Księgozbiory Okręgu Powiślańskiego Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech, Oddział: Prusy Wschodnie

Wróblewski, Jan

Księgozbiory Okręgu Powiślańskiego

Centralnej Biblioteki Polskiej w

Niemczech, Oddział: Prusy

Wschodnie

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2-3, 273-292

J A N W R Ó B L E W S K I

K SIĘ G O ZB IO R Y O K R Ę G U PO W IŠL A N SK IE G O

C EN T R A L N E J B IB L IO T E K I P O L S K IE J W N IEM CZECH

O D D ZIAŁ; P R U SY W SCH O D N IE

S tu d i a n a d ro z w o je m i d z ia ła ln o ś c ią b ib lio te k n ie m o g ą s ię o d b y w a ć b e z o p a rc ia o d o k u m e n ta c ję k s ię g o z b io ró w . N ie ste ty , j a k ju ż n ie je d n o k ro tn ie z a z n a c z a łe m w w y ­ p a d k u b a d a ń n a d p o ls k im i b ib lio te k a m i lu d o w y m i w z a b o rz e p r u s k im i E z e sz y N ie ­ m ie c k ie j, d o k u m e n ta c ja t a j e s t b a rd z o u b o g a *. O ile jesz c z e z w c z e ś n ie jsz y c h o k re ­ só w m a m y p e w n e z g ó ry o p ra c o w a n e z e s ta w y k s ią ż e k (c z y te ln ia k r a je w ic k a 2, c zy ­ t e ln ie o rg a n iz o w a n e p rz e z k s ię d z a A . L a f e r s k i e g o 3, t y t u ł y z a le c a n e p rz e z J ó z e fa L o m p ę 4, b ib lio te c z k i T o w a rz y s tw a A g ro n o m ic z n e g o Z iem i M ic h a ło w s k ie j5, k a ta lo g i T o w a rz y s tw a św . W in c e n te g o à P a u l o 6, sp is k s ią ż e k p o le c o n y c h p rz e z T o w a rz y s tw o M o ra ln y c h I n t e r e s ó w 7, k a ta lo g T o w a rz y s tw a O ś w ia ty L u d o w e j 8 i s p is y k s ią ż e k p o ­ le c o n y ch p rz e z T o w a rz y s tw o C z y te ln i L u d o w e j w P o z n a n i u 9), n a k tó ry c h p o d s ta w ie fo r m o w a n o k o m p le ty b ib lio te c z n e , o ty le g o rz e j p r z e d s ta w ia się s y tu a c ja w la ta c h p ó ź n ie jsz y c h , szc z eg ó ln ie w o k re s ie m ię d z y w o je n n y m . W p ra w d z ie w 1930 r . P o r a d n ia B ib lio te c z n a W a rsz a w sk ie g o K o ła Z w ią z k u B ib lio te k a rz y P o ls k ic h o p ra c o w a ła s tu to - m o w y z e s ta w d la b ib lio te c z e k ro b o tn ic z y c h w w ie js k i c h ś ro d o w is k a c h e m ig r a c y j­ n y c h 10 ( s k ry ty k o w a n y z re sz tą p rz e z M in is te rs tw o S p r a w Z a g ra n ic z n y c h w W a r s z a -1 Z ob. J . W r ó b l e w s k i , K s ię g o z b ió r p o ls k i e j b ib lio te k i lu d o w e j w B a r tą g u , K o m u n ik a ty M a z u rs k o -W a rm iń s k ie , 1967, n r 1— 2, s. 137; te n ż e , K s ię g o z b ió r b ib lio te k i

T o w a r z y s t w a C z y te ln i L u d o w y c h w Ś liw ic a c h W ie lk ic h (p o w . tu c h o ls k i) z 1888 r., Z a p is k i H is to ry c z n e , 1969, z. 4, ss. 99— 100. 2 P rz y ja c ie l L u d u , (L eszno), R. 10, 1843, n r 1, s. 8. 3 Z ob. W . J a k ó b c z y k , W ie lk o p o ls k a (1815— 1850). W y b ó r ź r ó d e ł, W ro c ła w 1952, s. 22Д. 4 J . L o m p a, P i e lg r z y m w L u b o p o lu , c z y li n a u k i w ie js k ie , s z c z e g ó ln ie j d la lu d u s zlą s k ie g o z a sto s o w a n e , L u b lin ie c 1844, s. 83. 5 N a d w iś la n in , 1862, n r 109; P r z y ja c ie l L u d u , 1862, n r 45/46, s. 7. 6 A rc h iw u m A rc h id ie c e z ja ln e w P o z n a n iu , s y g n . O A 2543, k. 20—21, T y g o d n ik K a to lic k i, G ro d z is k 1868, n r 47, ss. 511— 512. 7 S p is k s ią ż e k p o le c o n y c h p r z e z K o m is ję T o w a r z y s t w a M o r a ln y c h I n te r e s ó w , u ło ­ ż y ł X . A n to n i N e u b a u e r , 1878 (P ie lg rz y m , 1878, n r 132, ss. 2— 3). 8 K a ta lo g k s ią ż e k p o le c o n y c h p r z e z D y r e k c ję T o w a r z y s t w a O ś w ia ty L u d o w e j, P o z n a ń 1877. 9 S p is k s ią ż e k T o w a r z y s t w a C z y te ln i L u d o w y c h p o le c o n y c h p r z e z K o m is ję K r y ­ ty c z n ą te g o to w a r z y s tw a . Z e s z y t I. P o z n a ń 1881; S p is k s ią ż e k p o le c o n y c h p r z e z T o ­ w a r z y s tw o C z y te ln i L u d o w y c h w P o z n a n iu , P o z n a ń 1902; S te f a n M i c h a l s k i , K a ­ ta lo g k s ią ż e k p o le c o n y c h d la b ib lio te k T C L , s e r ia I. K s ią ż k i ta n ie , P o z n a ń 1913.

10 A rc h iw u m A k t N o w y c h w W a r s z a w ie (d a le j w s k ró c ie A A N ) K o n s u l a t G e n e ­ r a l n y R P w O p o lu , sy g n . 91, k . 120— 126. S p is k s ią ż e k d la b ib lio te c z k i r o b o tn ic z e j w ś r o d o w is k a c h w ie js k ic h n a e m ig r a c ji w N ie m c z e c h . C e n a o g ó ln a w y m ie n io n e g o z e s ta w u w y n o s iła 500 zł. S p is p o w y ż sz y z o s ta ł ro z e s ła n y p rz e z P o s e ls tw o P o ls k ie w B e r lin ie z p is m e m z d n ia 28 I I I 1930 do w s z y s tk ic h k o n s u la t ó w p o ls k ic h w N ie m ­ czech, k. 110. 18. K o m u n i k a t y

w i e “ , lo n ie m a m y ż a d n y c h d o w o d ó w , że sto so w a n o go w p ra k ty c e . D e c e n tra liz a c ja a k c ji b ib lio te c z n e j, b r a k c e n tra ln e g o o śro d k a k o o rd y n u ją c e g o i m e to d y c z n e g o m ia ły t u t a j o d b ic ie ró w n ie ż w k s z ta łto w a n iu się s t r u k t u r y k sięg o z b io ró w . N a jw ię c e j je d ­ n a k z a w a ż y ły tu s p ra w y fin a n s o w e , r o z w ią z y w a n e n a w ła s n ą rę k ę p rz e z p o szc z e ­ g ó ln e d z ie ln ice . I ta k n a p rz y k ła d n a P o g ra n ic z u i K a sz u b a c h (V D z ie ln ic a Z w ią z k u P o la k ó w ) d z ię k i in ic ja ty w ie k o n s u la d o k to ra K a z im ie r z a S z w a rc e n b e rg a -O z e rn e g o z d o b y to d o ta c je p rz y g ra n ic z n y c h s ta r o s tó w , z u ż y te n a s tę p n ie n a z a k u p n o w y c h k s ię ­ g o zb io ró w ł2, n a Ś lą s k u O p o ls k im (I D z ieln ica ) ro z w ią z a n o tę s p ra w ę częścio w o d z ię k i p o m o c y T o w a rz y s tw a C z y te ln i L u d o w y c h , k tó r e d o s ta rc z a ło k s ią ż k i n a k r e d y t 13. P ó ź n ie j z a j ą ł się ty m K o m ite t P o m o cy K u lt u r a l n e j d la Ś lą s k a O p o lsk ieg o 14. G o rz e j p rz e d s ta w ia ło się to z a g a d n ie n ie w P r u s a c h W sc h o d n ic h (IV D z ieln ica ) i n a te r e n a c h e m ig ra c y jn y c h (II i I I I D z ieln ica ), g d z ie p o d s ta w ą k s z ta łto w a n ia się k sięg o z b io ró w b y ły p o z o sta ło śc i z b ib lio te k p rz e d w o je n n y c h , a n a s tę p n ie d a r y p rz e s y ła n e z P o ls k i. P o w s ta n ie w 1934 r. W sc h o d n io p ru s k ie g o O d d z ia łu C e n t r a ln e j B ib lio te k i P o l­ s k ie j w N ie m c ze c h z a p o c z ą tk o w a ło n a te re n ie W a rm ii, M az u r i P o w iś la d o b rz e z o r­ g a n iz o w a n ą sieć b ib lio te c z n ą , k tó re j ro z w ó j o k re ś la ły n o w o c ze sn e m e to d y p ra c y b i ­ b lio te k a rs k ie j (sz k o len ie b ib lio te k a rz y , p r o p a g a n d a c z y te ln ic tw a , s p ra w o z d a w cz o ść), je d n a k „ p ię tę a c h ille s o w ą ” s ta n o w iły t u t a j k sięg o z b io ry , n a co z w ra c a li u w a g ę z a ­ ró w n o d z ia łac z e m i e j s c o w i 1S, j a k i p rz y je ż d ż a ją c y fa c h o w c y z k r a j u ll!. P o z o stało śc i p rz e d w o je n n e i p o p le b is c y to w e o ra z p ó ź n ie jsz e d a ry s ta n o w iły m a te ria ł do fo r m o ­ w a n ia k o m p le tó w b ib lio te c z n y c h . J a k a je d n a k b y ła z a w a rto ś ć tre ś c io w a ty c h k o m ­ p le tó w , ja k ie p o z y c je do n ic h w c h o d ziły ? N a to d o ty c h c z a s n ie m o ż n a b y ło d ać p e łn e j o d p o w ied zi. Z a c h o w a ł się b o w ie m ty lk o sp is k o m p le tu z B en o w a , p o w . s z tu m ­ ski, z a w ie ra ją c y 50 ty tu łó w 17, a le b y ł to ju ż je d e n z p ó ź n ie jsz y c h (1937) i c h y b a n a j ­ m n ie j ty p o w y . D la te g o te ż w s w o je j p ra c y p o św ięc o n e j b ib lio te k o m p o ls k im n a W a r m ii, M a z u ra c h i P o w iś lu 3il, z m u sz o n y b y łe m o p rz e ć się p o za w y m ie n io n y m sp ise m ty lk o n a ty tu ła c h k s ią ż e k w y ło w io n y c h ze s p ra w o z d a ń b ib lio te c z n y c h (k s ią ż k i n a j ­ b a r d z ie j p o c z y tn e , n ie p rz y d a tn e lu b z a g u b i o n e )10 o ra z n a re s z tk a c h k sięg o z b io ró w o c a la ły c h

O s ta tn io je d n a k u d a ło m i się z n aleź ć w A rc h iw u m A k t N o w y ch w W a rsz a w ie im ie n n e sp isy k s ią ż e k 12 b ib lio te k p o ls k ic h n a P o w iś lu z o k re s u d z ia ła ln o ś c i W s c h o d n io p ru s k ie g o O d d z iału (b r a k u je ty lk o sp isu k s ię g o z b io ru b ib lio te c z k i w K w i­ d z y n ie , k tó r a p o w s ta ła n a jp ó ź n ie j). O d k ry c ie to m a w ie lk ie z n a c z e n ie d la d a lsz y c h

11 Ib id e m , к . 138.

12 A A N , A P B , sy g n . 1849; zob. ró w n ie ż : K . S z w a r c e n b e r g - C z e r n y , K sią ż k a

i c za so p ism a w Z ło t o w s k ie m w la ta c h 1928— 1932, C z y te ln ie i b ib lio te k i w w o je ­

w ó d z tw ie k o s z a liń s k im . W sp o m n ie n ia z p o la w a lk i o u trz y m a n ie k u l t u r y p o ls k ie j w la ta c h 1848— 1939 i o je j u p o w sz e c h n ie n ie w la ta c h 1948— 1958, K o sz a lin 1959, ss. 55'—58. 33 A A N , A P B , sy g n . 1901, k . 70. 14 A A N , A P B , sy g n . 1881. S p ra w o z d a n ie K o m ite tu N ie s ie n ia P o m o c y K u l tu r a ln e j d la Ś lą s k a O p o lsk ieg o za o k re s od 1 c z e rw c a 1932 d o 31 m a r c a 1937.

15 Zob. m .in . p ism o K o n s u l a tu R P w O ls z ty n ie z 22 V I I I 1936 (A A N , A P B , sy g n . 1963).

16 A A N , A P B , sy g n . 1963, k. 213— 217 s p ra w o z d a n ie J a d w ig i Ś w ię c ic k ie j. 17 Z e s ta w k o m p le tu w fo r m ie k a ta lo g u a lb u m o w e g o w p o s ia d a n iu M u ze u m w K w id z y n ie .

18 J. W r ó b l e w s k i , B i b lio te k i p o ls k ie na W a r m ii, M a z u ra c h i P o w iś lu w la ­

ta c h 1881— 1939, O lsz ty n 1968.

19 P o r, J . W r ó b l e w s k i , M a te r ia ły z d z ia ła ln o ś c i C e n tr a ln e j B ib lio te k i P o l­

s k ie j w N ie m c z e c h — O d d zia ł: P r u s y W s c h o d n ie , K o m u n ik a ty M a z u rs k o -W a rm iń s k ie ,

1962, n r 2, ss. 464 i n.

K S I Ę G O Z B I O R Y O K R Ę G U P O W I S L A N S K I E G O 2 7 6 b a d a ń n a d ro z w o je m p o ls k ic h b ib lio te k n ie ty lk o w s a m y c h P r u s a c h W sc h o d n ic h , a le ta k ż e w c a łe j R zeszy, p o n ie w a ż d o k u m e n ta c ja k s ię g o z b io ró w z in n y c h d z ie ln ic je s t n ie w s p ó łm ie r n ie u b o ż sz a . D o ty c h cz a s b o w ie m z n a n e są m i ty lk o n a s tę p u ją c e sp isy : 1. Ś l ą s k O p o l s k i : 1. S p is k s ią ż e k b ib lio te k i p o ls k ie j w R a c ib o rz u z 1934 r o k u 21 ; 2. S p is k s ią ż e k b ib lio te k i w K ę p ie , p ow . o p o lsk i, p ro w a d z o n e j p rz e z A n to n ie g o W ilc zk a II . P o g r a n i c z e : K a sz u b y : 1. S p is z b ib lio te k i p o ls k ie j w R a d a w n ic y (pow. z ło to w sk i) 23.

I I I . T e r e n y e m i g r a c y j n e : 1. W y k az k s ią ż e k b ib lio te k i Z w ią z k u E m ig ra n tó w P o ls k ic h w N ie m c ze c h z L ip s k a 24.

W ta k ie j w ię c s y tu a c ji o d n a le z io n a d o k u m e n ta c ja k s ię g o z b io ró w p o w iś la ń s k ic h s ta w ia o k rę g te n w n a jle p s z e j s y tu a c ji w p r o w a d z o n y c h b a d a n ia c h . J e s t to ty m b a r ­ d z ie j w a ż n e , iż o b e c n a r e k o n s t r u k c j a k s ię g o z b io ró w n a p o d s ta w ie a n k i e t p r z e p r o w a ­ d z o n y ch w ś ró d ż y ją c y c h jesz c z e c z y te ln ik ó w ze w z g lę d u n a d łu g i ju ż p rz e c ią g czasu j e s t t r u d n a do w y k o n a n ia , a to z k ilk u p o w o d ó w . P o p ie rw s z e — c z y te ln ic y w y m ie ­ n i a j ą ty lk o te k s ią ż k i, k tó r e n a jb a r d z ie j u tk w iły im w p a m ię c i. P o d ru g ie — n ie m a p e w n o śc i, czy w y m ie n ia n y t y t u ł p o c h o d z ił rz e c z y w iś c ie z b ib lio te k i, czy b y ła to k s ią ż k a p o z a b ib lio te c z n a . W re sz c ie is tn ie je m o ż liw o ść, że c z y te ln ic y m o g ą w y m ie ­ n ia ć k s ią ż k i ju ż c z y ta n e p o w o jn ie Ł\

*

*

*

K się g o z b io ry o k rę g u p o w iś la ń s k ie g o , z o rg a n iz o w a n e g o w r a m a c h C e n t r a ln e j B i­ b lio te k i P o ls k ie j w N ie m c ze c h — O d d z ia ł: P r u s y W sc h o d n ie , p o c h o d z iły z n a s t ę p u ­ ją c y c h ź ró d e ł: 1) p o z o sta ło śc i z d a w n y c h b ib lio te k ( p r z e d w o je n n y c h , p r z e d - i p o p le - b is c y to w y c h ); 2) k s ią ż e k d o s ta rc z o n y c h p rz e z k ie ro w n ic tw o O d d z ia łu z O ls z ty n a : 3) k s ią ż e k p rz e s ła n y c h z C e n t r a li w B e r lin ie o ra z 4) z p ó ź n ie jsz y c h d a ró w lu b z a ­ k u p ó w .

W p a ź d z ie rn ik u 1937 r o k u w 12 is tn ie ją c y c h b ib lio te k a c h (B en o w o , M ik o ła jk i, M iro w ic e, N o w a W ie ś, N o w y T a rg , P ie rz c h o w ic e , P o s to lin , S a d łu k i, S t a r y T a rg , S z tu m , T rzc ia n o , W ap lew o ) z n a jd o w a ło s ię 15 k o m p le tó w lic z ą c y c h łą c z n ie 1290 t o ­ m ó w . S p o ś ró d n ic h sie d e m (n u m e ry : X I , X I I , X I I I , X IV , X V , X V I i X V II), w k tó ry c h z n a jd o w a ło się 498 to m ó w , b y ło s k o m p le to w a n y c h ze s ta r y c h k s ią ż e k z n a jd u ją c y c h

21 W o je w ó d z k ie A rc h iw u m P a ń s tw o w e w O p o lu , N a d p re z y d iu m P r o w i n c ji G ó rn o ­ ś lą s k ie j w O p o lu , sy g n . 182, k . 28— 42. S p is te n z a w ie ra o g ó łem 531 p o z y c ji w 6 d z ia ­ ła c h : d z ia ł A (52— 21), d z ia ł В — P o w ie ści, ro m a n s e , n o w e le (217— 51), d z ia ł С — P o ­ w ie śc i re lig ijn e (38— 11), D z iał D — K s ią ż k i n a u k o w e , g e o g ra fic z n e i p o e z je (&8— 30), d z ia ł E — p o w ie śc i d la m ło d z ie ż y (68— 32) i d z ia ł G — (58— 11). U w a g a : p ie rw s z a lic z ­ b a o zn acza łą c z n e p o z y c je , d r u g a k s ią ż k i b ra k u ją c e , ró ż n ic a ty c h d w ó c h lic z b d a je rz e c z y w is ty s ta n k s ię g o z b io ru b ib lio te k i w R a c ib o rz u w 1934 r. 22 W e d łu g o św ia d c z e n ia A n to n ie g o W i l c z k a sp is te n z a w ie ra o k o ło 150 t y t u ­ łó w ; o b e c n ie z n a j d u je się w p o s ia d a n iu C z e sła w a W a w r z y n i a k a z I n s t y t u t u Ś lą s k ie g o w O p o lu i m a b y ć w y k o rz y s t a n y w je g o p r a c y d o k to rs k ie j. 23 S p is z a w ie ra 140 p o z y c ji; p o d a ro w a ła go a u to r o w i S te f a n ia K l u k , d a w n ie j­ sza b ib lio te k a r k a i w y c h o w a w c z y n i p rz e d s z k o la w te j m ie js c o w o ś c i (o b e c n ie ró w n ie ż k ie r u je p rz e d sz k o le m ). 24 A A N , A P B , sy g n . 1774. S p is te n p o c h o d zi z 11 s ty c z n ia 1932 r. i z a w ie ra 173 p o ­ zy cje. 25 N p . je d e n z c z y te ln ik ó w z P o g r a n ic z a , o d p o w ia d a ją c n a a n k ie tę p r z e s ła n ą p rz e z a u to r a , w ś ró d c z y ta n y c h k s ią ż e k w y m ie n ia : M. K a j k a , Z e b r a łe m sn o p p lo n u . O p r a ­ c o w a li i w s tę p e m o p a trz y li J a n u s z J a s i ń s k i i T a d e u s z O r a c k i , W a rs z a w a 1958 (L ist z 8 V 1970 r.). 18*

się n a z iem i m a lb o rs k ie j, trz y o trz y m a n o z C e n t ra li B ib lio te k i P o ls k ie j w B e rlin ie (232 w ol.) o ra z p ię ć (I, V I, V II, X X X V i X X X V I), p o s ia d a ją c y c h 530 to m ó w , z O l­ s z ty n a . (N ależy też z azn aczy ć, że d w u k ro tn ie , w 1934 i 1936 r. o k r ę g p o w iś la ń s k i p r z e ­ k a z a ł do O ls z ty n a ze s w o ic h z aso b ó w łą c z n ie 2000 to m ó w ) 2G. W p ó ź n ie jsz y m o k re s ie o trz y m y w a n o jeszcze d a r y 27 o ra z z a k u p y w a n o k s ią ż k i n o w e 28.

S ta n lic z b o w y k s ię g o z b io ró w w p o szc z eg ó ln y ch b ib lio te k a c h n a p rz e s tr z e n i la t p rz e d s ta w ia ta b e la 1

T ABELA 1

K się g o z b io ry O k r ę g u P o w iś la ń s k ie g o C e n tr a ln e j B ib lio te k i P o ls k ie j гo N ie m c z e c h —

O d d zia ł: P r u s y W s c h o d n ie

Miejscowość 1934/1935 1935/1936 1936/1937 1937/1938 B en o w o

_

50 50 K w id z y n - — — 130 M ik o ła jk i 89 89 109 157 M iro w ice 70 70 sk o n fisk . 70 N o w a W ieś 72 72 n ie c z y n n a 90 N o w y T a rg 72 100 100 93 P ie rz c h o w ic e 72 72 72 72 P o s to lin 72 72 83 93 S a d łu k i 72 72 n ie c z y n n a 47 S ta r y T a rg 134 135 128 100 S z tu m 200 199 199 72 T rzc ia n o 88 100 80 80 W ap lew o 70 70 70 170 R a z e m 1011 1051 991 1224

P o d w z g lę d e m s ta n u i z a w a rto ś c i tre ś c io w e j k s ią ż k i t e p r z e d s ta w ia ły w ie le do ży cz e n ia . M o żn a to s tw ie r d z ić szc z eg ó ln ie n a p o d s ta w ie r a p o r tó w K o n s u l a tu p o l­ sk ieg o w K w id z y n ie , k tó r y w te j d z ie d z in ie p r z e ja w i a ł s to su n k o w o d u ż e z a in te r e s o ­ w a n ie i tro s k ę . T a k m .in . w p o c z ą tk a c h 1937 r. K o n s u l a t z w ró c ił s ię w te j s p ra w ie do P o ls k ie g o Z w ią z k u Z a c h o d n ie g o w y k a z u ją c z a ró w n o d o tk liw y b r a k k s ią ż e k , ja k i n ie w ła ś c iw y sp o só b ic h d o s ta r c z a n ia z k r a ju .

„ W śró d lu d n o ś c i p o ls k ie j w P r u s a c h W sc h o d n ic h p a n u je b a rd z o w ie lk i g łó d k s ią ż k i, g d y ż is tn ie ją c e b ib lio te k i p o c h o d zą jeszcze z c za só w p rz e d w o je n n y c h , k s ią ż k i b a rd z o zniszczo n e i p rz e z c z y te ln ik ó w k ilk a k r o tn ie ju ż c z y ta n e . Z te g o w z g lę d u a k c j a z a o p a tr y w a n ia o ś ro d k ó w p o ls k ic h za g ra n ic ą je s t n ie s ły c h a n ie c elo w a , o ile k s ią ż k i w y s y ła n e b ę d ą ściśle k o n tro lo w a n e . I s tn ie je t u szc z eg ó ln e n ie b e z p ie c z e ń s tw o , że p o ­

26 A A N , K R P w K w id z y n ie , s y g n . 24a (O g ó ln e s p ra w y k u l t u r a l n e e m ig ra c ji i m n ie js z o ś c i p o ls k ie j w P r u s a c h . B ib lio te k i. K o re s p o n d e n c ja , r a p o r t y k o n s u la tu . S p is y k s ią ż e k 1929— 1938),k. 216— 217. 27 Ib id e m , k. 233—234, 240, 243— 247, t u t a j z w r a c a ją u w a g ę d a ry p ro f, d r K a ro la E s t r e i c h e r a . P o tw ie rd z a to ró w n ie ż o b e c n a in fo r m a c ja p ro f. К . E s t r e i c h e r a (L ist z 22 X 1969 r.). 28 Ib id e m , k. 235, 237— 238. 29 T a b e lk a o p ra c o w a n a n a p o d s ta w ie s p ra w o z d a ń ro c z n y c h .

K S I Ę G O Z B I O R Y O K R Ę G U P O W l S L A Ń S K I E G O ₂₇₇ szc z eg ó ln i w ła śc ic ie le b ib lio te k o f ia ro w u ją c k s ią ż k i, w y b ie r a ją w s z y s tk ie b e z w a r ­ to ścio w e, b ro s z u ro w a n e k s ią ż k i tz w . » l i te r a tu r ę w a g o n o w ą « , p o rz ą d k u ją c w te n s p o ­ sób ró w n o c z e ś n ie k s ię g o z b io ry . T a k ie t r a n s p o r t y b u d z ą , rz e c z z ro z u m ia ła , w ś r ó d r o ­ d a k ó w za g ra n ic ą u c z u c ie le k c e w a ż e n ia ich , o r ie n tu ją c się szy b k o co do w a rto ś c i o trz y m y w a n y c h k s ią ż e k .” 30 K ilk a n a ś c ie d n i p ó ź n ie j w ic e k o n s u l E d w a r d C z y ż e w sk i w p iś m ie z 12 lu te g o 1937 r. do A m b a s a d y w B e r lin ie s tw ie r d z a ł: ,,J a k K o n s u l a t ju ż k i l k a k r o tn ie r e f e r o w a ł s t a n b ib lio te k ś w ie tlic o w y c h je s t z u ­ p e łn ie n ie d o s ta te c z n y n a te r e n ie z ie m i m a lb o r s k ie j [...]. I s tn ie ją c e b ib lio te k i p o s ia ­ d a ją k s ią ż k i s ta r e , n ie k tó r e jesz c z e d r u k o w a n e w 1850 r o k u , w s z y s tk ie ju ż b a rd z o zn iszczo n e i k i l k a k r o tn ie z m ie n ia n e m ię d z y p o s z c z e g ó ln y m i m ie js c o w o ś c ia m i. B i­ b lio te k ta k ic h je s t 12 o ilo ś c i to m ó w 1061 (b e le try s ty c z n y c h 800, n a u k o w y c h 133 i d z ie c in n y c h 118). Z w ią z e k P o la k ó w o tr z y m a ł w r o k u z esz ły m z O ls z ty n a d w ie b ib lio te c z k i, i w r o k u o b e c n y m ró w n ie ż d w ie , le c z w s to s u n k u do is tn ie ją c e g o g ło d u k s ią ż k o w e g o j e s t to a b s o lu tn ie za m a ło , ty m b a rd z ie j że s tr o n a n ie m ie c k a , k tó r a s ta l e p rz y s w a ja s o b ie w ie le m e to d p r a c y p o ls k ie j p ro w a d z i za p o ś re d n ic tw e m b ib lio ­ te k w ie js k ic h s y s te m a ty c z n ą a k c j ę g e rm a n iz a c y jn ą . B ib lio te k i n ie m ie c k ie , w y p o s a ­ żo n e z n a k o m ic ie , d o c h o d z ą c e n ie je d n o k r o tn ie do w y so k o śc i 1000 to m ó w n a je d n ą m ie jsco w o ść , p o s ia d a ją w s p a n ia łe ilu s tr o w a n e w y d a w n ic tw a , p ię k n ie w y d a n e i o p ra w n e [...]. A k c ja t a m o ż e z c z a s e m o k a z a ć s ię n ie b e z p ie c z n a i d la te g o p o w in n o się je j p rz e c iw d z ia ła ć p rz e z o d n o w ie n ie b ib lio te k . N a z m ia n ę k s ią ż e k i ro z s z e rz e n ie a k c j i b ib lio te k a r s k ie j z ie m ia m a lb o r s k a p o trz e b o w a ła b y c a 500— 1000 d o b ry c h k s ią ż e k z a r ó w n o d la s ta rs z y c h , j a k i d la m ło d z ie ży , t r w a le o p ra w n y c h . K s ią ż k i n ie o p ra w n e , b ro s z u ry itd . n ie p o w in n y p r z y w y sy łc e do N ie m ie c w c a le w c h o d z ić w r a c h u b ę [...]. J e ż e li ch o d zi o w y b ó r k s ią ż e k , K o n s u l a t w n a jb liż s z y m c za sie n a d e ś le w y k a z p o ż ą ­ d a n y c h a u t o r ó w 31. O g ó ln ie s tw ie r d z ić m o ż n a , że d u ż ą p o c z y tn o śc ią c ie sz ą s ię d z ie ła S ie n k ie w ic z a , P r u s a , G ą sio ro w s k ie g o , P rz y b o r o w s k ie g o . W o g ó le k s ią ż k i p is a n e p r z y ­ stę p n ie , b e z a ta k ó w n a K o śció ł, m o r a ln e , no i o c zy w iśc ie b e z ż a d n y c h w y m y ś la ń n a N iem có w , »gdyż s p rz e c iw ią się p o ro z u m ie n iu p o ls k o -n ie m ie c k ie m u « j a k o fic ja ln ie w y ja ś n ia ją c z y n n ik i n ie m ie c k ie , k o n tr o l u ją c e b ib lio te k i p o l s k i e 32. Z k s ią ż e k d la d z ie ci i m ło d z ie ż y p o ż ą d a n e s ą o p o w ia d a n ia p o d ró ż n ic z e , b a j k i m ą d r e (M a k u sz y ń sk i), m o ż liw ie w s z y s tk ie k s ią ż k i o tr e ś c i h a r c e r s k ie j itd . P o n ie w a ż Ś w ia to p o l [Ś w ia to w y Z w ią z e k P o la k ó w z Z a g ra n ic y ] ro z p o c z ą ł o b e c n ie c e lo w ą a k c ję z a o p a tr y w a n ia t e r e ­ n ó w w b ib lio te k i, K o n s u l a t p o z w a la s o b ie w y ż e j w y m ie n io n e u w a g i p o d a ć d o w i a ­ d o m o ści z p ro ś b ą o w z ię c ie p o d u w a g ę tu te js z e g o t e r e n u w a k c j i z a o p a tr z e n ia go 30 A A N , Ś w ia to w y Z w ią z e k P o la k ó w z Z a g ra n ic y s y g n . 496. K o p ia p is m a z 27 s ty c z n ia 1937 r. 31 A u to r o d n a la z ł w a k ta c h a r c h iw a ln y c h n ie d a to w a n e z a m ó w ie n ie n a k s ią ż k i do b ib lio te k m ło d z ie ż y n a P o w iś lu . Z a w ie ra ono n a s tę p u ją c e p o z y c je : 1. c a ły c y k l R o d ziew ic z ó w n y ; 2. H . S ie n k ie w ic z : T ry lo g ia , W p u s ty n i i w p u sz c z y , Q u o v a d is? , w s z y s tk ie n o w e le z w y ją tk ie m a n ty n ie m ie c k ic h ; 3. B. P r u s : F a r a o n , K o m e d ia n tk a , L a lk a , N o w e le ; 4. S t. W ł. R e y m o n t: C h ło p i, N o w e le ; 5. G . M o rc in e k : W y r ą b a n y c h o d n ik , G w ia zd y w s tu d n i, L u d z ie są d o b rz y , W ró b le n a d a c h u ; 6. K . T e tm a je r : N a s k a ln y m P o d h a lu ; 7. Z. K o ss a k -S z c z u c k a : K rz y ż o w c y , B e a tu m sc e lu s, N o w ele, P o ż o g a ; 8. J . W e y s s e n h o f: S o b ó l i p a n n a , W p u sz c z y ; 9. B . D y a k o w s k i: N a sz la s i je g o m ie s z ­ k a ń c y ; 10. W . P r z y b o r o w s k i: c a ły c y k l p o w ie śc i h is to ry c z n y c h ; 11 S. Ż e ro m sk i: P o ­ p io ły ; 12. J . L ig o ń : c a ły k o m p le t — B a j i b a jk i; 13. J .I . K ra s z e w s k i: P o w ie ś c i h is to ­ ry c z n e ; 14 T.T. J e ż ; 15. W . S ie ro s z e w s k i: P is m a — p o w ie śc i z d a le k ie g o w sc h o d u . B a jk i; 16. A . F ie d le r ; 17. F .A . O ss e n d o w sk i; 18. A. D y g a s iń s k i; 19. A . S tr u g , 20. L e - p e c k i; 21. A . M ick iew ic z : G r a ż y n a ; F . G o e te l; K s ią ż k i z d z ie d z in y w sp ó łc z e sn e j, P o w ie ś c i h is to ry c z n e , D z ieła p o d ró ż n ic z e (A A N , K R P w K w id z y n ie , sy g n . 24a, k. 317).

32 Zob. J . W r ó b l e w s k i , R e w iz je p o ls k ic h b ib lio te k n a W a r m ii, M a z u ra c h t P o w iś lu w o k re s ie h itle r y z m u , K o m u n ik a ty M a z u rs k o -W a rm iń s k ie , 1970, n r 4, s. 529.

w k s ią ż k i a to ze w z g lą d u n a to, że te r e n p rz e z d łu ż sz y czas b y ł p o d ty m w z g lę d e m tr a k to w a n y po m a c o sz e m u ” 33.

Jesz cz e w ty m s a m y m r o k u w z w ią z k u z d u ż y m s p a d k ie m c z y te ln ik ó w n a P o ­ w iś lu , w ic e k o n s u l E d w a rd C zy ż e w sk i, o b o k ta k ic h p rz y c z y n j a k r e w iz je i o d e jśc ie s p o re j lic z b y m ło d z ie ż y do w o js k a w y m ie n ia ł ta k ż e m a ło i n te r e s u ją c y k s ię g o z b ió r34, a w p iś m ie z 18 g ru d n ia 1937 r. do Ś w ia to w e g o Z w ią z k u P o la k ó w z Z a g ra n ic y ta k s tw ie r d z a ł:

„ P ro w a d z o n a p rz e z Z w ią z e k P o la k ó w a k c ja b ib lio te k a rs k a w t e r e n ie p o w in n a , w o b e c a tr a k c y jn o ś c i b ib lio te k n ie m ie c k ic h , ró w n ie ż d ą ż y ć do p o w ię k sz e n ia ilo ści c z y te ln ik ó w i ro z s z e rz e n ia sw e g o z asię g u . P o m im o je d n a k , że z a in te r e s o w a n ie c zy ­ te ln ic tw e m je s t d u ż e, z a z n a c zy ć n a le ż y , że z a ró w n o ilo ść c z y te ln ik ó w , j a k te ż i w y ­ p o ży czeń ra c z e j się z m n ie jsz a . P o w o d e m te g o n ie p o k o ją c e g o s ta n u rz e cz y je s t b r a k n o w sz y c h i c ie k a w y c h k s ią ż e k , co w y w o łu je c o ra z w ię k sz e z n ie c h ę c e n ie c z y te ln ik ó w , ty m b a rd z ie j że w ię k sz o ść k s ią ż e k p o szc z eg ó ln y ch b ib lio te k z o sta ła p rz e c z y ta n a .

N a te r e n ie P o w iś la z n a j d u je się og ó łem 12 b ib lio te k , p o s ia d a ją c y c h łą c z n ie 1260 to m ó w . Z ty c h k s ią ż e k 498 p o c h o d zi ze s ta r y c h k sięg o z b io ró w , d a w n y c h tu te js z y c h b ib lio te k p o ls k ic h p rz e d w o je n n y c h , 232 k s ią ż e k n a d e s ła n y c h sw e g o c za su z B e rlin a i 530 p rz e s ła n y c h sw eg o c za su z O ls z ty n a . T e o s ta tn ie p rz e d s ta w ia ją n a jw ię k s z ą w a r ­ to ść, lecz s ą ro z d z ie lo n e n a 7 m ie jsco w o śc i. D la i l u s tr a c ji s ta n u p o s ia d a n ia K o n s u la t z a łąc z a w y k a z y k s ią ż e k p o s ia d a n y c h p rz e z p o szc z eg ó ln e b i b l i o t e k i 35. Z w y k a z ó w ty c h w id a ć d o b rz e , w ie le je s t ta m n u m e r ó w in w e n ta rz o w y c h k w a lifik u ją c y c h się do s k r e ś le n ia i z a s tą p ie n ia in n y m i d z ie ła m i [...]. J e ż e li c h o d zi o d o b ó r d zieł, to w z a ­ łą c z e n iu K o n s u la t p rz e s y ła o p ra c o w a n y p rz e z tu te js z y c h n a u c z y c ie li sp is a u to ró w s p e c ja ln ie n a d a ją c y c h s ię d la tu te js z y c h c z y te ln ik ó w ” 3G.

*

*

*

Z n a le z io n e w y k a z y k s ią ż e k z 12 b ib lio te k n a P o w iś lu liczb o w o p rz e d s ta w ia ją się n a s tę p u ją c o : B e n o w o (k o m p le t X X X V ) — 50 to m ó w , M ik o ła jk i — 89 to m ó w , M iro - w ic e (k o m p le t X IV ) — 70 to m ó w , N o w a W ieś (k o m p le t X I I) — 72 to m y , N o w y T a rg

33 A rc h iw u m M in is te r s tw a S p r a w Z a g ra n ic z n y c h w W a rsz a w ie , w ią z k a 131, te c z ­ k a 1 (o b ecn ie w A rc h iw u m A k t N ow y ch ).

34 K o n su l, m .in . p is a ł: „ N a jw ię k s z y je d n a k s p a d e k c z y te ln ic tw a s p o w o d o w a ł s t a ­ r y i p r a w ie m a ło o d n a w ia n y k sięg o z b ió r, ta k że siła a tr a k c y jn a k s ią ż k i ró w n a się w 6 m ie js c o w o ś c ia c h p r a w ie z eru , co u tr u d n i a ta k ż e ra c jo n a ln ą w y m ia n ę (k sią że k ) b ib lio te k m ię d z y p o sz c z e g ó ln y m i m ie js c o w o ś c ia m i. N a te n n ie p o k o ją c y s ta n rz e cz y p o z w o liłe m so b ie k i lk a k r o tn ie w r a p o r ta c h do A m b a s a d y z w ró c ić u w a g ę, (v id e r a p o r t z d n ia 5.10.1936 n r 299/9/6 i z 12.2.1937 n r 299 3/9, ja k ró w n ie ż p ism o w te j s p ra w ie do Z w ią z k u Z a c h o d n ie g o ), j a k ró w n ie ż p o ru s z a łe m tę s p r a w ę k i l k a k r o tn ie u s tn ie w M in is te r s tw ie S p r a w Z a g ra n ic z n y c h i w Ś w ia to w y m Z w ią z k u P o la k ó w . P r a w ie p o ło w a k s ią ż e k to z e b r a n e ze s ta r y c h tu te js z y c h te re n o w y c h b ib lio te k , p o c h o d zą c y c h jesz c z e s p rz e d w ie lk ie j w o jn y . K sią ż k i te p rz e z w s z y s tk ie m ie js c o w o ś c i b y ły k i l k a ­ k r o tn i e c z y ta n e i tru d n o n a w e t w y m a g a ć , a b y c z y te ln ic tw o w ty c h m ie js c o w o ś c ia c h k w itło [...]. A ż eb y a k c j a b ib lio te c z n a , k tó r a w o b e c n y m sez o n ie b ę d zie e n e rg ic z n ie p ro w a d z o n a d a le j, d a ła w y n ik i p o z y ty w n e , b y ło b y w s k a z a n e z a s ilić tu te js z e b ib lio ­ te k i w ię k s z ą ilo śc ią o p ra w n y c h i s t a r a n n i e d o b ra n y c h k s ią ż e k (ca 400 to m ó w ), co p o z ­ w o liło b y n a u z u p e łn ie n ie , w z g lę d n ie o d n o w ie n ie n a js ta r s z y c h b ib lio te k i u tw o rz e n ie 2—3 n o w y c h (K w id z y n , M a r a jn y i 1 re z e rw o w ą ). D o ty c h c z a so w y sp o só b z a o p a tr y w a ­ n ia t e r e n u w k s ią ż k i lu b b ib lio te k i p rz e z D z ie ln ic ę w O ls z ty n ie n ie u w a ż a m za o d p o ­ w ie d n i, g d y ż k ie ro w n ik te g o d z ia łu p r a c y , z z u p e łn ie z ro z u m ia ły c h w z g lęd ó w , d b a p rz e d e w sz y s tk im o sw ó j te r e n p rz e s y ła ją c n a P o w iś le m a ło i m oże m a r n ie w y so r- to w a n e k sią ż k i (A A N , K R P w K w id z y n ie , s y g n . 24a, k . 223— 224).

35 P r z y p u s z c z a ln ie s ą to w y k a z y , k tó r y c h łą c z n y z e s ta w j e s t t u t a j p u b lik o w a n y . 36 A A N , K R P w K w id z y n ie , sy g n . 24a, k. 226— 227. B y ć m o ż e je s t to w y k a z w y ­ m ie n io n y w p rz y p is ie 31.

K S I Ę G O Z B I O R Y O K R Ę G U P O W I Ś L A N S K I E G O 279 (k o m p le t X IV ) — 72 to m y , P ie rz c h o w ic e — 72 to m y , P o s to lin (k o m p le t X I I I ) — 72 to m y , S a d łu k i (k o m p le t X V ) — 72 to m y , S ta r y T a rg — 134 to m y , S z tu m (k o m ­ p le t I) — 151 to m ó w , T rz c ia n o (k o m p le t X I I ) — 88 to m ó w , W a p le w o (k o m p le t X V II) — 70 to m ó w . Ł ą c z n ie 1012 to m ó w 37. W sz y s tk ie w y m ie n io n e k o m p le ty p o za B e n o w e m n ie m a ją d a ty . N a le ż y p rz y p u s z c z a ć , że w y k a z y p o c h o d z ą z k o ń c a 1937 ro k u , n a co w s k a z u je z e s ta w ie n ie u m ie szc z o n e w s p ra w o z d a n iu p is a n y m p rz e z b ib lio ­ te k a r z a o k rę g o w e g o F r a n c is z k a W o jc ie c h o w s k ie g o z 11 p a ź d z ie r n ik a te g o ż r o k u 34.

TABELA 2

B ib lio te k i p o ls k ie n a P o w iś lu w 1937 r. M i e j s c o w o ś ć N r k o m p l e t u L i c z b a w o l u m i n ó w U w a g i B en o w o X X X V 50 M ik o ła jk i I 200 M iro w ic e X V I 70 N o w a W ieś X I I 72 N o w y T a rg V II 100 P ie rz c h o w ic e X I 72 P o s to lin X I I I 72 S a d łu k i X V 72 S ta r y T a r g 2 K .C .B 143 S z tu m 6 i K .C .B. 189 T rz c ia n o X X X V I 80 k o m p l. 6— 100 w ol. k o m p l. CB— 89 w o l. W ap lew o V I i X V II 170 k o m p l. 6— 100 w o l. k o m p l. X V II— 70 w o l. R az e m 15 1290 P o n ie w a ż b ib lio te c z k a z B e n o w a n o si d a tę s k o m p le to w a n ia 29 s ty c z n ia 1937, n a le ż y p rz y ją ć , że sp isy p u b lik o w a n e p o c h o d zą z o k re s u m ię d z y s ty c z n ie m a p a ź ­ d z ie rn ik ie m 1937.

P r a w ie w s z y s tk ie w y k a z y (z w y ją tk ie m S ta re g o T a rg u , P ie rz c h o w ic , P o s to lin a i S z tu m u ) m a ją w y o d rę b n io n e d z ia ły : d z ia ł b e le try s ty c z n y i d z ia ł n a u k o w y , n a t o ­ m ia s t k o m p le t z M ik o ła je k m a ich aż p ię ć (I — p o w ie śc i h is to ry c z n e , I I — n o w e le, ro m a n s e i p o w ie śc i o b y c za jo w e , I I I — p rz y ro d n ic z o -g e o g ra fic z n e , IV — p o e z je , V — o p o w ia d a n ia d la m ło d z ie ży ). Ze w z g lę d u n a to , że s a m p o d z ia ł j e s t n ie k o n s e k w e n tn y i p o z o sta w ia w ie le do ży cz e n ia , w p u b lik o w a n y m w y k a z ie p o n ie c h a n o z a z n a c z a n ia p rz y n a le ż n o ś c i d z ia ło w e j. D la z ao sz cz ę d ze n ia m ie js c a w s z y s tk ie 12 w y k a z ó w sca lo n o w je d e n z b io rc z y p o d a ją c w n a w ia s a c h , w k tó ry c h m ie js c o w o ś c ia c h z n a jd o w a ła się d a n a p o z y c ja . U z u p e łn ia n o te ż n a z w is k a a u to r ó w i ty tu ły o ra z d la le p sz e j o r ie n ta c ji w te m a ty c e k s ię g o z b io ró w o d tw o rz o n o p o d ty tu ły 3\ p o n ie c h a n o z aś r e k o n s t r u k c j i m ie js c a i d a ty w y d a ń , a to ze w z g lę d u n a n ie m o ż n o ść ic h u s ta l e n ia w ra z ie w ie lo -37 Ib id e m , k. 285— 316. 311 Ib id e m , k. 216:. 31 W p o c z ą tk o w e j fa z ie n a p o d s ta w ie d o s tę p n y c h ź ró d e ł w O ls z ty n ie u z u p e łn ia ł a u to r , n a s tę p n ie d a lsz e u z u p e łn ie n ia w y k o n a ł D z ia ł In fo rm a c y jn o -B ib lio g r a fic z n y B ib lio te k i P u b lic z n e j m . s t. W a rsz a w y w W a rsz a w ie . Z a b a r d z o w y d a t n ą p o ­ rn о с a u to r s k ła d a ja k n a js e rd e c z n ie js z e p o d z ię k o w a n ie .

k r o tn y c h w y d a ń p o szc z eg ó ln y ch p o z y cji. P r z y a u to ra c h p o z o sta w io n o o k r e ś ln ik i „ k sią d z ”, z aś te k tó r e m o g ły w c h o d z ić do k s ię g o z b io ró w do 1902 r., ozn aczo n o g w ia z d k ą . D w ie m a zaś g w ia z d k a m i ozn aczo n o o c a la łe k s ią ż k i z B e n o w a , b ę d ą c e o b e c n ie w p o s ia d a n iu a u to ra .

S a m a a n a liz a p o d w z g lę d e m re p re z e n t o w a n ia w z b io rc z y m w y k a z ie (u ło żo n y m a lfa b e ty c z n ie ) a u to ró w p r z e d s ta w ia się n a s tę p u ją c o :

1. K ra s z e w s k i — 36; 2. S ie n k ie w ic z — 31; 3. R o d ziew ic z ó w n a — 11; 4. O rz e sz ­ k o w a — 11; 5. Ż e ro m sk i — 9; 6. P r u s — 8; 7. L o n d o n — 8; 8. P r z y b o r o w s k i — 7; 9. G o m u lic k i — 7; 10. R e y m o n t — 7; 11. V e rn e — 7.

T e n u k ła d a u to ró w p o k ry w a się z asa d n ic zo z m o im z e s ta w ie n ie m z 1968 r., a d o ty c z ą c y m k s ię g o z b io ru całeg o O d d z ia ł u 40. N a to m ia s t sto su n k o w o w n ie w ie lu w y ­ p a d k a c h w y s t ę p u ją t e s a m e t y tu ły w p o szc z eg ó ln y ch k o m p le ta c h . J e s t to z ja w isk o d o d a tn ie , g d y ż u m o ż liw ia ło w y m ia n ę k o m p le tó w m ię d z y p o szc z eg ó ln y m i m ie js c o ­ w o śc ia m i. I t a k w n a jw ię k s z e j lic z b ie, t j . w 5 b ib lio te k a c h z n a la z ły s ię ty lk o d w ie p o z y c je : J. I. K ra s z e w s k i: K o rd e c k i i W y d rą ż o n a ig ła (B ibl. K a to lik a ), w 4 b ib lio ­ te k a c h 11 ty tu łó w : J . C h o cisz e w sk i: N ie c h ż y je , D la m a rn e g o g ro sz a (B ibl. „ K a to li­ k a ”), A. D o m a ń sk a : K ry s ia b e z im ie n n a , F . K o n e cz n y : D z ie je Ś lą s k a , D z ie n n ik w y ­ p r a w y k a p ita n a S c o tta , O b lę ż e n ie P r a g i (B ibl. „ K a to l ik a ”), H . S ie n k ie w ic z : O b ro n a C zę sto c h o w y , P o to p i P a n W o ło d y jo w sk i, A . S ie ra k o w s k i: L is ty z p o d ró ż y , S. T u c h o ł- k o w a : D z iew ic a O rle a ń s k a , w 3 b ib lio te k a c h 30 ty tu łó w : M. B o g u s ła w s k a : D ro b ia z g i, F . B u r n e t: M ały lo rd , Z. C h e łm ic k i: R e q u ie s c a t in p a c e , P . C h o y n o w sk i: K u ź n ia , H . C o n scien ce: S zczęście w b o g a c tw ie , C h. E r c k m a n n : O p o w ia d a n ie r e k t u t a z r. 1813, J . G a llu s : S ta r o s ta w e se ln y , W . G rz e la k : Ł ó d k ą z b ie g ie m W isły , T. T. J e ż : N a rz e ­ c zo n a H a ra m b a s z y , J . I. K ra s z e w s k i: I n f a n tk a , J e l i t a i S t a r a b a śń , A. L e ś n ie w s k a : R y ce rz , A . L isie c k i: C zasy a p o s to ls k ie , L o s s ie ro ty (B ibl. „ K a to lik a ” ), F . M o rz y c k a : O o jc o w iz n ę ; F. N a b ó r: Z w y c ię stw o k rz y ż a, M. N o sk o w sk i: M o n o lo g i i d ia lo g i, O ż y ­ c ie i w o ln o ść (B ibl. „ K a to l ik a ”), J . O rw ic z : O d D u b ie n k i do R a c ła w ic , E . O rz e sz k o w a: O ż y d a c h i k w e s tii ż y d o w sk ie j, M. R o d z ie w ic z ó w n a : S z a ry p ro c h , M. S a n d e rs : P ię k n y B ill, H . S ie n k ie w ic z : O g n ie m i m ie c ze m , S z e ść b e c z e k z ło ta (B ibl. „ K a to lik a ”), J . V e r­ n e : 20 000 m il p o d m o rs k ie j żeg lu g i, W p u szc z y a m e r y k a ń s k ie j (B ibl. „ K a to l ik a ”), W a r n k ó w n a : N a s k rz y d ła c h fa n ta z ji, Z b ió r p o w ia s te k (B ibl. „ K a to l ik a ”), S. Ż e ro m ­ s k i: S y z y fo w e p ra c e . W sz y stk ie p o z o sta łe t y t u ł y z n a la z ły s ię w d w u lu b je d n e j ty lk o m ie jsco w o śc i.

N ie m a m y je d n a k d o w o d ó w czy i w ja k im s to p n iu o d b y w a ły s ię w y m ia n y k o m ­ p le tó w .

P u b lik o w a n y p o n iż e j w y k a z d a je o g ó ln y p o g lą d n a p o w iś la ń s k ie k się g o z b io ry , p o d ję c ie zaś szczeg ó ło w ej a n a liz y ic h s t r u k t u r y i p rz y d a tn o ś c i do p o z io m u ó w c ze s­ n y c h c z y te ln ik ó w te g o re g io n u n a d a j e się ra c z e j n a ła m y fa c h o w y c h c za so p ism b i ­ b lio te k a rs k ic h .

N a leż y jeszcze z azn aczy ć, że zam iesz cz o n e t u t a j m a te r ia ły s ta n o w ią n ie ty lk o u z u p e łn ie n ie d o ty c h c za so w y c h b a d a ń w z a k r e s ie k s ię g o z b io ró w n a te r e n ie w sc h o d - n io p ru s k im , a le są ta k ż e p o d s ta w ą do d a lsz y c h b a d a ń z m ie rz a ją c y c h do p e łn e g o o p ra ­ c o w a n ia d z ie jó w k s ią ż k i p o ls k ie j p o d p a n o w a n ie m p ru s k im .

K S I Ą Ż K I B I B L I O T E K P O L S K I C H N A P O W I Ś L U

I. A .B .C .: M ęk a b o le s n a P a n a n a sz e g o J e z u s a C h ry s tu s a . R o z w a ż a n ia i m o d litw y n a w ie lk i p o s t (W ap lew o ); 2. A lc o tt L u is a M ay : M ałe k o b ie tk i (S ztu m ); 3. A n czy c W ła d y sła w L u d w ik : P r z y p a d k i R o b in so n a K ru z o e (S ztu m ); 4. A n d e rs e n H a n s C h r i­

K S I Ę G O Z B I O R Y O K R Ę G U P O W I S L A N S K I E G O 281 s tia n : B a j k i (M iro w ice); 5. A n d e rs e n H a n s C h r is tia n : B a ś n ie (M ik o ła jk i, P o s to lin ) ; 6.** A n d r e a s z J ó z e f k s .: P iu s X I o jc ie c c h rz e ś c ija ń s tw a (B enow o, P o s to lin ) ; 7. A n d re w s J a n e : C zw o ro m o ic h p rz y ja c ió ł (M iro w ic e ); 8. A n d r e je w L e o n id a s : C z e rw o n y śm ie ch (T rz cian o ); 9. A n d ru s z e w s k i: Z a s ło ń c e m (N o w a W ieś); 10. A n to n ie w ic z K a r o l B ołoz k s.: C z y ta n ia ś w ią te c z n e d la l u d u n a sz e g o ( S ta r y T a rg ) ; 11. A rc t-G o lc z e w s k a M a ria : D rz e w o i k rz e w y (P o sto lin ); 12. A rc t-G o lc z e w s k a M a ria : N a d s ta w e m i r z e k ą (P o ­ s to lin ); 13. B . A .: B ia łe g ło w y (N ow y T a rg , P ie rz c h o w ic e ); 14. B a d e n i J a n k s.: Ż y c ie św . Ig n a c e g o L o y o li z a ło ż y c ie la z a k o n u T o w a rz y s tw a J e z u s o w e g o (P o sto lin ); 15. B a n d - r o w s k i J e r z y : N a p o ls k ie j f a li (S z tu m ); 16. B a rc z e w s k i W a le n ty k s.: K ie rm a s y n a W a rm ii (M ik o ła jk i, P o s to lin ); 17. B a r c l a y F lo r e n c e L u is a : B ia ła K sie n i z W o rc e r s te r (S ztu m ); 18.** B a r tk ie w ic z Z y g m u n t: K rw ią i a tr a m e n te m (B enow o); 19. B a s s a r a S t. A n to n i: P r z e z p o g ro m . P o w ie ś ć n a t l e h is to ry c z n y m (1812) (M iro w ice); 20. B e l la r m in R o b e r t k s.: W z d y c h a n ie g o łę b ic y , c zy li o d o b r u łe z (P ie rz c h o w ic e ); 21. B e łz k a Z o fia : Z a c z a ro w a n a c z a p a . B a j k i s ło w ia ń s k ie (S ztu m ); 22. B ełza W ła d y s ła w : Z o d le g łe j p rz e sz ło ści. O b ra z k i h is to ry c z n e (M ik o ła jk i); 23. B e r g - B e n g t: M ój s k r z y d la t y p r z y ­ ja c ie l (S ztu m ); 24. B e r t h e t E lig iu sz : O ż y c ie i m iło ść . S z la k ie m m a m u tó w (S ta ry T a rg ); 25. B ia r t L u c ja n : P o d ró ż m im o w o ln a (N ow y T a rg ) ; 26. B ie g a ń s k i J a n : N asze z io ła le k a r s k i e i ic h s to s o w a n ie w le c z e n iu (T rz cian o ); 27. B ie ro ń s k i J e r z y : Z p rz y ­ g o d y w p rz y g o d ę (S ztu m ); 28. B la s c o -I b a n e z V ic e n te : M e k s y k (S ta r y T a rg ); 29. B o ­ b iń s k a H e le n a : O sz c z ę śliw y m c h ło p c u (S a d łu k i); 30. B o b ro w s k a B ro n is ła w a : J a n e k w L e g io n a c h . O p o w ia d a n ie d la m ło d z ie ż y o s n u te n a tl e p ra w d z iw e g o z d a r z e n ia (S ztu m ); 31. B o g u sk a H e le n a (R o g o ziń sk a, H a jo ta ): J a k c ie ń . P o w ie ś ć (S ta r y T a rg ); 32. B o g u s ła w s k a E m m a : Ż y c ie m ró w e k i ic h m r o w is k a (N ow a W ieś, N o w y T a rg ); 33.** B o g u s ła w s k a M a r ia : D ro b ia z g i. O b ra z k i z c o d z ie n n e g o ż y c ia (B enow o, S ta r y T a rg , N o w a W ieś); 34. B o g u s ła w s k a M a r ia : D zieck o le g io n u . P o w ie ś ć h is to ry c z n a z k o ń c a w . 18-go (P o sto lin , S ta r y T a rg ); 35. B o g u s ła w s k a M a ria : G o sp o d a p o d M o d ­ ry m F a r tu s z k ie m . P o w ie ś ć h is to ry c z n a z d z ie jó w P o m o r z a X V II w . (S ta r y T a rg ); 36. B o g u s ła w s k a M a r ia : M łodzi. C z te ry p o w ie śc i d la m ło d z ie ż y d o ro s łe j i d o r a s ta ­ ją c e j (M iro w ice); 37. B o g u s ła w s k a M a ria : O fia ra W ik to s i (N o w a W ieś); 38. B o g u ­ s ła w s k a : P o e z je M ick iew ic z a (N ow a W ieś); 39. B o h a t e r z a k o n n ik (P o sto lin ); 40. B o - h u s z e w ic z o w a J .: P rz y g o d a P a ń s tw a M ilu siń sk ic h . B a je c z k i d la d z ie ci od l a t 7 do 9 (S ztu m ); 41. B o ja r s k a S te f a n ia : N a sz d o ro b e k k u l t u r a l n y . P r z e w o d n ik d la osób p r a ­ c u ją c y c h sp o łec z n ie ... (M iro w ice); 42. B o rn s te in o w a J .: Z ż y c ia z w ie r z ą t w n ie w o li. O p ra ć , w g H a g e n b a c h a ... (S ztu m ); 43. B ö lsc h e W ilh e lm : D n i s tw o rz e n ia (S ztu m ); 44. B re h m A lfr e d E d m u n d : Z ż y c ia n a sz y c h s z k o d n ik ó w i s p rz y m ie rz e ń c ó w (T rz c ia ­ n o ); 45. B ro d o w s k i M ie c z y sła w : K w ia ty i k ło sy . U tw o r y do d e k la m a c ji Z e b ra ł... (W aplew o);46. B ro d z iń sk i K a z im ie rz : O k la sy c z n o śc i i ro m a n ty c z n o ś c i (M ik o ła jk i); 47. B ro d z iń s k i K a z im ie r z : W y b ó r p o e z ji (M ik o ła jk i); 48. B ro w n s f o rd ó w n a M a ria : M a ła ś w ię ta . P ię tn a s to le t n ia K a r m e l i t a n k a ( S ta r y T a rg ) ; 49. B ry k c z y ń s k i S te fa n : M o je w s p o m n ie n ia . R o k 1863 (S a d łu k i); 50. B rz e z iń s k a : D z ie je p a ń s tw a rz y m s k ie g o (N ow y T a rg ); 51. B rz e z iń s k i M ie c z y sła w : O w a d y i ic h z n a c z e n ie w g o s p o d a rs tw ie (T rz cian o ); 52. B rz e z iń s k i K a z im ie rz : S a d z e n ie d rz e w o w o c o w y c h w r a z z o p is e m w a ż ­ n ie js z y c h o d m ia n (P ierzc h o w ic e ); 53. B rz e z iń s k i M ie c z y sła w : P o g a d a n k i o n ie b ie i z ie m i (S a d łu k i); 54. B rz e z iń s k i M ie c z y sła w : P o g a d a n k i z d z ie d z in y p rz y r o d y i p rz e ­ m y s łu (T rz cian o ); 55. B rz e z iń s k i M ie c z y sła w : P r z y g o d y m y ś liw c a w ś r ó d lo d ó w p ó ł­ n o c y i la s ó w p o łu d n ia p o d łu g F r . H o fm a n a (P o sto lin ); 56.* B rz e z iń s k i M iec z y sław : R o ślin y , z w ie r z ę ta i lu d z ie n a k u l i z ie m sk ie j (S a d łu k i); 57. B rz e z iń s k i: S tr a c o n e szczęście (P ie rz c h o w ic e ); 58 * B rz e z iń s k i M ie c z y sła w : S t a n y Z je d n o c z o n e A m e ry k i P ó łn o c n e j (N ow y T a rg ); 59. B rz e z iń s k i М .: O G ó ra c h z ie ją c y c h o g n ie m c zy li w u l k a ­ n a c h , o s p ra w io n y c h p rz e z n ie k lę s k a c h i ic h p rz y c z y n a c h (P o sto lin ); 60. B u k o w ie c k a Z o fia : K s ią ż k a Z osi. O p o w ia d a n ia b a b u n i o O jc z y ź n ie (N ow y T a rg ); 61.** B u k o w ie c k a Z o fia : J a k się d u s z a b u d z iła w J ó z iu , o p o w ia d a n ie d la m ło d z ie ż y (W ap lew o , B en o w o ); 62. B u k o w ie c k a Z o fia : O siem o p o w ia d a ń o ró ż n y c h z u c h a c h , k tó rz y s e rc e m a ją c d z ie ln ie w sp o m o g li o jc z y zn ę w p o trz e b ie (M iro w ice); 63. B u k o w ie c k a : Z a t r u t e z ia rn a (N o w a W ieś); 64.** B u rd e c k i F e lik s : Z b a w c z y te le w iz o r (B en o w o ); 65. B u r n e t t F r a n ­ ces E. H o d g so n : M a ły lo rd , p o w ie ść d la m ło d z ie ż y (P ie rz c h o w ic e , S z tu m , N o w y T a rg ); 66. B u x y d e B .: Z w y c ię stw o m iło śc i. P o w ie ś ć (S a d łu k i); 67. B u y n o -A rc to w a M a ria : N a z a m k u h ra b io w s k im . O p o w ia d a n ie d la s ta r s z y c h d zieci. S p o lsz cz o n e p rzez... (P ie rz c h o w ic e ); 68. B u y n o -A rc to w a M a r ia : Z w ią z e k s ie d m iu (N ow y T a rg ); 69. B zo w ­ s k i T e o fil: G n ia zd o ro d z in n e (S ztu m ); 70. C a ld e r o n d e la B a r c a d o n P e d ro : K s ią ż ę n ie z ło m n y (p rz e ło ż y ł J u liu s z S ło w a c k i) (M ik o ła jk i); 71. C e s a rz D o m ic ja n („ K a to lik ” ) (P ierzc h o w ic e , S t a r y T a rg ) ; 72. C h a m p o l F r . ( = d e L a g rè z e ): S io s tr a A le k s a n d ra

(N ow y T a rg ); 73.* C h a ta w ie śn ia c z a czy li p o w ie ść o z a m o rd o w a n iu k a p ła n a W a le n ­ te g o (Z w y d a w n ic tw X . F r. B a ż y ń sk ie g o ) (T rz cian o ); 74. C h e łc z e w sk i k s.: P o d T w o ją o b ro n ę (N ow y T a rg ); 75. C h e łm ic k i Z y g m u n t: R e q u ie s c a t in p a c e , o p o w ia d a n ie (M i- ro w ic e . N ow y T a rg , W ap lew o ); 76. C h ę tn ik A d a m : Z k u rp io w s k ic h b o ró w . S zk ice, o p o w ia d a n ia , o b ra z k i i g a d k i (M ik o ła jk i); 77. C h o ło n ie w sk i A n to n i: T a d e u sz K o ­ ściu sz k o (N ow y T a rg , S a d łu k i); 78. C h le b o w s k i B ro n is ła w : R o zw ó j k u l t u r y p o ls k ie j w tre ś c iw y m z a ry s ie p rz e d s ta w io n y (S ta r y T a rg ); 79. C h o cisz e w sk i Jó z e f: N iech żyje. Z b ió r to a stó w i p rz e m ó w ie ń do w y g ła sz a n ia ... (B enow o, M ik o ła jk i, S ta r y T a rg , T rzc ia n o ); 80. C h o cisz e w sk i Jó z e f: P o w ie ś c i z u s t lu d u i z k s ią ż e k z e b r a ł i w y d a ł ... (M iro w ice); 81. C h o cisz e w sk i Jó z e f: W eso ły d e k la m a to r (M ik o ła jk i, T rz c ia n o ); 82. C h rz ąsz cz e w sk a J a d w ig a : Z n a n i i n ie z n a n i (M iro w ice); 84. C h w a lisz e w s k i k s.: O jciec B e r n a r d a (N ow a W ieś); 85. C ie m b ro n ie w ic z J .: M istrz T w a rd o w s k i. O p o w ia d a n ie iS ztu m ); 86. C o lo n n a -W a le w s k a J a n i n a : C z a ro d z ie js k ie b a ś n ie d la g rz e c z n y c h dzieci (S ztu m ); 87. C o n sc ie n c e H e n ry k : L e w z F la n d r i i. P o w ie ść z X IV w . o s n u ta n a tle w a lk F la m a n d c z y k ó w o n ie p o d le g ło ść o jc z y zn y (N ow a W ieś, N ow y T a rg ); 88. C o n sc ie n c e H e n ry k : P a m ię tn y ro k (W ap lew o ); 89. C o n sc ie n c e H e n ry k : Szczęście w b o g a c tw ie (M irow ice, P ie rz c h o w ic e , S a d łu k i); 90. C o n sc ie n c e: W k r ó le s tw ie s k a r b n ik a (N ow a W ieś); 91. C ozel F e lik s k s.: R o d z in a c h rz e ś c ija ń s k a (S ta r y T a rg ) ; 92. C ó rk a p ra c z k i (B enow o, P o s to lin , S ta r y T a rg ); 93. C ro is e t J a n : O n a b o ż e ń s tw ie do N a jśw ię ts z e g o S e rc a P a n a J e z u s a C h ry s tu s a (T rz cian o ); 94. C u rw o o d J a m e s O liv e r: Ł o w cy w ilk ó w (S ta ry T a rg ); 95. C u rw o o d J a m e s O liv e r: W ła d ca s k a ln e j d o lin y (S ta r y T a rg ); 96. C u r­ w ood J a m e s O liv e r: W łó częg i p ó łn o c y (S ta ry T a rg ); 97. M c C u tc h e o n G e o rg e B a r r: Z a sió d m ą g ó rą . P o w ie ść (M ik o ła jk i); 98. C y g o j A .: Ż y c ie P a n a n a sz e g o J e z u s a C h ry ­ s tu s a ( S ta ry T a rg ); 99.** C z a rn a k s ię ż n ic z k a (B ibl. „ K a to l ik a ” ) (B enow o, T rzc ia n o ); 100. C zech o w A n to n i: Ś m ie rć u rz ę d n ik a (N ow y T a rg ); 101. C z e sk a -M ą c z y ń s k a M a ria : D w a j R y m sz o w ie . P o w ie ś ć h is to ry c z n a z X V II w . (N o w a W ieś, S a d łu k i); 102. C z e s k a - -M ą c z y ń s k a M a ria : D y m y . P o w ie ś ć (P o sto lin ); 103. C zy ż o w sk i K a z im ie r z A n d rz e j: J im ż e g la rz (S ztu m ); 104. D a n ie le w s k i (D a n ile w sk ij G rig o rij): S tr a s z n y ro k . R o m a n s h is to ry c z n y (S a d łu k i); 105. D a u d e t A lfo n s: S tr a s z n y ro k . O p o w ia d a n ia z w o jn y f r a n - c u s k o - p ru s k i e j 1870— 1871 r. (P o sto lin ); 106. D ą b ro w a J a n M a ria n : T e le w iz o r O rk isz a (S ztu m ); 107. D ą b ro w s k a M a r ia : M a r c in K o z e ra (S ztu m ); 108. D ą b ro w s k a M a ria : D zieci o jc z y zn y . O p o w ia d a n ia h is to ry c z n e d la m ło d z ie ży (P ierzc h o w ic e , N o w a W ieś); 109. D ą b ro w s k a M a r ia : P r z y ja ź ń (S ztu m ); 110. D ą b ro w s k a M a ria : U śm iec h d z ie c iń ­ stw a . W sp o m n ie n ia (B enow o, P o s to lin ); 111. D ą b ro w s k a Z.: H e n ry k S ie n k ie w ic z w o ś w ie tle n iu n a jc e ln ie js z y c h k r y ty k ó w (S ta r y T a rg ) ; 112. D ą b ro w s k i Ig n a c y : S a ­ m o tn a . S t a r a m a tk a . N ie p o trz e b n y (N ow y T a rg ); 113. D e le h a y e H ip o lit: Ś w ię ty J a n B e r c h m a n s (P o sto lin ); 114. D ę b ic k i Z d z isła w : P o r t r e t y (T rz cian o ); 115. D e m b iń sk a M a ria : T a d e u s z K o śc iu sz k o (N ow y T a rg , P o s to lin ); 116. D e m b y S t.: Ł a n y o jc z y ste (W ap lew o ); 117. D y a k o w s k i B .: P a tr o l b e sk id z k i. O p o w ia d a n ie w a k a c y jn e (N ow a W ieś); 118. D ic k e n s K a ro l: N oc w ig ilijn a . S tr a s z liw a h is to r ia o d u c h a c h i u p io ra c h (N ow a W ieś, W ap lew o ); 119. D ic k e n s K a r o l: W ie lk ie n a d z ie je to m I (P ierzc h o w ic e ); 120. D ic k e n s K a ro l: W ie lk ie n a d z ie je to m I I (P ierzc h o w ic e ); 121.** D la m a rn e g o g ro ­ sza (B ibl. „ K a to lik a ” n r 25) (B enow o, P o sto lin , S ta r y T a rg , W ap lew o ); 122. D o b a- c z e w s k a W a n d a : R y c e rk i p o ls k ie (P o sto lin ); 123. D o m a ń sk a A n to n in a : H is to ria żó łte j c iż em k i. P o w ia s tk a z c za só w K a z im ie rz a J a g ie llo ń c z y k a (P ierzc h o w ic e ); 12)4. D o ­ m a ń s k a A n to n in a : K ry s ia b e z im ie n n a . O p o w ia d a n ie z czasó w Z y g m u n ta A u g u sta i S te fa n a B a to re g o . (N ow y T a rg , P ie rz c h o w ic e , S a d łu k i, S z tu m ); 125. D o m a ń sk a A n ­ to n in a : K rz y ż w P ro b o ło w ic a c h (S ta r y T a rg ); 126. D o m a ń sk a A n to n in a : L e g e n d y z ży cia ś w ię ty c h (P ierzc h o w ic e ); 127. D o m a ń sk a M ic h a lin a : H is to r ia p ra w d z iw a (S ta ­ r y T a rg ); 128. D o m a ń s k a M ic h a lin a : M a łż e ń stw o Z y g m u n ta K ie tlic z a (S ztu m ); 129. D u b ie c k i M a ria n : Z p rz e sz ło śc i (1861— 1862) (P ierzc h o w ic e ); 130. D u c h o w icz B r.: N a ­ p o je a lk o h o lo w e i w p ły w ich n a d u szę i c iało c zło w iek a (P ierzc h o w ic e ); 131. D u m as A le k s a n d e r: H ra b ia M o n te C h ris to (P o sto lin ); 132. D u m a s A le k s a n d e r: N e ro n . R o ­ m a n s h is to ry c z n y (N ow a W ieś); 133. D u n in ó w n a H e le n a : N a o b c zy ź n ie (M ik o ła jk i); 134.** D u se S.A .: T a je m n ic a d w ó ch tw a rz y (B enow o); 135. D y a k o w s k i B o h d a n : O trz ę s ie n ia c h z ie m i (S ztu m ); 136. D y a k o w s k i B o h d a n : O w u lk a n a c h i ic h w y b u c h a c h (S ztu m ); 137. D y a k o w s k i B o h d a n : P r z y g o d y m ło d e j k a w k i o r a z in n e o p o w ia d a n ia h is to ry c z n e (M ik o ła jk i); 138. D y a k o w s k i B o h d a n : W g ó ry , w g ó ry m iły b ra c ie ! O p o ­ w ia d a n ie n a tle w a k a c ji u c z n io w s k ic h w T a tr a c h (W ap lew o ); 139. D y a k o w s k i B o h ­ d a n : W ęże (M iro w ice); 140. D y b c z y ń s k i T a d e u sz : T a n ia p o d ró ż po k r a ju . Z a jm u ją c y o p is p ie sz e j p o d ró ż y (N ow a W ieś); 141. D y b c z y ń s k i T a d e u sz : W p o p rz e k S y b ir u . P o ­ w ie ść p o d ró ż n ic z a (S ztu m ); 142. D y g a siń s k i A d o lf: Co się d z ie je w g n ia z d a c h (P ie rz

-K S I Ę G O Z B I O R Y O -K R Ę G U P O W I S L A N S -K I E G O 283 c h o w ice ); 143. D y g a siń s k i A d o lf: V on M o lk en (M iro w ice, N o w a W ieś); 144. D y g a siń s k i A d o lf: W ilk , p s y i lu d z ie (M iro w ic e ); 145. D y g a siń s k i A d o lf: W ła śc ic iele (P ie rz c h o - w ice); 146. D ziecię M a rii. P o w ie ś ć o b y c z a jo w a (B ibl. „ K a to lik a " n r 15) (B enow o, P o s to lin ); 147. D z ia d u s z y c k a A n a s ta z ja : Co d z ie ci c z y ta ły w c h w ila c h w o ln y c h (S a d łu - k i); 148. D z ie je d u s z y c zy li ż y w o t s io s tr y T e re s y od D z ie c ią tk a J e z u s i od n a jś w . o b lic z a k a r m e lita n k i b o s e j 1873— 1897 p rz e z n ią s a m ą s k re ś lo n y (T rz cian o ); 149. D z ie n n ik p s o tn e g o J u r k a . P r z e k ł. z a n g . Z. S o k o ło w s k ie j (S ztu m ); 150. D z ie rż a n o w s k i W ik to r: N a m je n o s zu m y z w ia s tu ją w io s n ę (M ik o ła jk i); 151. D z ik o w sk i S ta n is ła w : E g z o ty c z n a P o ls k a . Z m y ś liw s k ie j w łó c zę g i (S ztu m ); 152* D z iry t J a n : I n n e czasy , in n i lu d z ie . O p o w ia d a n ia z d z ie jó w o jc z y sty c h (P ierzc h o w ic e ); 153. D z w o n k o w s k i W ło - dzim .: P o r t r e t y d z ie jo w e [o d c z y ty w y g ło sz o n e w r. 1927 p rz e d m ik r o fo n e m P o ls k ie g o R a d ia ] (N ow y T a rg ); 154. E c h o z A fry k i [C zaso p ism o ?] (B enow o); 155. E jsm o n d J u ­ lia n : A n to lo g ia b a jk i p o ls k ie j (S ztu m ); 156. E r c k m a n n C h a t r ia n : H u g o n W ilk (N ow y T a rg , W ap lew o ); 157. E r c k m a n n C h a t ria n : O p o w ia d a n ie r e k r u t a z r. 1813 (M iro w ice, N o w a W ieś, W ap lew o ); 158. E w a ld K a ro l: N o w e o p o w ia d a n ia (P o sto lin ); 159. F .F .: Z w y c ię stw o o fia ry ( S ta r y T a rg ); 160. F in k e lh a u s J a n : O b ra z k i z ż y cia p ó łn o c n o - -w s c h o d n ie j A fry k i (T rz cian o ); 161. F is z e r J a n : P o d ż a g la m i (S ztu m ); 162. F la u b e r t G u sta v e : S a la m m b ô (c ó rk a H a m ilk a ra ) (W ap lew o ); 163. F ra n c e s ia J . k s.: Ż y w o t c zcig o d n eg o s łu g i b o żeg o k s. J a n a B osco, w ie lk ie g o p e d a g o g a n a jn o w s z y c h czasó w (P o sto lin ); 164. G a je w s k a J .: K ie rd e j (M iro w ice, N o w y T a rg ) ; 165. G a y ó w n a D .: D o­ b ro c z y ń c a lu d z k o śc i. L u d w ik P a s te u r , ży cie i d z ia ła ln o ś ć (S ta r y T a rg ); 166. G a llu s Jó z e f: S ta r o s ta w e se ln y , z b ió r p rz e m ó w ie ń , p io s e n e k i w ie rs z y do u ż y tk u s ta ro stó w , d ru ż b ó w i g ości p rz y g o d a ch w e s e ln y c h (M ik o ła jk i, S ta r y T a rg , T rz c ia n o ); 167. G a l­ lu s Jó z e f: W ie lk i z b ió r p o w in s z o w a ń (M ik o ła jk i, T r z c ia n o ); 168. G a w a le w ic z M a r ia n : S p r a w a h o n o ro w a . Z o p o w ia d a ń s e k u n d a n ta (S ztu m ); 169. G a w ic z A .: D o n K is z o t z L a M an szy . O p ra ć , d la m ło d zieży ... (P o sto lin ); 170. G a w iń s k i A n to n i: L o le k g r e n a d ie r (S ztu m ); 171. G ą sio ro w s k i W a c ła w : H u ra g a n . P o w ie ść h is to ry c z n a z e p o k i n a p o le o ń ­ s k ie j to m I I (S ztu m ); 172. G ą sio ro w s k i W a c ła w : O s ta tn ia o b ro n a C zę sto c h o w y . O p o ­ w ia d a n ie h is to ry c z n e (M iro w ice); 173. G e n só w n a F ra n c is z k a : D o b ra m a tk a . R a d y p rz y w y c h o w a n iu d z ia tw y (M iro w ic e ); 174. G e n s ó w n a F r a n c is z k a : D w ie d ro g i (S a d ­ łu k i) ; 175. G e n til-T ip p e n h a u e ro w a W ik to ria : W o lę b y ć so b ą n iż k ró le m (S ztu m ); 176. G e rm a n J u liu s z : B u rs z ty n o w y d w ó r. B a j k a (S ztu m ); 177. G e rs o n D ą -b ro w s k a M a ria : G r o ttg e r (N ow a W ieś); 178. G ę -b a r s k i S te f a n : W s z w e d z k ic h s z p o n a c h (N ow y T a rg ); 179. G iż y c k i K a m il: P o lo w a n ie e g z o ty c z n e (M ik o ła jk i); 180. G liń s k i K a z im ie rz : B o n a w e n tu ra D z ie rd z ie je w s k i, P o w ie ś ć o b y c z a jo w a z c za só w S ta n is ła w sk ic h (S a d łu k i); 181. G liń s k i K a z im ie rz : M ąż k rw a w y . P o w ie ść h is to ry c z n a (N ow a W ieś); 182. G liń s k i K a z im ie r z : M u rła j. N o w e la (S ta r y T a rg ); 183* G o c z a łk o w s k a : T rz y k rz y ż e (W ap lew o ); 184. G o e te l F e r d y n a n d : S e rc e lo d ó w (S ztu m ); 185. G o m u lic k i W ik to r: K rz y ż (M iro w ice, N o w a W ieś); 186. G o m u lic k i W ik ­ to r: O p o w ia d a n ie o s t a r e j W a rsz a w ie I (N o w a W ieś); 187. G o m u lic k i W ik to r: O p o ­ w ia d a n i e o s t a r e j W a r sz a w ie I I (N ow a W ieś); 188. G o m u lic k i W ik to r: P a m ią tk i k o ś ­ c iu sz k o w s k ie (S a d łu k i); 189.** G o m u lic k i W ik to r: S tr a c h . O pow . ż o łn ie rs k ie (B enow o); 190. G o m u lic k i W ik to r: W sp o m n ie n ie n ie b ie sk ie g o m u n d u r k a ( S ta r y T a rg ); 191. G o­ m u lic k i W ik to r: Ż y c ie d la o jc z y zn y (S ta r y T a rg ); 192. G o n d e k F e lik s k s.: C zyściec, w ie cz n o ść i czas (W ap lew o ); 193. G o n ie w sk a Z.: O M a r y s i s ie r o c ie ( S ta r y T a rg ); 194. G o rd z ia łk o w sk i J .: I s to ta c h o ró b z a k a ź n y c h z w ie r z ą t d o m o w y c h i ich z w a lc z a n ie ze szc z eg ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m szc z ep ień o c h ro n n y c h (T rz cian o ); 195. G o sz c z y ń sk i S e w e ry n : K ró l z a m c z y s k a (T rzcian o ); 196. G o u ld A .W .: D zieci m a tk i p rz y ro d y (N ow y T a rg ) ; 197. G o u ld J o a n n a : G w ia z d a p r z e w o d n ia (N ow y T a rg ); 198. G ó r k a S .: S z tu k a z d o b y cia m a j ą t k u (W ap lew o ): 199. G ó rs k a P ia : S łu g i boże. O p o w ia d a n ie i le g e n d y z ż y c ia ś w ię ty c h (S ztu m ); 200. G ra b o w s k i J a n : E u ro p a . P r a w d z iw a h is to r ia o k o tc e (S ztu m ); 201. G ra b o w sk i J a n : J a k T o m ek K o w a lc z y k do n ie b a s ię d o s ta ł (S ztu m ); 202. G re e n H o m e r: B r a t o c ie m n ia ły , p o w ie ść d la m ło d z ie ży (S ztu m ); 203.* G re g o ro - w icz J a n K a n ty : U k r y te s k a r b y (M iro w ice); 204. G ro c h o w sk a W a n d a : W ó jtó w n a (W ap lew o ); 205. G ro c h o w sk a W a n d a : C ie rn is ty m s z la k ie m . O p o w ia d a n ie z c za só w p rz e ś la d o w a n ia U n ii (S a d łu k i); 206. G ru s z e c k i A r tu r : B u jn e c h w a s ty (S ta ry T a rg ) ; 207. G ru s z e c k i A r tu r : K le jn o t k o ro n y P o ls k ie j (P o sto lin ); 208. G ru s z e c k i A r t u r : K ró l a c a r (M iro w ice); 209. G ru s z e c k i A r tu r : L itw a c k ie m ro w ie (P ierzc h o w ic e ); 210. G r u ­ szeck i A r t u r : P r z e b u d z e n ie . P o w ie ść w sp ó łc z e sn a (P ie rz c h o w ic e ); 211. G rim m A .L.: B a ś n ie d la d z ie ci i m ło d z ie ż y (S ztu m ); 212. G rim m A .L .: P o w ie ś c i z ty s ią c a i je d n e j n o cy d la m ło d z ie ży (S ztu m , W ap lew o ); 213. G rz e la k W ła d y sła w : Ł ó d k ą z b ie g ie m W isły . W sp o m n ie n ia z w y c ie c z k i w io ś la r s k ie j (M ik o ła jk i, S ta r y T a rg , S z tu m ); 214.