Marek Zieliński
Wybrane problemy "Zazdrości i
medycyny" Michała
Choromańskiego, Alina Kochańczyk,
"Annales Universitatis Mariae
Curie-Skłodowska", Sectio F, vol. XXX,
Lublin 1975 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 20/2 (64), 184
/11/ KOCHAŃCZYK A lina: Wybrane problem y "Z a z d ro śc i i medycy ny" M ichała Chorom ańskiego. "A nnales U n iv ersitatis M ariae C u rie
- Skłodow ska". S ectio F , v o l. X X X , Lublin 1975 s . 93-109.
Autorka analizuje pow ieść Choromańskiego na tle międzywojennej po w ieści eksperym entalnej. Eksperymentem p isarsk im zo staje objęta w " Z a zd ro ści i medycynie" kom pozycja p o w ieści, będąca jakby rusztow aniem , na którym w sp iera się z a zd ro ść jako przedmiot eksperym entu. P oprzez nałożenie dwu p łaszczy zn czasow ych pow staje w pow ieści kunsztowna ła migłówka cza so w a; zabieg ten p o d k reśla ch arak terystyczn ą d la Choromań
skiego relatyw ność zjaw isk i ich ambiwalentny ch arak ter o raz d z ia ła, po dobnie jak antropomorfizowana p rzy ro d a, w kierunku p rzybliżen ia czy tel nikowi filozo fii p is a r s k ie j. W "Z a z d ro śc i i medycynie" zaw arte są liczne dośw iadczenia dw udziestow iecznej techniki p ro z a to rsk ie j.
B P /6 4 /2 7 M .Z .
/11/ KOŚNY Witold: Czy " S a ty r a na leniwych chłopów "? P ró b a so cjo - logiczn oliterackiego opisu tek stu . Tłum. z niem, : E . Konopka i Z. Kubikowska. "Pam iętnik L ite ra c k i" 1976 z . 4 s . 3 -22.
P o sługując się metodą socjologiczno lite rack ie g o opisu tekstu autor bada X V -w ieczną "S a ty r ę na leniwych chłopów ", wydobywając - poprzez osadzen ie utworu w kontekście c a ło śc i zjaw isk literack ich i społecznych epoki - nowe jego se n sy . A naliza prow adzi do wyodrębnienia dwóch p ła szczyzn funkcjonalnych: płaszczyzn y prak ty czn ej, u jaw niającej się w z a rysow aniu konfliktu społecznego, i płaszczyzn y id eologiczn ej, widocznej w konstrukcji n a rr a to r a , w ystępującego w utw orze jako g ło sic ie l idei harmonii stanowej o raz ujaw niającego konflikt w obrębie stanu posiad aczy ziem skich. Tytuł powinien zatem brzm ieć: " S a ty r a na leniwych chłopów i naiwnych panów ".
