Kierunki badawcze Instytutu Historii Przyrodoznawstwa i Techniki AN ZSRR

R e c e n z je

755

Z C Z A S O P I S M Z A G R A N I C Z N Y C H

K I E R U N K I B A D A W C Z E I N S T Y T U T U H I S T O R I I P R Z Y R O D O Z N A W S T W A I T E C H N I K I A N ZSRiR

W nrze 7/1969 „W iestnika A k a d ie m ii N a u k S S S R ” o p u b lik o w a n o (ss. 35— 40) spraw ozdanie z posiedzenia S e k cji N a u k Społecznych P r e z y d iu m A k a d e m ii N a u k Z S R R , na którym om ówiono now e kieru n k i b ad aw cz e k ilk u in stytutów n au k o w ych podległych tej sekcji.

M. in. n ow e k ieru n k i bad ań Instytutu H isto rii P rzy ro d o zn a w stw a i Techniki p rze d sta w ił jego dyrektor, członek A k a d e m ii B. M . K ie d r o w . K ie ru n k i te „ w y n ik ły z dążenia, ab y przesunąć ■zainteresowania ku współczesności, ku ustalaniu p r a w id ło ­ wości ro z w o ju n a u k i i techniki w zw iązk u ze w spółczesną re w o lu c ją n a u k o w o -tech - niczną, z koniecznościami o rgan izacji i p la n o w a n ia nauki. W Instytucie p o w o ła n o k il­ ka zespołów roboczych, bad ający ch istotę p rzem ian w y stęp u jący ch w sam ej nauce (bierze się b o w ie m pod uw agę, iż bad an ia społecznych asp ek tów re w o lu c ji n au ko- w o-techniczn ej p row ad zon e są przez inne instytuty, z którym i zorganizow ano już współdziałanie).

W zakresie nau k o zn aw stw a prace idą w następujących kieru nkach: zagad n ie­ nia logiki ro z w o ju nauki, p rzede w szystk im w spółczesnej (n a p od staw ie badań ogólnohistorycznych); b ad an ia nad działalnością poszczególnych uczonych, zespo­ łó w i szkół nau kow ych (co m a w ażn e znaczenie dla opraco w an ia zagadnień psycho­ logii i log ik i twórczości n a u k o w e j); ba d a n ia fo rm o rga n izacji nauki w ich histo­ rycznym ro z w o ju (tak w socjalistycznych, ja k i w kapitalistycznych k ra ja c h ); a n a ­ liza nauki jak o układu, jako spójnej całości” (s. 37).

P o ró w n a n ie tych w ytycznych z p lan em b a d a ń m oskiew sk iego instytutu na lata 1966— ¡1970 1 w sk azu je, że silnem u rozw inięciu u lega ją obecnie takie kieru n k i b a d a w ­ cze, które w p lan ie pięcioletnim le d w o się ry sow ały.

W .podsum owaniu d y sk u sji p rzew odniczący S e k cji N a u k Społecznych, członek A k a d e m ii A . M . R u m ian c ew p ow ied ział m. in.: „W ychod ząc z zadań w a lk i d w u system ów {socjalistycznego i kapitalistycznego], należy b a d a ć także i zagadnienia współczesnej re w o lu c ji naukow o-techn icznej, a w szczególności istotę zachodzącego w toku tej re w o lu c ji jakościow ego sko ku w ro z w o ju n au k i i techniki oraz jego sp o ­ łeczne skutki. T rz e b a m ieć na uw adze, iż re w o lu c ja nau kow o-techn iczna w y n ik a z uspołecznienia p ro du k cji i że stan ow i ona podstaw ę b u d o w y m aterialn o-technicz­ nej bazy społeczeństwa kom unistycznego” (s. 40).

E. O.

Z D Z IE J Ó W F I Z Y K I W S P Ó Ł C Z E S N E J

Złote m ed ale im. Łom onosow a, p rzy zn aw an e od 1967 r. corocznie przez A kad em ię N a u k Z S R R , otrzym ali w 1968 r. d w a j znakom ici fizycy, lau reaci n a g ro d y N o b la z lat 1950 i 1958: zm arły w sierp n iu for. Cecil F ran k P o w e ll (W ie lk a B r y t a n ia )1 oraz Ig o r T am m (Z S R R ). Ich re fera ty na Z grom ad zen iu O g ó ln y m A k a d e m ii N a u k Z S R R w dniu 18 V I l ’96-8, p ośw ięconym w ręczeniu tych m edali, o p u blik o w an e zostały w nrze 9/>19®5 m iesięcznika „W iestn ik A k a d ie m ii N a u k S S S R ” .

R eferat C. F. P o w e lla Z d ziejów odkrycia m ezonów n i K stan ow i in te re su ją ­ cy w k ła d do historii fizyki, obrazuje b o w ie m b ie g procesu bad aw czego , który d op ro ­

1 P o r. in fo rm ację o tym p lan ie w nrze 1/1968 .¿K w artalnika”, ss. 235— 236.

1 C. F. P o w e lł b y ł także jedn ym z n ajb ard z iej czynych działaczy m iędzyn arod o­ w y ch społecznych organizacji n au k o w có w : w 1957 r. o b ją ł on po F. J olio t-C u rie przew od n ictw o Ś w ia to w e j F ed eracji P r a c o w n ik ó w N a u k i, a jednocześnie b y ł p rz e ­ w odniczącym Stałego K om itetu Pu gw ash .