.

inf

.); mit

acc. c. inf.

7, 295; 10, 236; quae pars absit 11, 473; quid possit admonita est ab illo b. i. burd) Jemen Stnblid 6,621. — 2) e rm n ljn e n , a u f f o r b e r n : ut doleret 10, 134; inferre 3, 602

ypass.

(17)

admonitor adusąue 9 fidj erntafinen laffett: cedere 6, 150;

tuarnen: nequaerant2,565 (aoriftifd).

inf.):

i

pass.

fid) toarnett laffett 10, 625.

admonitor, oris,© rinnerer ,2ftat|= n e r: operum, jur Sfjatigfeit 4, 664.

admomtus, Us, © r in n e r u n g 14, 465; alcjus, att pub. 9, 324; Sfta b = ttung, SBarnuttg 3, 5 66 ; 12, 360.

ad-moveo, movi, mótum, 2. tt a I) e att e'tw. brittgett, Ife ra n b r in g e n , ndbettt: fa ce sl>494;fłammam3,374; os 10, 282; ora ad ora 12, 425; oscula (Sippen) 10,344; tauros templis 7,593; ignes taedis 8,461; alqm lecto 10,463; aris 13, 4 54 ; angues curribus, att= fpattnen 5, 643; faces aeno, unterlegett 8, 645; manus (digitos) rei, bie fpanb auf etto. legeu, mit ber §anb beriitjren 10, 254. 511; 11, 115; corpusterrae admotum, nnś Sanb getrieben 11, 724; admoto pollice lacrimas siccare 9,395; admoto dente, menu bte ffćtfine bie ©peifett beriibrten 11, 124; aquis ad- motis, burd) Ślnnafjerung it)re§ SBafferS (an ba§ fpotj) 15, 311; nafje rucfen: opes umbris 1, 139; spem 11, 454; fretum remis admotum est, tDUrbe nalf er geriicJt 6,512. — 2) antoenben: pre- ces 6, 689; blanditias 6, 631; lierbas 10,188; manus, §anb anlegett 15,218.

ad-nitor, nisus (nixus) sum, 3. fid) anfiem iuett: crura adnisa 6, 237.

ad-iiilo, ui, 3. ju n icfe n 1, 567; 14, 593; inSbf.

a)

juftimitten, feiue © i n t o in ig u n g geb eu 2, 531; 8, 560; 12, 597; 13, 600; 14, 816; alcui 5, 284; liis (verbis) 8, 780; 15, 683.

— b) (Ś e to a fjr u n g ju tp in fe n , ge = toalfren : alcui 4, 539; precibus 8, 352; yoto 12, 206; optatis 11, 104; ausis, begitnfiigeti 7, 178.

ad-oleo, 51ui, ultum, 2. „Perbuften ntadjen", balf.DpferOerbrennen: ho- nores aris 8, 740; iibert). oerbrennen: stipulas 1, 492.

ad-olesco, evi, dultum, 3. Iferan* toadifen 4, 376.

Adonis, idis, @ot)it be§ cpprtfdjen ®i3ntg» ©inpraS u. ber SJhjrrfja, Ponber

aSenu§ geliebt, tuirb burd) eineu ©ber ge= totet unb feirt ©lut in bie ©lunte Sluemone („SBinbrofe") oertoanbelt. fetttett ©fjren feierten jabjrlic^ bie pbjonicifdEien grauen bie Sibonien, toelcEjeS geft fid) uber Piele ©taaten @riedfenlanb§ Per= breitete: vocat. Adom 10, 543. 726.

ad-operio, ui, ertum, 4. bebedett, Perljullen: tellus marmore adoperta 8,702; humus floribus 15,688; nubibus 2, 790; lumina somno, gefĄloffen 1, 714; adoperta vultum, Perl)iillten ®e= fid)te§ 4,94; iibtr. mendacia 9,711 (K.).

ad-oro, 1. ,anrebett', in§b. ©ottfjeiten ftetjenb auru feu , anfleljen 1, 320; 3, 18; 9, 350; 11, 392; carmine 14, 366; votis 11, 540; sanguine (fumo turis), oereljren 8, 266; 11, 248. a d p ... f. a p p ... adquiro, f. aequiro. a d r . .. f. a rr... a d s . .. f. ass... a d sc... f. a sc... a dsp... f. a sp ... a d s t... f. a st... a d t. .. f. a tt...

adfilor, 1. fd)meicf)elnb fid) an= fermie gett 14, 259; ferae adulantes 14, 46.

adulter, eri, ©l)ebred)cr, ©ttljle 4 ,1 8 2 ; 7 ,7 4 1 ; 9, 740 (nami. taurus.)

adultera, ae, © fjebrecfjeritt, © u f)lin 2 ,4 7 1 ;8 ,1 3 2 ;p a trislO , 317.

adulterium, i, ©tjebrud) 4, 171; 7, 717; 8, 156; 9, 25; ©utjtfdfaft 4, 236; Untreue 2, 545.

aduncus, 3. eiutpart§ gębo gen, Ifafenfortnig gefritittmt: cornu 3,533; 4, 392; dens 10, 550; 11, 775; anguis 2, 479; 13, 613; rostrum 8, 147; (Buffet) 8,371; ora (©dptabet) 11,342; hamus 13, 934; ferrum (ipfeitfpif^e) 9 ,1 2 8 ; falx 14, 628; aratrum 2, 286; cumba 1,293; puppis 3, 651; 14, 550.

ad-uro, ussi,ustum, 3. anbrennen, fengen: pennas 8, 2 0 5 .— 2) o. groft, p erletsen : poma 14, 763.

adusque, adv. bi§ batjitt: adusque qua (too) 4, 20.

(18)

adveho

adveho, xi, ctum, 3. f)erjufuf)rett,

pass.

wof)irt gelangen: Ortyiam 5,499.

640.

advena,ae,21nfotnmling, ffiremb5 lin g 3, 561; 7, 39; 10, 226; advena accessit delubris, alg frember @ott 15, 745.

ad-trenie, yeni, ventum, 4. an = tornm en 7, 238. 513; 9, 145.

advento, l.lfera n gieljen , f)eran = riiden 12, 65.

adventus, us, 31 ttfUttft 1, 610; 2, 742; sub adyentu fayoni 9, 661; adyentu, (bei) 15,671; (wegen) 11,95.

adversus, 3. (adyerto) gugeleljrt, gegenitber befinblid), b o n t 2,476; 12, 116. 132; sol, gegeniiberfteljenb 3, 183; taurus, feiublid) entgegengefe£)rt2, 80; agmina,angreifent>e5,161; moema, gegeniiberliegenb 1 4 ,5 ; procellae, ent= gegenfiurmenb, toibrig 11,484; trames, bor if)bt liegenb 14,120; limen, 23orben fdjWetle 2, 814; pectora, feittblic^ 13, 614; in adyersos armos, bom ilt bett S5ug 8, 419; in pectore adyerso, bont auf (in) ber S3rufi 4, 803; 15, 162; adyersa a fronte, bora on ber ©tira 2, 476; quos perculit adyersos, bon bont 12,312; ir e in adver sum hostem, gerabe auf ben geinb log 8, 403; misit in ad­ yersa ora, gerabe ing @efid)t 12, 237; fixit cornum in adyerso yultu 12,451; fixit lumina adyersa terra, bor fict) ttuf tle ©rbe 13, 541; per adversas undas, ftromaufwartg 15, 732; yestes, enb gegenfirebenb 1, 528; yulnus, auf ber Sruft 12, 312; nitor in adyersum, bent Umfd)Wung beg (pimmelg entgegen 2, 72.

ad-verto, ti, sum, 3. loof)inridjten ob. wenben: cursum Naxon 3, 636; yultus sacris 8, 482; lumina in partem 6 ,1 8 0 ; huc carinam, anlegen 15,719; adyerti oras, fid) wenben nad) 5, 649; monitis animum, Slufttterffantfeit gu= wenben 15, 140; adyertens (erg. ani­ mum), adftfam 14, 270.

ad-voco, 1. gum ffleiftanbe f(erbei= r u f en: artes 7, 138.

10

ad-volo, 1. I f e r b e iflie g e n , l^er* b e ie ile n 6, 249; 11, 348.

adytum, i. (advtov, „bag llnbetreb bare"), ber ben Saien unjuganglidje innerfie IRaum eineS £entpelg, bag 21tlerl)eiligfie 15, 636.

Aeacus, i, @ol)u Supfńterg bon ber $gina, ®ater bes ąśeleug n. Selamon bon ber ©nbeig, unb beg iPf)ofu§ bon ber Stoeibe ipfamatf)e, S?onig ber gnfel tgina, wegen feiner @ered)tigfeitgliebe nad) feinern Sobe

gum

IRicfjter ber llnler= Welt ernannt:

acc.

Aeacon 9,435. 440; 13, 27. — $ab. 1) Aeacideras, 3. aacibeifcf>: regna, bie gnfelSginabei Sbtbjen 7, 472. — 2) Aeacides, ae, fRacPom ute beg Ś la fu g , Slacibe b. i. ąŚeleuS 11,227. 246. 389; 12,365; $f)olug 7,668. 798; Slcf)illeg (alg ©nfel) 12, 82. 96. 168. 603. 613; 13, 505;

plur.

Aeacidae 7, 494; 8, 4; 13, 33;

voc.

Aeacide 11, 250; Aeacida 7, <98. Aeaeus, 3. auf ber gnfel Śtaa im tf)t)rrf)enifc|en fDleere, aaifcf): ©irce 4, 205.

Aeas, ntis, gluf} in (S^iruS, fliefit in bag ionifdje SReer 1, 580.

aedes, is,

f.

„2Bof)nrautn", bal), fpeitigtum , Śem fiel, S a p e lle 12, 246; 13,345; 15,407. 654, 673. 842; sacra, fjeiliger fRauut 14, 315;

plur.

Tarpeiae, ber gupfńtertembel auf bem Kapitol 15, 866. — 2)

plur.

2Bot)n- fja n g , SBoljnung 4, 403; 7, 644; primae, borberfter $eil beg ©aufeg, bie §alle 5, 284.

aedifieo, 1. (aedes u.facio), ba uen: muros 11, 204.

Aeeta, ae, Kbnig bon $old)ig, ©ofjn beg ©onuengotteg, Sruber ber ©irce u. iPafi^ae, SSater ber SRebea, ber ©£)al= ciope u. beg Slbfęrtug 7, 170. ©)ab. Aeetias, adis, S w dfter beg Sleta b. i. SRebea 7, 9. 326.

Aegaeon, onis, f)unbertarmiger9Reer» goli, ©otm beg Uranog u. ber @aa:

acc.

Aegaeona 2, 10.

Aegaeus, 3. a g a ifd ): aequor, bag agaifdje SReer ober ber 2Ird)ipelagug

(19)

aeger Aeolides

11

jtoifcpen ©riecpenlanb u. Sleinafien 11,

663; aąuae 9, 448.

aeger, gra, grum, I r a n f , f i e Ą 7, 563; fibra 7 ,60 0; anima cruciatibus 9,179; oertouubet 12,373; balatus, matt 7, 540; seneotus, £)tnfd£tig 14,1 43 .— 2) fctimerglict): luctus 2, 329.

Aegeus, Si, Śonig Don Sltpen, SBater beg Spefeug, ben ipnt Śltpra, ®od)ter beg ^Bnig§ pttpeug, in ®rojen geboren patte 7, 402. SSom Sbnige SRinog im Sriege Łeftegt, mufjte er ja^rlicf) einen Sribut 6oix 7 ®naben uttb 7 SRdbcpen nad) Kreta fdjicfen, bie bem SIRinotaurug (f. Pasiphae) oorgetoorfen tourben. ®em britten ®ribute (8,171) fcplofs ficp ®pe* feug an, lotete ben SRinotaurug, oergafś aber bet ber iRitcffepr bag fcptoarje ©egel feineg ©cpiffeg abjunepmen. Sllg Stgeug biefeS oon fern erbticfte, bteXt er feinen ©opn fur tot unb ftiirgte ficp in® ŚReer;

acc. Aegea 15,856. — ®aO. Aegides, ae, ber Slegi be b. i. ®pefeug 8,174. 405. 560; 12, 237. 343.

Aegina, ae, ®ocpter beg glufsgotteg Slfopug in SBotien, gebar bem Suppiter ben Sleacug 7,616. — 2) Snfel im faro* nifcfjen HReerbufen bei Slttica, friiper Denopia, je|t Engia 7, 474.

aegis, idis,

f.

(,

alyię

), bie Slegibe b. i. ber mit bem $aupte ber SRebufa Oerfepene Sruftparnifd) (ob. ©cpilb) ber SRinertta 4, 799; 5, 46; 6, 79; acc.

aegidS 2, 755.

aegre, adv. m it in n e r e r U ber* to in b u n g , m it XI n to i 11 e n : aegre ferre, iibel aufnepmen, iiber etro. er* giirnt fein 8, 593; 12, 533.

Aegyptius, 3. agpptifcp: tellus 5, 323; conjunx b. i. Kleopatra 15, 826.

Aello, us,

f. iaellu,

„©turmtoinb"), eine fjarppie (s. Phineus) 13, 7 1 0 .— 2) eine £>iinbin 3, 219.

aemulus, 3. e§ gteic£) ju tpun ftr e b e n b ; fubft. aemula, ae, 9iad)= eiferin, fRacpapmerin 1, 476. — 2)

n e b e n b u p le r ifc p : fubft. aemulus, SRebenbupler 13, 17; aemula, fReben* buplerin: laudis 6, 83.

Aeneas, ae, ©opn be§ ArojanerS SCndjifeS u. ber S3enuS, rettet aug bem jerftorten ®roja feinett SSater, feinen ©opn Slgcaniug u. bie ©cpupgotter ber ©tabt unb fcpifft nad) ^talien, bem alten @tammtanbeber®rojaner(f. Dardanus). Sn ©igilien, too ipn Slcefieg aufnapm, ftirbt fein SSater; nacp Śiartpago in Slfrifa Oerfcplagen, finbet er gaftfreunblicpe Sluf* napme bei ber ®onigin ®ibo. SSon bort fegelt er nad) ©igilien pruci unb lanbet bei Kuma in Stalien, loo er mit ber ©ibptla itt bie Untermelt pinabfieigt. Sn Satium oermaplte er fić^ tnit ber Saoinia, ber ®odpter beg Śbnigg Sati* nug, fiegte im ©riege gegen feinen 5Re* benbupler ®urnug, Uonig ber Stutuler, unb tourbe IRacpfolger beS Satinug unb burd) feinen ©opn Slgcaniug ob. Sulug, toelcper Sllba Songa erbaute, Slpnperr ber iRomer: acc. Aenean. ®ao. 1) Aenea- des, ae, fRacplomme beg Sleneag; Kafar 15, 804; plur. Aeneadae, bie 9tomer 15, 682. 695. — 2) Aeneius, 3. beg S leneag: virtus 14,581; nutrix b. i. Kaieta 14, 441.

aeneus, 3. (aes), e p e rn , Ittpfern 7, 247.

aeneus,3.(aes), epern: prolesl,125. aenus, 3. (aes), e p e rn , tu p fe r n 7,121. 227; fubft. aenum, eperneg@e* fdp, teffel 6 ,645; 7,262. 279. 282. 319; 8,645; garbefeffet 6,61 (f. sentio). Aeolides, ae, ©opn beg Sleolug, Sleo* l ib e b. i. Sltpamng alg ©opn beg ®o* nigg Sleolug in ®peffatien, toelcper ©opn beg fpellen, Knfel beg ®encalion ttnb ©tammoater ber Sleolier toar 4, 512. — 2) ©ifpppug alg ©opit begfelben Sleolug 13, 26. — 3) Keppalug alg Kniei 6, 681; 7, 672. — 4) SRifenug ®rompeter beg Sleneag, tourbe oon bem auf feine ^unftfertigfeit eiferfitcptigen ®riton ing SReer geftiirgt unb auf bem SSorgebirge gtoifcpen iReapel u. Kuma, toelipeg oon jept an bag SRifenifcpe pie§, begraben 14,103. — 5) plur. Aeolidae, bie 6 ©opnę beg Sleolug fpippotabeg (f. Aeolus), toeld)e mit iprett ©cptoeftern Oermaplt toaren 9, 507.

(20)

12 Aeolis aes Aeolis, j. Aeolus.

Aeolius, 3. bem tfjejjaftjdjen ffiSnig SleoIitS (®ater be§ Sltt)ama8) getforig, a ottf : postes, beS Steotiben TO)ama§ 4, 487, virgo b. i. ©anace, Sorter be§ 9leolu§ 6 ,116. — 2) bem SleoluS £>ipj>0’ tobe§ gef)orig: antra 1,262; tyrannus, £>err ber aotifdjen 1^, 232.'— 3) jur Sanbfdjaft Sleotug in Steinafien geljorig: Pitane 7, 357.

Aeolus, i, ©ot)n be8 ©t^^DteS, ©ott ber SSinbe, wetcfyer feinen ©it) auf beit aolifdjen (liparifdjert) Snfetn im cifdjen 9Reere £)atte 11, 748; acc. Aeo- lon 14,223. Sao. A e o lis ,!d is ,S o rte r be§ S leoluS b. i. Stfcbone 11,444. 573.

aequalis, e, gleid), gleidjm afjig: ictus 11,463; spatium 2 ,2 6 ; 8 ,24 8; lacertus, gleid) lang 15,741; flamma, gteicl) ^eftig 7, 803; terra non aeąualis, ungleidprntig 1, 34; annis, gletd) att SaJjren l , 750; fubft. 2ltter§genojfin, ©efpielin 5, 394.

aeąue, adv. auf gteid)e9lrt, eben= jo : mit folg. guam 10, 185; mit folg. atque (ais) 10, 221.

aequo, 1. g 1 eicf) madjett: mensam, gerabe ridjten 8, 663; iibtr. a) g 1 e i cl) = ntdfjig b e r t e i le n : jura aeąuata, gleidje 14, 805. — b) g le id )fte tle n : dentes aequantur dentibus, fommett gleid) 8, 288. — 2) gteid jfom m en , e r r e id je n , mit acc.: caelum 11,497; numeros 14, 145; Pylios annos 15, 838; formas imitamine, tdujdjenb nadp afjmen 11, 626; columbas, gleidjp 2, 537; exempla ipsos aeąuantia, bie beit iperfonen entfpred)ett 15, 8 5 7 ; vellera nebulas aequąntia, jRebelfloden Ćitjntid)

6, 21.

aequor, bris,

n.

fjla d je , © b e n e 15, 267. — 2) aJteereSftadje, SReer I, 318. 341; 2, 172. 263; Aegeum I I , 663; Ionium 15, 699; 2Reere»bud)t 5, 410; plur. 1, 282; 2, 6. 285; 3, 538; 4, 366. 634; aequora ponti 2, 872; bilbl. magno feror aequore, id) treibe auf fioljer ©ee, id) toerbe burd)

ben reicE)f)altigen ©toff łneiter fortge= rijjeu 15, 176.

aequoreus, 3. ju m S R e e re ge 1)o = r i g , be§ 9R eere§; aquae 11, 520; undae 12, 580; fluctus 15, 605; origo

10, 617; monstrum 11, 212; pisees, im 3Reere tebeub 10, 78; Britanni, ant SReere tnoljnenb 15,752; naides, SReer= ubmj)t)en 14, 557; Thetis, SReergottiu

11, 226; deus = Neptunus 12, 197. aequus, 3. „eben", iibtr. a) giinjtig: non aequa fata, f)art 13, 131. —■

b

) wotitmotteub, freunblicf) gejin n t: nulli (avi) satis aequus, gegen feinen redjt freunblid) gejinnt 11, 344. -— c) b i t t i g , red)t: subst. aequum, ba§ gtedjte, bie SSidigleit: amantior aequi 1,322; cultor aequi 5,100; violentior aequo, alg red)t ijt 3,253;

plur.

aequa, SiHigeg 7,174. — 2) g leid ): calor 2, 134; vulnus, gleid) ftarf 9, 720; ex aequo, gleidjmafjig 5, 565; gleid) toeit 3, 145; gleid) tjeftig 4, 62; o.-IRange, gleid )ftef)eu b : viro,ebenbiirtig 6,11.

aer, eris, acc. aera, m. bie atmofpt)&a rijdje S u ft (im ©egenj. ju aetber), ber ® u n jtt r e i§ 1, 12. 15. 17. 23 28; Sunft 15, 247; |>aucf): aera oonci- pere 1, 337.

aeratus, 3. (aes), mit @ r j t>ejcf)la= gen : puppes 8 ,1 0 3 ; postes 15,620; portae 8,41. — 2) au§ © r j, el)ern: cuspis 8 ,408; liasta aeratae cuspidis (mit) 5, 9.

aerlpes,edis, er jjii j) ig: tauri7,105. aerius, 3. in ber Suft befin blid): cursus, burd) bie Sufi 6, 709; aurae, tneljenbe Siifte 4, 700; 9,219 (j. per 1); 10, 178; 14, 127; Alpes, in bie Suft ragenb 2, 226.

aes, aeris,

n.

@ r j (bej. S u p fe r ) 1, 98; 4, 176; 15, 180; in§b. bie im atttertume gejdjdfete forintbijdje Sronje 6 ,4 1 6 ; meton. ©rjgefafj 13, 700^aes clipei, ©rjiiberjug 4 ,7 8 3 ; 1 2,96; fpelm 8,3 2; eanor um, Srompete 3,704; fixum, bie angefdflagenen ©efe^tafeln 1, 92; cavum, Sejf et 4, 505; 7, 317; 9Retafb beden, śtjmbetn, ŚHapperfdjalen: aoutum 6, 589; pulsum 14, 537; aera aere

(21)

Aesacus

aether

IB

repulsa 3,53 2; concava 4 ,3 0 ; tinnula

4 ,393 ; pendentia, 2tngett)afcn 8, 856 ; efjerne 23 ecfen u. bgl., burd) beren ©e= raufd) mon bem berfinfterten SKonbe/ben ntanfiirbejaubert I)ielt, glaubteju •‘ptlfe ju fotnmen 7, 208; auxiliaria 4, 333; iibtr. aes fulvum, ba§ etjerne geitalter

1, 115.

Aesacus, i, ©ofm be§ ifkiamug u. ber Sflejtrfjoe, berfolgt bie Sttjmpljefpefperie unb tuill fid), alg biefe burd) einen ©dltangenbijj ftirbt, in§ 2J?eer fiitrjen, totrb ober non ber £etljt)g iu beu Saudjer* uogel bertoanbelt: acc. Aesacon 11, 762; 12, 1.

Aesar, aris, gtitfs in llnteritalien bet (Sroton 15, 23. — 2)ab. Aesareus, 3. a fa r ifd ): flumen 15, 54.

aesculeus, 3. b on ber 2Binter» e t e : arbor, SSintereicfje 8,410 (AT); frons, ©idjentranj 1, 449.

aeseulus, i, f. bie immer griine SB in tereidje 10, 91.

Aeson, onis, tljeffalifdjer giirft, Sater beg Safon 7, 84; 110, 162. — Sab. 1) Aesonides, ae, @ oI)n beg 2lefon b. i. Sajen 7, 60. 77. 164. 255; 8, 411. — 2) Aesonius, 3. ftfjonifd): heros b. i. S af°rt 7, 156.

aestas, atis, f. ©orniner 15, 206; afó mtjtfiol. iperjou 2, 28.

aestivus, 3. fo m m e rtid ): umbra, itu ©ommer 13, 793.

aestuo, 1. (aestus), toalleu, fieben 2, 250; iibtr. b. Seibenfdjaften ent= branut fein, gliiljen 4 ,6 4 ; 9,465. 765; 10, 360; in illa, in Siebe ju i£)r 6,491. — 2) £>ei§ fe in , fcEjtoi^ett: aestuat, eg toirb iljm t)ei§ 12, 515.

aestus, tłs, „toallenbe SSetoegung", balj. ©trbntung, branbeube g lu t 8, 471; maris 14,52; secundus 13,630. 728; plur. 14, 48. — 2) bag SBallen bor fpi|e, b riid e n b e © lu t 1, 49. 419; 2, 237; 3, 413; 5, 586; 7, 811; 10,126; caeli 14, 52; sidereus 6, 341; altus (nug ber fpolje) 1, 435; plur. 2, 228; 7, 815; ignayi 7, 529; letiferi 7, 532

(K)\

©ommer: medius 13,

811; plur. ©ommergluten 1, 117. — 3) iibtr. tjeftige © e m iitg e r r e g u n g , S e ib e n fd ja ft 14, 352. 700.

aetas, atis, f. (aug aevitas), S e b e n g= g e i t , S eben (nad) feiner 3citbauer) 7, 335; 10, 85; 15, 200; yolatilis 10, 519;ingb.S al)rl)unbert 12,188. — 2 )S e b e n g a lte r ,2 1 1 te r ,in toeldjem imb. fteljt 8, 631; 12, 464; 15, 207; minor aetate, junger 7 ,499; par aetate 7, 514; aetas grandior 6f 28; 7, 665; bacae parili aetate, bon gteidjem Sllter toie ber §irfd), bem fie, toie eg bei frei= ge b or en en ® inb ern ©itte to ar, jur 2lb to etjr bbfen gauberg umgetjangt toaren 10,115; aetatem addere 15, 539; acrior aetas, Sltterggenoffenfdiaft 3 ,54 0; par aetas, gteidjerSaljrgang 13,828; ingb. a) $u= genb 7, 26. 716; 9 ,7 1 9 ; 10,467 (f. nomen 3, 6); 10, 547. 615; 14, 142; Sugenbfraft 12, 448. — b) ©reifen* alter 8,686. — 3) g e i t a l t e r 2,418; 8, 329; aurea 1, 89; 15, 96; prior, SSorgeit 9 ,2 2 5 ; futuri temporis, Ciinf= tigeg geitalter 15, 835.

aeternus, (attg aeyiternus), 3. bon e to ig e r S )a u e r ,im m e r to a I)r e n b , etoig: mundus 15, 239; lux (Seben) 14, 132; aevum, ©toigfeit 1, 663; ver 1, 107 ; juyenta 14, 140; nox 3, 335; carcer, beftdnbig 4, 663; undae, uu= berfieglid) 15,551; uitjerfiorbar 9,252; 15, 812; fubft. aeternum, etoige geit 6, 369. — b) u n fte rb lid ) 2, 653; aeternus tamen es, uubergangtid) (toeit jabjrlid^ fic^ erneuernb) 10, 164.

Aethalion, ónis,

(Ai3akl«iv,

„ber §i|ige"), ein tt)rrt)enifd)er @d)iffer 3, 647.

aether," eris, acc. aethera, m. bie obere Suft (im ©egenf. ju aer), ber Stetfjer 15,195; liąuidus 1, 68; altus 1, 8 1 ; ingb. a) alg 0rt ber ©terne u. ©i| ber ©otter, §>immel 1, 608. 777; 2 ,20 4; 6,548; summus 2,178; arduus 1, 151; aureus 13, 587; sacer 1, 254; in aethere ponere, in ben Jpitnutel ber- fe|en 10,162; bilbt. aethera reeludere, bie f)immtifd)en ®inge offenbaren 15, 145. — b) (bid)ter.) S u f t , S u ft*

(22)

14 aetherius afflo rauin 1, 269; 2, 595. 726; 3, 706;

5, 654; 6, 695; 8, 219. 11, 496. aetherius, 3. a tfje r ijd ), = I ifd ):a x is 6 ,175; soles 1, 435; sidus = sol 1, 424; orae (aurae), gluren (fiiifte) be§ §innnet§ 5, 512; 4, 700; arces, §itnmefóburg 15, 859;; sedes, ber £>itnmel at3 <2i| ber ©otter 2 ,51 2; 5, 3*48; 15, 449. 839; tumultus b. i. SDonner unb ©ti| 3, 309.

Aethion, ónis, etn at!)iopijc£)er 2Bafir= fager 5, 146.

Aethiops, opis, eitt S fetfjiop e (tn Slfrifa) 2, 236; 4, 669;

acc.plur.

Ae- thiopas 1, 778; cibjeft. 15, 320.

Aethon,onis

(aidwv,

„S3ranbfud)3

"),

■Jtame eine§ ©onnenrojfeS 2, 153.

Aetna, ae u- Aetne, es („ geuerberg"), ber ©ulfan Sletna auf ©ijitien (je|t

Monte Gibello)

2, 220; 5, 352. 442; 13,868.877; 14,1.160.188; 15,340;

acc.

Aetnae 13,770; 14,1. S)aP.Aet- naeus, 3. dtn ćiifd). tellus, ©ijitien 8, 260.

Aetólius, 3. jur Sanbfdjaft Stetolterr in 3Jlittetgried)entanb ge£)flrig, atolifćt): heros b. i. ®iomebe§ ató ©nfet b. ato- ItjcŁjett ®onig3 DeneuS 14, 461.

Aetolus, 3. = Aetólius: arma, be§ ®iomebe§ 14, 528.

aevum, i («toi r, Pertoanbt mit „eicig"), bie geit in tfjrer enbloien $auer, bie etoige 8 e it 2,385; 5,227; dentesaeyi 15,235; per aevum, etnige geit tgnburd) 5, 227; in aeternum aevum, fur ettńge 3eit 1,663; perlongum aevum 14,379; 15, 353. 621; per aevum, intmer u. ewig 5, 227; in longo aevo, burd) Icmge Safjr^unberte 14, 731; longo aevo, burd) bieSange ber geit 1 5 ,306;manere omnibus aevis 2, 649. — 2) 8 eben §5 j e i t , S eb en 9, 423; longum 3, 445; 7, 176; spatiosum 8, 530; primum 3, 470; prius 15, 228; incertum 15, 874; flos aevi, bliitjertbe gugettb 9,436; integer aevi, jugenbtid) frifd) an gat)ren 9, 441; maturus aevo, reif an Saljren 8, 617; serior nostro aevo, afó meine Sebensjeit reicfjt 15, 868; aevum agere

10, 243; 15, 588; peragere 15, 485; exigere 12, 208; fmire 15,400; in8b. Innge £ eb en §jeit, Sllter 8, 712; grandior aevo, jtemlid) bejatpct 6, 321; bello major et aevo, oit ®rieg§rut)m u. Sllter iibertegen 12,623; maximus aevo, ber ćdtefie 7, 310. — 3) g e i t a l t e r 1, 128; 10, 502; 12, 178; 15, 20; yetus, asorgeit 15, 11; nepotum 15, 17; vestro aevo 12,169; omnibusaevis 2 ,6 4 9 ; primo aevo, in friit)efter gcit 7, 3 9 2 ; in hoc aevi, big in biefe geit 10, 218.

affecto, 1. eifrignad) eto. tradjten: regnum 1,152; plus 2, 5 8 ; spes, Ijegen

5, 377.

affectus, us, © em iitS betoeg u n g , ®efuf)tś>repung 7, 171; 8, 473; ta- eitus, ©ntjucfeu 7, 147 (

K

).

af-fero, attttli, allatum, afferre, £)er= b e ib r in g e tt, Ije r b r in g e n , m it = bringen: alqm 7 ,6 5 9 ; 13, 345; alqd (secum) 4, 500; 7, 407; 10, 5; bellum in patriam 12, 6 ; alimenta nubibus, gufubren 1, 271; opem, $itfe bringen 8, 601; 13, 880; salutem alcui, ©rufj entbieten 6, 625. — 2) iibtr. t>erur» fa d je n , n e r f c£)a f fe n : requiem 12, 147; famam yati, einbrtngen 3, 512.

afficio, feci,fectum.3. (facio), jntbm. eto. anttjun, if)nt eto. tn ib e r fa l)5 ren la ffe n : alqmpoena, beftrafen 6, 385; yulnus affioit alqm, jltd)t t)eim, trifft 6, 255.

af-flgo, xi, xum, 3. b e fe ftig e n , ant) ef ten 5, 26; scopulo 4, 553; (f. cohaereo). — 2) a it f p i e fj e n , burd)5 b D t) r e tt: affixa est cum fronte manus ( = manus et frons) 12, 387; corpus affixum 12, 571.

affiatus, us, SInfjau d) 2, 793 ; j

ńur.

8, 289; StuSbiinftung 7, 551.

af-fligo, xi, ctum, 3. anfdjbagen: alqm terrae, gegen bie ©rbe fdjmettern, ju ©oben toerfen 14, 206; 12, 139.

af-fło, 1. antneben, anfjaucben: crinem 1, 542; alqm 7, 29; fauces 8, 820; yittas 5, 617; afflata est tellus 6, 704 jeugmat. ■ stipite afflavit et echidnis, berii£)rte . . . nnb £)arnf)te an

(23)

affor agnosco 15 10,313; venenum afflatum, ©tftfyaucE)

з, 49.

af-for, 1. anreben, anfpredjett: alqm 1, 350; sic 5, 255; 6, 348, tali- bas dictis 2, 783; talibus 14, 807.

affore, f. assum. affui, i- assum.

af-fundo, fudi, fusum, 3 .1) i n g i e § e lt, J jin fc p t t e n , baf). part. affusus ». sperfonett: (an einem 0rt) fjtrtgeftrec£t 9, 366. 607; tumulo (dat.) 8, 540.

afui, i- absum.

Agamemn5n,bnis, Sofjnbe® 9ltreu®, SSruber be® SKenetao®, ©ernapi ber tamneftra, SSater be? Dreffe®, ber ©lectra и. £jpbigenia, Dberfetbperr ber ©riedjen bor $roja 1 5,855; acc. AgamemnonS 13, 184. 444.

Aganippe, es, eine beit Sftufen ge= peitigte Buette ant §eftcon in SBootien 5, 312.

Agave, es, Xod)ter be® ©abnut® u. ber ^ermione, ©emaplin be® ©cpion, SJtutier be® ipentpeu® 3, 725.

age, f. ago.

Agenor, oris ©opn be® Steptun, igruber be® Selu®, (be® SSoter® be® 2Ie= gpptu® u. ®auau®), SSater be® ©abmu® u. ber ©uropa, Jśtonig in “Pponijien 3, 257 ; Agenore nata = ©urcpa 2, 858; Agenore natus = ©abmu® 3, 51. 97. — SDao. 1) Agenóreus, 3. ag en o = r e i f cf): domus, be® Sabntu® 3,308. — 2) Agenorides, ae, 9tad)fomme be® S lg e n o r, S lg e n o rib e b. i. ©abntu® 3, 8. 81. 90; 4, 563; i($er)eu§ (al® ©nfel be® Slcrifiu®, weldjer ©nfelneffe be® Stgenor war) 4, 772.

ager, gri, S lcfe rla n b , Stcfer, itr = bare® g e l b 1, 110; 5, 136; 7, 122; in®b. a) im ©egenfap jur ©tabt, g e lb , g l u r , © e f i t b e 3, 606; 8, 799; 11, 85. — b) al§©runbbefip, £anb, 2att= b er e i en 3 ,714; 5 ,12 9; 11,281. —

c) plur. © e b i e t , SDłarf 2,68 4.70 9; 8, 281; 11, 98; 13, 571; 14, 342.

agger, eris,

m.

(aggero, „perbeitra= gen"), „ jnfammengetragene ©rpbpung", bal). Śatntn 14, 445; 15, 690; ©rb=

aufwurf (al® 3ffebnerbiil;ne) 15, 592; ©otjftog 9, 234; 12, 524.

aggredior, gressus sum,3 .(gradior), „peranjdjreiten", baf). ficp an jmb. ma d ) en , i£)n a n g r e i f e n : alqm 5, 238; 13,333; ferro5,659; comminus 1 2 ,4 8 2 .— 2) iibtr. ju einer Spatigfeit fcpreiten, etw. u n t e r n e p m e n : nefas 7, 71.

agilis, e (ago), leicfjt beweglid), b e pe nb : Cyllenius 2, 720.

agitabllis, e (agito), feicptbeWeg* fid ): aer 1, 75.*

agito, 1. (ago), t r e i b e n : jugales peraera 5,661; j a g e n . b e r f o f g e n : damas 10,539; ceryosinretia3,356; columbas 11, 300; in S e w e g u n g f e | e n , b e w e g e n : glaebam 15,555; cacumen 1,567

(aorist.inf.);

liastam, fcpmingen 3, 667; liabenas, fdjuttefn 7, 221; nubila agitantia fumos, auftrei= benb 1, 571; ilex agitata, bewegt7,586; agitatar obora, twnbengfutenerfdjuttert 1, 303; Charybdis austro agitata, ge= peitfcpt 8, 121; scintilla ventis, ange= fac^t 7,81; ignes 6,708. — 2)ubtr.a)„ab= pepen", bap.quafen, b e u n r u p i g e n : alqm 6, 595; 9, 410. — b) im Oeifte b)in= u. perbemegen, i m S i n n e p a b e n , p e g e u : spes7,336. — c ) b e t r e i be n , t r e i b e n : jocos 3,319; convivia, oer= anjtaften 7, 431.

Aglauros, i, 2Pd)ter be® ©ecrop® 2, 560. 739. 749. 785.

agmen, mis, n. (ago), in S3ewegung begriffene ©ienge, 3 119, @ cp a r 2> 419 i 5,150; 12, 261; comitum 3, 379; ma- trum 13, 560; ferarum 11, 21; 14,46; canum 3,242; graniferum 7,638; stel- larum 2,114; 11,97; SBerfammlung 5, 2; 7,103. — 2)£>eere®jug,Srieg§= f d) ar 3, 535; 6, 423; 8, 38; 12, 75.

agna, ae, S a m m 1, 505; 5, 526; 6, 527.

agnosco, novi, nitum, 3. (adu.gno- sco), w ie b e r e r te n n e n , e r fe n n e n : alqm 4, 455; 5, 212. 414. 471; 7, 495; 11,658; vocem 9,119; gemitum 10, 719; non agnoscendus, nicpt mepr

(24)

16 agnus ah fenntlicE) 12,251. — 2) anerfennen:

alqm 4, 613; 13, 27.

agnas,i,£am m 7,311.320; 13,827. ago, egi, actum, 3. t r e i b e n : ca- pellas 1,676; pisces inhamos 13,934; rates 15, 754; navem 4, 707; fluctus agunt corpus 11,564. 721; austris agi 8,4; alqm reum agere, anftagen 15,36; lenfett: currum 2, 62. 388; 5,402; dracones retro 8, 813; iter (gtug) 2, 715; 8,225; pinum ad terram, beugen 7 ,44 1; ittSb. a) nać) innen treiben: ferrum per yiscera, einftoffen 8, 532;

pass. einbriugen: sagitta acta est per jugulum 6, 258; fraxinus per femur 5, 143; yulnus altius agitur 10, 527; naris retro acta est, Jourbe juriicfge* trieben in§ ©efidft 12, 253. —

b)

9. fflanjen, treiben, (Sriebe) a n f e fc e n : radioes 2, 583; 4, 254; ossa agunt robur 10, 492. — c) f o r t t r e i b e n , f o r t r e i f j e n : equos2,203; perauras agi 2 , 587; f dj t e ub e r u : alqm per inane 9,22^; saxa 14,183; iibtr. ttJDgU t r e i b e n , be me ge n : infacinus5,14; intaediavitae 10, 625; actus cupidine 10, 182. —

d)

j a g e n , b e r f o t g e n : cervum 13,806; ursam 2, 491; alqm 14, 750; fatis actus 13, 260; longis erratibus actus, meit in ber grre urnfjer* getrieben 4, 567; 15, 771; o. SBinb n. gluten, eto. f)in u. f)er treiben ob. =tt>erf en 2,184; 4,621; 11,502. — 2)inraum= tidjer StuSbefjnung t r e i b e n: rimas agere, iRiffe befomnteu, jerfpatten 2, 211; 10, 512; contagia late, toeitt)in nerbreiten 7, 551.

B) b. b. śeit, I j i n br i n g e n , ber* leben: quicquamdetempore 11,699; aeyum 10,243; 15,589; annos4,48; 8,708; 9, 430; autumnos 3,327; agi­ tur alter mensis, get)t £)irt 7, 700; sae- cula vitae aguntur, finb abgelaufen 3, 444; saecula acta mibi 14,145; puer bis senis natalibus actis, ber 12 ^atjre juriicEgetegt^at 8,242; 13,753; 2,497

(Ky,

noxacta,berfloffen 10,174; anno acto, nad) SSerlauf be§ S a^rę3 6> abfol. le b e n : quibus (annis) anxius egi 13, 371.

C) „betreiben", bal). 1) mit SBorte*, b e t r e i b e n : sua vota 6, 468 (f. sub 1,5) grates agere, San! fpenben, b anten 2, 152; 3, 24; 6, 435. 484; 7, 147 ; causam, eine ©adje fiiljren (berfec£)ten) 9, 533; 13, 5. 198 ; agitur alqd, e§!)an= belt fid) nm eto., eto. fiept anf bem ©piele 5,372. — 2) berridjten, betreiben, tb)un: alqd 2, 74. 191; 10, 372; 13r 377 (f. per 5); 15, 666; quid agam, toa§ fottid) tt)un ? 8 ,50 6 ; 5,211; festum,. begeEjen 11,95; silentia, in ©rabesftifte liegen 1,349; obliyiarei, eto. bergeffen 12,540 (tibi = a te); curam, tjegen9, 107; triumphos, feiern 15, 757; abfol. Ifanbetn, j u SBerte getjen: lacri- mis 6, 611; spectemur agendo, burd] St|atenl3,120; indefessus agendo, im SSoHjiel^en9 ,19 9; imperat. Sge, anf! tootjtan! 11,669; 12,177.490; 14, 721; 15, 22; pone age, fofort (f. pono 3

, b)

8,433. — 3 ) a u § r i d ) t e n , b o n = b r i n g e n : labores 2, 387 (mihi == a me); quantum 2, 520; nihil 6, 685; 8,140; responsa aguntur, geljen in @r= fiiHung 3, 527.

Agre, es

{dyga,

„Sang"), ein §unb be§ Stctaon 3, 212.

agrestis, e, a u f b e m S a n b e be* fiatbIicĘ),lanblic£): oreas8 ,7 8 7 ;ca­ lami 11,161; baculum 15, 655; silva, toilbmadjfenb 7 ,2 4 2 ; tinea, be?Selbe§ 15,373; fubft. Sanbmann 6,122. 344; 7, 419; 9, 346; 11, 379; 1 5 ,2 0 3 .— 2) b a u e r i f d ) , p l u m p , rot): saltus 14, 521; yultus, mitb 9, 96; pectus, gefiif)tto§ 11,767 (

gen.plur.agrestum

14, 635).

a gricóla , ae, 9 a n b b e b a u e r 11, 210; ©aemann (rnifeig bon bem Siener, ber ba§ ©et)eimni§ gleidjfant in bieSrbe gefdet Ejatte) 11, 192; agricolae ndmt. dii, ©otttjeiten beS SaubbauS 8, 276.

Agriodus, ontis

(dyęioę

U.

odovę,

„SBitbjatjn"), ein £>unb be§ Slctaon 3, 224.

Agyrtes, ae (ayópr?;ę, „©autter"), ein ©egner be§ $erfeu§ 5, 148.

(25)

aheneus aleś

17

aheneusu.ahenus,f.aen8usu.aeniis.

ai,

interject.

Stugbrucf ber ftlage, ID eE) e ! a Ą ! 10, 215.

Ajax, acis, @oljnbeg®elamon, ftritt mitUIijeg um bte ŚBaffen be§ SldjilleS u. tStete fid) felbft, al§feine3ln^ruc^e md)t anerfannt tourben, toorauf aug fetnem 93tute bie$ijacintt)e entftanb 13,2.390. — 2) ©otm beg DileuS, Slnfiilfrer ber Socrer bor®roja, rifj beiber Śroberung ber ©tabt bte &‘aff anbra, bie meiffagungg= funbige ®od)ter beg fpriamug, melcfie ficĘ) nt bert Sempel ber HJitnerba geflucbjtet Ijatte, getoaltfam bon ber SSilbfauIe ber ©Bttin toeg 12, 622; 13, 356.

aio (ais, Sit etc.}, v. defect. fagett: ait in bte birefte 9iebe eingefdjoben 1, 278. 391; 2, 458; 3, 289; uorgeftetCt 1,222; 2,426; 4 ,38 3; 5,489; 6, 317; sio ait 8 ,61 8 ; (fingt) 10,17; nadjgeftellt 1, 498. 608; 2, 705; 5, 248; 6, 655; 7, 347; secum 9, 132; alcui 1, 464; 2, 596; 4, 336. 639; 10, 553.

ala, ae, g l i i g e l , ©d)t oinge 1, 308; 4,364; 8,201; 13,606; olerinae, ©djroatte 10, 718; gliigel ber @otter, metcf)e an= a. abgelegt werben fomtten 1, 264; 2,708; 4, 724; 5 ,2 8 8 ; 6, 707; gtugelfd)uf)e 1, 671; 4, 616; 8, 627.

Alastor, oris, ®ampfgenoffe beg ©arfrebott: acc. Alastora 13, 257.

Alba, ae, ©tabt Sllba Sottga in £a= tium, bont SIgcaniug, bent ©o^ne beg SleneaS, gegritnbet 14, 609. — ®ab. Albanus, 3. albattifdb) 14, 674. — 2) ®onig bon slllba 14, 612.

albeo, ere, weifj fein 6, 380; spu- mis 7, 263; 11, 501;

part.

albens, Weifc 3, 516; 5,110; 7,415; 11,176; 13, 534; 15, 519.

albesco, ere, met £ to erb en 11,480. albidus, 3. toeifflid): spuma3,74. Albula, ae, „iffietfjtoaffer"), 37eben= flufś beg Stnio in Saiiunt 14. 328.

albus, 3. (glanjtog) toetf) 2, 413. 832; 3,510; fubft. album, meiffer gied, 93liiffe 3, 221 (f. a, 4).

Alcander, dri, ein Samfrfgenoffe beg ©arpebon 13, 258.

(Sid&ert, SSorterbud) 311 Doib3 9ttetamorpI}.

Alcathoe, es, btcfjter. 9tame bonSD?e= gara (f. Alcathous) 7, 443.

Alcathous,i,©oljnbeg$elopg, ®riin=

ber bon 9J£egara 8, 8.

Alce, es

(aly.rj,

„Sraft"), ein £>unb beg Sttctdon 3, 217.

Alcidamas,

ntis, 33etooIjner ber ct)= flab. gnfel ®ea, beffen Sorter ®teft)Ha toegen ®tbbruc£)eg itjreS SSaterg friifjer ®obtraf; aberalg fiebeftattetwurbe, flog fie afó SEaube babon 7, 369.

Alcides, ae, ber Sllcibe b. i. §er= fule® alg Solin beg 8lm#)itrt)on u. @n!el beg ^onigg Sllceug bon Śirtjng in^lrgolig 9, 13, 11, 213; 12, 538; VOC. Alcide 9, 110.

Alcimedon, ntis, ffiame eineg ©djif= ferg 3, 618.

Alcinous, i, ®onig ber ^5E)dafen auf b. gnfel ©dferta (Sorctjra), entfanbte bert fd)iffbrud)igen lllijeg nad) Stfjafa. ®ag bon bort juriicffetjrenbe ©c^iff lourbe bom Neptun im SMeere in einen ffelg bertoanbelt 14, 565.

Alclthoe, es, etne ber Sftintjaben (f. Minyeides) 4, 1. 274.

Alcmena, ae u. Alcmene, es, Sorter beg ©lectrtjon, ®iSnigg tron 3Jlt)cena, ® e‘ maEjlin beg 21mf>f)itrt)on, gebar bem 3ufu futer ben§ercnleg9,23. 276. 281.313. 396; nurus Alcmenae b. i. ®einaira 8, 543.

Alcon, onis, eirt bilbenber Jstiinftler aug fptjla in 93ootien 13, 683.

Alcyóne, es, Sorter beg Sleolug, ®emal)lin beg ®et)£ 11, 384. 473.

Alemón, ónis (ulrjuwr, „Sanbftrei* c^er"),^ SSater beg 91lt)gcelug 15, 19. ®ab. Alemonides, ae, ©of)n beg 211e= m on b. i. HKggcelug 15, 26. 48.

aleś, itis (ala), b e f l i i g e l t : deus 2, 714; Aello 1 3 ,7 1 0 ; passus, fliidp tig 10, 587. — 2) fubft. ber (grbfjere) SSogel 5 ,6 7 7 ; 7 ,7 7 0 ; 11,733. 744; Jovis, Slbler 6 ,5 1 7 ; Phoebeius, fftabe 2, 544; vigil aleś cristati oris, ber $augf)af)n 11,597;

femin.

2 ,53 7; 10, 157. 328; 15, 392; SSSeigfagebogel 13,

Cytaty

Powiązane dokumenty

Furthermore we obtained autonomous endosperm formation in vitro not only in unfertilized ovules of fie mutants but also in wild genotypes (Col-0, MET1/MET1, FIE/FIE) and met1

fie will, wie ber Slpoftel, aufgelöft werben, um bei Sljriftug gu fein, iljre (Seele ift bon fefjnfüdjtiger Siebe ju iljnt burdjglüljt, fie weilt ntit iljrem bergen

bad); non ba iiber 23reftergerihnpel unb Sparrenmerh auf ben 93oben; unb eilte in langen Sdtjen ifyren Sungen nad). ©3ar fie aud) nur eine fiatjenmutter, eine Gutter roar

3 a, fie roar naße baran, ficß gu oerraten, tßre leibenfcßaftlicße, jäßgotnige Statur märe ißr beinaße mit bem Serftanbe burßgegangen.. Sber fie ßatte fiß

Wenn, wie jetzt meist angenommen wird, die Arier vor der Völkertrennung in der Steppengegend der mittleren Wolga saßen und dann durch das Eindringen finnisch ­

©ber furz gejagt, bie öläbdjenfchule hat bie Bfiidjt, bafür zu forgen, iljreit göglingen fociét fienntuiffe- beizubringen unb fie geiftig fo weit zu förbern, baß fie rooljl

©ulen einmal oor Augen führen unb fie roiirben fehr balb erfennen, bafe fie fich hinfichtlich ber Verfolgung auf falfcher gährte befinben. Seiber fann fich unfer

gefegt, weil fie bem Kaufpreis bes fiauptgegenftonbes als gleichwertig nicht attjufehen finb; benn währenb ber ©egenftanb aud) nad, ©ebrauch immer fiir einen